di 28 jan 2014 - Commissie Welstand en Monumenten

COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST
2014-02
Verslag van de Commissie Welstand en Monumenten Oost,
gehouden op dinsdag 28 januari 2014 in Utrecht
Aanwezig :
T. Frantzen (voorzitter), de leden P. Diederen, N. Eerens, J. Kamphuis,
M. Reniers, K. Tedder, H. Vlaardingerbroek en K. van Vliet,
B. Van Santen (afdeling Erfgoed), W. Smits (afdeling Stedenbouw),
M. van der Wiel (secretaris) en C. Boogert (uitvoerend secretaris)
OVERZICHT VERSLAG
A
Ingekomen stukken en mededelingen
B
Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 januari 2014
C
Algemeen
D
D1
D2
D3
D4
D5
D6
Bouwplannen
Ganzenmarkt 4 en 6
Menno van Coehoornstraat tussen huisnummer 38 en 40
Stieltjesstraat 75
Stationsplein 9
Bosboomstraat 1
Wezerdreef 3
E
E1
E2
E3
E4
E5
E6
Nagekomen plannen
Domplein 32
Stanleylaan 126 t/m 220
Ovidiuslaan 15
J.P. Coenstraat 5
Wilhelminapark 57
Yalelaan 40-60
F
Overige bouwplannen
Plannen met preadvies, lijst d.d. 23-01-2014
G
Reclames
H
Rondvraag en sluiting
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
A
Ingekomen stukken en mededelingen
Geen onderwerpen.
B
Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 januari 2014
Het verslag wordt met enkele wijzigingen vastgesteld.
C
Algemeen
Geen onderwerpen.
D
D1
(B)
Bouwplannen
Ganzenmarkt 4 en 6 (gemeentelijk monument)
13-19710
Aanvraag omgevingsvergunning voor het wijzigen van de voorgevels van twee
monumentale winkelpanden
Aanvraag : R.J.C.M. de Groen
Ontwerp : Lukas de Jong Architectuur
Architect De Jong geeft in zijn toelichting aan dat de panden Ganzenmarkt 2 t/m 6 intern
worden verbonden en de puiwijzigingen van de nummers 4 en 6 beogen de
toegankelijkheid te verbeteren. Met name de huidige pui van nummer 6 (de 'LOKV-pui'),
met de diepe kolommen aan weerszijden van de smalle toegang met taatsdeur, wordt in
dat streven als belemmerend gezien, reden voor vervanging door een pui in de
architectuurtaal van het oorspronkelijke pand.
Conclusie
In de commissievergadering van 14/01 2014 heeft de Stichting Mart van Schijndel steun
gevraagd in erkenning van de uniciteit van de postmodernistische pui naar een ontwerp
van Mart van Schijndel uit 1984. De commissie heeft het architectuur- en cultuurhistorische
belang onderschreven en het College van Burgemeester en Wethouders geadviseerd de
formele bescherming te organiseren door de monumentenbeschrijving uit te breiden en de
pui hierin op te nemen. De commissie besluit voor dit moment het advies over de aanvraag
aan te houden om het standpunt van het College af te wachten. Indien het behouden van
de pui ook door het bestuur van de stad wenselijk wordt geacht, kan de discussie gevoerd
worden hoe herbestemming mogelijk is met behoud van de monumentale waarde
(vastgelegd in de redengevende omschrijving).
D2
(O)
Menno van Coehoornstraat tussen huisnummer 38 en 40
13-21463
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een vrijstaande woning
Aanvraag : n.v.t.
Ontwerp : ir P.T.J. Cornips
(notulen 22/10 2013)
In de aanvraag is het ontwerp zorgvuldig uitgewerkt. De verdiepingspui is omgezet om de
hoek, waardoor in de gevelcompositie een relatie ontstaat met het Griftpark en omgeving.
Verder zijn de entreedeuren op de begane grond meegenomen in het gevelmateriaal en is
de indeling van de straatgevel versoberd.
Conclusie
Het ontwerp voldoet aan redelijke eisen van welstand en wordt van een positief advies
voorzien.
D3
(O)
Stieltjesstraat 75
13-22849
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een extra verdieping op een woning
en een aanbouw aan de achterkant van de woning
Aanvraag : J. Spronk
Ontwerp : Beuving Martensen Architecten
(notulen 19/11 2013)
Architect Martensen licht aan de hand van een monsterbord het reliëf in het metselwerk
voor de verdieping en de aanbouw toe. In de kozijnindelingen is een relatie gelegd tussen
de eerste en de toegevoegde verdieping. In de toevoegingen zijn de vensters daarnaast
voorzien van een diepe negge. Hij heeft er voor gekozen de hoogteaccenten in de opbouw
te handhaven en te versterken als 'poort' naar de wijk.
Conclusie
De commissie is van mening dat het ontwerp voldoet aan redelijke eisen van welstand.
Door o.a. de eerste en de toegevoegde verdieping meer op elkaar af te stemmen voegt het
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
2
gebouw zich goed in zijn omgeving. Voor de nadere uitwerking wordt geadviseerd dezelfde
maatvoering aan te houden van het metselwerk rond de ramen; door het motief van de
randdikte van de ramen consequenter door te voeren zal het beeld versterkt worden.
D4 Stationsplein
13-15656
(Ont) Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een drielaagse fietsenstalling met
bovenliggend stationsplein en een HOV-baan
Aanvraag : Gemeente Utrecht - POS
Ontwerp : Ector Hoogstad Architecten
(notulen 06/11 2012, 08/10 en 17/12 2013)
Stedenbouwkundige Rademakers geeft aan dat naar aanleiding van de vorige bespreking
de materialisatie rond de stijgpunten aan weerszijden van het verhoogde stationsplein is
aangepast. Balustrades langs de trappen en op het plein worden nu voorgesteld in glas,
dat voor de onderliggende betonconstructie in een gematteerde uitvoering is doorgezet.
Transparantie en horizontaliteit worden hiermee versterkt. De houten wandbekleding van
de fietsenstalling op de hellingbaan- en roltrapwand in de open lucht, eindigt ter hoogte van
het liftfront. De 'krijtstrepen' in de verharding, die nu in een lichte granietsoort worden
voorgesteld, verbinden op vanzelfsprekende wijze via de trappen de verschillende niveaus
en zorgen daarmee voor continuïteit in de bestrating en het ruimtelijk beeld.
Ten aanzien van de HOV-baan stelt de heer Rademakers nu voor de lange voorzetwand
ter plaatse van het landhoofd aan de zijde van het noordblok uit te voeren in geperforeerd,
gepolijst roestvrijstaal.
Reactie van de commissie
De commissie waardeert de mate waarin haar opmerkingen ter harte worden genomen. De
aanpassingen hebben er toe geleid dat tussen de diverse onderdelen - op het vanuit de
functie al drukke stationsplein - meer samenhang is ontstaan: het is meer één ruimte
geworden. Er blijft enige twijfel over de keuzes bij de entree van de fietsenstalling: de
veelheid aan materialen draagt niet bij aan het verminderen van de complexiteit van de
knoop. De bestrating is volgens een helder concept uitgewerkt, functioneel maar ook
decoratief.
De voorzetwand ter plaatse van de onderdoorgang onder de HOV-brug in roestvrijstaal
wordt als verbetering beschouwd, maar is nog steeds 'hard' en weinig tactiel. De
karakterkeuze voor de onderdoorgang is infrastructureel van aard terwijl een meer
binnenstedelijk karakter hier voorstelbaar zou zijn, mede gezien het gebruik
(langzaamverkeer). Tevens kan de commissie zich geen beeld vormen van de continuïteit
van deze route.
Conclusie
Hoewel de commissie nog enkele twijfels heeft bijvoorbeeld over de overgangen binnen –
buiten bij de fietsenstalling en de materialisering van de voorzetwand onder de HOV-baan,
meent zij dat de aanvraag voldoet aan redelijke eisen van welstand en adviseert positief.
De commissie beveelt aan om de samenhang van ingrepen langs de
langzaamverkeerroute aan de Leidse Rijn te bestuderen en inzichtelijk te maken. Mogelijk
is er dan in het vervolgtraject behoefte en ruimte om op deze aspecten aanpassingen in de
ontwerpen te overwegen.
D5
(O)
Bosboomstraat 1
Voorlopig ontwerp gezondheidscentrum en bovengrondse parkeergarage
Aanvraag : Diakonessenhuis Utrecht
Ontwerp : Inbo architecten
Status
: collegiaal overleg
Architect Toornstra licht toe dat volumevorm en positie van de voorliggende gebouwen zijn
afgestemd op de nieuwe terreininrichting en ontsluitingsroutes die op termijn zullen worden
gerealiseerd. Het plat afgedekte, tweelaagse gezondheidshuis, Q-gebouw, wordt
voorgesteld op het huidige parkeerterrein voor de hoofdentree. Het huisvest eerstelijns
gezondheidsfuncties en medische ruimten ten behoeve van het ziekenhuis, met
parkeerkelder. Op maaiveldniveau krijgen de twee hoofdfuncties een eigen entree. De
gevelrooilijnen volgen de bebouwing aan de Bosboomstraat en de bebouwing op de
achterterreinen de rooilijnen van de Adriaen van Ostadelaan. Hierdoor krijgt de plattegrond
de vorm van een parallellogram. Tussen Q-gebouw en ziekenhuis ontstaat een wigvormige
pleinruimte. Inspiratiebron voor de architectonische uitwerking vormt de Haagsche School,
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
3
baksteenarchitectuur verrijkt met betonelementen en metselverbanden. De gevelindelingen
is regelmatig, rekening houdend met wijziging van functie en gebruik.
Tussen de resterende oudbouw en de bebouwing aan de Adriaen van Ostadelaan wordt
de eerste fase van een bovengrondse parkeergarage voorgesteld, met fase twee te
verdubbelen na sloop van de oudbouw. De noordgevel van het rechthoekige volume is
schuin geplaatst zodat enerzijds de hoekentree voor voetgangers vanuit de nieuwe
hoofdentree van het ziekenhuis zichtbaar is en anderzijds het gebouwvolume richting de
achterliggende woonbebouwing wordt gereduceerd. In dat kader is ook de hoogte aan de
oostzijde tot twee lagen beperkt, de westelijke helft telt drie lagen. Verder worden tussen
de parkeergarage en de terreingrens begroeide taluds voorgesteld. De garagegevels
bestaan uit geprofileerde betonstroken ter hoogte van de vloeren, met daartussen
transparante schermen van strekmetaal. Het stijgpunt bij de voetgangersentree is gedacht
in metselwerk, verwijzend naar het Q-gebouw.
Reactie van de commissie
Helaas ontbreekt voor de commissie een duidelijk beeld van de toekomstige situatie(s).
Met de huidige informatie is het lastig op stedenbouwkundig niveau te reageren. Zo lijkt het
alsof de schuine lijnen willekeurig worden gehanteerd om aan te sluiten op de omgeving, in
tegenstelling tot de bestaande bouw die zich wel hecht aan die omgeving. De commissie
verzoekt de architect bij een volgende planbehandeling hier meer inzicht in te geven.
Daarnaast wil de commissie graag informatie over de geambieerde beeldkwaliteit voor het
totale terrein, om de keuzes in architectuurstijlen beter te begrijpen. De parkeergarage is
na realisatie van de tweede fase van grote invloed op de pleinruimte en de vraag is hoe dit
zich verhoudt tot het terrein met zijn overige gebouwen.
Conclusie
De commissie onthoudt zich vooralsnog van advies, omdat de stedenbouwkundige context
en de architectonische beeldkwaliteitseisen (inclusief onderlinge relaties van de
verschillende gebouwen) nog te onduidelijk zijn. Zij ziet de volgende planbehandeling
tegemoet.
D6
(O)
Wezerdreef 3
13-19588
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een schoolgebouw
Aanvraag : SPO Utrecht
Ontwerp : Van Hoogevest Architecten
(notulen 17/12 2013)
Architect Kuiper geeft aan dat de nieuwe school één van drie vrijstaande gebouwen is in
de open ruimte, omgeven door flatgebouwen. Het rechthoekige deel van het gebouw met
de groepsruimten sluit aan op deze context; het vrij gevormde, deels eenlaagse 'hart' van
de school met entree richt zich op de belangrijkste aanvoerroute. De volumes zijn
horizontaal beëindigd, dakinstallaties zijn geïntegreerd. De hoofdentree wordt
geaccentueerd door de omkadering en luifel in metselwerk en een tweelaagse pui.
Gevelopeningen zijn samengevoegd tot grotere eenheden, waardoor de schoolfunctie
afleesbaar is. De terreininrichting rond de school is op de verschillende doelgroepen
afgestemd, bestaande bomen worden gehandhaafd. De terreinbegrenzing bestaat uit een
combinatie van hekwerk met een beukenhaag.
Reactie van de commissie
De commissie herkent de gedrevenheid van de architect een mooi schoolgebouw te
ontwerpen, maar helaas overtuigt het resultaat niet. De kop geeft de aanzet tot alzijdigheid
en heeft betekenis bij de entree, maar voor de andere zijden van het gebouw is de
betekenis en relatie tot de omgeving nog onvoldoende gelegd. Daarnaast ziet de
commissie het als gemiste kans dat de vrije vormen in het exterieur geen meerwaarde
opleveren voor het interieur; dit verstrekt het gevoel van een betekenisloze vorm die de
overige zijden tot achterkanten bestempelt.
Conclusie
De commissie constateert dat het voorstel onvoldoende tot de verbeelding spreekt, niet als
alzijdig zal worden ervaren en dat een goede aansluiting op de omgeving ontbreekt. Het
ingediende ontwerp voldoet niet aan redelijke eisen van welstand, een gewijzigd plan wordt
afgewacht.
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
4
E
E1
(B)
Nagekomen plannen
Domplein 32
13-19439
Aanvraag omgevingsvergunning voor het wijzigen van een eerder verleende vergunning
(HZ_WABO-12-03680) voor het bouwen van een ondergronds bezoekerscentrum
Aanvraag : Stichting Domplein 2013
Ontwerp : JDdVarchitecten
(notulen 03/12 2013)
In de aanvraag wordt voorgesteld de trap tot het bezoekerscentrum een kwartslag te
draaien. De afdeling Erfgoed heeft hiertegen geen bezwaar.
Conclusie
De commissie kan instemmen met de voorgestelde draaiing.
E2
(O)
Stanleylaan 126 t/m 220
13-20137
Aanvraag omgevingsvergunning voor het renoveren van 48 portiekwoningen
Aanvraag : Bo-Ex
Ontwerp : biq stadsontwerp
(notulen 07/01 2014)
Naar aanleiding van het eerdere advies heeft het architectenbureau nogmaals naar de
aanvraag te kijken, aangezien de gemaakte kleurkeuzes meer overeenkomen met het
renovatieplan dan het definitieve kleurgebruik van de flats in de nabije omgeving.
Conclusie
De commissie heroverweegt haar eerdere advies en onderschrijft het belang zoveel
mogelijk aan te sluiten op het oorspronkelijke beeld. Aanvraag wordt voorzien van een
positief advies.
E3
(R)
Ovidiuslaan 15
13-21964
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een woning na (gedeeltelijke) sloop
van de bestaande woning
Aanvraag : A.T. Lamers
Ontwerp : Bakers Architecten
(notulen 08/10 2013)
In de aanvraag is het ontwerp zorgvuldig uitgewerkt, de gevel- en kozijnindelingen zijn
aangepast.
Conclusie
De gevel- en kozijnindelingen leiden tot een verbetering van de samenhang en passen in
de totale compositie van de woning. Het ontwerp voldoet aan redelijke eisen van welstand
en wordt van een positief advies voorzien.
E4
(O)
Jan Pieterszoon Coenstraat 5
13-19872
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een carport met zonnepanelen in de
tuin bij een woning
Aanvraag : R. Berg
Ontwerp : Mijn Energiefabriek
Aan de vrijstaande berging wordt een carport toegevoegd, bestaande uit een
houtconstructie met daarboven een flauw hellend dak van zonnepanelen. De berging is
overeenkomstig het eigentijdse wit gestuukte woonhuis vormgegeven en gematerialiseerd.
Conclusie
De commissie heeft geen bezwaar tegen het plaatsen van een carport met zonnepanelen
tegen de berging, maar is van mening dat gezien de zichtbare ligging vanuit het Molenpark
en de bijzondere, contrasterende architectuur van de woning met berging meer maatwerk
gewenst is. Een standaardtoepassing leidt tot een rommelig en daardoor armoedig beeld,
hetgeen afbreuk doet aan architectuur en omgeving. De commissie meent dat een
bouwwerk met dezelfde functie-eisen hier goed voorstelbaar is, maar wel in een
vormgeving die integraal aansluit op het architectonische karakter van de bestaande
bebouwing op dit kavel en de bijzondere ligging aan het park. De aanvraag wordt in deze
vorm voorzien van een negatief advies.
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
5
E5
(B)
Wilhelminapark 57 (gemeentelijk monument)
13-06116
Aanvraag omgevingsvergunning voor het maken van een doorbraak op de begane grond
en het vernieuwen van de ramen en deuren in de buitengevel
Aanvraag : Gemeente Utrecht, afdeling Juridische Zaken
(notulen 04/06 2013)
Er is een zienswijze met een contra-expertise ingediend, waarin het eerder negatieve
advies wordt weerlegd. De afdeling Juridische Zaken verzoekt de commissie op basis van
de aangeleverde informatie haar standpunt te heroverwegen.
Conclusie
De Commissie Welstand en Monumenten is bij haar advies in 2013 geïnformeerd door de
afdeling Erfgoed. Omdat de aanvraag een zekere mate van complexiteit in zich heeft
omdat er lopende het verbouwingstraject onderdelen verwijderd zijn en er overleg heeft
plaats gevonden met de afdeling Erfgoed, heeft de commissie haar advies gebaseerd op
de bevindingen van de afdeling Erfgoed. Deze situatie is met het huidige bezwaarschrift en
de aangeleverde contra-expertise niet veranderd. De stelligheid van de formulering in het
advies dat de monumentale waarden zijn geschaad wordt in het bezwaarschrift betwist:
echter, onomstotelijk staat vast dat monumentale waarden zijn geschaad, alleen al door
het verwijderen van bouwkundige onderdelen die deel uitmaakten van het monument. De
commissie neemt het standpunt van afdeling Erfgoed over.
E6
(R)
Yalelaan 40-60, 13.64 A. Numangebouw
13-22726
Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een gebouw voor
laboratoriumonderzoek en kantoor (uitbreiding bestaand Incubatorgebouw)
Aanvraag: Universiteit Utrecht
Ontwerp : Mecanoo Architecten
(notulen 16/07 en 17/12 2013)
Het eerder besproken ontwerp is in de aanvraag conform uitgewerkt. De architect heeft
gekozen voor uitvoering van de dichte geveldelen in glas.
Conclusie
Het zorgvuldig uitgewerkte plan voldoet aan redelijke eisen van welstand en wordt van een
positief advies voorzien.
F
Overige plannen
De plannen, genoemd in de lijst d.d. 23 januari 2014, zijn met een preadvies van de
secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de
advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de
verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota.
Samenvattend:
Open
: Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar
architectuur.
Respect : Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en
omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd.
Behoud : Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de
bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige,
architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard.
Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra
aandacht voor versterking en stimulering van het beeld.
Indien van toepassing, zijn de aanvragen getoetst aan de (welstands)criteria, zoals
geformuleerd in de welstandsnota. De lijst is ter inzage op het secretariaat en in te zien via
de website http\\www.welstandutrecht.nl.
G
Reclames
Geen onderwerpen.
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
6
H
Rondvraag en sluiting
De volgende commissievergadering vindt plaats op 11 februari 2014.
De voorzitter,
De secretaris,
T. Frantzen
M. van der Wiel
Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden
criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente
Utrecht d.d. 24 juni 2004).
(O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied
Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 28 januari 2014
7

Download Report