Inkijkexemplaar

5
Inhoud
Voorwoord
11
Inleiding
13
1
IETS BESTAANDS, WAT IS HET ONS WAARD?
16
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
1.10
1.11
1.12
1.13
1.14
Beschrijving van het probleem
Transformatie alleen al om de duurzaamheid?
En hoe wordt dit alles door de markt gewaardeerd?
Zijn er stichtingskosten voor bestaand onroerend goed?
Een leeg gebouw... en dan...
Hergebruik en herbestemming
Meer waardering voor de vakman
Reversibiliteit
Bestaat bestaande bouw eigenlijk wel?
Passend gebruik en technische haalbaarheid
Je hoeft toch niet alles te laten staan?
Slagvaardig aan de slag
Regelgeving, zand in de machine?
Nationaal Renovatie Platform
17
18
19
20
21
24
28
29
29
31
33
34
34
35
2
ENIGE INDUSTRIËLE PROJECTEN VERGELEKEN
38
2.1
De Westergasfabriek en de Waterwijk
39
Transformatie van de Westergasfabriek, Amsterdam
interview met Mark de Kruijk
44
NDSM-werf
Caballero Fabriek
Strijp S
48
50
52
Transformatie van Strijp S, Eindhoven
interview met Jack Hock
54
2.2
2.3
2.4
Binnenwerk Een stap verder 5
15-04-14 15:41
6
e e n s t a p v e r d e r – transformatie van onze gebouwde omgeving
3
EEN NIEUWE KANS VOOR KERKEN
58
3.1
3.2
3.3
3.4
Niet alleen op zondag
Woonbestemming
Waardige herbestemming
Boekwinkel in een kerk
59
60
63
65
Transformatie van de Broerenkerk, Zwolle
interview met Wim Waanders
68
Conclusie
73
Transformatie van Groninger kerken
interview met Jur Bekooy
74
HET ZOEKEN NAAR EEN NIEUWE BESTEMMING
78
Transformatie van een zeepfabriek, Amersfoort
interview met Jan Poolen
79
Welke andere bestemming?
Wat te doen met een ziekenhuis?
Het verleden van het stukgoed
83
86
88
Transformatie Paushuize, Utrecht
interview met Bastiaan van de Kraats
90
Een restauratie met een A-label
93
Transformatie Beurs van Berlage, Amsterdam
interview met Felix Lepoutre
96
3.5
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
Binnenwerk Een stap verder 6
Het vinden van een nieuwe bestemming
100
15-04-14 15:41
inhoud
5
5.1
5.1.1
5.2
5.2.1
5.2.2
5.2.3
5.2.4
5.2.5
5.2.6
5.2.7
5.3
5.4
5.4.1
5.4.2
6
6.1
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.1.4
6.2
6.2.1
6.3
6.4
6.5
6.6
Binnenwerk Een stap verder 7
WET- EN REGELGEVING MET BETREKKING
TOT HET BOUWEN
Woningwet
Hoofdstuk III, bijzondere bepalingen
Het Bouwbesluit
Gelijkwaardigheid
Hoofdstuk 2. Technische bouwvoorschriften
uit het oogpunt van veiligheid
Hoofdstuk 3. Technische bouwvoorschriften
uit het oogpunt van gezondheid
Hoofdstuk 4. Technische voorschriften
uit het oogpunt van bruikbaarheid
Hoofdstuk 5. Technische bouwvoorschriften
uit het oogpunt van veiligheid en milieu
Hoofdstuk 6. Voorschriften inzake installaties
Hoofdstuk 7. Voorschriften inzake het gebruik van
bouwwerken, open erven en terreinen
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
Crisis- en herstelwet
Afdeling 6. Versnelde uitvoering van bouwprojecten
Hoofdstuk 5. Overgangs- en slotbepalingen
7
102
104
108
110
111
114
115
115
116
118
119
120
125
128
129
WET- EN REGELGEVING MET BETREKKING
TOT DE OMGEVING
134
Wet ruimtelijke ordening (Wro)
Beheersverordening
Handhaving en toezicht op de uitvoering
De Wro en herbestemming
Enige verklarende teksten
Besluit ruimtelijke ordening (Bro)
Het Besluit ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen
Wet Pattelandswoningen
Leegstandswet
Monumentenwet 1988
Vooruitblik op de Omgevingswet
135
139
140
140
141
147
150
150
150
151
152
15-04-14 15:41
8
e e n s t a p v e r d e r – transformatie van onze gebouwde omgeving
7
BOUWTECHNISCHE VOORWAARDEN
BIJ TRANSFORMATIE
154
Bouwhistorisch onderzoek
Verbouwing binnenwerk
Buitengevels
Daglicht
155
157
160
161
Transformatie door bureau Search, Heeswijk
interview met Michel Baars
164
8
ENERGIEZUINIG EN DUURZAAM HERGEBRUIK
168
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
8.7
8.8
8.9
8.10
8.11
8.12
8.13
8.14
Stappen van aanpak
De bewoner als participant
Hinderlijke monumentenzorgers en milieufreaks
Energiegebruik, materiaalgebruik en milieubelasting
Energiegebruik en duurzaamheid
Verduurzamen
Duurzaam bouwen met duurzame grondstoffen
Hergebruik van historische bouwmaterialen
Duurzame inkoop
Huurders en duurzaamheid
Thermische isolatie
Levenscyclusanalyse
Brandveiligheid
Gelijkwaardige oplossing
170
171
172
173
173
175
176
176
177
177
178
178
179
180
Transformatie van de TU Delft
interview met Hilde Remøy
182
7.1
7.2
7.3
7.4
Binnenwerk Een stap verder 8
15-04-14 15:41
inhoud
Binnenwerk Een stap verder 9
9
TRANSFORMATIE FINANCIEEL BEKEKEN
186
9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
9.6
9.7
9.8
Financiële haalbaarheid
Microfinanciering
Crowdfunding
Coöperaties
Collaborative consumption
Upgraden
Transformeren
Subsidieregelingen en leningen
190
192
193
193
194
194
195
199
Transformatie van klooster Onze Lieve Vrouw ter Eem, Amersfoort
interview met Arno Boon
200
10 ANDERS GAAN WERKEN
204
10.1
10.2
10.3
10.4
10.5
10.6
10.7
10.8
10.9
10.10
De gefragmenteerde bouwkolom
Ketensamenwerking
Waarom stagneert de bouw?
Ketenintegratie
De rol van de architect
Omgaan met het gebouw
Handhaving
Getransformeerd ... en dan?
Functieneutraal, wat is dat?
De school keert terug naar de praktijk
206
206
207
208
209
210
211
211
212
215
Transformatie van vastgoed in Amsterdam
interview met Frank Bijdendijk
218
9
15-04-14 15:41
10
e e n s t a p v e r d e r – transformatie van onze gebouwde omgeving
11 SPECIFIEKE EISEN VOOR AFZONDERLIJKE
GEBRUIKSFUNCTIES
224
11.1
11.2
11.3
11.4
11.5
11.6
11.7
11.8
11.9
11.10
11.11
226
229
232
236
239
240
243
245
246
250
250
Boerderijen
Fabrieken
Kantoren
Kerken
Multifunctioneel gebruik
Pakhuizen
Winkels
Woongebouwen
Overige gebouwen
De bouwtechnische toestand
Is het gebouw monumentaal?
12 DE MENSEN ACHTER HET PROJECT
252
Behoud van een stuk spoorweggeschiedenis
interview met Joke Sickmann
254
Behoud en transformatie van de Waterwijk
interview met Joze van Stigt
259
Aandacht voor de architectuur
interview met Johanna van der Werff
262
Ten slotte
267
Literatuur
269
Binnenwerk Een stap verder 10
15-04-14 15:41