01
De Elia groep
Elke dag delen de
medewerkers van de Elia
groep, die bestaat uit Elia
System Operator en 50Hertz,
zowel in België als in Duitsland
dezelfde passie voor het
metier, om de samenleving een
kwalitatieve en betrouwbare
elektriciteitsbevoorrading te
waarborgen.
Als transmissienetbeheerder
in België en Duitsland vervult
de Elia groep drie onderling
verbonden kerntaken.
In dit hoofdstuk
16| Twee netbeheerders, één Europese Groep
18| Het beheer van de netinfrastructuur
32| Het beheer van de elektriciteitssystemen
39| De marktwerking faciliteren
42| Over de landsgrenzen heen
45| Elia van binnenuit
Met zijn verrekijker controleert onze
Duitse collega een lijn. Hij weet dat
een scherpe blik en vooruitkijken
van essentieel belang zijn voor de
betrouwbare exploitatie van het net.
Een principe dat de Elia groep elke
dag toepast, ook wanneer het zich als
een voortrekker in de ontwikkeling van
polyvalente, duurzame en betrouwbare
elektriciteitsnetten positioneert en zo
de weg voorbereidt om met succes de
energieoverstap te kunnen maken.
Christoph Schubert / 23 jaar, gespecialiseerd monteur
in het Regionaal Centrum Oost van 50Hertz
16
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
1.996
medewerkers van de Elia groep dragen bij aan
de bevoorradingszekerheid van elektriciteit voor
30 miljoen verbruikers in België en Duitsland
Twee netbeheerders,
één Europese Groep
De Elia groep is opgebouwd rond twee belangrijke activiteitencentra, namelijk
twee grote transmissienetbeheerders: Elia in België en 50Hertz in Duitsland.
Dänemark
Baltic Sea
North Sea
Poland
Berlin
Netherlands
Germany
Brussels
Germany
Czech Republic
France
Austria
Switzerland
Elia, de beheerder van het transmissienet voor elektriciteit in België, is op
Italy
federaal niveau houder van de licenties
voor de netten van 380 kV tot 150 kV,
en in de drie gewesten van het land voor
de netten van 70 kV tot 30 kV.
50Hertz is één van de vier Duitse transmissienetbeheerders en is actief in het
noorden en het oosten van Duitsland.
Elia bezit 60% van 50Hertz. De overige
Slovenia
40% zijn in handen van Industry Funds
Management (IFM).
Croatia
De Elia groep behoort tot de top 5 van
transmissienetbeheerders voor elektriciteit in Europa en tot de top 15 in de wereld. Door de acties die hij onderneemt,
heeft de Groep een voorbeeldfunctie
voor de ontwikkeling van de Europese
markt. De Elia groep engageert zich om
een betrouwbare en zekere elektriciteitsbevoorrading te handhaven en
om bij te dragen aan de integratie van
hernieuwbare energiebronnen. De certificaten van volledig onafhankelijke (‘fully
unbundled’) transmissienetbeheerder
voor elektriciteit die de Groep in België
en Duitsland verwierf, tonen aan dat de
Groep in staat is om zijn opdracht te
volbrengen volledig onafhankelijk van de
elektriciteitsproducenten en -leveranciers. Dit is een conditio sine qua non
voor de uitbouw van een echt geïntegreerde Europese markt.
Door zijn strategische ligging op een
scharnierpunt tussen de elektriciteitsmarkten van West-, Oost- en Noord-Europa waakt de Elia groep over het veilige
beheer van de invoer, de uitvoer en de
stromen van elektrische energie op zijn
netten. De Groep speelt ook een sleutelrol in de integratie van de Europese
elektriciteitsmarkten. Hij heeft zowel
rechtstreeks als onrechtstreeks een participatie in Eurogrid International, in het
regionaal controlecentrum voor grensoverschrijdende stromen Coreso, in de
elektriciteitsbeurzen APX-ENDEX-Belpex en EPEX Spot, in de veilingbedrijven
voor capaciteit CASC.EU en EMCC en
in het opleidingscentrum GridLab.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
17
-----------------------------------------Group Strategy, Innovation & CSR
EU Coordination
Secretary–General
Group IT
Group Comms
Elia System Operator is een beursgenoteerde onderneming (Brussel,
met 52,10% vrij verhandelbare aandelen) met als referentieaandeelhouder
de gemeentelijke holding Publi-T. Elia participeert voor 60% in Eurogrid,
dat in 2010 werd opgericht met het oog op de verwerving van de
Duitse netbeheerder 50Hertz, samen met de internationale beheerder
van infrastructuurfondsen IFM Investors, die de resterende 40% in
handen heeft. Elia System Operator is sinds juni 2005 genoteerd op de
gereglementeerde markt van Euronext Brussel en werd in maart 2012
opgenomen in de BEL20-index, in lijn met zijn Europese strategie en groei
en met de steun van zijn aandeelhouders en de financiële markten.
Het management van de Groep heeft
4 hoofddoelen vastgelegd:
• de strategische keuzes van
de Groep realiseren,
• de organische groei van de
kernactiviteiten voortzetten,
• vooruitlopen op toekomstige
technologische ontwikkelingen,
• de groepsdynamiek versterken.
De communicatie wordt verder uitgebouwd op het niveau van de Groep om
de rol van de Groep op internationaal
vlak te versterken en ook zijn internationale bekendheid te vergroten.
prijs voor de samenleving. De Groep wil
vanuit zijn centrale positie de marktspelers rond de tafel brengen om nieuwe
productiemodellen en nieuwe modellen
voor het beheren van de vraag (inclusief
opslag) te gaan ontwikkelen.
Nieuw initiatief tussen
Elia en 50Hertz
Om deze strategie te doen slagen, wordt
de Groep geleid aan de hand van volgende duidelijk omlijnde basisprincipes:
• de continuïteit van de activiteiten van
elke netbeheerder ondersteunen,
• de organisatorische efficiëntie
verbeteren,
• de medewerkers vormen met het oog
op de veranderingen en toekomstige
ontwikkelingen.
In de loop van 2014 zullen Elia System
Operator en 50Hertz gezamenlijk een
nieuwe onderneming oprichten die de
positie van de Elia groep moet versterken bij het zoeken naar mogelijke
overnames van activa alsook bij het
ontwikkelen van twee activiteiten, zijnde
Consulting & Services en EPC / EPCM
projecten (Engineering, Procurement &
Construction).
Als een maatschappelijk verantwoorde
speler wil de Groep een koppositie innemen in de energierevolutie. De vernieuwingen zullen leiden tot de ontwikkeling
van meer efficiënte en meer creatieve
oplossingen - producten, procedures,
services, technologieën, ideeën - die
aanvaardbaar zijn voor de markt, de
overheden en de burgers.
De oprichting van een directie ‘Strategy
& Innovation & CSR’ op het niveau van
de Groep dient om de strategische
uitdagingen in de kernactiviteiten van de
netbeheerder aan te gaan. Deze aanpak
past in een beleid van maatschappelijk
verantwoord ondernemen.
Innovatie als motor
van ontwikkeling
Het is de taak van de netbeheerder om
een betrouwbaar en duurzaam systeem
te waarborgen tegen een redelijke kost-
Binnen de innovatiecyclus richt de Elia
groep zich op toegepast onderzoek en
op de ontwikkeling en demonstratie van
nieuwe oplossingen. Hierbij integreert
de Groep de expertise die uit dit onderzoek voortvloeit, zodat onze medewerkers nieuwe competenties kunnen
aanleren (zie p.66, 70 en 76).
18
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Het beheer van de netinfrastructuur
Deze activiteit houdt het onderhoud en de verdere ontwikkeling in van de hoogspanningsinstallaties: lijnen, kabels, transformatoren, enz. Afhankelijk van de marktvereisten en de
behoeften voor het veilig beheer van het elektriciteitssysteem moderniseren we ons net en
bouwen het verder uit met behulp van geavanceerde technologieën.
LENGTE VAN HET HOOGSPANNINGSNET IN BELGIË
Spanning (kV)
Elia
Ondergrondse kabels (km)
2014
Bovengrondse lijnen (km)
Totaal (km)
2013
2014
2013
2014
2013
380
-
-
891
891
891
891
220
5
5
297
297
302
302
150
465
434
1.997
2.007
2.462
2.441
70
283
294
2.346
2.356
2.629
2.650
36
1.932
1.923
8
8
1.940
1.931
30
124
127
22
22
146
149
2.809
2.783
5.561
5.581
8.370
8.364
Totaal Elia
LENGTE VAN HET HOOGSPANNINGSNET VAN 50HERTZ
Spanning (kV)
50Hertz
AC 380
Ondergrondse kabels (km)
Bovengrondse lijnen (km)
Totaal (km)
2014
2013
2014
2013
2014
2013
55
55
6.980
6.970
7.035
7.025
AC 220
3
3
2.867
2.862
2.870
2.865
AC 150
75
75
-
-
75
75
DC 400
14
14
-
-
14
14
147
147
9.847
9.832
9.995
9.980
Totaal 50Hertz
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
19
FASEN IN DE LEVENSCYCLUS VAN DE INFRASTRUCTUUR
5
1
4
2
3
1 |
Vastleggen van de behoeften, het
nodige materieel en de aankopen
2 |
Bouw
3 |
Beheer / exploitatie
4 |
Onderhoud
5 |
Buitendienststelling
Het netonderhoud verandert geleidelijk
en wordt hoe langer hoe meer infrastructuurbeheer. Er moeten methodes
worden ingevoerd voor de monitoring
van de infrastructuurelementen, om zo
beter te kunnen plannen waar er werkzaamheden nodig zijn. In België moet
een verouderde infrastructuur onderhouden worden en tegelijkertijd een net
ontwikkeld worden dat kan tegemoetkomen aan de nieuwe behoeften. In 2013
werd een programma opgestart om de
verschillende fasen in de levenscyclus
van de installaties grondig te analyseren.
Het is de bedoeling om prioriteiten te
bepalen voor de investeringsbehoeften
in netuitrustingen.
dagelijkse activiteiten in lijn brengen met
de ondernemingsvisie, het versterken en
begrijpen van de processen, de taken
en verantwoordelijkheden voor het
beheer van de installaties en de risico’s
bepalen, en ten slotte, de geobserveerde gegevens integreren in de IT-tools.
Het programma liep over het hele jaar
2013 en heeft ons in staat gesteld de
aandachtspunten in kaart te brengen
en concrete actieplannen uit te werken.
Hiervoor hebben we ons geconcentreerd op 4 hoofdpijlers: de concrete
Het doel is de certificering PAS-55
(Public Available Standard) te behalen,
die de beheersprocedures voor strategische infrastructuur moet verbeteren om
de bedrijfsvisie in overeenstemming te
brengen met de technische handelingen
Parallel met dit project liep het programma ‘People & Technical Skills’. Hiermee
willen we de bestaande competenties
van onze medewerkers versterken of
ervoor zorgen dat iedereen ze aanleert.
Dit zal ons toelaten om tegemoet te
komen aan de nieuwe eisen die het
onderhoud van het net van morgen zal
stellen (zie ‘Elia van binnenuit’, p.45).
op het terrein, om die activa/installaties
beter te beheren doorheen hun levenscyclus (van bij de aankoop via onderhoud en herstelling tot de vervanging),
maar daarnaast ook om de inherente
risico’s te identificeren en te beheersen.
Deze expertise kan binnen de Groep
worden doorgegeven. 50Hertz beschikt
immers over een jonger net en zal op
middellange termijn, wanneer hun activa
dezelfde fase bereiken, kunnen profiteren van deze verworven kennis van de
Groep.
Deze aanpak ligt in de lijn van de ambitie van de Groep om een internationaal
erkende speler te worden die gerespecteerd zal worden voor zijn competenties
en kennis op het gebied van netbeheer
(zie ‘Over de landsgrenzen heen’, p.42).
Tabellegende (links)
De cijfers zijn exclusief de netten waarvan
Elia niet de eigenaar is.Voor de bovengrondse
lijnen is in de tabel de geografische lengte
vermeld, d.w.z. de som van de geografische
lengtes van alle luchtlijnen, ongeacht of deze
in of buiten gebruik zijn. Parallelle draadstellen
zijn slechts één keer meegeteld.
Voor de ondergrondse kabels is in de tabel
de elektrische lengte vermeld, d.w.z. de
som van de lengtes van de circuits van alle
verbindingen die in dienst zijn. Gebundelde
circuits zijn slechts één keer meegeteld.
De totale lengte van het transmissienet van
Elia bedroeg 8.370 km op 1 januari 2014
(tegenover 8.364 km op 1 januari 2013).
De totale lengte van het transmissienet van
50Hertz bedroeg 9.995 km op 1 januari 2014
(tegenover 9.980 km op 1 januari 2013).
20
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
PAS 55 een internationale norm voor optimalisatie
en uitmuntendheid op het gebied van het beheer van
kritieke installaties
Deze PAS 55-certificering moet ons toelaten erkend te worden als ‘Leading
Professional Asset Manager’. We nemen regelmatig deel aan technische
uitwisselingsprogramma’s en internationale denkgroepen op het gebied van
Asset Management. Dergelijke uitwisselingen tussen experts worden onder meer
georganiseerd met andere grote Europese TNB’s zoals RTE (F), Terna (I), Red
Electrica de Espana (E) en FinGrid (Fi). Buiten Europa werken we samen met:
BC Hydro in Canada, Eskom in Zuid-Afrika, Transco in Abu Dhabi... Via deze
uitwisselingen kunnen we van nabij volgen wat elders gebeurt en daaruit leren,
maar ook kennis verspreiden binnen onze Groep.
Een nieuwe vorm van
infrastructuurbeheer voor
Elia én voor 50Hertz
RAAMOVEREENKOMST VOOR DE
AANKOOP VAN DWARSREGELTRANSFORMATOREN (PHASE
SHIFTER TRANSFORMERS, PST)
ONTWIKKELING VAN HET CONCEPT
VAN HET MOBIELE STATION OM
DE UITVOERING VAN PROJECTEN
TE VERGEMAKKELIJKEN IN DHANIS (36 KV)
De grootschalige ontwikkeling van windmolenparken in Noord-Duitsland zorgt
in sommige periodes van het jaar voor
zeer hoge vermogensstromen op het
400 kV-net naar het zuiden. Dit heeft
ook gevolgen voor de netten buiten de
Duitse grenzen. Om deze stromen beter
te beheersen en meer vermogen ter
beschikking van de Europese elektriciteitsmarkt te stellen, hebben 50Hertz
en de beheerders van de Poolse en
Tsjechische netten de overheden laten
weten dat er een gezamenlijke oplossing moet worden gezocht. Deze
oplossing bestaat uit de installatie
van dwarsregeltransformatoren aan
de Pools-Duitse en Duits-Tsjechische
grenzen die in gezamenlijk overleg
zullen worden bediend. Hierdoor zal
de expertise die Elia verwierf bij de
plaatsing van dwarsregeltransformatoren in Van Eyck en Zandvliet en aan de
noordgrens van België binnen de Groep
verspreid kunnen worden. Daarnaast
zal de implementatie van gezamenlijke
aankoopprocedures voor dwarsregeltransformatoren door Elia en 50Hertz de
Groep toelaten om te profiteren van de
Elke infrastructuur veroudert. In België
wordt het stilaan noodzakelijk om
een groot aantal 36 en 70 kV-stations
volledig te vernieuwen. De oplossing is
een mobiel station in te zetten dat de
gedeeltelijke of zelfs volledige werking
van het oude station tijdelijk overneemt,
wat het vervangingsscenario gevoelig
vereenvoudigt en een belangrijk positief
effect heeft op de veiligheid. Deze
methode is minder duur omdat ze een
belangrijke tijdwinst kan opleveren in
het projectbeheer. Daarnaast kan het
mobiele station ook worden gebruikt als
Emergency Restoration System (ERS),
om kritieke installaties te voeden in
noodsituaties (bijvoorbeeld bij schade
aan een of meerdere schakelvelden
door een brand). Deze techniek werd
gebruikt in het 36 kV-station Dhanis
(Brussel).
synergie van de gezamenlijke aankoop.
In januari startten 50 Hertz en de Poolse
netbeheerder PSE met het gebruik van
een internationale procedure ‘virtuele
dwarsregeltransformatoren’ om de
coördinatie van de niet-geplande energiestromen aan de Duits-Poolse grens
te verbeteren. Dit verhoogt de veiligheid
van het systeembeheer, zorgt voor een
snellere integratie van hernieuwbare
energiebronnen en stelt meer vermogen
ter beschikking van de spelers op de
Europese elektriciteitsmarkt.
In België
Preventieve
onderhoudsoperaties
op het net
Voor de lijnen, kabels en masten omvat
het preventief onderhoud verschillende
vormen van inspectie. Zo worden de
meer dan 20.000 masten verscheidene keren per jaar gecontroleerd met
infrarood- of camera-inspectie. Voor de
hoogspanningsstations wordt preventief
onderhoud geprogrammeerd voor de
meer dan 11.000 primaire en bijna 1.500
secundaire infrastructuursystemen op
het grondgebied.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Van links naar rechts:
Dwarsregeltransformator
Mobiel station.
Samenwerking tussen ELIA, RTE en de Europese
Ruimtevaartorganisatie (ESA) om het onderhoud van het
bovengrondse hoogspanningsnet te verbeteren
Parallel maar onafhankelijk van elkaar, hebben RTE en ELIA onlangs stappen
ondernomen om de mogelijkheden te onderzoeken van nieuwe technologieën
ter optimalisatie van het beheer van het transmissienet (sensoren ingebouwd in
helikopters, gebruik van drones...).
Hierbij wordt het volgende onderzocht:
• Analyse na weerincidenten: Het doel hier is om snel een staat van bevinding
op te maken (binnen de 24 uur) waarin een nauwkeurige opsomming wordt
gemaakt van de schade aangericht door een groot weerincident. Dergelijke
procedures bestaan al in andere industriesectoren, en ESA stelt dan ook voor
om de mogelijkheid te onderzoeken om ze aan te passen voor het monitoren
van de bovengrondse leidingen: lokaliseren en tellen van beschadigde of
volledig vernielde masten, analyse van de ernst van de schade, enz. door
gebruik te maken van radarsatellieten. Dit is vandaag nog ongezien in Europa.
• Zoektocht naar ‘lichte’ sensoren die op helikopters of drones kunnen worden
gemonteerd (LIDAR, camera’s, ingebouwde verkenningssystemen, enz.) om
onze analyses te verbeteren en automatisch verschillen en afwijkingen op de
infrastructuur te registreren.
In 2013 werden bijna 18.500 interventies
uitgevoerd door teams op het terrein (dit
zijn meer dan 50 interventies per dag).
Het ging hierbij om preventief onderhoud, inspecties of wettelijke keuringen
op onze installaties en op de primaire en
secundaire systemen.
Voor vervangingsinvesteringen van
het materieel wordt er gestreefd naar
een synergie tussen uitbreidings- en
vervangingsinvesteringen en investeringen in de veiligheid van de mensen.
In 2013 werd ongeveer 87 miljoen euro
geïnvesteerd in de vernieuwing van
verouderde uitrusting. Er werden op
alle spannings­niveaus tal van werken
uitgevoerd, waaronder de vervanging
400
medewerkers op
het terrein
21
22
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
18.500
interventies werden
uitgevoerd.
Dat zijn er 50 per dag.
van v­ ermogensschakelaars, scheidingsschakelaars, rail- en lijnstellen, vermogens- en spanningstransformatoren,
bliksemafleiders, meterkasten, beveiligingsrelais en telecontrolesystemen.
Voor deze onderhouds- en vervangingsactiviteiten worden ongeveer 600
Elia-medewerkers ingezet. Twee derde
van hen werkt op het terrein, terwijl één
derde technische en administratieve
ondersteuning verleent.
Fysieke veiligheid
van de installaties
OPTIMALISATIE VAN DE
FYSIEKE VEILIGHEID
In het kader van zijn deelname aan
werkgroepen en de identificatie van
de specifieke veiligheidsbehoeften
voor projecten zoals NEMO en Belgian
Offshore Grid (BOG) werkt het departement Security aan een standaardmodel voor de fysieke veiligheid. Dit
moet leiden tot een verhoging van het
eisenniveau voor alle sites. Met deze
multidisciplinaire benadering hebben we
bijvoorbeeld standaardnormen kunnen
opstellen voor antidiefstalpoorten en
strategische afsluitingen.
BEVEILIGING VAN HET NET
Koperdiefstal is een grensoverschrijdend probleem. Zo bood onze participatie in PolPrimett (Police-Private
Partnership to Tackle Metal Theft) een
supranationale benadering die de lokale
en nationale politie heeft toegelaten om
beter samen te werken.
Bovendien werd, naar aanleiding van
het initiatief van Infrabel/NMBS-Holding,
een nieuwe nationale werkgroep voor
kabelmarkering opgericht waarin Elia
een actieve rol speelt.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
23
Investeringen
De geproduceerde elektriciteit moet beschikbaar zijn ongeacht de plaats waar ze wordt
verbruikt. Daarom is het investeringsbeleid van het grootste belang voor het elektriciteitsnet.
Er moet zowel gezorgd worden voor de continuïteit van de bevoorrading van de bestaande
klanten als geanticipeerd op toekomstige noden om veilige, betrouwbare en duurzame
netten te bouwen die de elektriciteit van morgen zullen vervoeren (zie Deel II, p.62).
INVESTERINGEN 2013 / ELIA
11%
14%
1 %
€ 202,7 M
43%
Vervangingen
Intern verbruik
Interconnecties
Integratie van hernieuwbare energiebronnen
Niet-elektrische investeringen
31%
In België
De investeringsprojecten worden voor
goedkeuring voorgelegd aan de federale of gewestelijke overheden via de
verschillende investeringsplannen.
Als netbeheerder moet Elia vier verschillende investeringsplannen opstellen
voor de ontwikkeling van zijn elektriciteitsnetten:
•
•
het ontwikkelingsplan voor het transmissienet dat heel België bestrijkt voor
alle spanningsniveaus van 380 kV tot
150 kV op federaal niveau,
de investerings- en aanpassingsplannen voor het Vlaamse Gewest, het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest en
het Waalse Gewest, die de overige
spanningsniveaus bestrijken waarop
Elia actief is.
De voorziene investeringsuitgaven voor
2013 voor de verschillende plannen
maken deel uit van het tariefvoorstel
2012-2015. Dit tariefvoorstel werd door
de regulator goedgekeurd. Op basis
van dit voorstel stelt Elia de toegangstarieven voor zijn net voor de betreffende
periode op.
24
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Jaar
Aantal
aanvragen
Totale capaciteit
(MW)
% traditionele
aansluiting
2011
90
811
95%
2012
128
1170
84%
2013
142
1110
82%
In 2013 vertegenwoordigden de investeringsuitgaven een bedrag van € 202
miljoen. In de komende jaren is een
significante toename van deze uitgaven
voorzien in het licht van de investeringsplannen en de toegangstarieven
die voor de periode 2012-2015 zijn
goedgekeurd.
De drijfveren voor de toename van het
investeringsvolume zijn gelinkt aan de
integratie van de decentrale productie,
de toename van de Europese transitstromen, de ontwikkeling van de aansluiting
van nieuwe conventionele productie-eenheden en de vervangingen.
De vervangingsinvesteringen hebben meer bepaald betrekking op de
heropbouw van bestaande verouderde
apparatuur, die moet blijven werken om
aan de behoeften van de netgebruikers te voldoen. Die renovatie leidt niet
noodzakelijk tot een verhoging van de
transmissiecapaciteit. De veiligheid, betrouwbaarheid en efficiëntie van het net
worden er wel door op peil gehouden of
zelfs verbeterd.
Elia heeft een dertigtal aansluitingsaanvragen van industriële klanten, producenten en ontwikkelaars van hernieuwbare energie onderzocht.
In Duitsland
ONSHORE INVESTERINGEN
In 2013 investeerde 50Hertz ongeveer
€ 400 miljoen. Deze investeringen in
het net werden hoofdzakelijk ingegeven
door de ontwikkeling van nieuwe vormen van hernieuwbare energie die veilig
moeten worden geïntegreerd in het
transmissienet en waarvan de productie
moet worden getransporteerd naar de
verbruikscentra in het westen en het zuiden van Duitsland. De grote werven zijn
goed opgeschoten.
DUITSE ONTWIKKELINGSPLANNEN
VOOR HET NET
Het eerste ontwikkelingsplan voor het
Duitse transmissienet werd voorgesteld
in 2012. In 2013 hebben de Duitse
TNB’s deze plannen geanalyseerd op
basis van de laatste twaalf maanden.
Ze publiceerden ook voor het eerst een
ontwikkelingsplan voor het offshore
net. Hiervoor werden alle noodzakelijke
ontwikkelingsmaatregelen vastgelegd
voor een gefaseerde uitbreiding van
het offshore net tijdens het komende
decennium dat voldoet aan de behoeften en beheersbaar is in termen
van kosten. De TNB’s hebben een lijst
opgesteld met criteria voor de gefaseerde ontwikkeling van de noodzakelijke aansluitingsinstallaties. Het
ontwikkelingsplan van het offshore net
laat een betere coördinatie toe van de
expansieplannen van de producenten
van windmolenparken en de aansluitsystemen op het net in de Baltische Zee
(met 50Hertz als verantwoordelijke TNB)
en in de Noordzee (met TenneT TSO als
De vraag naar aansluitingen van decentrale
productie – voornamelijk op het distributienet –
is zeer groot. Er werd een gegevensbank
opgezet voor de aansluitingsaanvragen van
productie-eenheden met een vermogen van
meer dan 400 MW. Al deze aanvragen samen
zijn goed voor een vermogen van 2996 MW.
Tegelijkertijd neemt de vraag naar traditionele
aansluitingen af.
verantwoordelijke TNB). De burgers, de
Duitse Länder, diverse verenigingen,
ngo’s, producenten en de industrie
hebben stelling genomen en hebben
deelgenomen aan de consultaties
over de ontwikkelingsplannen van het
onshore- en het offshore net. Na een
aanpassing die rekening zal houden met
de ontvangen opmerkingen, zullen de
rapporten deze zomer ter goedkeuring
worden voorgelegd aan het federale
agentschap voor het net (zie ‘Integratie
van hernieuwbare energie’, p.71).
In juli 2013 werd een nieuw instrument
voor de coördinatie van de netontwikkeling van kracht: de wet op het federale
nodenplan (Bundesbedarfsplan). De
goedkeuring van deze wet verankert
de noodzaak van en de dringende behoefte aan ontwikkelingsprojecten voor
transmissielijnen voor het betrouwbare
transport en de bevoorradingszekerheid
van elektriciteit in een Duits wetgevend
kader. Deze nieuwe wet integreert bijna
2/3 van de ontwikkelingsbehoeften van
het net tegen 2022 in het kader van het
Duitse netontwikkelingsplan, zoals die
geïdentificeerd werden door de TNB’s.
De goedkeuringsprocedure die het
tracé vastlegt van de corridors voor de
projecten, die door meerdere Duitse
Länder lopen, werd herzien en valt nu
onder de verantwoordelijkheid van het
federale agentschap voor het net (BNetzA). Deze federale planning moet de
toelatingsprocedures vereenvoudigen
en versnellen en een betere en opportune participatie waarborgen van de
verschillende geïnteresseerde partijen
(zie ‘Licence to operate’, p.77).
25
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Legende
P
ower station
Planning procedure
H
V-station 380 kV
Being studied
O
ther companies
Line 380 kV
380 kV to the coast
➊ Extension
➎ Interconnection HVDC
Windparks + Zeebrugge (Stevin)
Belgium-Germany (Alegro)
Offshore Grid
➋ Belgian
connection UK (Nemo)
➌ HVDC
einforcement 380 kV Antwerp
➍ R
Other companies 380 / 220 kV
East loop (wind
➏ Reinforcement
power – decentralized power units)
BE – LUX
➐ Interconnection
Avelgem➑ Reinforcement
port area (Brabo)
Avelinbeing studied
Grote infrastructuurprojecten
Netherlands
Zandvilet
Maasbracht
Eeklo
Lint
Mercator
Bruegel
Avelgem
Meerhout
Verbrande Brug
Drogenbos
Lixhe
Brume
Courcelles
Avelin
Gramme
Monceau
Achene
Germany
France
Chooz
Luxembourg
Lonny
Aubange
Schiffelange
Zie gedetailleerde kaart aan de binnenzijde van de omslag.
26
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
BELGIAN OFFSHORE GRID
Voorziene inplanting van de onderzeese kabels
en de Hoogspanningsstations op zee
Mermaid
Geplande onderzeese kabels (Elia)
Northwester II
Geplande onderzeese gelijkstroomkabels
(Elia & National Grid)
Belwind
Geplande onderzeese kabels
door uitbaters windmolenparken
Seastar
Northwind
Bestaande onderzeese kabels
Rentel
Verbinding op het land
ALPHA
BETA
Kunstmatig eiland
C-Power
ALPHA
Offshore platform
STEVIN
Onshore hoogspanningsstation
NEMO
Conversiestation
Norther
BETA
SLIJKENS
Bestaand onshore hoogspanningsstation
ZEEBRUGGE
Bestaand onshore hoogspanningsstation
Bestaand windmolenpark
Windmolenpark in aanbouw
Gepland windmolenpark
Project
Nemo
naar Gro
ot-Britta
nn
Zeebrugge
ië
NEMO
STEVIN
Wenduine
Project
St
evin
Be
che
lgis
SLIJKENS
an
el v
De
Oostende
de
Zomergem
zee
ord
No
Nieuwpoort
Offshore net in de
Noordzee: Belgian
Offshore Grid (BOG)
De actieradius van Elia is uitgebreid en
omvat nu ook het net in de Noordzee
in de Belgische territoriale wateren. Op
vraag van de federale regering heeft Elia
voorgesteld om een ‘stekker in zee’ te
voorzien. Dit werd in 2012 goedgekeurd
door de minister van energie. Het project omvat de installatie van twee elektrische knooppunten (Alfa en Beta) die
met elkaar en met de kust verbonden
worden en waarop de windmolenparken
in zee kunnen worden aangesloten. Elia
gaat door met de voorbereidingen van
dit technische project en heeft vergunningsaanvragen ingediend voor offshore
en onshore. De aanbestedingsprocedure voor de kabels en de platforms
werd eveneens opgestart. De bouw van
een net in zee en de groepering van de
aansluitingen van de vijf windmolenparken via twee elektrische knooppunten
die onderling verbonden zijn, biedt
meerdere voordelen op economisch
vlak, op ecologisch vlak en voor de
betrouwbaarheid van de verbinding. Het
is ook een eerste stap naar een net in
de Noordzee dat interconnecties met
andere landen rond de Noordzee zal
mogelijk maken. Het project werd door
Europa erkend als project van gemeenschappelijk belang.
Dit project dat zowel op Belgisch als op
Europees niveau belangrijk is, kan enkel
tot een goed einde worden gebracht
als het regelgevende en wetgevende
kader wordt aangepast. De gesprekken
daarover zijn aan de gang.
13%
hernieuwbare energie
in het Belgische
elektriciteitsverbruik in
België tegen 2020
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
27
Noordzee
Verenigd Koninkrijk
Zeebrugge
NEMO
België
STEVIN TRACÉ
380 kV
Brugge
Zomergem
Interconnectie met GrootBrittannië: project Nemo
Elia en de Britse TNB National Grid
lanceerden in 2012 een gezamenlijke
Europese aanbestedingsprocedure voor
de aankoop van twee conversiestations
(een in Richborough in het zuiden van
Engeland, en een tweede in Zeebrugge)
en voor een onderzeese kabelverbinding met een lengte van 130 km.
•
•
•
Op 26 februari werd het federale
dossier voor het verkrijgen van een
offshore kabelvergunning en een milieuvergunning ingediend bij de FOD
Economie en bij de minister belast
met de Noordzee.
Er lopen onderhandelingen met de
nationale regelgevende instanties
(CREG en OFGEM) om het toepasselijke regelgevende kader te bepalen
voor het beheer of de eigendomsstructuur van de interconnectie.
Begin van de werken is voorzien in
2015 voor indienststelling in 2019.
Aansluiting van offshore
windmolenparken:
het project STEVIN
In 2012 gaf de Vlaamse regering haar
definitieve goedkeuring aan de wijziging
van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) voor de installatie
van een nieuwe 380 kV-lijn van 45
km tussen Zomergem en Zeebrugge
(project Stevin).
De aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning voor de hoogspanningslijn en de nodige hoogspanningsstations werd op 30 november 2013
ingediend.
Verschillende steden en gemeenten
(Damme, Maldegem, Brugge), de
provincie West-Vlaanderen en verschillende particulieren hebben bij de Raad
van State beroep aangetekend tegen
de beslissing van de Vlaamse regering.
De auditeur heeft meerdere negatieve
adviezen uitgebracht. Deze adviezen
zijn niet bindend. De zaak wordt in 2014
behandeld voor de Raad van State die
haar oordeel zal vellen (zomer 2014).
Een arrest van het Grondwettelijk Hof
van juli 2013 verklaarde de procedure
gebruikt voor de opmaak van het GRUP
voor Stevin ongrondwettelijk.
Het project Stevin is essentieel voor de
aansluiting van de offshore windmolenparken en de gedecentraliseerde en
hernieuwbare productie van energie in
West-Vlaanderen en speelt een cruciale
rol in het bereiken van de doelstelling
van 13% hernieuwbare energie in het
Belgische energieverbruik tegen 2020.
Het project is eveneens vitaal voor
de economische ontwikkeling van
West-Vlaanderen en haar zeehavens.
Ten slotte is de realisatie ervan levensnoodzakelijk voor de interconnectie
met Engeland die een belangrijke rol zal
spelen in de bevoorradingszekerheid
van België.
28
Net
AC
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Aansluitveld
AC
Aansluitveld
AC
1
3
4
AC
5
DC
DC
AC
6
2
Conversie
AC/DC
BELGIË
Interconnectie met
Duitsland: project ALEGrO
Elia en Amprion, de beheerder van het
Duitse transmissienet in de grensstreek
met België, ondertekenden begin 2012
een ‘Memorandum of Understanding’
dat de intentie van beide ondernemingen
vastlegt om een eerste interconnectie
tussen België en Duitsland te realiseren.
Bij dit project, dat ALEGrO werd gedoopt (Aachen Liège Electric Grid Overlay), zal een gelijkstroomkabel op zeer
hoge spanning met een vermogen van
ongeveer 1.000 MW worden aangelegd
over een afstand van een honderdtal
km tussen de stations Lixhe in België en
Oberzier in Duitsland.
Enkele belangrijke data voor dit project:
• 2 mei: publieke infovergadering in
Soumagne,
• 17 december: goedkeuring door
de Waalse regering van een voorontwerp voor herziening van het
gewestplan,
• in 2014 zal de Waalse regering de
inhoud vastleggen van het door een
erkend studiebureau op te maken
effectenrapport,
• begin van de werken is voorzien in
2017 voor indienststelling in 2019.
Kabel DC
Conversie
DC/AC
DUITSLAND
Op 20 november kende de
Commissie het PCI-statuut
(project of common interest)
toe aan de projecten
Alegro, NEMO, BOG en het
interconnectieproject met
Luxemburg in het kader
van de nieuwe Europese
regelgeving ‘Energy
Infrastructure Package’.
Net
AC
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
29
Het traject van het
project Brabo.
Versterking van het net in
het Antwerpse havengebied
en interconnectie met
Nederland: project Brabo
Dit project omvat twee grote luiken:
de aanleg van een nieuwe 380 kVverbinding tussen de stations Zandvliet en Lillo op de rechteroever van de
Schelde. Deze verbinding steekt de
Schelde over ter hoogte van Liefkenshoek. Op linkeroever wordt de bestaande 150 kV-lijn tussen Liefkenshoek en
het hoogspanningsstation Mercator gemoderniseerd en op 380 kV gebracht.
Deze realisaties bevorderen de bevoorradingszekerheid van de bewoners en de bedrijven in de regio en in
de Antwerpse haven. Ze zullen ook
de mogelijkheid bieden om nieuwe
productie-eenheden aan te sluiten en
de interconnectie met Nederland te
versterken, waardoor ook de bevoorradingszekerheid verhoogd en de werking
van de markt verbeterd wordt.
Daartoe zal een bijkomende dwarsregeltransformator (PST, phase shifter
transformer) moeten worden geïnstalleerd en zal de bestaande 150kV-lijn
tussen Zandvliet en Doel tot 380 kV
moeten worden versterkt.
De Vlaamse regering gaf haar principiële goedkeuring in juli 2012. Elia startte
een eerste consultatieronde voor het
milieueffectenrapport (MER-plan) dat
de minister belast met de ruimtelijke
ordening zal toelaten een gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) voor te
bereiden.
Interconnectie met
Frankrijk
Interconnectie met
Luxemburg
De studies die de laatste jaren werden uitgevoerd door Elia en de Franse
transmissienetbeheerder RTE, evenals
de studies in het kader van het ontwikkelingsplan op 10 jaar van ENTSO-E
(TYNDP) hebben aangegeven dat de
transmissiecapaciteit tussen België
en Frankrijk tegen 2020 moet worden
versterkt.
Sinds 2009 heeft Elia, in overleg met de
betrokken netbeheerders van Luxemburg (CREOS), Frankrijk (TRE) en Duitsland (Amprion) een gemeenschappelijke
visie ontwikkeld om de integratie van het
Luxemburgse net voort te zetten.
De actuele resultaten doen besluiten dat
de versterking van de lijn Avelgem-Avelin de beste optie is door bestaande
geleiders te vervangen door hoogperformante geleiders tot aan het nieuwe
380 kV-station Horta in de buurt van
Zomergem.
Dit moet nog gevalideerd worden door
een gezamenlijke studie van RTE en
Elia in het kader van ENTSO-E. De
resultaten hiervan worden verwacht
halverwege 2014.
Gezamenlijke studies hebben aangetoond dat er nood is aan een versterking van het 220 kV-net met België. Dit
scenario werd officieel aangenomen in
het protocolakkoord dat op 25 juni werd
ondertekend door Elia en CREOS:
• Op korte termijn (2015) moet een
dwarsregeltransformator (phase
shifter transformator, PST) in het
Luxemburgse net worden geplaatst
in het station van Schifflange.
• Parallel worden verschillende varianten op lange termijn onderzocht voor
de uitvoering tegen 2020.
30
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Denmark
Energinet.dk
Denmark
10
150
220
220
150
SchleswigHolstein
9
220
Rostock
Hamburg
Güstrow
Schwerin
Neubrandenburg
Mecklenburg-Western
Pomerania
220
Lower Saxony
Brandenburg
Legende
PSE
Poland
SaxonyAnhalt
Berlin
11
220
Frankfurt (Oder)
Potsdam
TenneT
110
380+220
Magdeburg
Cottbus
Halle
Leipzig
Saxony
Dresden
Erfurt
Jena
Chemnitz
Zwickau
– Pasewalk
➑ Bertikow
connections in
➒ Offshore
Grid Solution
➓ Combined
Wolmirstedt
– Perleberg
ˇ EPS
C
Czech Republic
Bavaria
– Schmölln
➊ Bärwalde
connection Baltic 2
➋ Offshore
interconnector
➌ South-West
rid connection UW Förderstedt
➍ G
➎ 3 rd interconnector to Poland
Berlin
➏ 380-kV-Nordring
Neuenhagen –
➐ Uckermark-line
Baltic Sea
Gera
Hesse
Thuringia
380 / 220 kV
Bertikow
110
Weimar
Eisenach
2
20 kV
380 kV
TenneT
Zie gedetailleerde kaart aan
de binnenzijde van de omslag
achteraan.
In Duitsland
Zuidwestelijke
interconnectie - project
‘Thuringhian Bridge’
In haar definitieve vonnis van 18 juli 2013
heeft de federale administratieve rechtbank de zaak tegen de bouw van de
2e sectie van de ‘koppellijn zuid-west’,
ingeleid door een groep belanghebbenden onder leiding van de gemeente
Grossbreitenbach, afgewezen. In eerste
en laatste aanleg en op basis van de
procedure vastgelegd in de wet op de
ontwikkeling van het elektriciteitsnet
(Energieleitungsausbaugesetz - EnLAG)
bevestigde de rechtbank de noodzaak
van de transmissielijn voor de adequate
ontwikkeling van het Duitse en Europese transmissienet en verklaarde het
dat aan alle voorgeschreven procedures inzake planning werd voldaan. Het
vonnis bevestigde de kwaliteit van het
werk dat 50Hertz geleverd heeft voor de
goedkeuringsprocedures van de planning. De bouwwerken konden bijgevolg
worden uitgevoerd zoals gepland.
Voor het derde en laatste deel van de
‘koppellijn zuid-west’ werd de goedkeuringsprocedure van de ruimtelijke planning op 17 september opgestart door
alle bevoegde overheden uit Thüringen.
‘Zuidoostelijke 500 kVgelijkstroomverbinding’
Lauchstädt-Meitingen
In 2013 sloten de Duitse transmissienetbeheerders een akkoord over de
verdeling van de verantwoordelijkheden betreffende de ontwikkeling van
corridors voor HS-lijnen op gelijkstroom
in het nationale ontwikkelingsplan van
het net. Volgens de bepalingen van
deze overeenkomst worden 50Hertz
en Amprion belast met de ontwikkeling
van ‘Korridor D’ van Lauchstädt (nabij
Halle in Saksen-Anhalt) naar Meitingen (nabij Augsburg in Beieren). De
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
31
INVESTERINGEN 2013 / 50HERTZ
89%
2%
€ 402 M
3%
€ 247,7 M onshore
€ 154,3 M offshore
6%
Vervangingen
Intern verbruik
Integratie van hernieuwbare energiebronnen
Niet-elektrische investeringen
Voor de projecten in de Baltische Zee beheert 50Hertz de aansluiting van het
eerste offshore-park ‘Baltic 1’ en bereidt het de aansluiting van het tweede
park ‘Baltic 2’ voor. 50Hertz is ook gestart met de ontwikkeling van een eerste
‘schakel’ van een ‘offshore net’ met Denemarken, dat verbindingen in gelijken wisselstroom zal combineren en op termijn de offshore-windmolenparken
van beide landen zal verbinden. Deze initiatieven maken deel uit van het
tienjarenplan voor de ontwikkeling van het Duitse elektriciteitsnet dat sinds 2013
ook de verbindingen van offshore-windmolenparken op het transmissienet voor
het komende decennium bevat.
t­erritoriale analyse van de slagsterkte
voor het voorgenomen tracé werd
uitgevoerd en leidde in december 2013
tot de identificatie van een preferentiële
corridoroptie. Na drie overlegmomenten
in 2013 tussen de vertegenwoordigers
van de federale staten en het federale agentschap van het net (BNetzA),
Amprion en 50Hertz werd voldoende
informatie verkregen over de voortgang
van de ruimtelijke planning. 50Hertz
organiseerde in deze preplanningsfase
al een reeks vergaderingen met lokale
en regionale overheden, journalisten
en twee grote informatie- en overlegvergaderingen met het publiek om
transparante informatie te bieden aan
de stakeholders en hun opmerkingen te
verzamelen om daarmee de analyse van
de planningexperts te verrijken.
380 kV-lijn BärwaldeSchmölln
Noordelijke ring
380 kV van Berlijn De constructie van de eerste installatie
van de lijn Bärwalde-Schmölln begon op
25 oktober 2013. Hierbij werd een innovatieve constructiemethode toegepast
die de bouw van de lijn in de onmiddellijke buurt van de bestaande lijn voorzag
door toepassing van een gefaseerde
en gekoppelde ontmanteling. Hierdoor
kon de impact op het landschap van
het project tot een minimum worden
beperkt en werd tegelijk een hoge beschikbaarheid van het vermogen van de
lijn tijdens de bouwfase gewaarborgd.
De oude lijn en de nieuwe lijn zorgen
voor de volledige bevoorradingscapaciteit van de centrale van Boxberg tijdens
het winterseizoen. Het einde van de
werf op de lijn Bärwalde-Schmölln is
voorzien voor einde 2014.
Op 20 augustus 2013 verkreeg 50Hertz
de bouwvergunning voor het westelijk
gedeelte van het project 380 kV van de
noordelijke ring van Berlijn.
Uckermarkverbinding
380 kV
De overheden van Brandenburg zijn bezig met het onderzoek van het dossier
van 50Hertz in het kader van de procedure inzake ruimtelijke ordening.
32
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Het beheer van de
elektriciteitssystemen
De netten van de Elia groep maken deel uit van het geïnterconnecteerde Europese net
dat zich uitstrekt van Portugal tot Bulgarije en van Noorwegen tot Italië. Elia en 50Hertz
waken dag en nacht over het evenwicht van hun regelzone. Omdat elektriciteit niet op
grote schaal opgeslagen kan worden, moet er voortdurend en in real time gewaakt worden
over het evenwicht tussen de hoeveelheid elektriciteit die in het systeem geïnjecteerd
wordt en de hoeveelheid die afgenomen of verbruikt wordt. De controlecentra beheren dit
onmiddellijk evenwicht en coördineren de energiestromen op hun netten, waarbij ze nauw
samenwerken met internationale coördinatiecentra zoals Coreso en de beheerders van de
aangrenzende transmissienetten. De betrouwbaarheid van het elektriciteitssysteem en de
bevoorradingszekerheid van het land hangen hiervan af (zie ‘Bevoorradingszekerheid’, p.62).
Netexploitatie
In de energiesector - en in het bijzonder
op het vlak van de netten - vindt de
laatste jaren een grondige transformatie
plaats. Sommigen spreken zelfs van een
energierevolutie. Deze transformatie heeft
alsmaar meer invloed op de taak van
de controlecentra en vergt steeds meer
geavanceerde tools en competenties
en een steeds verder reikende real time
coördinatie over de landsgrenzen heen.
Diverse factoren dragen daartoe bij,
zoals de toename van de internationale
uitwisselingen, de variabiliteit van de
stromen door het groeiend aandeel
intermitterende hernieuwbare energiebronnen, de vermindering van de conventionele productiecapaciteit doordat
de meeste Europese lidstaten geleidelijk
uit kernenergie stappen en doordat de
bouw van nieuwe productie-eenheden
wordt uitgesteld. Deze laatste factor is
het gevolg van de moeizame vergunningsprocedures en de onzekerheden
die onder meer toe te schrijven zijn aan
de financiële en economische crisis en
aan de ‘prijs’-signalen van de markt.
Bevoorradingszekerheid
In België is de bevoorradingszekerheid
hoog gebleven in 2013 (één van de
hoogste van Europa).
Het gemiddeld aantal onderbrekingen
per verbruiker op het Elia-net (Average Interruption Frequency1) bedroeg
0,0891, wat overeenkomt met één
onderbreking per klant per 11,2 jaar.
De gemiddelde duur van de onderbrekingen in 2013 bedroeg 27 minuten en
50 seconden.
Verdeeld over alle klanten bedroeg
de gemiddelde onderbrekingsduur
(Average Interruption Time) 2 minuten
en 29 seconden per klant. Dit komt
overeen met een gemiddelde beschikbaarheid van het net van meer dan
99,999%, wat hoger is dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar. Op die
manier bevestigt België jaar na jaar zijn
positie als één van de Europese landen
met de beste elektriciteitsbevoorrading.
Verbruik
Het elektriciteitsverbruik dat op de
transmissienetten voor elektriciteit wordt
geregistreerd is een goede indicator
voor de economische activiteit. Sinds
het begin van de economische crisis
1De AIF is een indicator die jaarlijks sterk kan variëren afhankelijk van de lokalisatie van de incidenten, hun complexiteit en het ogenblik waarop
ze plaatsvinden. De getroffen klanten kunnen bijvoorbeeld sterk uiteenlopende stroomonderbrekingen ervaren. Aangezien slechts een beperkt
aantal incidenten tot een stroomonderbreking leidt, kunnen de globale cijfers niet echt als statistisch relevant worden beschouwd om conclusies
te trekken uit de waargenomen tendensen.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
33
GEMIDDELDE DUUR VAN DE ONDERBREKINGEN
Minuten
■ AIT ■ Gemiddelde AIT/5jaar
01:00:00
00:55:00
00:50:00
00:45:00
00:40:00
00:35:00
00:30:00
00:25:00
00:20:00
00:15:00
00:10:00
00:05:00
00:00:00
2003
2004
2005
in oktober 2008 wordt het verbruik met
bijzondere aandacht gevolgd, niet alleen
door de Elia groep, maar ook door externe waarnemers die op zoek zijn naar tekenen van economisch herstel in Europa.
Vroeger gaf de belasting die op het Elianet werd opgetekend een vrij accuraat
beeld van het elektriciteitsverbruik in
België. Nu er meer decentrale productie
geïnjecteerd en verbruikt wordt via de
distributienetten (voornamelijk onshore
windproductie en fotovoltaïsche productie) is dat niet langer zo.
Elia publiceert bijgevolg cijfers die de
belasting op zijn net weergeven.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
De cijfers staan voor twee verbruiks- of
afnamecategorieën:
• enerzijds het verbruik van de industriële klanten die rechtstreeks op het
Elia-net zijn aangesloten (d.w.z. hun
afnames plus hun lokale productie),
• anderzijds de afnames van de distributienetbeheerders. Zij vervoeren
de energie die ze van het Elia-net
afnemen, plus de energie die in hun
eigen netten geproduceerd wordt,
naar de klanten die op hun netten
zijn aangesloten (industrie, bedrijven,
instellingen en residentiële klanten).
Netbelasting
met een vierde van de maximale winterbelasting op het Elia-net. Deze energie
was in Europa beschikbaar omwille van
de relatief lage belasting en de grote
beschikbaarheid van het productiepark
in Frankrijk. De energie kon ingevoerd
worden via de noord- en de zuidgrenzen omdat Frankrijk tijdens deze periode
over het algemeen in een uitvoerpositie
verkeerde. Het sensibiliseren en informeren van alle nationale en internatio-
nale spelers heeft ervoor gezorgd dat
de middelen en elektriciteitssystemen in
de CWEregio (Centraal- en West-Europa) maximaal ter beschikking werden gesteld.
Op bepaalde dagen in januari, zoals op
17 januari, tijdens een koudegolf, waren
de marges nog kleiner en zou een bijkomend incident op het net waarschijnlijk
tot de inwerkingstelling van het afschakelplan van Elia hebben geleid.
De belasting van het Elia-net is 1,6%
gedaald, meer bepaald van 81,8 TWh in
2012 tot 80,5 TWh in 2013. Op jaarbasis
kende deze belasting een hoogtepunt in
2005 (met 89,5 TWh). Algemeen genomen is het verbruik in 2013 in vergelijking met 2012 2,3% gedaald voor de
industriële klanten die rechtstreeks op
het Elia-net zijn aangesloten, en 0,8%
voor de afnames van de distributienetbeheerders.
WINTER 2012 - 2013
Van de zomer van 2012 tot de zomer
van 2013 waren de centrales van Doel 3
en Tihange 2 niet beschikbaar. In de
winter 2012-2013 was België daarom de
facto afhankelijk van ingevoerde elektriciteit. Deze invoer lag gemiddeld tussen
2.000 en 2.500 MW met pieken tot
3.500 MW. Tussen november 2012 en
1 januari 2013 waren er 29 dagen
waarop meer dan 3.000 MW werd
ingevoerd, wat ongeveer overeenkomt
34
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
BELASTING OP HET BELGISCHE NET
2012 TWh ENERGIE ■ 2012 ■ 2013
2013 GEMIDD. TEMP. °C
10
20
9
18
8
16
7
14
6
12
5
10
4
8
3
6
2
4
1
2
0
JAN
FEB
MAA
APR
Belastingpieken op het net
Het hoogste verbruikspeil op het Elianet werd opgetekend op 17 januari
2013 tussen 17.45 uur en 18.00 uur. Het
bedroeg 13.385 MW. Dit maximum ligt
4,6% lager dan de absolute recordwaarde die op 17 december 2007 werd
opgetekend (14.033 MW), maar is wel
0,2% hoger dan de maximumwaarde
van 2012 (13.362 MW op 8 februari).
De laagste belasting (5.922 MW) werd
waargenomen op 28 juli 2013, tussen
MEI
JUN
JUL
AUG
15.45 en 16.00 uur. Die is 1,3% hoger
dan de laagste waarde die in 2012 werd
opgetekend (5.845 MW op 22 juli).
In- en uitvoer
Voor België bestaat de fysieke in- en
uitvoer (gemeten op de interconnectielijnen) uit enerzijds de in- en uitvoer
tussen de regelzone van Elia en de
omliggende regelzones (Frankrijk en
Nederland) en anderzijds de interne in-
SEPT
OKT
NOV
DEC
0
en uitvoer binnen de regelzone van Elia,
tussen België en het Sotel/Twinerg net
in het Groothertogdom Luxemburg.
De invoer is verminderd met 3,0%, wat
het saldo op 9,64 TWh brengt, tegenover 9,99 TWh in 2012. De invoer steeg
lichtjes (+ 2,3%), voornamelijk vanuit
Frankrijk (+ 17,8%). Na een jaar van
terugval in 2012 is de uitvoer opnieuw
toegenomen met 10,0%, voornamelijk
naar Nederland (+ 18,7%).
WINTER 2012 - 2013
IINCOMPRESSIBILITEIT VAN DE PRODUCTIE IN DE LENTE EN DE ZOMER:
HOGERE ELEKTRICITEITSPRODUCTIE
DAN VOORZIEN DOOR DE MARKT
Het zonnige en winderige weer op
paasmaandag (1 april 2013) resulteerde
in een hoge elektriciteitsproductie door
de windmolenparken en de zonnepanelen. Zij injecteerden respectievelijk 500
en bijna 2.000 MW in het net en dekten
zo samen bijna 30% van de belasting.
De marktspelers hadden niet voldoende
rekening gehouden met deze productie
in hun voorspellingen en dus ook niet
voor hun transacties op de markt. Elia
heeft daarom in real time moeten ingrijpen om het evenwicht tussen productie
en verbruik te herstellen, waarbij meer
dan 800 MW gecompenseerd moest
worden. Bepaalde productie-eenheden
hebben hun productie moeten verminderen en de centrale van Coo moest uitzonderlijk afgeschakeld worden. Er werd
ook een beroep gedaan op de omliggende netbeheerders (Inter TSO) om de
oorspronkelijk voorziene invoer vanuit
Frankrijk te verminderen. Ondanks het
feit dat Doel 3 en Tihange 2 onbeschikbaar waren, voerde België zelfs in deze
omstandigheden voornamelijk elektriciteit in.
INCIDENT IN HET HOOGSPANNINGSSTATION VAN MACHELEN
Op 24 oktober veroorzaakte een
technisch incident tijdens onderhoudswerkzaamheden een explosie in het
150 kV-station Machelen 3. Dit leidde
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
De fysieke uitwisselingen van elektriciteit
met de buurlanden bedroegen in 2013
24,8 TWh. Dit is een stijging met 4,6%
tegenover de 23,8 TWh van 2012.
In Duitsland heeft 50Hertz in 2013
12,0 TWh elektriciteit ingevoerd
(15,5 TWh in 2012), vanuit de naburige
controlezones, hoofdzakelijk van TenneT
TSO, en 38,2 TWh (38,7 TWh in 2012)
uitgevoerd, vooral naar TenneT TSO en
Polen.
De netto-uitvoer van elektriciteit is met
13,3 gestegen, d.i. met 26,3 TWh tegenover 23,2 TWh in 2012.
tot een kortsluiting en een plotse en
tijdelijke spanningsdip, die het hele net
doorkruiste. De voeding van het Elia-net
werd onmiddellijk hersteld maar een
aantal klanten (waaronder de NMBS
en Belgacom) hebben moeilijkheden
ondervonden omdat hun beveiligingsrelais geactiveerd werden waardoor hun
elektriciteitstoevoer tijdelijk onderbroken werd.
Netverliezen
Bij de transmissie van elektriciteit gaat
energie verloren door de fysieke opwarming van de geleiders waardoor de
stroom zich verplaatst. Deze jouleverliezen, zoals ze bekend staan onder
elektriciens, zijn evenredig met het kwadraat van de stroomsterkte. Ze worden
dus hoger naarmate de stroomsterkte
toeneemt.
Zo gaat er vier maal minder stroom
verloren op een lijn die slechts voor
50% van zijn capaciteit is belast dan
op dezelfde lijn wanneer die voor 100%
van zijn capaciteit is belast. De netverliezen variëren dus met de belasting. De
netverliezen kunnen verminderd worden
35
door de verhoging van de transmissiespanning, maar slechts in beperkte
mate want de spanning brengt risico’s
op voortijdige slijtage van de installaties
met zich mee. Het beperken van de verliezen is een belangrijke uitdaging, maar
ook een delicate oefening op operationeel niveau.
Bij de transformatoren doen er zich
twee types van verliezen voor: de ‘ijzerverliezen’, die constant zijn en afhangen
van het type en het vermogen van de
transformator, en de ‘koperverliezen’
(Joules), die evenredig zijn met het
kwadraat van de stroom die door de
transformator stroomt (zie ‘Integratie van
hernieuwbare energie’, p.71).
FREQUENTIESCHOMMELINGEN
OP HET EUROPESE NET
AFSCHAKELING VAN DE OFFSHORE
WINDMOLENPARKEN BIJ STORM
Op 28 oktober rond 17.30 uur viel de
Europese frequentie terug tot 49,86 Hz
na sterke afwijkingen van de planning
van de marktspelers, die geen rekening
hadden gehouden met een verschuiving
van het verbruik door de overgang naar
de wintertijd. Dankzij een gecoördineerde actie op Europees niveau kon de
frequentie teruggebracht worden naar
het niveau van 50 Hz.
Tijdens de storm van 28 oktober
overschreed de windsterkte op zee de
drempelwaarde voor de afschakeling
van de offshore windmolenparken,
waardoor de productie van 450 MW volledig stilviel. Op 31 oktober was er een
gelijkaardig incident toen de wind plots
draaide en de offshore productie even
snel daalde met 350 MW. Deze twee
schommelingen werden gecompenseerd door de interne regelsystemen en
procedures die Elia heeft ontwikkeld.
36
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Preventief beheer van kritieke
situaties op het net
De beheerder van het transmissienet voor elektriciteit neemt een reeks preventieve
maatregelen om het evenwicht op het net te handhaven en zo bij te dragen aan de
bevoorradingszekerheid voor elektriciteit.
Beheer van het
evenwicht tussen
productie en verbruik
grote net wordt afgenomen voor de
activiteiten en behoeften van meer dan
550 miljoen inwoners.
Black-start: de geleidelijke
wederopbouw van het net
Het is niet eenvoudig om elektriciteit in
grote hoeveelheden op te slaan (behalve
via pompcentrales). De elektriciteitsproductie moet daarom op ieder ogenblik
gelijk zijn aan het verbruik dat van het
Alle transmissienetbeheerders, zoals
Elia en 50Hertz, zien erop toe dat dit
evenwicht binnen een strikt afgebakende regelband blijft en dat de gezamenlijke regels van ENTSO-E daarbij in acht
worden genomen.
Bij een onderbreking van de elektriciteitsvoorziening in een uitgestrekt geografisch
gebied doet de betrokken netbeheerder
een beroep op productie-eenheden, die
blackstartcentrales worden genoemd,
om bij instorting van het elektriciteitssysteem het transmissienet geleidelijk
werd in het 380 kV-station van Gramme
op het Europese net aangesloten.
zonder bevoorrading door het Elia-net
opnieuw kan opstarten.
BLACKSTARTTEST IN DE STEGCENTRALE VAN DROGENBOS
CRISISSIMULATIE:
WAAKZAAMHEID TESTEN EN
PROCESSEN VERBETEREN
2013 IN BELGIË
SUCCESVOLLE BLACKSTARTTEST
VAN DE CENTRALE VAN
COO MET OPSTART VAN DE
HULPDIENSTEN VAN TIHANGE 2
In de waterkrachtcentrale van Electrabel
in Coo – Trois-Ponts werd op 5 januari
een volledige test gedaan. Voor de
gelegenheid werd een geïsoleerd net
gecreëerd dat bevoorraad werd door
twee turbines van Coo met als verbruikers de hulpdiensten van Tihange
2 en een pomp die het andere bassin
van Coo bedient. Na het welslagen van
het uittesten van het eilandbedrijf werd
het netgedeelte dat vanuit Coo gevoed
Op 19 oktober werd de blackstartoplossing, waarvoor Elia met verschillende
energieproducenten een contract heeft
gesloten, getest in de stoom- en gascentrale van Drogenbos. Tijdens deze
oefening heeft Elia om 9.00 u een blackout gesimuleerd in de centrale. Zo’n
4 uur later werd er opnieuw elektriciteit
geproduceerd. Zo werd dus aangetoond dat de centrale van Drogenbos
Elia heeft meteen bij zijn oprichting een
noodplan opgesteld dat de rollen en
verantwoordelijkheden van de verschillende betrokkenen bepaalt als er zich
een ernstig probleem op het transmissienet voordoet. Op 20 november
hebben de teams deelgenomen aan
een oefening in twee fasen. ‘s Morgens
sneuvelden verschillende masten in
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
37
Op 20 november werden alle
teams samengebracht om hun
kennis en hun beheersing van
het proces te testen.
Bij een volledige black-out op het Elia-net, zijn
bepaalde productie-eenheden in staat om toch
hun productiemachines weer op te starten en
het net geleidelijk weer te bevoorraden.
Dat is wat men noemt een ‘black-start’.
opnieuw te bevoorraden en zo de overige
productie-eenheden weer van stroom te
voorzien opdat ook zij opnieuw kunnen
opstarten. Tijdens deze delicate operatie
moet het evenwicht tussen productie en
verbruik nog altijd bewaard worden terwijl
er steeds meer verbruikers bijkomen
die weer bevoorraad moeten worden.
Iedere netbeheerder sluit contracten voor
blackstartdiensten af met producenten uit
zijn zone en gaat geregeld na of zij daadwerkelijk in staat zijn om op zijn verzoek
autonoom herop te starten, zelfs wanneer
er geen elektriciteitsbevoorrading vanop het
net beschikbaar is.
een storm, waardoor er hoogspanningsstations verloren gingen en het
transmissienet beperkt kon worden
herbevoorraad. Elia moest met ORES
overleggen over de mogelijkheden om
de belasting door het distributienet te
laten overnemen. Het was de bedoeling
om zo een strategie uit te werken om de
elektriciteitsvoorziening te herstellen. De
namiddagoefening was een vervolg op
het ochtendscenario: het herstel van de
elektriciteitsvoorziening bij alle klanten
zou pas na enkele dagen mogelijk zijn en
de teams moesten dus aan een lokaal
elektriciteitstekort het hoofd bieden.
PROCEDURE BIJ SCHAARSTE
Ondanks de preventieve maatregelen die voorzien zijn, kunnen extreme
situaties als gevolg van een belangrijk
elektriciteitsproductietekort niet worden
uitgesloten. Deze kunnen ertoe leiden
dat de evenwichtsverantwoordelijken
(de leveranciers) niet meer in staat zijn
om een groot aantal van hun klanten te
bevoorraden. Het zou om zoveel klanten
kunnen gaan, dat de netbeheerder het
onevenwicht binnen de regelzone niet
meer kan compenseren.
Sinds de winter van 2012-2013 werd
de coördinatie met de FOD Economie
en het crisiscentrum van de regering
(het CGCCR) verder uitgewerkt en werd
samen met de betrokken spelers de
laatste hand gelegd aan de procedures
die in werking treden bij een eventuele
stroomschaarste. Op 21 februari werd
het ‘notificatie’-gedeelte opgenomen
in de procedures voor de betrokken
spelers tijdens de crisisoefening Notelx
die door het CGCCR (Centre de Crise
du Gouvernement - Crisiscentrum van
de Regering) werd geleid.
Op 1 december werd de website ‘Winterklaar’ ook opnieuw online geplaatst.
38
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
10,0 GW
Belastingspiek op het 50Hertz-net op
11 november om 17.15 uur
In Duitsland
SYSTEEMBEVEILIGING
EN NETBEHEER
De integratie van het snel toenemend
aandeel van hernieuwbare energiebronnen in de elektriciteitsproductie bleef
ook in 2013 de grootste uitdaging voor
de operationele veiligheid (zie ‘Integratie van hernieuwbare energie’, p.71).
50Hertz heeft de uitzonderingsmaatregelen voorgeschreven door de Duitse
wetgever (artikel 13 van de Wet op de
elektriciteitssector (EnWG)) vaker moeten toepassen op momenten waarop de
productie afkomstig van hernieuwbare
energiebronnen (grotendeels wind- en
zonne-energie) bijzonder groot was. In
2013 werd er geen enkele onderbreking van de bevoorrading opgetekend
die te wijten was aan een incident op
het transmissienet in de regelzone van
50Hertz, ondanks de korte bevoorra-
dingsonderbreking in de staalfabriek
‘Brandenburger Elektrostahlwerk’ op
5 december 2013 na de afschakeling
van meerdere transmissielijnen door de
storm Xaver.
Op basis van een analyse uitgevoerd
door de Duitse transmissienetbeheerders heeft het Federale Agentschap
voor het Net (BNetzA) officieel verzocht
om de reserveproductiecapaciteit in te
stellen op 2.540 MW om adequaat te
kunnen reageren op kritieke situaties op
het net tijdens winterperiodes.
De maximale injectie van windenergie heeft opnieuw records gebroken:
11.064 MW op 6 december 2013 om
20.00 uur. Ook de productie van zonne-energie bereikte een nieuw hoogte:
5.346 MW op 5 juni 2013 om 13.30 uur
in het gebied bediend door 50Hertz.
Voor heel Duitsland bedroegen de
maximale injectiewaarden 26.221 MW.
Deze werden gemeten op 5 december
om 17.15 uur. Maximale zonneproductie werd geregistreerd op 21 juli om
13.15 uur. Deze bedroeg 25.395 MW.
De maximumbelasting in de regelzone
van 50Hertz bedroeg 15,6 GW op 4 november 2013, terwijl de minimumbelasting 8,2 GW bedroeg op 26 december
2013.
Voor het verticale net in de regelzone
van 50Hertz werd op 11 november 2013
om 17.15 uur een piekbelasting opgetekend van 10,0 GW tegenover 10,1 GW
op 27 september 2012.
2013 IN DUITSLAND
GROOTSTE OPERATIONELE
UITDAGING: DE STORM ‘XAVER’
OP 5 EN 6 DECEMBER 2013
De storm Xaver heeft lelijk huisgehouden in het noorden van Europa.
Dankzij de goede algemene staat van
de installaties en de competentie van de
medewerkers konden de gevolgen van
deze winterstorm echter beperkt worden en hebben zich geen belangrijke
storingen voorgedaan in de regelzone
van 50Hertz. In totaal werden meer dan
50 lijnen en andere onderdelen van het
net uitgeschakeld door de storm. De
lijnen werden snel manueel of automatisch opnieuw aangesloten.
50Hertz was goed voorbereid om het
hoofd te bieden aan deze situatie die
twee dagen heeft geduurd. Om de
overbelasting van het net te voorkomen,
waren er heel wat interventies in de
beheersmodus van de conventionele
centrales en niet zozeer in het beheer
van de productie van windenergie.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
39
De marktwerking faciliteren
De Groep heeft een unieke en centrale positie op de elektriciteitsmarkt. Daardoor
speelt hij de rol van marktfacilitator en stelt hij services en mechanismen in werking
om de ontwikkeling van de markt te bevorderen. Door de vrijmaking van de interne
elektriciteitsmarkt vormt de rol van marktfacilitator de kern van de opdracht van de
transmissienetbeheerders.
Integratie van de
Europese markten
Zoals de vorige jaren heeft de Elia
groep voortgewerkt, om de Belgische
en de Duitse elektriciteitsmarkten beter
met de markten van de buurlanden te
integreren en op die manier bij te dragen
aan de verwezenlijking van de Europese doelstelling van een geïntegreerde
markt (zie ‘Uitbouw van de geïntegreerde markt’, p.67).
Markten op lange termijn
De transmissienetbeheerders van
Centraal-West-Europa (CWE, Central West Europe) hebben in 2011,
in samenwerking met de TNB’s van
Centraal-Zuid-Europa (CSE, Central
South Europe) en de Zwitserse TNB,
een gezamenlijk geheel van geharmoniseerde regels gedefinieerd voor de
expliciete capaciteitsveilingen op de
12 grenzen. In 2012 werden deze regels
voor de t­oewijzing van fysieke capaciteit
op lange termijn geïmplementeerd door
­CASC.EU, dat als interregionaal veilinghuis fungeert voor de marktspelers.
In 2013 werden deze regels licht gewijzigd om de functionaliteiten van de ‘bulletin board’-tool te integreren. Een tool
die aan de marktspelers ter beschikking
werd gesteld om de secundaire markt
te faciliteren.
Day-ahead markten
DRIE JAAR MARKTKOPPELING
TUSSEN CWE EN ITVC
Door middel van ‘marktkoppeling’ kunnen de volumes van elektriciteitsuitwisselingen en de marktprijzen gelijktijdig
berekend worden op basis van de
informatie die wordt meegedeeld door
de transmissienetbeheerders (beschikbare transmissiecapaciteiten aan de
grenzen) en de energiebeurzen (aan- en
verkoopaanbiedingen). Dit mechanisme
werd voor het eerst in gebruik genomen
tussen België, Frankrijk en Nederland in
oktober 2006, waardoor de benuttingsfactor van de in- en uitvoercapaciteiten
die Elia ter beschikking stelt onmiddellijk
verhoogde. Het gebruikt een algoritme
dat in België werd ontwikkeld door
Belpex, Elia en N-Side.
Deze marktkoppeling werd eind 2010
uitgebreid tot heel de Centraal-WestEuropese zone, met inbegrip van Duitsland en het Groothertogdom Luxemburg, en ook tot Scandinavië maar
volgens lichtjes verschillende technische
modaliteiten. Dankzij dit mechanisme
kunnen de interconnectiecapaciteiten
tussen de netten van die landen goed
benut worden en kunnen de prijsniveaus binnen een zone die meer dan
70% van het Europese elektriciteitsverbruik vertegenwoordigt beter op elkaar
worden afgestemd (zie ‘Bevoorradingszekerheid’, p.62).
In 2013 convergeerden de prijzen op
de vier gekoppelde spotmarkten van
de CWE-regio gedurende ongeveer
14,66% van de tijd (met een maximum
van 32,92% in september en een
minimum van 1,53% in juni). Bovendien
waren de prijzen gedurende 71,56% van
de tijd gelijk in België en Frankrijk en
gedurende 59,38% van de tijd in België
en Nederland.
40
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
De marktkoppeling in Centraal-West-Europa heeft
tot lagere groothandelsprijzen geleid in België dan
het geval zou zijn geweest zonder marktkoppeling.
De totale prijsconvergentie binnen CWE
was in 2013 merkelijk lager dan in de
twee voorgaande jaren als gevolg van:
• Het feit dat Doel 3 en Tihange 2 niet
beschikbaar waren tot de zomer, wat
tot een verhoging van de gemiddelde
Belgische prijs leidde. Waardoor het
land tijdens die periode een netto-invoerder van energie werd op beide
landsgrenzen.
• De verschillen in de energiemix
tussen de landen van de CWE-zone,
waarbij de gemiddelde brutoprijzen
in België tijdens de eerste helft van
het jaar convergeerden met de brutoprijzen van Nederland - die hoger
liggen omdat ze gebaseerd zijn op
gasproductie - en daarna, nadat
de twee kerncentrales in werking
werden gesteld, convergeerden
met de Franse prijzen. Deze zijn
lager omdat ze gebaseerd zijn op
kernenergie. De Duitse brutoprijzen,
die laag liggen omdat ze gebaseerd
zijn op hernieuwbare energiebronnen, vervolledigen het beeld van de
prijsdivergentie in de CWE-zone.
•
De aanhoudende congestie aan de
grens tussen Duitsland en Nederland, omdat Nederland, totdat de
transmissiecapaciteit op zijn grenzen
bereikt is, Duitse energie invoert die
(veel) goedkoper is, wat tot congestie
leidde en dus de volledige prijsconvergentie in CWE verminderde.
De marktkoppeling in Centraal-WestEuropa heeft tot lagere groothandels­
prijzen geleid dan het geval zou zijn
geweest zonder marktkoppeling. Dit
positieve effect voor de verbruikers is
het resultaat van de verminderde volatiliteit van de prijzen gecombineerd met de
liquiditeit van de day-aheadmarkten van
de regio. Daarnaast kon de vorming van
negatieve prijzen worden vermeden op
momenten dat het verbruik laag was en
tegelijkertijd een grote hoeveelheid energie op basis van hernieuwbare bronnen
geproduceerd werd.
Dankzij de marktkoppeling kon de in- en
uitvoercapaciteit op de Belgische grenzen dagelijks ook beter worden benut,
met een invoervolume van 18,47 TWh
en een uitvoervolume van 8,56 TWh,
met als resultaat een netto jaarlijks
invoervolume van 9,97 TWh. De betere
benutting hing ook samen met de
behoefte aan invoer door het feit dat de
twee kerncentrales tot het einde van de
lente van 2013 niet beschikbaar waren.
DE SPOTMARKT VAN BELPEX
Eind 2013 waren 42 marktspelers –
producenten, leveranciers, traders,
banken en industriële verbruikers –
op Belpex geregistreerd en actief.
DAY-AHEAD MARKT
De volumes op de day-ahead markt
bleven toenemen in 2013: de groei van
4,15% vertegenwoordigde 21,35% van
de Belgische belasting. Het verhandelde volume gaat eveneens in stijgende
lijn, van een dagelijks gemiddelde van
44.988 MWh in 2012 tot 47.950 MWh in
2013 – een toename met 6,2%.
Het recordvolume dateert van 23 januari
2013 met 80.531 MWh, of 35,86% van
het dagverbruik.
De gemiddelde prijs op de day-ahead
markt van Belpex bedroeg € 47,45
per MWh. Deze prijs lag iets onder het
Nederlandse gemiddelde (€ 51,95/
MWh), maar was iets hoger dan het
Duitse (€ 37,78/MWh) en het Franse
gemiddelde (€ 43,24/MWh).
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Verhoogde transparantie
van de markt
Net zoals in de vorige jaren heeft Elia de
publicatie van marktgegevens voortgezet en nog verbeterd. Eerst werd op
het vlak van hernieuwbare energie de
publicatie van de fotovoltaïsche energieproductie afgerond. De gepubliceerde
cijfers gaven voorheen al de vooruitzichten op korte termijn, maar bevatten nu
ook een schatting van de reëel geproduceerde energie. Bovendien werd de
capaciteit van de windenergieproductie
in België die bij de berekening in aanmerking wordt genomen, in de loop van
2013 herzien, wat de nauwkeurigheid
van de voorspellingen van deze publicatie verhoogde.
Vervolgens werd de publicatie van
de gegevens over het onevenwicht
verbeterd door een meer gedetailleerde
classificatie van de beschikbare en de
benutte regelenergie. Bovendien stelt
Elia informatie ter beschikking over de
infeed van de distributiestations. Deze
gegevens, die vrijwel in real time gegeven worden, vormen een nieuwe bron
van informatie voor de spelers die actief
zijn op de balancingmarkt.
Elia werkt trouwens ook mee aan de
transparantie op Europees niveau. Bij
ENTSO-E, waarvan Elia een actief lid
is, loopt een project voor de oprichting
van een transparantieplatform om aan
de vereisten van Verordering (EU) nr.
543/2013 te voldoen. Op de website
van CASC worden anderzijds- parallel
met de ontwikkeling van het toekomstige flow-based toewijzingsmechanisme
en op initiatief van de transmissienetbeheerders van de CWE-zone - gegevens
over de netparameters en de gesimuleerde resultaten van de marktkoppeling
ter beschikking gesteld (zie ‘Uitbouw
van de geïntegreerde markt’, p.67).
41
47,45
€/MWh
Gemiddelde prijs op de
day-aheadmarkt van Belpex
42
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Over de landsgrenzen heen
De Elia groep kwam tot stand na de overname van 50Hertz, één van de vier Duitse
netbeheerders die actief is in het noorden en oosten van Duitsland. Sinds 2010 toont Elia dat
het over de landsgrenzen heen wil kijken en is het voortdurend blijven groeien. De strategie
van de Groep is er dan ook op gericht om te anticiperen op de veranderingen van het
komende decennium en zich verder te profileren als een voorloper in een energiesector in
volle transformatie.
Vandaag worden de Europese marktmechanismen beschouwd als een
referentie voor de andere markten.
Europa wordt bovendien ook opgeworpen als een voorloper op het vlak van
de integratie van hernieuwbare energie.
De Groep wil zijn erkende expertise
en competenties in deze domeinen
duidelijk demonstreren. De landen van
het Midden-Oosten willen graag genieten van deze Europese expertise om
bij de ontwikkeling van hun netten en
regelmechanismen de beste praktijken
te benutten, die beproefd zijn op het
oude continent. Aan de andere kant
van de wereld bestudeert Japan na de
kernramp van Fukushima aandachtig
het steunbeleid en de technologieën die
nodig zijn om hernieuwbare energiebronnen te integreren. Zoals andere
netbeheerders die betrokken zijn bij de
uitbouw van het Europese net wil ook
de Elia groep zijn knowhow delen en als
een modelvoorbeeld en referentie in de
sector erkend worden.
De uitstraling van de Groep over de
grenzen heen moet de ontwikkeling
van onze activiteiten mogelijk maken,
maar ons ook de mogelijkheid bieden
om talent aan te trekken. Het biedt de
medewerkers van de Groep de mogelijkheid om andere benaderingen en
methodes te leren kennen. De deelname aan internationale projecten leidt tot
nieuwe kennis die de knowhow binnen
de organisatie zelf versterkt. Door leveranciers die internationaal actief zijn met
elkaar te laten concurreren kunnen we
bijvoorbeeld een betere prijs-kwaliteitverhouding verkrijgen voor de aankoop
van materiaal. Deze optimalisering heeft
ook een positieve weerslag op onze
samenleving.
ancering van een nieuw initiatief
L
tussen Elia en 50Hertz
In de loop van 2014 zullen Elia System Operator en 50Hertz gezamenlijk
een nieuwe onderneming oprichten die de positie van de Elia groep moet
versterken bij het zoeken naar mogelijke overnames van activa alsook bij
het ontwikkelen van twee activiteiten, zijnde Consulting & Services en EPC /
EPCM projecten (Engineering, Procurement & Construction).
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
DEELNAME VAN DE GROEP OP
INTERNATIONAAL NIVEAU
Wereldwijd levert de Groep expertise op het
gebied van infrastructuurbeheer, netbesturing,
invoering van een Europees governancemodel,
veiligheid, aangelegenheden m.b.t. de integratie
van hernieuwbare energie en neemt hij deel aan
tal van rondetafelbijeenkomsten en seminaries
van experten.
43
Europa
Deelname aan de ontwikkeling van het goverancemodel
voor het Pan-Europese elektrische systeem (panEuropean Electricity Highway System EHS)
Midden-oosten
Advies over infrastructuurbeheer, operationele
netactiviteiten, integratie van hernieuwbare energie,
‘unbundling’ en het faciliteren van de elektriciteitsmarkten
Zuid-Afrika
Peerreview over HVDC-installaties (gelijkstroom)
Verenigde Staten
Advies over windenergieproductie en HVDC
Turkije
Advies over studie ‘Transmission Grid Code’ en
onderzoek inzake organisatie en elektrotechnische
installaties
Japan
Advies over dereguleringsprocedures
West-Afrika
Ondersteuningsdiensten aan de ontwikkeling van West
African Pool (WAPP), opleidingen voor de operatoren van
de onderstations
2013 IN DE WERELD
TOETREDING TOT DE BJA: DE
ELIA GROEP VERSTERKT HAAR
INTERNATIONALE DIMENSIE
Elia geeft zijn internationale dimensie
nog meer uitstraling en wordt officieel
lid van de Belgium-Japan Association
Chamber of Commerce (BJA). Dit geeft
ons de mogelijkheid om onze samenwerking met de Japanse partners te
versterken en samen met hen nieuwe samenwerkingsmogelijkheden te
scheppen. De Japanse interesse in
de Groep is niet nieuw: de Elia groep
ontvangt geregeld bezoek van Japanse
vertegenwoordigers die belang stellen
in de expertise van Elia op het vlak van
de integratie van hernieuwbare energiebronnen, op het vlak van ‘unbundling’
(i.e. scheiding van de productie, het
transport, de distributie en de levering
van energie) en op het vlak van de ontwikkeling van een Europese elektriciteitsmarkt.
ELIA EN DE GCCIA
De GCCIA, opgericht door 6 leden van
de GCC (Gulf Cooperation Council), is
de ‘supra-TSO’ van de Perzische Golf,
die Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit, de
Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein via een interconnectie met elkaar
verbindt. In december 2012 tekenden
Elia en de GCCIA een samenwerkingsovereenkomst op verschillende
gebieden, gaande van een regionale
elektriciteitsmarkt tot de samenwerking
voor consultancyopdrachten en het
delen van knowhow over HVDC-technologie (High Voltage Direct Current,
gelijkstroom op hoogspanning). Deze
samenwerking werd gevierd op het
tweede Regional Power Trade Forum
44
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
De knowhow en de competenties
die verworven werden tijdens het
project Atlantic Wind Connection
worden aangewend voor het
ontwerp en de ontwikkeling van de
toekomstige netten in de Noordzee
en de Baltische Zee.
Atlantic Wind Connection:
expertise op wereldniveau
ontwikkelen om zo de
dienstverlening aan de
gemeenschappen waarin
we binnen Europa actief
zijn te optimaliseren
De Elia groep nam in 2011 via haar
dochteronderneming Eurogrid International een participatie in het project
Atlantic Wind Connection voor de ontwikkeling van het eerste gelijkstroomhoogspanningsnet op zee voor de
oostkust van de Verenigde Staten. Door
onze deelname aan dit project, dat
wordt uitgevoerd in samenwerking met
zeer grote spelers - Google, Marubeni, BregalEnergy (het vroegere Good
Energies) en Atlantic Grid Developmentkunnen we knowhow ontwikkelen die
we meteen kunnen aanwenden voor de
ontwikkeling van de offshore netten in
de Noordzee en de Baltische Zee. De
Elia groep heeft daarnaast een consultancycontract op lange termijn afgesloten met Atlantic Grid Development, de
promotor van het AWC-project.
Vrij initiatief van de 16 belangrijkste netbeheerders die instaan voor
70% van de vraag naar elektriciteit
en de elektriciteitsbevoorrading
waarborgen voor 3,4 miljard
mensen op 6 continenten –
www.go15.org
European Network of Transmission
System operators of Electricity –
www.entsoe.eu
European Association for Storage
of Energy - www.ease-storage.eu
2013 IN DE WERELD
dat op 28 en 29 mei in Dubai georganiseerd werd door de GCCIA met steun
van Elia.
TEIAS
Eind september brachten medewerkers
van de Turkse transmissienetbeheerder
Teias een studiebezoek aan Elia en RTE.
Het bezoek vond plaats binnen een
consultancyopdracht die RTE en Elia
voor de Turkse netbeheerder uitvoerden
met het doel diens werkmethodes te
verbeteren met het oog op de interconnectie van het Turkse net en het
Europese net. Het partnerschap tussen
Elia en RTE voor consultancy bij Teias
is toegespitst op 4 grote thema’s: werkzaamheden onder spanning, veiligheid,
human resources en informatica.
DE ELIA GROEP SLEEPT EEN
CONTRACT IN DE WACHT MET DE
TURKSE TNB VOOR HET PROJECT
‘REVIEW GRID CODE TEIAS’
Op 17 december tekende Elia het
contract voor het project ‘Review Grid
Code TEIAS’. Vanaf begin 2014 zal de
Grid Code van TEIAS (Turkish Electri-
city Transmission Corporation) volledig
herzien worden in het kader van dit
project. Elia werd gekozen uit een groep
van grote Europese spelers die zich
kandidaat hadden gesteld. Wij werken
voor dit project samen met RTE International, een dochteronderneming van de
Franse TNB, en met Fichtner, een Duits
engineering- en consultancybedrijf.
Het project wordt gefinancierd door de
Europese Unie. Tegen eind 2014 zou de
Grid Code volledig herzien moeten zijn.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
45
Vormingsprogramma
TESLA.
Elia van binnenuit
De Groep bekleedt een centrale positie in de elektriciteitsmarkt, wil een sleutelrol spelen in
de debatten en op die manier krachtige impulsen geven voor de ontwikkeling van de sector.
Het personeelsbeleid van de Groep, zijn deelname aan de samenleving en de transparante
relaties die hij onderhoudt met al zijn interne en externe stakeholders zijn stuk voor stuk
bewijzen van dit engagement.
Bij de uitvoering van zijn taken kan de
Elia groep steunen op een team van
1996 competente en gemotiveerde
medewerkers, waarvan 1204 in België
en 796 in Duitsland.
In een voortdurend evoluerende omgeving dient Elia het hoofd te bieden
aan talrijke uitdagingen op het vlak van
human resources. Om te anticiperen op
de behoeften van de onderneming op
dit vlak en om de waaier van beschikbare competenties op een proactieve
manier uit te breiden, hebben wij in 2013
verschillende acties en programma’s op
touw gezet.
ELIA
Het aantal medewerkers met meer dan
10 jaar anciënniteit is gedaald van 68%
(2012) tot 58,22%.
18,11% van het personeel zijn vrouwelijke medewerkers, waarvan sommige
een belangrijke functie uitoefenen met
inspraak op het vlak van de strategie
en de toekomst van de Groep. Sinds
1 januari 2014 zijn twee van hen lid van
het directiecomité.
50HERTZ
De gemiddelde anciënniteit en de
gemiddelde leeftijd in de onderneming
bedragen respectievelijk 16,6 jaren en
42,4 jaar. Het aantal vrouwen bedraagt
23,5%. Het aantal invalide medewerkers
stemt overeen met 3,1%.
SAMENSTELLING ELIA GROUP OP 31/12/2013
Mannen
Vrouwen
Totaal
FTE
Elia
50Hertz
Elia
50Hertz
Elia
50Hertz
Elia
50Hertz
4
4
1
0
5
4
5,00
4
Kaderleden
338
73
85
14
423
87
417,75
86,3
Bedienden
644
533
132
172
776
705
753,93
701,9
Totaal
986
610
218
186
1204
796
1.176,68
792,2
Directie
46
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
IDEG, Learn-InnovateExperiment-Collaborate
Op het niveau van de Groep werd een
nieuw opleidingsprogramma ontwikkeld
dat uit vier modules bestaat en IDEG
werd gedoopt.
De naam van elke module verwijst naar
een wetenschapper die een baanbrekende ontdekking deed op het gebied
van elektrische energie.
TESLA: richt zich tot nieuwe werknemers en medewerkers met 2 à 3 jaar
beroepservaring uit alle mogelijke
departementen. Het programma bestaat uit 4 modules die alternerend in
Duitsland en in België gegeven worden.
Het leren gebeurt door het beheren
van een project waarbij veel nadruk op
de ‘ondernemerscompetentie’ wordt
gelegd. Het tweede sterke punt van
dit programma is de vorming van een
intern netwerk tussen de medewerkers
van de Groep om zo uitwisselingen te
stimuleren.
•
•
16 medewerkers (10 Belgen en
6 Duitsers).
Het programma sluit af met een
presentatie van de projecten voor de
directie van de Groep en start vanaf
april 2014 opnieuw.
FARADAY: richt zich tot werknemers
die een leiderschapsrol op zich moeten
nemen. Het programma bestaat uit
6 modules waarvan er drie in 2013 werden gegeven. De focus ligt op ‘Leadership & Change’.
De eerste module werd in Roemenië
gegeven in samenwerking met de
organisatie ‘streetwiZe’. De deelnemers
hebben meegewerkt aan het project
‘mobiele school’ en nieuwe educatieve
tools ontwikkeld om straatkinderen te
helpen hun talenten te ontdekken. Het
model ‘street skills’ rust op 4 pijlers:
Positive Focus, Agility and Resilience,
Cooperative Competition en Proactive
Creativity. Deze manier om het leiden
van een team aan te pakken zal onze
(toekomstige) leaders toelaten om hun
teams beter te sturen in de richting van
succes.
Twee andere modules die in 2013
georganiseerd werden, ‘Leadership’
en ‘Change’, hebben de ‘Change
Methodology’ geïntroduceerd in de Elia
groep. Deze methode zal in 2014 gelanceerd worden.
In oktober hebben 4 leden van het project
‘Ways2Energy’, die ook de Tesla-vorming hebben
gevolgd, twee weken in Togo doorgebracht, waar
ze de organisatie ‘Solar Zonder Grenzen’ hielpen
bij de bouw van een ‘Solar Kiosk’, een batterij
die opgeladen wordt met zonne-energie om een
dorp te verlichten. ‘Solar Zonder Grenzen’ heeft
zich tot doel gesteld 400 Togolese dorpen in de
loop van de volgende drie jaar uit te rusten met
deze zonnebatterijen. De operatie heeft de steun
gekregen van het departement HR en van de
kadervereniging van Elia. De operatie bestond uit:
• begeleiding bij de bouw van een kiosk;
• analyse en verbetering van de processen
waaronder de ‘waardeketen’ en de algemene
logistiek;
• studie van de bestaande projecten en van andere
behoeften aan zonne-energie in de Togolese
dorpen.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
47
EVP (Employer Value Proposition)
De Elia groep wordt door zijn medewerkers gezien als
een solide, dynamische en innovatieve werkgever met een
maatschappelijk zinvolle langetermijnvisie voor plichtsbewuste,
gedreven professionals die een uitdagende loopbaan wensen
uit te bouwen in het veranderende energielandschap.
Meer info vindt u op www.elia.jobs
WESTINGHOUSE: richt zich tot het
middle management en focust op de
dimensies ‘responsability and networking’. Tijdens zogenaamde ‘Impulse
Sessions’ worden de medewerkers
uitgedaagd hun expertise op de proef te
stellen door reflectie en confrontatie met
andere ervaringen en werkmethodes.
Deze momenten, die ‘food for thought’
genoemd worden, worden gevoed met
discussies die de aanwezige deelnemers toelaten om op hun beurt hun
eigen netwerken te versterken.
In 2014 zal een sessie ‘open learning’
12 medewerkers samenbrengen die verantwoordelijk zijn voor het organiseren
van hun eigen opleiding. Samen zullen
zij de behoeften definiëren en de nodige
middelen - aanwezig in de Groep of
extern - goedkeuren om het doel te
bereiken dat ze samen bepalen.
THALES: Dit vormingsprogramma staat
op stapel voor 2014, richt zich tot het
senior management en is als het ware
een ‘think tank’ waar nagedacht wordt
over de uitdagingen van de toekomst.
Knowledge Management
De Groep heeft een beleid uitgewerkt
op het vlak van knowledge management dat een kader uitzet en goede
praktijken en regels definieert gebaseerd op interne en externe casussen en pilootprojecten (‘Knowledge
Management Pilots’) die sinds 2012
georganiseerd worden en vier gebieden
beslaan.
• NCC (Nationaal Controlecentrum):
up-to-date houden en delen van
kennis, invoering van een ‘spokes’
(aanspreekpunt), gebruik van de tool
‘After Action Reviews’ en ontwikkeling van een WIKI om operationele
ervaring uit te wisselen.
• Veiligheid: oprichting van een Safety
Corporate Practices Community en
onderhoudsbeheer op het net (Grid
Operational Maintenance).
• R&D (Research & Development): upto-date houden en delen van ervaring
verkregen uit R&D-projecten door
een methodologie te ontwikkelen,
de onderlinge samenwerking te versterken en sociale media zoals Wiki,
Sharepoint en Yammer te gebruiken
voor de uitwisseling van informatie.
• TCC E&SM (Technical Competencies Catalogue for Energy & System
Management): catalogus van de
technische competenties voor 7 vakgebieden met 32 competenties.
Bij 50Hertz werden er doelstellingen
gedefinieerd die bepalen dat kennisoverdracht essentieel is voor de creatie
en het up-to-date houden van kennis in
een context van snelle demografische
evolutie. Andere doelstellingen zijn: de
uitwisseling van kennis tussen 50Hertz
en Elia versterken en de lancering van
het proefprogramma ‘het concept
tandemleren’ om de overdracht tussen
een junior en een senior medewerker te
structureren.
Employer Branding
In het kader van de nieuwe visie van
de Groep werd ook de campagne
‘Employer Branding’ in lijn met de
nieuwe stijl gebracht. De uitdagingen
in de sector doen nieuwe vakgebieden ontstaan en de onderneming
moet geleidelijk specifieke profielen
aantrekken om hierop in te spelen. De
internationale uitbreiding van de Groep
versterkt de noodzaak om kennis en
goede praktijken binnen de Groep te
delen. De uitdagingen op het vlak van
rekrutering zijn groot, maar dat biedt
ook talrijke kansen: we hebben competente medewerkers nodig zowel om de
bestaande infrastructuur te beheren als
om de infrastructuur van de toekomst
voor te bereiden. Flexibiliteit in de benadering van je vakgebied met het oog op
de uitbreiding van je kennis wordt een
belangrijke troef binnen de Groep.
48
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
Enkele cijfers
16 aanvragen voor stages
2 eindwerken
92 aanwervingen
Gemiddeld aantal uren
opleiding per medewerker
2011: 37,90 uur
2012: 39,88 uur
2013: 43,13 uur
Learning coverage
(minstens 1 dag opleiding)
2011: 74,23%
2012: 74,69%
2013: 81,55%
In België
DEELNAME AAN JOBBEURZEN STOP AND DEVELOP
TECHNICAL SKILLS
Elia neemt in het kader van jobbeurzen
deel aan ontmoetingen met afstuderende
jongeren (15 beurzen in 2013).
In 2013 heeft Elia beslist om jongere studenten te benaderen en mee te werken
aan de SIEP-beurs voor leerlingen uit
het basis- en middelbaar onderwijs. Zo
kunnen we hen een voorproefje geven
van de technische vakgebieden waarvan de competenties en knowhow in de
komende jaren onontbeerlijk zullen zijn.
Deze stap volgt op de ‘Technical Education Trophy’ die we sinds 2010 uitreiken
tijdens de wEXPOsciences in Thurn &
Taxis (Brussel) om leerlingen uit het middelbaar onderwijs warm te maken voor
technische en wetenschappelijke studies.
De catalogus van competenties biedt
de medewerkers de mogelijkheid om in
overleg met hun hiërarchische lijn een of
meerdere opleidingen te selecteren die
nodig zijn of aangeraden worden in het
kader van hun loopbaanontwikkeling.
Binnen de directie van ‘Asset Management’ begeleidt een programma
gebaseerd op 5 pijlers de medewerkers
bij de confrontatie met de evolutie van
onze infrastructuur (zie ‘Beheer van de
netinfrastructuur’, p. 18).
Daarnaast werd een nieuw programma
opgezet dat ad-hocvormingen aanbiedt
over thema’s die actueel zijn of zullen
worden in de sector. Medewerkers
worden per e-mail geïnformeerd over de
sessies ‘Stop & Develop’ en beslissen
zelf om zich in te schrijven. Het succes
van deze formule toont aan dat de medewerkers bereid zijn om zich proactief
te informeren over actuele thema’s.
1. Nieuwe technologieën
2. Kwaliteit / Pass 55
3. Asset Control Center
4. People and technical skills
5. External orientation
de jury voor te stellen. Het gadget
moest met een budget van maximaal
€ 100 en een zonnepaneel met een
vermogen van 7,5 watt gebouwd worden. Elia sponsort deze wedstrijd en
overhandigde de publieksprijs, m.n. een
vlucht met de Elia-luchtballon, aan het
Koninklijk Atheneum van Zottegem voor
het project ‘Pour le Tour’. De leerlingen
uit het vijfde jaar richting boekhouden
hadden het traject van de Tour de
France nagebouwd met led-lampjes op
zonne-energie. Zij hadden ook handte-
keningen verzameld van enkele topwielrenners zoals Tom Boonen en Zdenek
Stybar die ze vervolgens verkochten ten
voordele van het Kinderkankerfonds.
2013 IN BELGIË
Het Solar Team bestaat uit studenten
van GROEP T - Internationale Hogeschool Leuven die samen een wagen
op zonne-energie hebben ontwikkeld.
Om andere jongeren aan te moedigen
organiseren ze elk jaar de Solar Olympics, waarbij leerlingen uit het middelbaar onderwijs uitgedaagd worden om
een gadget te ontwerpen en te fabriceren die op zonne-energie werkt. Tijdens
de finale op 8 mei kwamen 30 teams
uit alle hoeken van het Vlaamse Gewest
samen in Leuven om hun gadget aan
Voor het eerst werd ook de wedstrijd
Shape your future in Energy georganiseerd, in samenwerking met SIA en
Trends-Tendances. Deze wedstrijd richt
zich op universiteitsstudenten, vooral uit
ingenieurs- en handelsrichtingen. Deze
studenten kregen de opdracht om een
paper te schrijven over de toekomstige
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
49
Prijsoverhandiging aan de
winnaar van de wedstrijd
‘Shape your future’.
De pijler ‘People & Technical Skills’ wil
verzekeren dat kennis en knowhow
beschikbaar zijn waar en wanneer
ze nodig zijn. In dat kader heeft een
eerste groep (verwerving van competenties) gewerkt aan een eerste serie
van 11 ‘kritieke activiteiten’ (nieuwe of
evoluerende activiteiten) waarvoor nog
bepaalde competenties zouden moeten
ontwikkeld worden. Door de integratie
van hernieuwbare energie in het net
moeten dispatchers bijvoorbeeld bijkomende competenties ontwikkelen om
schommelingen op het net te kunnen
opvangen. Tijdens de tweede helft van
het jaar werden opleidingen gegeven
die zowel qua vorm als qua inhoud
innoverend waren. Het tweede gedeelte (permanente ontwikkeling) heeft
namelijk de verschillende leermethodes
geanalyseerd, zonder daarbij het noodzakelijke evenwicht tussen theorie en
praktijk tijdens opleidingen uit het oog te
verliezen: een nieuwe leermethode werd
geïntegreerd in het ontwikkelingstraject
van de medewerkers, samengesteld
uit 70% praktijk, 20% coaching en 10%
theorie.
ontwikkeling van de energiesector met
als thema: ‘Renewables, a European
luxury?’. De winnende paper werd gepubliceerd in Trends-Tendances en de
auteur ervan kreeg € 2000. Meer dan
120 inschrijvingen werden ontvangen
en meer dan 60 artikels ingediend.
25 van hen werden door SIA gecoacht
om hun artikel te verbeteren. Vincent
Graré, een twintigjarige student burgerlijk ingenieur aan de KU Leuven, haalde
de eerste prijs binnen met zijn artikel:
‘Hernieuwbare energie, toch nog niet
voor morgen’. In zijn artikel onderzoekt
hij de mogelijkheden en beperkingen
van het gebruik van biomassa als hernieuwbare energiebron.
Het doel is opleidingen te bieden die
voldoen aan de huidige en toekomstige
behoeften en tegelijk de uitwisseling en
interne stimulatie te bevorderen.
‘Discover your talent’ editie 2013 in
de Kelders van Kuregem (Brussel).
Dit project wordt georganiseerd door
Business & Society Belgium om jonge
schoolverlaters op zoek naar een job
een handje te helpen. 69 vrijwilligers
uit verschillende bedrijven, waaronder
Elia, hebben workshops georganiseerd
BEHEER VAN DE COMPETENTIES
In zijn beleid op het vlak van competentiebeheer werkt Elia op basis van een
competentiecatalogus. Deze bevat vijf
generieke competenties die voor alle
medewerkers van Elia werden gedefinieerd en die nauw aansluiten op de
bedrijfswaarden. Over het algemeen
worden de competenties getoetst in
verschillende stadia van de carrière
van een medewerker: bij de evaluatie
op het ogenblik van de rekrutering of
bij een verandering van functie, tijdens
gesprekken om de ontwikkeling te
evalueren van kaderleden (de ‘Midyear
Review’, die elke zomer plaatsvindt) en
van bedienden (de jaarlijkse ‘Jobdate’),
maar ook tijdens de opleidingen die
worden aangeboden om specifieke
competenties te ontwikkelen enz.
waarin ze jonge werklozen vertrouwd
maakten met sollicitatietechnieken en
hen hielpen om hun slapende potentieel
te benutten. Hoe stel ik een goed cv
op? Hoe voer ik een geslaagd sollicitatiegesprek? Hoe kan ik sociale media
gebruiken om een job te vinden? Naast
de deelnemende bedrijven leidt ook de
lokale vzw MAKS het project in goede
banen.
50
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
796
medewerkers,
24 leercontracten
en 10 stagiairs bij
50Hertz
In Duitsland
Om het hoofd te kunnen bieden aan
de talrijke uitdagingen gesteld door de
markt, het netbeheer en het investeringsprogramma en om te anticiperen
op de demografische evolutie van het
personeelsbestand is de eerste prioriteit
van de HR-afdeling bij 50Hertz de overdracht van competenties van de ervaren
werknemers op de nieuw aangeworven
krachten. Een groot aantal stagiairs en
jongeren met leercontract volgt momenteel een opleidingstraject en moet in de
komende jaren de fakkel overnemen.
Een nieuwe website voor vacatures,
het programma ‘Tell your friend’ en
een nieuw Assessment Center voor
managementposities binnen het bedrijf
hebben het rekruteringsproces binnen
50Hertz vernieuwd.
PARTNERSCHAP MET
UNIVERSITEITEN EN
ONDERZOEKSCENTRA
50Hertz blijft nauw samenwerken met
het bestaande netwerk van academische instellingen om kennisoverdracht
te stimuleren en de nood aan innovatie
te benadrukken, waarbij ook stages in
het bedrijf worden aangeboden. Deze
activiteiten worden omkaderd door een
‘Scientific Council for Energy Infrastructure’, geleid door 50Hertz, dat geregeld
evenementen organiseert waarop
studenten van de betreffende universiteiten met experts van het bedrijf over
energie en aanverwante thema’s kunnen
spreken.
De Elia groep in het
SWOW-tijdperk (Smart
Way Of Working)
De wereld is snel aan het veranderen en ondernemingen moeten mee
transformeren, om de interactie met
hun stakeholders te verbeteren en om
nieuwe instrumenten in hun werking te
integreren. Het is in die spirit dat Elia het
SWOW-tijdperk is binnengetreden!
De verhuizing naar het nieuwe gebouw
aan de Monnoyerkaai in 1000 Brussel
bood een perfecte gelegenheid voor
de lancering van deze transformatie die
past in de nieuwe visie van de Groep.
De nieuwe inrichting van de ruimtes
is slechts het zichtbare topje van de
ijsberg: daaronder schuilt een diepere
verandering in de relatie die de medewerkers hebben met hun werk en hun
hiërarchische lijn, een verandering die
samenwerking moet stimuleren en zo de
realisatie van projecten moet vergemakkelijken om de door de onderneming
bepaalde doelstellingen te behalen. De
technologie die vandaag bestaat laat
meer flexibiliteit toe en maakt het mogelijk om het telewerken te veralgemenen,
behalve voor functies waarvan de taken
op een bepaalde plaats gebeuren (zoals
het controlecentrum) of functies die op
het terrein uitgevoerd moeten worden.
In de komende jaren zullen ook andere
sites op die manier ingericht worden:
de hoofdzetel van de Groep aan de
Keizers­laan (Emperor) en de nieuwe
vestiging van 50Hertz in Berlijn.
Social Business
In december 2012 keurde Elia een ‘Social Media’-strategie goed waarmee het
bedrijf zich als een voorstander van verandering en vernieuwing wil profileren.
Het doel is om de dialoog aan te gaan
met alle stakeholders en te evolueren
naar een model met meer samenwerking en minder verzuiling.
In 2013 werden talrijke initiatieven
opgestart en Elia is nu aanwezig op de
belangrijkste externe (Facebook, Linkedin, Twitter) en interne (Yammer) sociale
media. Om die aanwezigheid te ondersteunen werd een ‘hub & spokes’-communicatiemodel opgezet, waarbij een
aantal experts (de spokes) voor de communicatie over hun vakgebied instaan
binnen een centrale hub (beheerd door
het communicatiedepartement) die de
strategie bepaalt alsook ondersteuning
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
51
Officiële inhuldiging van Monnoyer op 13 december
Op vrijdag 13 december 2013 werd de site officieel ingehuldigd in aanwezigheid van
mevrouw Céline Fremault, minister voor Economie, Tewerkstelling, Wetenschappelijk
Onderzoek en Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en
Thierry Willemarck, voorzitter van BECI (Brussels Enterprises Commerce & Industry).
Het gebouw kreeg bovendien de status ‘voorbeeldgebouw’ van het Brussels Instituut
voor Milieubeheer (BIM) en het BREEAM-label ‘very good’.
geeft en het geheel monitort. De spoke
beschikt over gespecialiseerde kennis
over het betrokken vakgebied en kan
dus een vollediger antwoord geven.
Het doel is om beter en sneller te reageren op vragen die ons gesteld worden
over onze activiteiten en projecten en de
uitdagingen in verband met energie, via
alsmaar meer kanalen.
EEN GEÏNTEGREERD
MOBILITEITSBELEID:
Afvalbeheer en mobiliteit:
het beleid van Elia
Enkele ondernomen acties:
• Er werd een pendelbus ingelegd
tussen het station van Schaarbeek
en de sites aan de Vilvoordselaan en
de Monnoyerkaai. Het betreft een
pilootproject dat in 2014 geëvalueerd
zal worden.
• ‘Tous vélos actifs’, een project in het
Waalse Gewest om het gebruik van
de fiets binnen de onderneming te
stimuleren.
• Op de Brusselse werksites wordt
een aantal voertuigen ter beschikking
gesteld voor dienstverplaatsingen van
medewerkers die met het openbaar
vervoer naar het werk komen. De
CO2-uitstoot van dit wagenpark, dat
voor 100% uit elektrische auto’s en
hybride plug-ins bestaat, is nihil wanneer deze op elektriciteit rijden.
• Elia’s Car Policy stelt aan jonge
kaderleden hybride wagens (79 g
CO2) ter beschikking. In 2013 werd
een flexibelere en grotere keuze aan
bedrijfswagens aangeboden aan de
kaderleden, die sindsdien kunnen
kiezen tussen hybride, hybride PlugIn of elektrische wagens en benzinemotors die minder fijn stof en stikstof
AFVAL SORTEREN
In april 2013 heeft Elia het afvalbeheer
verbeterd door ook PMD - een groot
deel van de binnen het bedrijf geproduceerde afvalstroom - apart te sorteren.
Om dit efficiënt te doen werden de
individuele en afgezonderde sorteermogelijkheden afgeschaft. De sites in de
3 gewesten kennen enkel nog centrale
sorteereilanden met een uniforme kleurencode. Sinds september 2013 wordt
het organische afval van het nieuwe
bedrijfsrestaurant en al het andere
afval aan de bron door het personeel
gesorteerd.
Naast het ‘paperless’ kantoorbeleid,
het gebruik van flessen met leeggoed,
waterfonteinen... loopt er een project
voor de afschaffing van kleine portieverpakkingen in de restaurants en de
afschaffing van plastic bekers aan de
koffieautomaten en de waterfonteinen.
Sinds eind 2013 gebruiken alle interne
en externe medewerkers hun eigen
herbruikbare kopjes en glazen.
60% van de medewerkers van Elia
werkt op de 3 sites in Brussel.
Verkeersopstoppingen en het tijdverlies
dat eruit voortvloeit, versterken de behoefte om de pendelende medewerkers
te sensibiliseren en te helpen om hun
gewoontes te veranderen.
•
uitstoten wanneer ze minder dan
15.000 km per jaar afleggen. Daarnaast zijn er flexibele combinaties
mogelijk: een wagen en een leasefiets
of een auto voor tijdelijke behoeftes
zoals vakantieperiodes.
Gedurende een periode van
12 maanden hebben 50 kaderleden
en bedienden een opleiding ecodriving gevolgd.
Al deze informatie kan worden geraadpleegd op het intranet van Elia.
Veiligheid en gezondheid
voor en door de
medewerkers
De veiligheid en gezondheid van de
eigen medewerkers en die van de ondernemingen waarmee Elia werkt maar
ook van zijn klanten en, in ruimere zin,
van het grote publiek, zijn een prioriteit
voor de Elia groep. De onderneming
zorgt ervoor dat haar installaties permanent in optimale staat van veiligheid
en betrouwbaarheid verkeren. Elia heeft
zich nul ongevallen of incidenten tot
doel gesteld, wat inhoudt dat elk letsel
bij personen te vermijden is. Mensen zijn
immers meer dan ooit de hoofdbekommernis van de Groep.
52
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
FREQUENTIEGRAAD ELIA
ERNSTGRAAD ELIA
10
0,5
8
0,4
6
0,3
0,28
4,6
3,9
4
2,8
0,2
0,14
3,4
2
0,1
1,7
0
0,01
0,0
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
0,06
0,06
2012
2013
Acties ter bevordering van de gezondheid in 2013
Tijdens de week van de veiligheid in mei werd een informatiecampagne over
het correct hanteren van lasten gelanceerd. Hierin werden de ergonomische
aspecten van het heffen en neerzetten van lasten behandeld en werd er kennis
bijgebracht over de risico’s die aan deze dagelijkse handelingen verbonden zijn.
De sensibiliseringscampagne over het belang van gezonde voeding werd
voortgezet. Hier werd de nadruk gelegd op het eten van seizoensgroenten
en -fruit. Op diverse sites zijn seizoensvruchten elke dag verkrijgbaar
en bieden de bedrijfsrestaurants vegetarische maaltijden aan.
In België
In 2013 werden 140 36 kV-cabines en
300 hoogspanningsstations onderworpen aan een risicoanalyse met het oog
op het aanbrengen van structurele verbeteringen om de risico’s te beperken.
Door de medewerkers permanent op te
leiden, te sensibiliseren en te betrekken
bij de operationele veiligheidsrisico’s
enerzijds en de ondernemingsgebonden risico’s anderzijds is het mogelijk
het permanente risicobewustzijn in de
bedrijfscultuur te ondersteunen en verder
te integreren.
Informeel leren wordt hoe langer hoe
meer gestimuleerd op de werkplaats en
impliceert meer interactie om de nodige
kennis bij te brengen. Zo kunnen de
sterke en zwakke punten geïdentificeerd
worden zodat er rekening mee gehouden
kan worden om ongevallen en incidenten
te vermijden.
Resultaten: grafieken
Betrokkenheid van alle niveaus binnen
het bedrijf - van de directie, het management, het meesterschapspersoneel, de
comités en de medewerkers - evenals
respect voor de werkmethodes, -procedures en -instructies en toepassing
van de principes van orde en netheid
blijven een absolute noodzaak. Om meer
zichtbaarheid te geven aan de thema’s
‘veiligheid’ en ‘gezondheid’ en de individuele betrokkenheid te vergroten, werd
in 2013 een dialoog gehouden tussen
alle operationele technici die resulteerde
in het opstellen van het charter ‘veiligheid
en gezondheid’.
Veilig gedrag moet daarnaast worden
geïntegreerd in het performance management van de directie, het management en het personeel en moet een
belangrijke factor zijn in de persoonlijke
ontwikkeling en het carrièreverloop.
In 2013 hebben vier op zeven ongevallen geleid tot werkonbekwaamheid
(vallen en struikelen). Op de bijna
20.000 technische interventies op het
terrein waren er slechts twee ongevallen
die het rechtstreekse gevolg waren van
de uitoefening van onze technische activiteiten. Sommige ongevallen gebeurden tijdens de lange strenge winterperiode aan het begin van het jaar.
Deze ongevallen en diverse andere gebeurtenissen in 2013 toonden opnieuw
aan dat uitmuntendheid op het vlak van
veiligheid elke dag opnieuw bewezen
moet worden en een permanente inspanning vergt, om de regels, procedures en veiligheidsinstructies correct toe
te passen en het gedrag aan te passen
aan voortdurend veranderende omstandigheden.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
53
16.000
manuren veiligheidsopleiding
voor de technici
Met een gemiddelde frequentie van
3,3 tijdens de laatste 5 jaar - 7 keer
beter dan het Belgische gemiddelde plaatsen deze veiligheidscijfers Elia op
hetzelfde niveau als ondernemingen
met beperkt of bijna geen risico, zoals
bijvoorbeeld de bank- en verzekeringssector.
VEILIGHEID EN ONDERAANNEMERS
Elke dag werken er tussen de 500 en
de 800 technici van onderaannemers in
onze installaties. De veiligheid en de gezondheid van deze groep medewerkers
is net zo belangrijk voor de onderneming als die van haar eigen personeel.
In 2013 hebben meer dan 2.800 medewerkers van onze onderaannemers een
opleiding gevolgd over de risico’s en
gevaren waarmee ze in onze industriële
installaties geconfronteerd kunnen worden. Deze opleidingen worden steeds
afgerond met een kennistest. In totaal
werden meer dan 3.600 certificaten
uitgereikt.
Om de veiligheidsreflex bij onze onderaannemers te stimuleren en hun goede
resultaten op veiligheidsvlak te belonen,
worden bij de selectie van aannemers en het toewijzen van opdrachten
verschillende objectieve veiligheidsparameters en kwaliteitscriteria gebruikt,
zowel voor de voorbereiding van de
werkzaamheden als de uitvoering ervan
op het terrein. De resultaten worden
geëvalueerd en besproken in een sfeer
van open dialoog met de onderaannemers. Deze benadering geldt niet alleen
voor bestaande onderaannemers, maar
ook voor kandidaat-onderaannemers.
Zij worden allemaal permanent gecontroleerd op zowel de kwaliteit als de
veiligheid van hun werkmethodes.
eerst door de Duitse technische inspectiedienst TÜV laten certificeren volgens
OHSAS 18001:2007 (Occupational
Health and Safety Assessment Series).
Zo worden er jaarlijks meer dan
200 kwaliteits- en veiligheidsbeoordelingen uitgevoerd. Indien nodig stellen
we een actieplan op om hun werking
en resultaten op het voor Elia gewenste
peil te brengen. Als zij het veiligheidsbeleid onvoldoende onderschrijven of het
vereiste niveau voor de veiligheidsparameters en -resultaten niet behalen, zet
Elia de samenwerking stop.
Maatschappelijk
engagement voor veiligheid
In Duitsland
Bij 50Hertz werd in de referentieperiode
geen ernstig ongeval op de werkplaats
genoteerd en de gevallen van werkonbekwaamheid die resulteerden uit
ongevallen op de werkplaats waren zeer
gering. De interne audits hebben geen
inbreuk op de wet of op andere door
50Hertz aangegane verbintenissen aan
het licht gebracht. Het departement ‘gezondheid en veiligheid’ werkte samen
met andere bedrijven om maatregelen
en normen te ontwikkelen om de veiligheid op het werk en op de hoogspanningssites te verbeteren. 50Hertz heeft
de offshore reddingsdienst verbeterd
door een reddingshelikopter met een
spoedarts op het eiland Rügen te stationeren. Daarnaast heeft 50Hertz basisregels bepaald en het gezondheids- en
veiligheidsbeheerssysteem voor het
Niet alleen de medewerkers van de
Elia groep en van zijn onderaannemers
moeten rekening houden met de mogelijke risico’s van hoogspanning: dit geldt
ook voor al wie in de nabijheid van onze
installaties komt. Elia heeft daarom,
op vraag van een aantal brandweerkorpsen, sessies georganiseerd over
de specifieke risico’s en de te treffen
veiligheidsmaatregelen bij noodinterventies in de nabijheid van onze installaties.
Elia stelt zijn infrastructuur ook geregeld
ter beschikking van de rampenteams
van de hulpdiensten zodat ze kunnen
oefenen in een zo realistisch mogelijke
omgeving. Er worden regelmatig groepen studenten uit technische richtingen
uitgenodigd om diverse aspecten van
onze werkzaamheden - inclusief de
veiligheidsaspecten - in de praktijk te
leren kennen.
54
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
De relaties met onze
stakeholders
De Elia groep voert een open en transparante dialoog met zijn klanten, leveranciers,
aandeelhouders, potentiële investeerders, de administraties, de bevolking en zijn
personeelsleden (zie ‘Licence to operate’, p.77).
Onze leveranciers
Het departement ‘aankopen’ behandelt vrijwel alle aankopen die Elia doet,
zowel voor beheersbare als niet-beheersbare elementen. Het departement
behandelt:
• aankopen in het kader van investeringen in het net (onderaannemers
voor de werken, engineeringbedrijven, turnkeyprojecten en hoog- en
laagspanningsmaterieel);
• algemene aankopen (inclusief de ITapparatuur en de servicecontracten
voor de corporate departementen);
• energieaankopen.
Deze aankopen vinden plaats volgens
een beleid en een ethische code die
erop gericht zijn om de vertrouwelijkheid te bewaren, de transparantie te
bevorderen en elke vorm van discriminatie of belangenconflicten te vermijden.
Daarnaast worden aankopen boven
een bepaald bedrag onderworpen aan
Europese aanbestedingsprocedures die
aangekondigd worden in het Europese
Bulletin der Aanbestedingen.
Elia streeft ernaar de totale kosten van
de goederen en diensten zo laag mogelijk te houden voor de samenleving en
bij de uitbesteding te letten op maximale
kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid,
alsook het behoud van het milieu. Elia
geeft dan ook de voorkeur aan leveranciers die een beleid ter verbetering van
de veiligheid voeren en die milieuvriendelijke oplossingen voorstellen tegen
een aanvaardbare prijs. Ondernemingen
met een certificering of een attest (type
VCA, BeSaCC, ISO9001, ISO14000)
beschikken over een belangrijke troef.
De huidige context en de marktevolutie
worden gezien als te grijpen kansen.
Nieuwe leveranciers maken het mogelijk
om vastgeroeste gewoontes in vraag
te stellen en alternatieve oplossingen
te bieden met dezelfde voordelen qua
kwaliteit en veiligheid als de aankopen
die in het verleden gedaan werden.
De Groep wil synergieën op het vlak van
inkopen bevorderen door ervaringen te
delen en zo betere aankopen te doen en
de gemeenschap te laten profiteren van
de gerealiseerde besparingen.
Elia wil partnerschappen op lange
termijn ontwikkelen met zijn leveranciers
en heeft daartoe een duidelijke visie op
deze relaties ontwikkeld. Het gebruik
van raamovereenkomsten die de relatie
met een leverancier voor meerdere jaren
vastleggen is een concreet voorbeeld
van deze visie. Tegelijkertijd hanteert
Elia voor zijn leveranciers een evaluatiesysteem dat rekening houdt met de
veiligheid, de kwaliteit van het werk, het
naleven van de specificaties en van de
contractuele voorwaarden.
De investeerders
De Elia groep onderhoudt een transparante communicatie en dialoog met de
financiële analisten en met de huidige
en potentiële investeerders. Tussen de
investeerders en de directie wordt er bilateraal gecommuniceerd, enerzijds om
de resultaten, strategie en beslissingen
van de onderneming toe te lichten en
anderzijds om de bekommernissen van
aandeelhouders en analisten te kennen,
evenals de perceptie van de markt.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
In dat verband werden meer dan tien
roadshows georganiseerd met de CEO
of de CFO bij een honderdtal institutionele investeerders in de voornaamste
financiële centra van Europa. De Groep
heeft ook deelgenomen aan de Benelux
Conference, een gezamenlijke organisatie van NYSE en ING in New York.
Buiten deze roadshows hebben investeerders en analisten de gelegenheid
gekregen om persoonlijk of tijdens teleconferenties in discussie te treden met
de CEO of de CFO. Daarnaast was de
Elia groep ook aanwezig op talrijke nationale en internationale investeringsconferenties, alsook op de jaarlijkse bijeenkomsten van de Vlaamse Federatie van
Beleggingsclubs en Beleggers (VFB).
Als 100% aandeelhouder en enige kredietverstrekker van 50Hertz moet Eurogrid GmbH een betrouwbare en stabiele
langetermijnrelatie verzekeren met financiële analisten en kredietbeoordelaars
alsook met haar beleggers en met
bestaande en potentiële geldschieters.
Stabiele communicatiekanalen tussen
de beleggers en het management van
Eurogrid GmbH en 50Hertz werden
opgezet om de resultaten, de strategie
en de beslissingen van het bedrijf te
bespreken en de bezorgdheden van de
analisten en beleggers en de perceptie
van de markt te begrijpen.
55
De medewerkers
IN BELGIË: SOCIALE RELATIES
OP SECTORAAL NIVEAU
Om zijn rol binnen het Paritair Comité
326 ten volle op zich te kunnen nemen,
biedt Synergrid, de werkgeversorganisatie waartoe Elia behoort, zijn verschillende leden ondersteunende diensten
en adviesverlening aan in sociale aangelegenheden, zoals:
• ondersteuning van de werking van
de werkgeversorganisaties, die nodig
is om de onderhandelingen in de
paritaire comités voor te bereiden;
• assistentie aan de leden bij
het zoeken naar oplossingen
bij sociale conflicten;
• het beheer van de sectorale
paritaire organen.
Green procurement
Het principe van ‘Green Procurement’ wordt toegepast op diverse aankopen sinds
2012. De criteria om de milieu-impact te beoordelen werden uitgebreid en omvatten
bijvoorbeeld het milieubeleid van de onderaannemer en het energieverbruik gedurende
de volledige levenscylus van het product. Daarnaast moet ten minste 5% van het
gewicht van de score worden toegekend aan ecologische criteria. Het respect voor
het milieu wordt dus een bijkomend criterium voor de selectie van de leveranciers, op
dezelfde wijze als prijs of veiligheid. Elia moedigt zijn onderaannemers dan ook sterk
aan om een ISO 14001 of EMAS-certificaat te behalen.
56
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
De oprichting van een Europese
ondernemingsraad ondersteunt de
integratie van de twee organisaties
en draagt bij aan de ontwikkeling
van een gezamenlijke cultuur.
Tijdens de budgettaire onderhandelingen einde 2012 heeft de regering beslist
om de loonkosten voor de Belgische
bedrijven in 2013 en 2014 te beperken
en te pleiten voor loonmatiging. Een
toepassingsnorm van 0% werd voorgesteld, wat concreet betekent dat er voor
deze twee jaren geen ruimte is voor
loonsverhogingen buiten de indexering
en de baremaschalen.
Tijdens de nationale onderhandelingen
van de sociale partners over het IPA
werd er geen consensus bereikt over
de opgelegde loonnorm, die bijgevolg in
een Koninklijk Besluit werd vastgelegd.
Op 29 november 2013 werd er na
moeilijke onderhandelingen een sectoraal akkoord voor 2013-2014 bereikt
binnen het Aanvullend Nationaal Paritair
Comité voor Bedienden (ANPCB of PC
218, waar Elia Engineering deel van
uitmaakt).
De onderhandelingen over het sociaal
programma 2013-2014 in het Paritair
Comité 326 zijn lopende, maar eind
2013 was er nog geen akkoord.
DE SOCIALE RELATIES BINNEN ELIA
ASSET EN ELIA SYSTEM OPERATOR
Op 23 april 2013 werd een collectieve
conventie afgesloten voor de bedienden
van Elia over de certificering van vakbekwaamheid.
SOCIALE RELATIES OP
GROEPSNIVEAU
Cao’s op ondernemingsniveau werden
gesloten over de omzetting van cao 90
(premie verbonden aan het bereiken van
collectieve resultaten) voor Elia System
Operator, Elia Asset en Elia Engineering.
De ondernemingsraad heeft in 2013
geregeld vergaderd en werd onder
meer uitvoerig geïnformeerd over de
financiële en economische situatie van
de Elia groep, ook ter gelegenheid van
de jaarlijkse buitengewone ondernemingsraad.
Het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk heeft geregeld
vergaderd, met name over het onthaal
van nieuwe medewerkers en het jaarlijks
actieplan 2013 inzake veiligheid.
De dialoog met de organen die het
personeel vertegenwoordigen is op
constructieve wijze verlopen, zonder
sociale conflicten.
OPRICHTING VAN EEN EUROPESE
ONDERNEMINGSRAAD OP HET NIVEAU VAN DE ELIA GROEP
Op 5 september werd in Brussel de eerste zitting van de Europese Ondernemingsraad op groepsniveau gehouden.
De vertegenwoordigers hebben de volgende punten besproken: de ontwikkeling van 50Hertz, de regelgeving in België en in Duitsland, de resultaten van de
Groep tijdens de eerste helft van 2013
en de oprichting van EGI. De oprichting
van een Europese ondernemingsraad is
een kans om de integratie van de twee
organisaties te ondersteunen en draagt
bij tot de verdere ontwikkeling van een
groepscultuur.
IN DUITSLAND: SOCIALE
RELATIES BINNEN 50HERTZ
50Hertz onderhoudt via het systeem
van ‘Mittbestimmung’ nauwe en
constructieve relaties met de organen
die het personeel vertegenwoordigen.
De personeelsafgevaardigden worden
nauw betrokken bij de initiatieven van
de onderneming en daarnaast geregeld
geïnformeerd over de financiële en economische situatie via het Economisch
Comité.
ELIA GROUP 2013
DE ELIA GROEP
57
Geanimeerd gesprekspanel tijdens
de Stakeholders’ Day in Brussel
(links).
De medewerkers van de Groep
nemen deel aan heel wat
sportevenementen (rechts).
De klanten, de overheden,
de buurtbewoners en
het grote publiek
Tijdens de uitvoering van investeringswerken, onderhoudsbeurten of
dringende interventies zorgt Elia er altijd
voor dat het de bevoegde administraties
en overheden evenals de buurtbewoners informeert over zijn installaties en
operaties en eventuele gevolgen op hun
dagelijkse activiteiten. Dat gebeurt in het
bijzonder tijdens werkzaamheden die
worden uitgevoerd door onderaannemers of onderhoudsteams (zie ‘Licence
to operate’, p.77).
HET ELIA FONDS
Van bij zijn oprichting heeft Elia zijn
opdracht ten dienste van de bevoorradingszekerheid en de elektriciteitsmarkt
een sociale invulling gegeven door
de oprichting van het Elia Fonds in
samenwerking met de specialisten van
de Koning Boudewijnstichting, partner
bij uitstek in dit domein, die het Fonds in
volledige onafhankelijkheid en transparantie beheert, in overeenstemming met
de waarden van de onderneming.
Het Elia Fonds richt zich tot mindervalide personen in brede zin (personen met
een mentale, motorische of zintuiglijke
handicap, senioren, gezinnen met jonge
kinderen enz.) en steunt projecten die
deze groepen in dezelfde mate als alle
andere mensen een transparante en
niet-discriminerende toegang willen
geven tot toeristische, culturele en sportactiviteiten. Het Elia Fonds besteedt
de jaarlijkse schenking van maximaal
€ 250.000 aan projecten gericht op
verwondering en ontdekking.
In die geest neemt Elia - vertegenwoordigd door zijn medewerkers - deel aan
andere sportieve en culturele initiatieven. Indien een medewerker op eigen
initiatief betrokken is bij een sociaal project kan hij of zij een aanvraag indienen
voor steun die, indien deze wordt goedgekeurd, rechtstreeks aan de betrokken
organisatie zal worden overgemaakt.
In 2013 heeft 50Hertz voor de derde
keer de traditionele herfstcross van
Rennsteig gesponsord. Meer dan
400 renners, waaronder de talrijke
sportliefhebbers die bij 50Hertz werken,
namen deel aan de halve marathon in
het sprookjesachtige Thüringerwald.
Voor de eerste keer heeft 50Hertz
steun geboden aan jonge biatleten
van de sportclub SV Schorfheide Groß
Schönebeck e.V. in het zuiden van
Uckermark (Brandenburg). 50Hertz
helpt de jonge biatleten bij het aanleren
en perfectioneren van deze Scandinavische sport in hun heuvelige woonplaats,
zodat ze ooit kampioenen kunnen
worden in hun discipline.
2013 IN BELGIË
OP 22 NOVEMBER ORGANISEERDE ELIA, ALS LOGISCH VERVOLG
OP DE CUSTOMER DAYS, EEN STAKEHOLDERS’ DAY
Er daagden 250 stakeholders op met wie Elia dagelijks samenwerkt: industriële klanten, distributienetbeheerders, traders, producenten, publieke
overheden, regulatoren... De deelnemers werden op de hoogte gebracht van
de nieuwste ontwikkelingen in het aanbod producten en diensten van Elia
(Demand Side Management, ‘flexibility products’, evolutie op de Europese
markten...), over initiatieven voor de geïntegreerde Europese markt en innovaties, en over de vooruitgang in belangrijke projecten. Ze konden ook interessante informatie meepikken in de panels waaraan vooraanstaande figuren uit
de sector deelnamen.

Download File - CNS Ommerkanaal

Entrepreneurial news… Ivo Van Vaerenbergh

Hugo Bouter, e.a.

Dynamic Profile

MT GT3

141016-CDC-1381

Elia Supplier Information Guide - Registering as an Elia Supplier on

Doel4-en-elektriciteitstekorten

De analyse van Elia (PDF, 582.91 Kb)

van Eandis