Download - Ars Aequi

Konsumentenrecht
de eerste kreeg klager een bedrag van
ƒ 100.000,-, in het tweede van ƒ 300.000,- toegewezen. Inmiddels zijn blijkens persberichten
nog hogere bedragen toegekend. Het zal interessant zijn om te zien of de Optiebeurs op de —
op vrijwillige basis opererende — klachtencommissie pressie zal gaan uitoefenen om zich te
gaan matigen.
E.H. Hondius
4 De hippofiele consument
1 Sweepstake
Op 28 juni jl. heeft de Hoge Raad het beroep verworpen dat was ingesteld tegen de uitspraak dd.
10 augustus 1993 van het Hof Leeuwarden in de
strafzaak tegen Keurkoop BV (thans: Maildex
BV). Hiermee is na bijna tien jaar komen vast te
staan dat de door Keurkoop destijds gebezigde
sweepstake onder het verbod van de Wet op de
kansspelen valt. Volgens een kommentaar van de
Nederlandse Postorderbond vallen de huidige
sweepstakes niet onder het verbod. Een overzicht
van de rechtspraak over sweepstakes is te vinden
in de noot van J.G.J. Rinkes onder Hof den
Bosch 18 mei 1993, TvC 1994, p. 44.
Iedere onder vigeur van het oude BW grootgebrachte jurist herinnert zich de serie koeien en
paarden, die zich via de Hoge Raad wisten te vereeuwigen: verse koe, koe Antje I en II, kribbeslijper, Artist de Laboureur, enz. De afschaffing van
de regeling van de verborgen gebreken heeft een
einde gemaakt aan de noodzaak om zich hiermee
bezig te houden. Voor het consumentenrecht resteert de vraag of een geleverd rijpaard voldoet aan
de te stellen verwachtingen. Dat is duidelijk niet
het geval als het binnen drie maanden naar de
slacht moet. Volgens Ktg. Zaandam 7 april 1994,
TvC 1994, p. 223 brengt de aankoop van een
paard altijd risico's met zich mee. Heeft de verkoper echter een garantie gegeven, dan is hij aansprakelijk voor de ontstane schade.
2 Annie II
Een normaal menselijk ogenblik van onbedachtzaamheid: wordt dat gedekt door de verzekering? Neen, zeiden rechtbank en hof, toen mevrouw Van de Wijngaard een tasje met voor
ƒ 20.000,- aan ringen en oorbellen op het toilet
van een motel had laten liggen. HR 11 januari
1991, NJ 1991, 271 — Katern 39, 1991, p. 1708
vond echter dat de feitenrechter zijn werk moest
overdoen. Aldus geschiedde en in Hof Amsterdam 10 december 1992, NJ 1994, 323 krijgt de
verzekerde alsnog gelijk.
5 Frans consumentenrecht
Een verborgen gebreken-regeling kent men nog
wel in Frankrijk. In TvC 1994, pp. 187-196 wijst
R.P.J.L. Tjittes op het onderscheid tussen deze
regeling en non-conformiteit. Tevens besteedt hij
aandacht aan een tweetal andere ontwikkelingen
in het Franse consumentenrecht: de toetsing van
contractsbedingen door de rechter en het begrip
'consument'.
6 EG-richtlijn oneerlijke contractsbedingen
3 De bemiddelde consument
Een veel genoemd voordeel van geschillencommissies is dat deze uitkomst bieden bij geschillen
van geringe omvang. Niettemin doen geschillencommissies ook wel uitspraak in zaken van groter (financiële) importantie. Voorbeelden hiervan
zijn te vinden in twee bindende adviezen van de
Klachtencommissie Optiebeurs dd. 5 mei en 22
juni 1993, Uitsprakenblad 1994, pp. 59 en 68. In
De EG-richtlijn oneerlijke contractsbedingen
blijft allerwege de aandacht trekken. Twee opstellen die de moeite van het bestuderen waard
zijn, zijn die van Hugh Collins, 'Good Faith in
European Contract Law', Oxford Journal of Legal Studies 1994, 229-254 en van Olivier Remien,
'AGB-Gesetz und Richtlinie über miBbrauchliche Verbrauchervertragsklauseln in ihrem europaischen Umfeld, Zeitschrift für Europaisches
Privatrecht 1994, 34-66.
KATERN 52
2455
Konsumentenrecht
7 Zuid-Afrika en de oneerlijke contractsbedingen
Gaat ook Zuid-Afrika zich bezighouden met regelgeving op het gebied van de oneerlijke contractsbedingen? Wel als het ligt aan de South
African Law Commission. Deze stelt in Project
47 'Unreasonable Stipulations in Contracts and
the Rectification of Contracts' (1994) een Unfair
Contractual Terms BUI en een Contractual Terms
Control BUI voor. De centrale bepaling van het
eerstgenoemde wetsvoorstel luidt:
'If a Court, having regard to all relevant circumstances, among other things the relative bargaining positions which parties to a contract hold in relation to one
another and the type of contract concerned, is of the
opinion that the way in which the contract between the
parties came into being or the form or content of the
contract or any term thereof or the execution or enforcement thereof is contrary to the principle of good
faith, the court may rescind or amend the contract or
any term thereof or make such other order as may in
the opinion of the court be necessary to prevent the effect of the contract being unreasonably prejudicial or
oppressive to any of the parties, notwithstanding the
principle that effect shall be given to the contractual
terms agreed upon by the parties'.
8 Consumentengaranties in Nieuw Zeeland
Er bestaat ook een geheel andere aanpak van oneerlijke contractsbedingen: een wetgever kan
dwingend recht vaststellen voor consumentenovereenkomsten. Deze weg heeft de wetgever in
Nieuw Zeeland ingeslagen, aldus Stephen Todd
in zijn bijdrage 'Consumer Law Reform in New
Zealand: The Consumer Guarantees Act', Consumer Law Journal 1994, pp. 100-105. Deze wet
is ook voor ons interessant vanwege het Europese Groenboek over consumentengaranties dat
momenteel allerwege voorwerp van discussie is
— zie M.J.M. Loos, NJB 1994, pp. 690-692.
9 Produktenaansprakelijkheid
Recente ontwikkelingen op het gebied van de
produktenaansprakelijkheid komen aan de orde
in twee tijdschriften. De European Review of Private Law 1994/2 bevat een aantal bijdragen over
ontwikkelingen in Europese landen. De Consumer Law Journal 1994/3 gaat in op het ontbreken van implementatie van de EG-richtlijn in
Frankrijk — volgens Jéröme Franck toe te
schrijven aan het Franse debat over de aids-be2456 KATERN 52
smetting van hemofilie-patiënten. Jocelyn Keilam beschrijft de 'implementatie' van de EGrichtlijn — en de drie belangrijkste afwijkingen
daarvan — in Australië. Kenneth Ross en Hildy
Bowbeer bespreken een komende wijziging van
de Amerikaanse Restatement of Torts op het gebied van de produktenaansprakelijkheid.
Met de produktenaansprakelijkheid in Italië zal
het niet gauw iets worden. Dat voorspellen Anita Bernstein en Paul Fanning in hun bijdrage
'Heirs of Leonardo: Cultural Obstacles to Strict
Products Liability in Italy' in 27 Vanderbilt
Journal of Transnational Law 1-32. Hun gedachtegang is de volgende: de hedendaagse (macho)
Italiaan is de geestelijke erfgenaam van Leonardo da Vinci. Deze stond voor 'the power of design'. Met het vestigen van een risico-aansprakelijkheid probeert de Staat zich tussen de ontwerper en zijn afnemer te plaatsen. Zeker nu deze ingreep van buiten Italië komt, zal de Italiaanse
rechtscultuur zich hiertegen verzetten.
10 Naar een Israëlische consumentenwet
Een klassieke vraag op het gebied van het consumentenrecht bij iedere hervorming is of er specifieke regels voor consumentencontracten moeten komen, danwei een aanpassing van het commune contractenrecht. Voor wat betreft Israël
spreekt Sinai A. Deutch zich voor het eerste uit
in zijn bijdrage 'Contract Law and Consumer
Protection in Israël, 14 New York Law School
Journal of International and Comparative Law
261-292 (1993).
11 Oosteuropees consumentenrecht
Oost-Europa is in rap tempo bezig om veertig
jaar socialistische stilstand op het gebied van het
consumentenrecht in te halen. In Estland, Letland, Roemenië, Slowakije en Tsjechië zijn raamwetten ter bescherming van de consument opgesteld. Hongarije, Polen en Slovenië werken nog
aan dergelijke wetgeving — zie het overzicht van
Th. Bourgoignie in Consumer Law Journal 1994,
p. 73. Een interessante politieke vraag is of de
consumentenwetgeving van West-Europa voor
overname in Centraal en Oost-Europa in aanmerking komt. Volgens Duitse onderzoekers is
dit niet het geval. De Centraal- en Oosteuropeanen zelf voelen echter niets voor een Europa
Jeugdrecht
van twee snelheden in west en oost.
12 Internationale consumententransacties
Ten slotte heb ik nog net voldoende ruimte om
te wijzen op de interessante vergelijking van de
Duitse §§ 29 EGBGB en 12 AGB-Gesetz en de
Amerikaanse unconscionability bepaling van section 2-302 UCC door de Koreaan Kee-Young
Yeun: 'Verbraucherschutz im internationalen
Vertragsrecht', IPRax 1994, pp. 257-263.
KATERN 52
2457

Download Report