pdf Jean Baptiste Benraaad

Transformatie een
“brandend” probleem ?
Evenwicht tussen regels en gezamenlijk beheer
Jean Baptiste Benraad: Benraad Hernieuwt
lid H-team, Rijksdienst Cultureel Erfgoed
lid ExpertTeam Ministerie van BZK en VNG
Nationaal Brandveiligheidscongres Ede
17 april ‘14
Contact: [email protected]
Secretariaat: 030 603 63 63
Mijn CV: Specialisatie & Transformatie
• Tijdens studie Bouwkunde en Stedebouw aan TH Ehv.
al doende met realisatie studentenhuisvesting;
• Nota van Dam HuisvestingAlleenstaanden&Tweepersoonshuishoudens;
• 30 jaar directie studenten en jongerenhuisvest;
• 60.0000 bewoners gehuisvest, zonder brandverwond.
• Persoonlijk uitgangspunt: specialisatie en erkennen
prioriteit van de gekozen klantgroep;
• Bestaande bouw in binnenstad is dan een succes;
• Na vertrek als dir.bestuurder Stadswonen R’dam vraag
inzet ervaring ingevuld met TransformatieTeam voor
onafhankelijke begeleiding totale (andere) proces;
• Realisatie ¼ milj. m2 vanaf de jaren ´90 in vorige
functie R’dam; TransformatieTeam ¼ milj. m2 advies
• Na onderzoek voor BZK, inzet voor ExpertTeam>>>
Leegstand is niet van heden
<1993
<2002
2012>
Transformatie is onontkoombaar, want
We hebben steeds meer vastgoed over:
• 8 miljoen m kantoren; 3,5 mio. m leeg verhuurd,
4 mio. m onderwijsgebouwen, winkels en dan
nog de kerken en bedrijfsgebouwen;
• Zonder ingrijpen door groei naar in 2015: 15
mio. m kantorenleegstand , in 2030: 22 m ;
• Den Haag: inkrimpen Rijksdiensten: 550.000 m ;
• Voorsteden in Randstad met >35% leegstand;
• 12 m miljoen leegstand = opp. 120.000 woningen
• Afbreken is totale kapitaalsvernietiging: voor de
komende jaren is transformatie is de bouwopgave
2
2
2
2
2
2
2
Rijksvastgoed in de aanbieding
Noodzaak nationale aanpak
Vraagt ander proces als nieuwbouw
Eigenaren hebben geen belang resultaat
Hooguit in de uitkoopwaarde
Zijn dus niet de beste opdrachtgevers
Onderzoek “Transformatie
kantoren gaat niet vanzelf”
Wie brengt het
vliegwiel wel op gang?
Noodzaak regierol
gemeenten bij start
Transformatie heeft nut voor de productie, want
we hebben ook een groeiend tekort en dus afzet:
Transformatie biedt een oplossing voor:
• Door toename oudere alleenstaanden van
500.000 naar 1.000.000: toevoeging 185.000
andere woonruimte geschikt voor wonen met
zorg/service aanbod
• Nog steeds in te halen kamer tekort voor 40.0000
studenten
• Onbekende vraag andere jongeren die met klein
budget ouderlijk huis verlaten
• Taakstelling prestatieafspraken 35.000 goede en
betaalbaare woonruimte voor arbeidsmigranten
• Kleinschalige verzamelbedrijfsruimten voor
andere wijze van werken (nabij huis)
Uitkomsten behoefteonderzoek ABF
•Tussen 2012 en 2020 neemt het aantal huishoudens toe
met 60.000 per jaar: totaal bijna 500.000.
•Na 2020 vertraagt deze groei maar nog altijd komen er
tussen 2020 en 2030 400.000 huishoudens bij.
•Groei bestaat voor 80% uit alleenstaanden; gezinnen
zonder kinds lichte toename; met kinds neemt licht af.
•De huishoudengroei is groot in Zuid-Holland (+110.00),
Noord-Holland (+100.000) en Noord-Brabant (+70.000)
•De woningproductie blijft ernstig achter bij de groei van de
woningbehoefte. Het woningtekort verdubbelt bijna van
160.000 in 2012 naar 290.000 in 2020
•Vooral in de Randstad loopt het tekort scherp op en zal de
woningmarkt dus verder onder druk komen te staan.
Waar liggen de kansen transformatie naar
wonen ?
• Blijvend groeiende leegstand bij sterk gedaalde
marktprijzen, gelijk aan grondprijs of lager
• Naast bekende kantoren leegstand, komst
minimaal 1 miljoen m2 overtollig rijksvastgoed
• Veel leegstand in gebieden groei huishoudens
• Omvang vraagt prioritering gebiedsontwikkeling
• Buiten woonomgeving geeft kansen arbeidsmigr.
• Meeste niet woongebouwen hebben een
draagstructuur uit kolommen en/of dragende
gevels, en dus vrij indeelbaar, bij juiste ombouw
• 10.000 Euro p/eenheid vermindering Verh.Heff
Vastlopers, vertragers en smoezen
• Transformatie naar passende huisvestingsvorm
voor jong en ouder onbekend en dus onbemind
• Oplossing: inzet specialisten
• Lange duur noodzakelijke procedures & onzeker
• Oplossing: reguliere procedure in 8 weken: Chw.
• Weerstand buurtbewoners=kiezers Raadleden
• Oplossing: confrontatie met werkelijkheid ,oa d
• Afhaken gewenste initiatiefnemers door DAEB
• Oplossing: splitsing eigendom en stimulering
marktpartijen met herstructureringsfons.
De grootste faalfactoren transformatie
Waar zit het probleem??
Op basis ervaring van 250.000 m2 realisatie en
2
recent 300.000 m onderzoek naar haalbare
plattegrondontwikkeling:
• Ontwerpen i.p.v. plattegrond-ontwikkelen
• Geen regie juiste partij bij de start (gem.)
• Ontbreken matching kwaliteit gebouw en klant
• Ontkenning dalende marktwaarde en
ontbreken alternatief en milieueisen
Maar bijna nooit de bouwregelgeving of het
bestemmingsplan, als we allemaal maar willen!!
De kansen van transformatie








Vaak te midden van veel voorzieningen/OV
Geen terugval gebied zoals bij sloop/nieuwb.
Vaak begin van gebiedstransformatie
Lege gebouwen zijn de bouwgrond van toekomst
Snel realiseerbaar, korte procedure Chw/BB’12
Bij slim plan hergebruik lage investering en…
…..duurzaam, A-label bewezen haalbaar
Sneller veranderende maatschappij noodzaakt
flexibel: geen dragende wanden, > 3 m hoog
 Dus wel degelijk een omvangrijke markt(kans)!
Klantgroepen voor transformatie
Woonfuncties:
• Studentenhuisvesting (zelf- en onzelfstandig)
• Jongerenhuisvesting
• (Alleenstaande) ouderen, al dan niet met zorg
Logiesfunctie:
• ShortStay
• Arbeidsmigranten
• Verpleeghuis (ook woonfunctie)
Bedrijfsfunctie:
• Creatieven, startende bedrijf huisvesting
Kenmerkend voor transformatie projecten
•
•
•
•
•
Grotere aantallen verblijfseenheden in
compacte stapeling
Veelal een centrale entree met daarna
ontsluiting binnendoor
Flexibele en in de loop der tijd eenvoudig aan
te passen plattegronden
Type verblijfseenheden, locatie, metingpoint
en mogelijkheid collectieve voorzieningen
trekt klantgroep met “groepsgevoel”
Dit geeft de kans, en ook de meerwaarde
voor de bewoners te streven naar een
gemeenschap wonen en werken= veiligheid
Match klantgroep en gebouw









Meerwaarde gebouw in prioriteit
Prioriteiten per klantgroep formuleren
Eerste match “op uiterlijk”
Programma van Eisen van klantgroep
Sluit dit aan bij mogelijkheden gebouw
Indien deze tweede match ok, …………
OuickScan op plattegrondontwikkeling;
Uitkomst in AutoCad GBO ruimten;
Waarde GBO- verbouwkst.= residueel
Toename ouderen (alleenstaande)
•
•
•
•
•
•
Voorzieningen die het leven makkelijk maken
Ook hier “het Nieuwe Werken” en ZZP
Vrijblijvende gemeenschapsvorming
(letterlijk) buurtkroeg concept, contact aanleidingen
Toegankelijk bij toenemende beperkingen
Behoefte aan zorg
als
het nodig is
• Buitenwereld naar
“binnen” halen
CampusConcept:
Gemengde functies,
juist goed mogelijk
via Transformatie
Het is immers een
omgekeerde Solid
Kans Transformatie:
indelingsvrijheid
door bestaande
kolomstructuur of
dragende gevel icm
aan te brengen
verticale
leidingschachten
400.000 arbeidsmigranten,
2014 nog 200.000 erbij en we
hebben ze nodig
Opdeling klaslokaal 8,20m1 breed in vier prive slaapkamers door
middel van verdiepingshoge gipswanden met brandwerendheid van 20
minuten en rook/brandmelder op uit te breiden centraal alarmsysteem
Van BouwBesluit 2003 naar 2012
BouwBesluit 2012:
Artikel 1.12 Verbouw
Op het geheel of gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het
vergroten van een bouwwerk zijn wat betreft de hoofdstukken
2 tot en met 6 de voorschriften van een te bouwen bouwwerk
van toepassing tenzij in de desbetreffende afdeling voor een
voorschrift anders is aangegeven.
Maar bij (bijna) alle artikelen is dit uitgewerkt als:
Artikel 2.110 Verbouw (bijv. capaciteit vluchtroutes)
Op het gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het vergroten
van een bouwwerk zijn de artikelen 2.103 tot en met 2.109
van overeenkomstige toepassing, waarbij in plaats van het in
die artikelen aangegeven niveau van eisen wordt uitgegaan
van het rechtens verkregen niveau.
Horizontale leidingverloop naar schachten
Voordeel: grotere
hoogte van de
verblijfsruimten
Plattegrond zonder wanden, kans Solids
Rechtens verkregen niveau:
doodlopende gang en
theoretische oplossing;
zonder wand groepsvorming
Ongewenste hal; deur bij fiets
Keuken opstelling in entreehal
Waar moet dan de rookmelder?
Voorbeelden uit praktijk
Bij tijdelijk gebruik is maximaal hergebruik van het
rechtens verkregen niveau noodzakelijk; 10 jaar en
1000 kamers bewijzen dat dit niet tot gevaar leidt
Tijdelijke ombouw naar kamers
BMI verplicht voor Logies, maar
uitdaging voor sabotage bij jeugd
Zonder beheer heeft het geen nut
Bewezen voorzieningen
• Tussen vluchtgang en eenheden gekoppelde
rookmelders (dus ook kamers woongroep)
• Generaal hoofdsleutel/chipcard systeem met
loper in muurkluis bij hoofdentree
• Decentrale noodverlichting in alle gangen en
trappenhuizen, ook onverplicht bij woonfunctie
• Onderscheiden vluchtdeuren, met glasopening
• Beperking zelfsluitende deuren, inbouw dranger
• Brandmeld installatie bij jongeren=sabotage
• Bewoners als beheerder met coöptatiesysteem,
zodat groepsvorming mogelijk is, ook zelfst.won.
Veel aanwijzingen, leiden niet tot navolging
Dank voor uw aandacht, laat uw kaartje achter,
voor mailing van deze presentatie; [email protected]
Transformatie proces niet op gang te krijgen, loopt het vast,
onwil, probleem bij toepassing regelgeving: vraag het
ExpertTeam hulp; kans op vergoeding 50% van de kosten
Kiezen vanuit meerwaarde
Transformatie heeft een voorsprong
Jean Baptiste Benraad,
lid ExpertTeam, Ministerie van BZK en VNG
Lid H-team, Rijksdienst Cultureel Erfgoed
Info:
www.agentschap.nl/kantoortransformatie
Contact: [email protected] ; 088 6025380