Emile Cardon Dagbericht Elwin de Groot Stefan Koopman Philip Marey Daan van der Meer Olieprijs domineert markten Financial Markets Research www.rabotransact.com 16 december 2014 Marktcommentaar Noorse kroon en roebel onderuit  Financiële markten blijven in de ban van de aanhoudende daling van de olieprijs (een vat Brent handelt inmiddels onder $60).  In afwachting van de Fed, blijft eurodollar schommelen tussen 1,24 en 1,25.  Swaprentes blijven maar dalen (10-jaars inmiddels 0,86%), mede onder invloed van de dalende grondstoffenprijzen De stemming wordt er niet beter op Bron: Macrobond Na een positieve opening op de Europese aandelenbeurzen ging het vanaf het middaguur bergafwaarts. Ook de Amerikaanse beurzen sloegen na hun sterke opening om in het rood. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door de verder zakkende olieprijs. De industriële productie in de VS steeg in november sterker dan was voorspeld. Hier tegenover stond een sterke daling van de zogenaamde ‘Empire State Manufacturing Index’, de industriële bedrijvigheid in de regio rond New York. Vannacht was er meer slecht nieuws uit China, waar de HSBC inkoopmanagersindex voor de industrie lager was dan verwacht en nog steeds op krimp wijst. De inkoopmanagersindex voor de Franse industrie was lager dan voorspeld, maar voor de dienstensector kwam deze boven verwachting uit. Wel kwamen beide cijfers nog steeds onder de 50 uit, wat duidt op krimp. In Duitsland was het tegenovergestelde zichtbaar, de inkoomanagersindex voor de industrie was hoger dan verwacht maar voor de dienstensector kwam deze lager uit. Al met al lijkt de situatie in de eurozone niet verder te verslechteren, maar in het licht van de scherpe olieprijsdaling is het toch vooral teleurstellend dat de economie zich nog altijd op het randje van groei en stagnatie bevindt. Vanochtend is het beeld weer negatief en lijkt nog niet iedereen van de schrik van gisteren bekomen. Is de parachute van de Russische roebel geopend? Na een licht herstel in de nacht van zondag op maandag, zette de daling van de olieprijs gistermiddag door. Een vat Brent olie wordt momenteel onder de USD60 verhandeld. De lagere olieprijzen leiden tot zwakkere valuta’s van olieproducerende landen, zoals Noorwegen. De Russische roebel leek zich niets aan te trekken van een korte opleving in de olieprijs gisterochtend, want gedurende de dag zakte de munt met ruim 12% tegenover de dollar en euro. Deze nieuwe val werd voornamelijk veroorzaakt door de sombere vooruitzichten die de Russische centrale bank gisteren naar buiten bracht. Als de olieprijs rond de USD60 blijft, zal het BBP in 2015 waarschijnlijk met 4,5 tot 4,7% krimpen. Gisteravond leek de Russische centrale bank (CBR) haar laatste kaart te spelen, want de rente werd met 6,5% verhoogd tot 17%. Eerdere renteverhogingen bleken niet effectief om de daling van de roebel te stoppen, maar met deze grote rentesprong lijkt de centrale bank te willen zeggen: “met ons valt niet te sollen”. Daarmee laat de CBR financiële stabiliteit prevaleren boven de economie. De roebel herstelde vanochtend met ongeveer 6% tegenover zowel de dollar als euro, maar inmiddels is daar niets van over en handelt de roebel 66 tegen de dollar (82 tegen de euro). De markt zal de CBR op haar doortastendheid blijven testen en dat zal ongetwijfeld gepaard gaan met grote beweeglijkheid en de nodige interventies door CBR in de valutamarkten. Maar de kans dat de roebel uiteindelijk stabiliseert is met de laatste rentestap wel een stuk realistischer geworden. Kapitaal- en geldmarkt Wisselkoersen Bron: Macrobond Please note the disclaimer on the last page of this document Bron: Macrobond Dagbericht www.rabotransact.com 16 december 2014 Rente en valutaverwachtingen In de renteverwachtingstabel worden drie verschillende koersen opgenomen: de huidige koers, onze eigen verwachting en de marktkoers van een op termijn ingaande transactie (termijnkoers). In de tweede kolom staat de huidige koers van de 1, 3, 6 en 12maands geldmarktrente (ofwel de Euribor-rente die bepaald wordt door middel van een dagelijkse enquête onder de deelnemende banken in het panel) en van de 2, 5, 10, en 30-jaars swaptarieven waartegen 6-maands Euribor geruild wordt. In de daaropvolgende kolommen staan vervolgens onze verwachtingen voor al deze tarieven over 1, 3, 6, en 12 maanden. Deze verwachtingen kunnen worden vergeleken met de marktkoers van een op termijn ingaande transactie, die we afleiden uit de termijnkoersen. De valutaverwachtingstabel kent een zelfde opzet. In de tweede kolom staan de huidige wisselkoersen, gevolgd door onze (Rabo) verwachtingen. Deze kunnen op hun beurt weer vergeleken worden met de huidige “termijnkoersen”, die bepaald worden door de huidige wisselkoersen, gecorrigeerd door het renteverschil binnen het valutapaar. N.B. de 1- tot 12-maands tarieven zijn afkomstig van de meest recente Euribor fixing van 11.00 de vorige werkdag. +1M Huidig Rentes ECB beleidsrente 1-maands Euribor 3-maands Euribor 6-maands Euribor 12-maands Euribor 2-jaars swap 5-jaars swap 10-jaars swap 30-jaars swap Valuta's +3M +6M +12M 16 december 2014 Verwachting Rabo Termijn koers Verwachting Rabo Termijn koers Verwachting Rabo Termijn koers Verwachting Rabo Termijn koers 0.05 0.02 0.08 0.18 0.33 0.20 0.39 0.87 1.51 0.05 0.02 0.08 0.17 0.31 0.19 0.39 0.85 1.51 0.02 0.09 0.19 0.21 0.21 0.40 0.89 1.52 0.05 0.01 0.06 0.16 0.28 0.15 0.35 0.80 1.55 0.01 0.09 0.16 0.06 0.21 0.42 0.91 1.53 0.05 0.00 0.03 0.15 0.26 0.20 0.35 0.85 1.65 0.00 0.08 0.15 0.09 0.22 0.45 0.95 1.54 0.05 -0.03 0.04 0.13 0.24 0.25 0.50 1.20 1.80 -0.01 0.08 0.19 0.43 0.28 0.53 1.04 1.57 Huidig +1M +3M +6M +12M 12 december 2014 Verwac hting Termijn Rabo koers Verwac hting Termijn Rabo koers Verwac hting Termijn Rabo koers Verwac hting Termijn Rabo koers EUR/USD 1.2439 1.23 1.2442 1.22 1.2447 1.22 1.2457 1.20 1.2497 EUR/JPY 147.27 149 147.21 149 147.20 150 147.17 150 147.07 EUR/GBP 0.7918 0.79 0.7921 0.78 0.7928 0.77 0.7941 0.76 0.7972 EUR/CHF 1.2009 1.20 1.2007 1.21 1.2006 1.21 1.2002 1.22 1.1991 EUR/SEK 9.4013 9.31 9.4028 9.30 9.4052 9.25 9.4093 9.20 9.4214 EUR/NOK 9.1186 8.80 9.1295 8.80 9.1493 8.70 9.1750 8.50 9.2184 EUR/DKK 7.4362 7.45 7.4359 7.45 7.4357 7.45 7.4354 7.45 7.4500 EUR/PLN 4.1769 4.18 4.1838 4.15 4.1959 4.10 4.2144 4.00 4.2500 118.32 122 118.26 123 118.13 125 117.68 USD/JPY 118.39 121 USD/CNY 6.1884 6.20 6.21 6.30 6.25 6.40 6.30 6.25 6.38 GBP/USD 1.5711 1.56 1.5708 1.56 1.5700 1.58 1.5689 1.59 1.5679 Dagbericht 16 december 2014 www.rabotransact.com Disclaimer De op/via deze publicatie door Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A. (hierna:"Rabobank") verstrekte informatie is uitsluitend aan Nederlandse afnemers gericht en is geen beleggingsadvies of enige andere beleggingsdienst in de zin van artikel 1: 1 van de Wet op het financieel toezicht. De inhoud van deze publicatie is gebaseerd op betrouwbaar geachte openbare informatiebronnen. Er wordt echter geen garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid en volledigheid van de informatie, noch uitdrukkelijk, noch stilzwijgend. U dient zelf na te gaan of eventueel in deze publicatie opgenomen beleggingsadviezen in overeenstemming zijn met het voor u vastgestelde doelrisicoprofiel. U kunt daarover ook contact opnemen met uw adviseur van de Rabobank. De in deze publicatie opgenomen informatie/adviezen zijn geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kunnen op ieder moment zonder verdere aankondiging worden gewijzigd. De verstrekte informatie is uitsluitend indicatief en kan zonder voorafgaande waarschuwing worden gewijzigd. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Rabobank alsook (eventuele) overige leveranciers van informatie aan deze publicatie(s) aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van deze publicatie en de daarop/daardoor verstrekte informatie. Rabobank aanvaardt ook geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van publicaties die niet door Rabobank worden onderhouden en waarnaar wordt verwezen of die verwijzen naar de publicaties van Rabobank. Afnemer van de informatie is verantwoordelijk voor de keuze en het gebruik van de informatie. De informatie mag uitsluitend door de afnemer zelf worden gebruikt. Afnemer mag de informatie niet overdragen, verveelvoudigen, bewerken of verspreiden. Afnemer is verplicht aanwijzingen van Rabobank omtrent het gebruik van de informatie op te volgen. Ten aanzien van de inhoud van de informatie bestaat geen overnemingvrijheid; alle auteursrechten, ook die bedoeld in art.15 Auteurswet worden voorbehouden. Nederlands recht is van toepassing. Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als een beleggingsonderneming zijn aan te merken, zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. © Rabobank International, Croeselaan 18, 3521 CB Utrecht, The Netherlands