FD Pensioen Pro - ‘Architectenbureaus: sociale partners al klaar voor 2015’ 16-06-14 09:31 ‘Architectenbureaus: sociale partners al klaar voor 2015’ Maarten van Wijk Week 23 05 juni 2014 Het Pensioenfonds voor de Architectenbureaus is een van de weinige fondsen die nu al een overeenkomst van sociale partners heeft over de toekomst van het fonds vanaf 2015. ‘We willen professioneel werken en problemen op tijd aanpakken.’ Het fonds heeft geregeld geïnvesteerd in projectontwikkeling | Thinkstock Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Deelnemers: 7063 actieven, 11.972 gepensioneerden, 26.883 slapers Fondsvermogen: € 3,2 mrd Dekkingsgraad: 108,2% (eind april 2014) Regeling: middelloon, opbouw 2,1% (afgelopen twee jaar tijdelijk verlaagd naar 1,9% en 1,75% ) ‘Regeren is vooruitzien, dus we zijn twee jaar geleden al begonnen met de voorbereiding voor een nieuwe regeling,’ zegt voorzitter Willem Jan Boot. ‘De regeling is een verantwoordelijkheid van sociale partners, maar wij als fonds moeten het uitvoeren. We waren ervoor beducht om in de situatie te komen, dat sociale partners om 5 voor 12 met een onuitvoerbare regeling zouden komen. Dus hebben we protocolcommissie van sociale partners gefinancierd, gefaciliteerd en met kennis ondersteund.’ De protocolcommissie heeft – tevergeefs – een hoop tijd besteed aan de keuze tussen het nominale en reële kader, zegt Boot. ‘Maar toch was het geen verloren tijd, want het is altijd goed om fundamentele discussies te voeren. Het kon ook over het partnerpensioen gaan – willen we dat houden op de manier zoals we dat 50 jaar geleden hebben bedacht? Uiteindelijk wel, omdat mensen verwachten dat het pensioenfonds ze verzekert en omdat het heel vervelend is als je er op het cruciale moment achterkomt dat het niet zo is. We hebben het ook gehad over zzp’ers en of we ook misschien zelf een verplichting voor zzp’ers moeten hebben in deze branche, waar erg veel mensen voor zichzelf zijn begonnen na het verlies van een baan.’ Hierover is nog geen besluit genomen. Keuzes Het uiteindelijke plan maakt keuzes voor opbouw, indexatie, zelfstandigen en partnerpensioen. Sociale partners kiezen voor een maximale fiscale opbouw van 1,875% bij pensioenleeftijd van 67 jaar. Dat is lager dan de opbouw van 2,1% van twee jaar geleden, maar hoger dan de huidige tijdelijke 1,75% – die bedoeld is om de premie te stabiliseren. De franchise gaat iets omlaag, met €1.000. De premiebandbreedte wordt 18%-26% - fors lager dan de huidige premie van 30,3%, omdat de herstelopslag van 7% eruit gaat. Sociale partners willen verder terughoudend gaan indexeren, om weer buffers op te bouwen. Het idee is om alleen te indexeren in jaren waar een bijzonder goed resultaat is behaald. ‘We willen steady richting de 125% dekkingsgraad. Het schijnt dat de overheid sowieso al van plan is om indexatiemogelijkheden te beperken als je fonds onder de 125% dekkingsgraad zit of daaromtrent. Dat is vervelend. Maar het kan de prijs zijn om weer naar een stabiel pensioensysteem te gaan, waar ook jongeren vertrouwen in kunnen hebben.’ Gedeeltelijke opbouw Er komt onderzoek naar de mogelijkheden om voor mensen die hun baan verloren hebben in de sector een gedeeltelijke http://pensioenpro.fd.nl/nieuws/122596-1406/architectenbureaus-sociale-partners-al-klaar-voor-2015 Pagina 1 van 3 FD Pensioen Pro - ‘Architectenbureaus: sociale partners al klaar voor 2015’ 16-06-14 09:31 pensioenopbouw toe te staan. ‘Deze mensen voelen zich vaak in de steek gelaten: niet alleen hun baan is weg, maar ook het uitzicht op een goed pensioen. Ze kunnen wel vrijwillig voortzetten, maar dan moet je ook de premie van de werkgever erbij betalen, terwijl ze tegelijkertijd fors in inkomen achteruit zijn gegaan. Dat is teveel voor de meeste mensen. Daarom gaan we onderzoeken of we mensen deels kunnen laten deelnemen. En af te stappen van de huidige zwart-wit keuze: tussen voortgezette opbouw op het volledige laatste salaris of helemaal niets.’ Ook komt er een onderzoek naar alternatieve manieren om pensioengeld te besteden, met als voorwaarde dat alternatieve besteding gebruikt wordt voor ‘inkomen of versterking van de vermogenspositie op lange termijn’. Natuurlijk moet het fonds nog wachten op het nieuwe ftk, zegt Boot, maar hij verwacht geen grote problemen. Of zoals in het voorstel van sociale partners staat: ‘Er zijn nog wat losse eindjes die politiek moeten worden vastgesteld, dat laat de hoofdrichting naar verwachting ongemoeid.’ Communicatie De protocolcommissie is sinds vorige week ‘het land ingetrokken’ voor sessies waarbij de plannen worden gepresenteerd aan de deelnemers en gepensioneerden. ‘De bedoeling is om feedback te krijgen. Met ons fonds willen we echt communicatie opzetten die van twee kanten komt.’ Het werk van de protocolcommissie heeft om die reden vanaf februari ook open gestaan voor suggesties van de deelnemers, met stellingen en blogs op de website Architectenpensioen2015.nl. Wat heeft de communicatie opgeleverd? ‘Er zijn reacties geweest. Er is getwitterd. Maar het aantal reacties is beperkt,’ geeft Boot toe. ‘Het is nog wennen voor mensen dat ze mee kunnen praten over de pensioenvoorziening.’ Een concreet punt waar het fondsbestuur op is gewezen door de deelnemers is de positie van slapers. ‘We waren gefocust op actieven en gepensioneerden, maar ons fonds heeft sinds de ontslagrondes in de branche veel slapers. Dat is een groep met specifieke belangen. Nu zorgen we bij elke beslissing dat we steeds goed nadenken over de gevolgen voor alle drie de groepen. Dat is echt iets waar we in deelnemersoverleggen op gewezen zijn.’ En over het algemeen zijn de deelnemers van het fonds wél erg betrokken, zegt Boot, blijkens de opkomst bij de verkiezingen van de bestuurder namens pensioengerechtigden. Bij die verkiezingen bracht 37% van pensioengerechtigden een stem uit, fors meer dan bij bijvoorbeeld ABP (minder dan 5%). De keuze ging tussen twee geschikte kandidaten, overgebleven na een schifting onder twaalf aanmeldingen. ‘Hoewel we dat graag hadden gewild, waren de uiteindelijk kandidaten niet afkomstig uit de sector en dus relatief onbekenden voor de kiezers. Toch hebben velen de betrokkenheid getoond om te stemmen.’ Formeel traject Terug naar de pensioenregeling: het fonds gaat die nu doorrekenen naar aanleiding van de voorstellen van sociale partners en de protocolcommissie. ‘We gaan nu een formeel traject in. Het pensioenfonds heeft officieel kennisgenomen van het voorstel van sociale partners. We gaan nu veel vragen stellen over details. We doen ook een ALM-studie om te kijken of de opbouw haalbaar is in combinatie met de geplande bandbreedte voor de premie. We willen niet hebben dat we weer geregeld de opbouw moeten verlagen om in die premiebandbreedte te blijven. Dat ziet er op het UPO ook onbegrijpelijk uit – je krijgt bij elke verandering in de opbouw ook weer een ander geprojecteerd pensioen.’ Het fonds was op tijd met nadenken over de regeling. Ook op een ander element van de toekomst wordt al gestudeerd: het verdere voortbestaan van het fonds. Boot: ‘We hadden in 2008 14.000 actieven en dat is nu gehalveerd! Met zo weinig actieven is het premiestuur bot. We dreigen ook steeds meer premie te moeten gaan vragen aan de resterende actieven. We moeten op termijn iets doen, in het belang van de http://pensioenpro.fd.nl/nieuws/122596-1406/architectenbureaus-sociale-partners-al-klaar-voor-2015 Pagina 2 van 3 FD Pensioen Pro - ‘Architectenbureaus: sociale partners al klaar voor 2015’ 16-06-14 09:31 deelnemers en pensioengerechtigden. We hebben een paar mogelijkheden op een rij gezet en we hebben er zelfs al crisisscenario’s op losgelaten om te kijken hoe ze uitpakken. Er zijn hoopvolle opties uitgekomen, zoals aansluiten bij een grote fonds, of zelf een kleeffonds worden en andere fondsen aantrekken.’ ‘Het laatste idee is de opzet van een soort Multi-bpf. Dat kan wettelijk eigenlijk niet: je hebt alleen Multi-opf en het nieuwe Algemeen Pensioenfonds, waar Den Haag aan werkt. Deze staan niet open voor verplichte bedrijfstakfondsen. Maar wij denken het Multi-bpf vorm te geven via een samenwerkingsverband. Daarin kunnen we zaken als bestuursbureau, vermogensbeheer en uitvoering samenvoegen. En op termijn groeien we wellicht zover naar elkaar toe, dat we de fondsen echt kunnen samenvoegen. Veel andere fondsen hebben interesse. Maar we moeten nog bezien of dit voldoende oplevert en of het in de praktijk niet te ingewikkeld uitpakt.’ Vastgoed Met haar de beleggingen zit het fonds relatief zwaar in vastgoed: voor zo’n 12% van de beleggingen en daarnaast voor enkele procenten in hypotheken. ‘Als fonds voor de Architectenbureaus is dat logisch. Leden vragen ons ook nu om meer te investeren in de bouwkolom. Maar we hebben dat in verleden al ruim gedaan. We hebben geregeld meegedaan met investeringen in projectontwikkeling. Dat zijn vaak prettige beleggingen geweest, al hebben we er in de crisis soms ook wel fors op moeten afschrijven. We willen nu ons belang niet verder uitbreiden. Als er geld vrijkomt, gaat het naar zorgvastgoed. En we gaan over van directe beleggingen in vastgoed naar indirecte – in fondsen. Zulke beleggingen zijn eenvoudiger en ook meer liquide – liquiditeit is belangrijk voor een fonds als het onze, waar inmiddels meer pensioenuitkeringen uit gaan dan er premie ingaat.’ Het fonds wil beleggen in duurzaam vastgoed en hierin een voortrekkersrol vervullen. ‘We gaan slimme manieren bedenken om bij onze belegde objecten CO2 te besparen. Hiervoor gaan we experts vanuit verschillende disciplines uit de branche samenbrengen. De ervaringen die wij als fonds opdoen, willen we graag delen met andere fondsen.’ © 2013 Het Financieele Dagblad. Alle rechten voorbehouden. http://pensioenpro.fd.nl/nieuws/122596-1406/architectenbureaus-sociale-partners-al-klaar-voor-2015 Pagina 3 van 3