Reactie Eandis op consultatie CREG met betrekking tot de ontwerpbeslissing van de CREG over de vraag tot goedkeuring van de evaluatiemethode voor en de bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2015 Geachte heer Tirez, Eandis nam kennis van de ontwerpbeslissing van de CREG met bovenvermeld onderwerp. Op het gebied van reservevermogen zijn de Belgische DNB’s momenteel enkel betrokken bij het product R3 Dynamic Profile, aan de hand waarvan Elia, conform de ontwerpbeslissing, maximaal 100 MW van het benodigde tertiaire reservevermogen zal aankopen. Eandis erkent dat het distributienet inderdaad potentieel bevat dat kan aangewend worden voor dergelijke ondersteunende diensten aan de TNB, en neemt hier graag zijn rol in op. Overigens is Eandis ook principieel bereid om constructief mee te werken bij de ontwikkeling door Elia van nieuwe producten voor de sourcing van tertiaire reserves of voor andere mogelijke diensten afkomstig van distributienetgebruikers, bijvoorbeeld de levering van strategische reserves. Echter wensen we hierbij enkele aandachtspunten in beeld te brengen. Korte termijn: erkenning van rol en takenpakket van de DNB Bij producten die de TNB verder nog ontwikkelt en die gebruik maken van diensten afkomstig van distributienetgebruikers, ziet Eandis als DNB voor zichzelf een noodzakelijke rol om enerzijds de operationele veiligheid en betrouwbaarheid van het distributienet ten allen tijde te bewaken, en anderzijds om de markt te faciliteren door in te staan voor de nodige datadiensten. Operationele veiligheid: R3 DP creëert gelijktijdig gedrag van netgebruikers Een activatie van R3 DP (of een ander toekomstig product waarbij flexibiliteit van distributienetgebruikers wordt ingezet voor een dienstverlening aan de TNB) zal een gelijktijdig gedrag van distributienetgebruikers veroorzaken die op het moment van ontwerp van het distributienet niet kon worden voorzien op basis van de toen bekende statische profielen. Immers, naar aanleiding van een activatiesignaal, dat gelijktijdig naar een groot aantal distributienetgebruikers wordt verstuurd, schakelen deze allen gelijktijdig een belasting of productie-installatie in of uit. Dit kan de operationele veiligheid op de distributienetten (ondermeer: de bewaking van de spanningskwaliteit en de thermische grenzen van de assets) in het gedrang brengen. Om de mogelijke impact van R3DP op de operationele veiligheid van het distributienet vooraf te kennen, moet de DNB bijkomende netstudies uitvoeren voor de aangemelde flexibele netgebruikers. Deze studies hebben tot doel om na te gaan of ondermeer stroom en spanning binnen de exploitatiegrenzen blijven, rekening houdende met een gelijktijdig gedrag van netgebruikers dat hoger is dan wat bij studies voor netaansluiting wordt aangenomen. Verder moet de DNB beperkingen kunnen opleggen aan de levering van R3DP indien de operationele veiligheid in het gedrang dreigt te komen. Dit is nu voorzien in het prequalificatieproces voor R3DP2015 en zal ook zal verankerd worden in het Technisch Reglement Distributie Elektriciteit in Vlaanderen (versie 2014). Echter vergen deze activiteiten werkingsmiddelen en resources van de DNB waar momenteel nog geen inkomsten tegenover staan. De rol van DNB als databeheerder voor flexibiliteitsmarkten Eandis en de andere DNB’s spelen reeds hun rol als databeheerder voor het product R3 DP 2014, en zullen dit ook in 2015 blijven doen. In het algemeen moet het marktmodel zich aanpassen aan een nieuwe omgeving waar flexibele netgebruikers een belangrijke rol in spelen, ondermeer maar niet enkel voor de levering van reservevermogen aan de TNB. Momenteel worden de rollen van verschillende partijen (TNB, DNB, marktspelers…), en de daaruitvolgende databehoeften in een nieuw marktomgeving besproken op verschillende platformen (bijvoorbeeld Atrias, Synergrid, REDI in Wallonie en Beleidsplatform in Vlaanderen). Vast staat dat Eandis structureel wil meewerken aan deze nieuwe marktmodellen. In afwachting zet Eandis redelijke middelen in om de reeds bestaande processen voor het R3DPproduct te ondersteunen in zijn rol als databeheerder. Ook deze activiteit vergt echter werkingsmiddelen en resources. Trend: meer deelname vanuit distributienetgebruikers De DNB’s hebben het vermogen aan tertaire reserves dat Elia kan verwerven via R3DP zien stijgen van 50MW in 2014 naar 100 MW in 2015. Wellicht zal een verdere verhoging van deze volumes in de toekomst overwogen worden. Dit impliceert dat op lange termijn wellicht steeds meer distributienetgebruikers aan het product R3DP of andere producten zullen wensen te participeren. De taken van de DNB hierin zullen dan ook toenemen in omvang. Besluit: impact op werkingsmiddelen van de DNB Eandis wil er bijgevolg voor ijveren: - dat de rol van de DNB’s bij de levering door netgebruikers van ondersteunende diensten aan de TNB erkend wordt als nieuw onderdeel van het takenpakket van de DNB; - dat de benodigde tijd en middelen die de DNB’s besteden aan ondermeer bijkomende netstudies, databeheer en andere operationele impact , en meer algemeen aan de medewerking bij producten die Elia ontwikkelt, worden erkend als bijkomende werkingskost van de DNB - dat deze kost bijgevolg ofwel in de nettarieven wordt gesolidariseerd ofwel door de DNB wordt aangerekend aan de marktpartijen die betrokken zijn bij de levering van ondersteunende diensten. Toekomst: mogelijk concurrentie voor gebruik van flexibiliteit Flexibiliteit in het algemeen (d.w.z. de mogelijkheid van netgebruikers om hun afname en injectie te moduleren op basis van een extern signaal) wordt algemeen beschouwd als noodzakelijk instrument om de Europese Doelstellingen (namelijk de handhaving van bevoorradingszekerheid, de integratie van milieuvriendelijke energie en de bevordering van de energiemarktwerking) te bereiken zonder hierbij te moeten afhangen van netinvesteringen die technisch-economisch onredelijk zouden zijn. Dit blijkt ondermeer uit de lopende consultatie door ACER (“A bridge to 2025 – public consultation paper”). Eandis ziet zichzelf ook als mogelijke gebruiker van flexibiliteit, bijvoorbeeld voor congestiebeheer in het kader van de bewaking van operationele veiligheid. Het is dan ook niet uitgesloten dat er in de toekomst verschillende marktpartijen en netbeheerders (DNB en TNB) op een verschillende manier gebruik willen maken van flexibiliteit bij dezelfde netgebruiker. Dit kan leiden tot competitie, ook tussen netbeheerders onderling, waarbij DNB en TNB tegen elkaar opbieden om deze flexibiliteit te verwerven. Dit kan op zijn beurt leiden tot windfall profits voor de flexibele netgebruiker ten koste van een verhoogde maatschappelijke kost. Concreet vindt Eandis het belangrijk dat de DNB steeds op een gereguleerde manier kan beschikken over een voldoende volume aan flexibiliteit bij zijn eigen netgebruikers, om de operationele veiligheid op het eigen net ten allen tijde te kunnen handhaven. Het feit dat een hoeveelheid flexibiliteit tegen marktprijs ter beschikking gesteld wordt aan andere netbeheerders of marktspelers mag dit principe niet ondermijnen. Elia heeft de voorbije jaren constructief overleg gepleegd met de DNB’s, voor de aspecten die de DNB’s aangaan, alvorens een voorstel aan de CREG over te maken met betrekking tot de sourcing van reservevermogen. Eandis waardeert dit overleg en wenst dit te verankeren voor de toekomst, ondermeer om het hier beschreven aandachtspunt te kunnen blijven bewaken. Hierbij kan ook een rol weggelegd zijn voor de bevoegde regulator mocht bemiddeling noodzakelijk blijken. Eandis wenst om in de toekomst te borgen dat: - het overleg tussen Elia en de DNB’s erkend wordt als noodzakelijke stap in de procedure voor verwerving van tertaire reserves en/of andere ondersteunende diensten en/of strategische reserves - de CREG in haar toekomstige beslissingen, met betrekking tot de volumes flexibiliteit die Elia verwerft bij distributienetgebruikers, rekening houdt met het resultaat van dit overleg. - de CREG de volumes flexibiliteit die Elia kan verwerven bij distributienetgebruikers zodanig vastlegt dat de DNB zelf ook nog kan beschikken over een voldoende volume flexibiliteit om zijn eigen taken naar behoren uit te voeren