Leidinggeven aan cocreërend veranderen Prof. dr. André Wierdsma Leadership • Entrepreneurship • S t e w a r d s h i p Thema’s bijdrage: 1. Organiseren en Veranderen: omgaan met complexiteit en emergentie 2. Veranderstrategieën: verzorgde reis & trektocht 3. Veranderen als Co-creatie: anders denken, anders handelen 4. Broosheid van interactie en communicatie 5. Co-creërend leiderschap: uitdagen en hanteren van onzekerheid Emergente complexiteit complexiteit Cognitieve Netwerk Keten Eenheden Eenheid Relationele complexiteit complexiteit Uitdaging organiseren: omgaan met complexiteit en emergentie Positioneel: Transactioneel: “zo doen wij de zaken hier” “zo gaan wij hier met elkaar om” - hiërarchische sturing - begrensde zelfsturing - mensen verstoren proces - mensen opvang verstoringen - regels & procedures - relatie-contract P 6- 20 Manager Strategie Structuur Systemen Taak Indirect Medewerker Primair proces Klant Variëteit vangt Variëteit op Ø Regels, procedures en protocollen beperkte mogelijkheden Ø Dialoog over concrete casuïstiek rijke mogelijkheden Manager - Ter sprake brengen - Anderen Aanspreken Strategie Structuur - Jezelf laten aanspreken - Ontwikkel praktijk Systemen Taak Indirect Medewerker Primair proces Direct Klant Transactionele Organisatie Ø Organiseer probleemoplossend vermogen in gehele organisatie Ø Professional vangt variëteit zelfsturend op Ø Autonomie binnen begrenzing Ø Dienstbaarheid van management Simpele organisatie met complexe taken Veranderstrategieën: Verzorgde reis en de Trektocht Ø De Verzorgde reis: Implementeren van blauwdruk Ø De Trektocht : Co-creëren van verandering Verzorgde reis: psychologisch contract U bent onderdeel van een problematische situatie! Wilt u zo vriendelijk zijn mijn oplossing te accepteren? Mijn oplossing vergt dat u uw gedrag en houding verandert! P 7- 4 Veranderen “De kern van veranderen is het continueren van identiteit in zich wijzigende omstandigheden” Wierdsma (2001) Trektocht: psychologisch contract ‘Ik heb een ambitie en ik nodig u uit om met elkaar te verkennen hoe we de ambitie kunnen uitwerken, verrijken en realiseren.’ P 7- 14 Veranderen: individueel én collectief leren Veranderen betekent Gedragsverandering vergt Individueel én Collectief Leerproces van afleren en aanleren Resultaten Gedrag Regels Inzichten Principes Intensiteit van verandering Huidige Regels Inzichten Gewenste Verbeteren Reorganiseren Principes Regels Inzichten Principes Ontwikkelen The medium and the message Bestaand Regels Inzichten Principes Gewenst Verbetering Reorganisatie Regels Inzichten Invloed van ‘inzichten en principes’ “Als ik blijft denken zoals ik altijd hebt gedacht, blijf ik zien wat ik altijd zag, blijf ik doen wat ik altijd al deed, blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt” De kracht van beelden “Ik geloof het pas, als ik het zie” “Je ziet het pas, als je het door hebt” Johan Cruijff Co-creatie: collectief leerproces Ø (H)erkennen Ø Herbeslissen Ø Her’ontwerpen’ Bestaand Gewenst Regels Regels Inzichten Inzichten Principes Principes Collectief Leerproces 2. Herbeslissen 3. Herontwerpen 1. Herkennen Herontwerpen Trektocht: Veranderen als co-creatieproces Ø Respecteer verleden Ø Bouw op de kracht Ø Versterk voorbeelden van het nieuwe Ø Punt aan de horizon Ø Ontwerp verandering als oefening in gewenst gedrag Ø ‘Power of the present’ Ø Betekenisvolle kleine stappen Ø Naratieve ontwikkeling Collectief leren: (in)formele opinieleiders Ø Power law Ø Matthew effect Ø Tipping point Ø On the Edge Plek der Moeite: de bocht van ‘U’ van verandering Veranderen: Verlaten van bekende Betreden van onbekende Plek der Moeite Weg van de Plek der Moeite: Disciplinering Inzichten worden vanzelfsprekendheden “ Zij spreken, weten niet Zij die weten, spreken niet” Lao Tse Terug naar de Plek der moeite: Co-creatie Ø Verbind lagen en slecht muren Ø Verbind denken en handelen Ø Relaties op basis van respect voor verschil Ø Waardeer en bouw op levengevende krachten Ø Diagnose is implementatie Broosheid van interactie Ø Onomkeerbaarheid Ø Onvoorspelbaarheid Ø Onbeheersbaarheid Ø Onbepaaldheid Hannah Arendt Betekeniscreatie: zelfreferentie De indruk die een verstoring maakt op een actor, is een uitdrukking van de identiteit van de actor. Autopoiese (autos = zelf, poiein = scheppen) Maturana & Varela (1980) P 8- 15 Broosheid van communicatie Communiceren is elkaar wederzijds verstoren Betekenis van waarneming ontstaat in taal in interactie Sociaal Constructionisme P 1- 11 Broosheid van samenwerken Ø Tijdelijk Werkbare Overeenstemming (TWO) Ø Consent ipv Consensus Ø Betekenisvolle stappen Ø Handelend leren, leren handelen Co-creërend leiderschap Creëer structuur Ø Basis is respect vakmanschap Ø Begrens op basis van co-creatie Ø Heldere afspraken geven vrijheid Ontwikkel cultuur van horizontaal aanspreken Ø De ander aanspreken Ø Jezelf laten aanspreken Ø Praktijk van normatieve professionalisering Co-creërend leiderschap Ø Werk met de organisatie in plaats van aan de de organisatie Ø Het enige dat je kunt veranderen is wat er nu gebeurd Ø Mensen ondersteunen wat ze zelf creëren Ø Hoe je leiding geeft/ je werk doet is verandering in actie Ø Cultuurverandering is gedragsverandering Co-creërend leiderschap bij veranderen: Uitdagen 1. Versterk verstoringen & daag uit 2. Gebruik de kracht van het hier en nu Ondersteunen 1. Creëer veiligheid & ondersteun 2. Attractiepunt: werk naar een gewenst toekomstbeeld 34 35 Veranderen “Gedrag van de leiders is verandering in actie” Morele Moed Ø Belang stellend leiderschap Jan Nap (2012) Ø Wees model voor morele competentie: kies in de spanningsboog van concrete casuïstiek “Is dit goed werk?” Leiderschap, emotionele rijpheid Ø Containment Ø Holding Ø Grensfunctie Leiders: deugen en Aristoteles Het juiste midden Maat Moed Bezonnenheid Rechtvaardigheid dienen Literatuur Ø Wierdsma (2005). Co-creatie van verandering, Delft: Eburon Ø Wierdsma (2001). Leidinggeven aan cocreërend veranderen, balanceren van maakbaarheid en broosheid. Breukelen: Nyenrode University Press Ø Wierdsma & Swieringa (2011). Lerend Organiseren en Veranderen. Groningen: Noordhoff
© Copyright 2024 ExpyDoc
