FD Pensioen Pro - Zekerheidsmaatstaf ftk onder vuur in rondetafelgesprek 1 van 2 http://pensioenpro.fd.nl/nieuws/189505-1409/zekerheidsmaatstaf-ftk-on... Zekerheidsmaatstaf ftk onder vuur in rondetafelgesprek Olaf Boschman Week 36 04 september 2014 De nieuwe financiële regels voor pensioenfondsen zijn een verbetering vergeleken met de bestaande. Maar de veranderingen zijn ontoereikend om alle knelpunten weg te werken. Dat was gisteren de teneur tijdens het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Het rondetafelgesprek ging over de nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen | ANP ‘Wat betreft het nieuwe ftk kan ik me goed vinden in de kwalificaties die de staatssecretaris zelf gebruikte: het is noodzakelijk onderhoud en het is een tussenstap. Dat noodzakelijk onderhoud moet plaatsvinden, want het heeft, mild uitgedrukt, nogal een tijdje op zich laten wachten.’ Zo begon Kees Goudswaard, hoogleraar toegepaste economie in Leiden, zijn bijdrage aan het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over het wetsvoorstel met nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen. Goudswaard was een van de vijftien genodigden die in een tijdsbestek van krap drie uur mochten vertellen wat zij vinden van de plannen. Een commissie onder leiding van Goudswaard bracht begin 2010 een rapport uit met aanbevelingen voor een toekomstbestendig pensioenstelsel. Met een nieuw ftk komt dat er niet, zo bevestigde het rondetafelgesprek. Goudswaard signaleerde bijvoorbeeld weliswaar verbeteringen als completere pensioencontracten, grotere schokbestendigheid en een toets van generatie-evenwicht die op macroniveau goed uitpakt. Maar het voorstel houdt vast aan ‘nominale zekerheid en de illusie van 97,5%’. Meer sprekers namen de nadruk op zekerheid in het wetsvoorstel op de korrel. Hoogleraar risicomanagement Theo Kocken stelde dat de zekerheid dat pensioenfondsen nooit hoeven af te stempelen geen 97,5% is. ‘Je hebt 60% kans dat het iets omhoog gaat en 40% dat het iets omlaag gaat. Dat percentage van 97,5% is ooit in de wet gekomen omdat we dachten dat het kon.’ Schijnzekerheid Voorzitter Martin van Rooijen van gepensioneerdenkoepel KNVG zei dat zekerheid schijnzekerheid is. ‘We moeten echt af van het idee dat we zekerheid kunnen verkopen’, aldus directeur Peter Borgdorff van PFZW. Maar, zei Goudswaard, die zekerheid is misschien een illusie, het is wel een breedgedragen wens in de sector die naar voren kwam in de reacties op het consultatievoorstel uit de zomer van 2013. Borgdorff erkende dat de meningen op dit punt in de sector uiteenlopen. Hoe het ook zij, meer zekerheid vraagt om hogere buffers. Voor actuaris Pim van Diepen van adviesbureau Mercer is dat een van de aandachtspunten in het wetsvoorstel. De aangescherpte buffereisen kunnen er volgens hem toe leiden dat de belangstelling voor uitkeringsovereenkomsten afneemt, ten faveure van premieregelingen. Hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen denkt dat het met de overstap naar premieregelingen niet zo'n vaart zal lopen. In elk geval niet bij bedrijfstakpensioenfondsen, die, anders dan ondernemingspensioenfondsen, geen last hebben van risico's op hun balans. Bovendien volgen uitkeringsovereenkomsten in de praktijk het idee van premieregelingen: deelnemers krijgen bijvoorbeeld alleen indexatie als er voldoende geld in kas is. Andere kanttekeningen bij het voorstel betroffen de inconsistentie bij het berekenen van de kostendekkende premie en de verplichtingen en het procyclische karakter van het pensioenstelsel dat ook onder de nieuwe regels deels behouden blijft. Met andere woorden: omdat er ook onder de nieuwe regels nog procyclische effecten optreden, laat de macrostabiliteit nog steeds te wensen over. Voor Gijs van Dijk, lid van het dagelijks bestuur van de FNV, is het gebrek aan macrostabiliteit bijvoorbeeld een van de grote zorgen. Annuïteiten 9-9-2014 13:18 FD Pensioen Pro - Zekerheidsmaatstaf ftk onder vuur in rondetafelgesprek 2 van 2 http://pensioenpro.fd.nl/nieuws/189505-1409/zekerheidsmaatstaf-ftk-on... Het is alleen de vraag of het mogelijk is hiervoor binnen het ftk een oplossing te vinden. Nee, denkt Marcel Lever, onderzoeker bij het Centraal Planbureau. ‘Macrostabiliteit kun je op twee manieren realiseren, via het toezicht en via het pensioencontract. Dat zijn voor een deel communicerende vaten. Het nieuwe ftk haalt het maximaal haalbare uit het toezicht. Als je meer stabiliteit wil, dan zul je discussie moeten voeren over die 97,5% zekerheid en moet je de discussie voeren of je jongeren wel annuïteiten moet geven. Maar dat zijn vragen die je beter kunt beantwoorden in de toekomstdiscussie.’ De crux is volgens Lever dat veel wensen en knelpunten vragen om een ander type pensioencontract. En dat valt buiten het bestek van het ftk. Maar, concludeerde Kocken, de voorgestelde veranderingen zijn het best haalbare gezien het stelsel dat we nu hebben. 'Het is een goede laatste zet in een stelsel dat niet meer houdbaar is. We moeten echt toe naar een stelsel waarbij ouderen minder emoties voelen. Veel emoties komen voort uit intergenerationele verschuivingen. Dat is makkelijk te verhelpen door in de opbouwfase meer kapitaal op te bouwen en niet meteen aanspraken in te kopen. Annuïteiten zijn niet bedoeld voor 25-jarigen.' In een stelsel met alleen annuïteiten voor gepensioneerden lost ook het probleem met de ufr grotendeels vanzelf op. Dat wil zeggen: er is nu een ingewikkelde manier bedacht om de rentecurve te berekenen voor looptijden van zestig jaar, maar dat is niet meer nodig. Volgens Van Wijnbergen is de berekening niet alleen ingewikkeld, maar zorgt die ook voor toezichthoudersrisico waartegen pensioenfondsen zich niet kunnen indekken. Want wat gebeurt er als een commissie straks de hoogte van de ufr anders vaststelt? Evenwichtig De kans dat er op termijn iets verandert aan de ufr lijkt groot, gezien de verwachting dat het niet houdbaar is om voor verzekeraars en pensioenfondsen een verschillende ufr te hanteren, zoals Goudswaard opmerkte. Hij noemde de ufr per saldo verstandig. Zo was in meer bijdragen de teneur over het voorstel positief. Ook bij Paul Hilbers, directeur Toezicht Beleid bij de Nederlandsche Bank, die sprak van een pakket dat in zijn geheel evenwichtig is. En bij Ap Fraterman van werkgeversvereniging VNO-NCW MKB Nederland, die een positief eindoordeel velde, al is hij benieuwd wat er voor 2015 gebeurt met de oude beleidsregel van DNB voor het vaststellen van premies. Verder gaf Fraterman aan dat voor hem het onderzoek naar collectieve risicodeling bij premieovereenkomsten de hoogste prioriteit heeft. De meeste kritiek op het ftk kwam van de ouderen, de vakbond (FNV) en de pensioensector. Maar, vroeg Paul Ulenbelt van de SP aan directeur Gerard Riemen, wat moet ik doen als het wetsvoorstel in stemming komt en het kabinet heeft er niets aan veranderd? Instemmen, aldus Riemen. Van Wijnbergen gaf eerder een ongevraagd stemadvies: ‘Kamerleden moeten goed beseffen wat er gebeurt als dit niet doorgaat. Dan komt het oude systeem terug.’ © 2014 Het Financieele Dagblad. Alle rechten voorbehouden. 9-9-2014 13:18