S a me n h u i z e nv z w !"#""" !!"" !" Maatschappelijke uitdagingen $%& $'& " gezinsverdunning, groeiend aantal kleine huishoudens optimaal gebruik van bestaand patrimonium woonmobiliteit betaalbaarheid van woningen vereenzaming, verzuring verhogen lokale veerkracht vergrijzing vraag naar aangepaste woningen en zorg e.a. … “duurzaam” woonbeleid wordt lokaal aangestuurd ! Samenhuizen 28 - 01 - 2014 duurzame ontwikkeling wijken compacter bouwen vrijwaren open ruimte ! --$.!!# "!#$% &'$ ()'* +!&,$ ,!$$ +' !!" " ( "! " )! / ,-/0 *1+ 2 ! " "" # !" # " " " ! "! # ! "&&!& * + & && &!"& / 3*4+ 5 " ! 8 *!&+ 9 04 ,*,!:&1+ "" # # !( " ,"/ *+ " !6 "" # #" !3, 2 *1+ 2 " "" # 4 -0 (112* / " >$?9 >$@A) B ; *;&1+ 3'<! *%1 &1+ 5 5 " 4 " ' !"! " &! ! /"$!" 9 *,"% "&,B+ " %" """" " " " 5# '"DE */+( #9F !" G9F Me e r wa a r d ev a ns a me n h u i z e n v o o rb e wo n e r s ,g e me e n s c h a pe nl e e f mi l i e u '"C!4!*8+( #9F " *#5# F+ '",E,*1+( @2F #9&@F " '"3BBE'C,*DB+( #9F A@A#" !"" !16 ) 9$!5$ #! ⇒ 51 *" + 04,C 3 7 8 1. Creëer een positief klimaat rond goed nabuurschap, samenwerking, delen en lokale inspraak vb : - bevorder buurtfeesten, speelstraten, … - creëer woonerven - promoot het tuindelen - onderteken het Samenhuizen Charter buurtfeest 37 5 B"&1&1 &+& &#& &4& C&C &!"& /#&/& & & leefstraat wijkrestaurant woonerf Samenhuizen 28 - 01 - 2014 speelstraat "&'& E& E & &I&I& %"&%&4& & 3!%" / 110 9 #! Samenhuizen in het lokaal beleid 2. Gemeenschappelijk wonen in gemeentelijk beleid en organisatie 3 Hoe gemeenschappelijk wonen faciliteren: van ‘low profile’ naar ‘trekkersrol’ vb: - opnemen in de Beleids- en BeheersCyclus (BBC) - vorming ambtenaren (presentaties, studiereis, …) - 1 ambtenaar aanduiden als aanspreekpunt 1. Creëer een positief klimaat rond goed nabuurschap, samenwerking, delen en lokale inspraak Beleid : afstemming R.O., Huisvesting, Welzijn, Mobiliteit, … 2. Geef gemeenschappelijk wonen een plaats in gemeentelijk beleid en organisatie 3. Promoot gemeenschappelijk wonen bij de bevolking 5.a. Ondersteun startende projecten 5.b. Initieer en/of trek zelf concrete projecten Samenhuizen 28 - 01 - 2014 presentaties Samenhuizen 28 - 01 - 2014 studiereis (NL, D, DK, …) Æ DK 29/5 - 2/6/2014 4. Werk samen en overleg rond gemeenschappelijk wonen 3 4. Werk samen en overleg rond gemeenschappelijk wonen Bouwsteen 2 Studiereis … (Vibe, Samenhuizen) vb: - duidelijke richtlijnen over opsplitsen van woningen - overleg rond sociaal statuut samenwonenden (OCMW, …) - opmaak of herziening van verordening, RUP Art. 4. i 1. 25r Solidaire woning berust op een solidair levensproject (…) dat is opgenomen in een schriftelijke verbintenis (…) waarin verscheidene gezinnen verblijven en minstens één gezin voldoet aan (…) inkomensvoorwaarden; elk beschikt over een of meerdere exclusief door hen gebruikte privéruimte en min. één gemeenschappelijke leefruimte. 26r Intergenerationele woning is een gebouw met min. twee woningen, waarvan er één wordt betrokken door een persoon ouder dan 65 jaar en waarbij de gezinnen wederzijdse diensten verlenen die zijn opgenomen in een schriftelijke verbintenis (…) (Brusselse Huisvestingsordonnantie, juli 2013) © eva- 3 Boechout RUP vb: - goed geïnformeerd centraal loket (bvb via woonkantoor) - infomomenten voor de bevolking. - info via gemeenteblad, website en woonloketten - werk mee aan de Open Dag Londerzeel, RUP het Klemen Dorp << Dichtheid en gabariet (i.p.v. één of meergezinswoningen) >> Samenhuizen 28 - 01 - 2014 << Het RUP deelt de gemeente op in zones waarin meergezinswoningen in de toekomst nog kunnen worden gerealiseerd, en zones waar dat niet mogelijk zal zijn. In zones waar dat niet mogelijk zal zijn, kan een uitzondering verkregen worden voor een aantal panden die zijn opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed en die in aanmerking komen voor opdeling ten behoeve van zorgwonen en cohousing , en voor andere ontwikkelingen via een gebiedsgericht RUP. >> 3. Promoot gemeenschappelijk wonen bij de bevolking RUP Zonevreemde woningen Landen: oplossing voor vierkantshoeves. De stad heeft zelf een inventaris opgemaakt van alle zonevreemde gebouwen. Bij de afweging wordt er een onderscheid gemaakt naargelang de kwetsbaarheid van een gebied, de eigenheid van een gebied of de interactie met bestaande woongebieden. Voor de waardevolle gebouwen behoort een herbestemming tot meergezinswoning tot de mogelijkheden. (Woningdelen, Prov.VL-Brabant, 2009) Samenhuizen 28 - 01 - 2014 << meergezinswoningen zijn niet toegelaten, tenzij in het kader van een duurzaam woonproject (bv. cohousing, …). >> bezoek aan het Kwarteel een cohousing van 55+jr Landen (RUP) Hoeilaart RUP Zemst, RUP Molenveld … Ecowijk EVA-Lanxmeer (Nl) 3 Bouwsteen 4 RUP, verordening ‘Opsplitsen grote woningen buiten de kern’ (openbaar onderzoek Ædec’13): << min. 1000 m³ (…) en het pand kent een waardevol karakter >> << Hoofdbestemming: meergezinswoningen. Nevenbestemming: max. één kantoor- en/of praktijkruimte (…); Kleinschalige verblijfsaccommodatie tot max. 6 kamers (…). Het waardevol karakter (…) dient bewaard te blijven >> © eva-lanxmeer Samenhuizen 28 - 01 - 2014 19-11-2013 ~ In Gent zijn de regels van het OCMW geactualiseerd. Er is nu een duidelijke afbakening tussen ‘kamerwonen’ en ‘kostendelend samenwonen’, dat voortaan samenhuizen heet. Kamerwonen kan voortaan ook in een traditionele éénsgezinswoning. Het is goed dat hiervoor concretere criteria aangereikt worden, dit biedt zowel maatschappelijk assistent als cliënten meer houvast. (OCMW Gent, nov 2013) In het hospita-systeem zou het worden toegelaten dat een eigenaar-bewoner een kamer verhuurt aan een persoon (studenten, kwetsbare groepen), losgekoppeld van de min. opp. 250 m² voor een niet-opdeelbare woning volgens het bouwreglement, en losgekoppeld van het Kamerdecreet. (Suggestienota Lokaal Sociaal Beleid Gent, 2009). Samenhuizen 28 - 01 - 2014 Het vermeerderen van wooneenheden werkt kernversterkend (…) Woningopsplitsing kan leiden tot een grotere leefbaarheid. (…) Rekening houdend met het plaatsgebrek in de rusthuizen, kan het een alternatief vormen. (…) Het opsplitsen van grote woningen naar kleinere woonentiteiten zorgt dat het aanbod toeneemt voor alleenstaanden, kleine en jonge gezinnen; (…) biedt ook oplossingen voor de herbestemming van erfgoed en leegstaande hoeves. In Vlaanderen zijn er al een aantal gemeenten die met een verordening rond woningopsplitsing werken. (Woningopsplitsing, Stebo Provincie Limburg 2011) Wonen, werken, groen in eco wijk… Gradiënten privé-publiek ! Semi-publieke binnenhoven in clusters van ca 25 units, collectief beheerd door de bewoners, die ook i.s.m. de gemeente publiek groen beheren (jaarlijks plan); fruitpluk (publieke boomgaard), en ze beheren collectief het warmtenet. Bouwsteen 5 Retrofit Cohousing Bouwsteen 4 Gestippeld wonen & Harmonica wonen Beerse, cultuurdienst … Moria, (Utrecht, NL) N-Street Cohousing 21 units progressief In woonwijk 9 units (verspreid in een complex van 59) Samenhuizen 28 - 01 - 2014 3 5.b. Initieer en/of trek zelf concrete projecten 3 5.a. Ondersteun startende projecten vb: - reserveer sites voor GW - aandacht voor alternatieve rechtsvormen : opstalrecht, erfpacht, CLT (Community Land Trust) - werk samen met SHM e.a. sociale woonactoren - oproep groepsprojecten (cfr. Dulomi project) vb: - ondersteuning vanuit gemeentelijk loket : opstellen van bouwdossiers, expertise, adviezen, … - ondersteuning aan een groep of regiokern : promotie, vergaderlokaal, logistiek, studie, … - ‘retrofit cohousing’ initiatieven ondersteunen - financiële steun Kollektivhus ‘Sjofarten’, Familjebostader, sociale woningbouwmaatschappij (Stockholm, S) ruimtelijke ordening, huisvesting Regio-Kern Brugge, infosessie 11-2013 Samenhuizen 28 - 01 - 2014 Samenhuizen 28 - 01 - 2014 L’espoir, Molenbeek # Bouwsteen 5 Creëer kansen, stimuleer bouwgroepen Französische Viertel (Tübingen, D) ,/) " ", !/) " - %" . !! – bouwcoöperatieven – evenwicht compact en groen – verwevenheid leefstijlen " Cohousing zoning Samenhuizen 28 - 01 - 2014 ) /+ %" Stad organiseert bouwmarkten waar gelijkgestemde gezinnen, architecten en bouwpromotoren elkaar ontmoeten, waar bouwgroepen zich vormen en samen projecten kunnen opzetten. Impact? grote diversiteit (inkomen, cultuur, woontypes…), betaalbare projecten (kostprijs ca 20% lager), buren en sociale cohesie voordat er iets gebouwd wordt: een project dat van onderuit groeit. Slechts 50% gebouwd door promotoren, maar 50% door bouwgroepen. Ook in andere steden in Denemarken, Duitsland en Zwitserland, recent in Frankrijk en … ! Trekroner (Roskilde DK) 10 cohousings : 7 multigenerationeel, 1 senior, 1 jongvolwassenen, 1 families met kinderen " 1"J ' 0 5:;/5:< " E&C KL K3 Samenhuizen 28 - 01 - 2014 ) A l g e me n ed e f i n i t i e # $ 9 " #! "! #M ",%' 1"" ! 7, """ "3% + ,! % K!&" & - ") 1 E 1 % $'') "#!# P BQ/DP 0 ) , #" , >E)! L !ED'N*" /1 " +* ""+K"#"#ED'O