Wadden in het Markermeer

10
groen
zaterdag 1 maart 2014
Reformatorisch Dagblad
Wadden
in het
Markermeer
tekst Folkert van der Meer
beeld Natuurmonumenten
De kaart van Nederland gaat
veranderen. Als het aan Natuurmonumenten ligt komen er in het
Markermeer een aantal flinke eilanden. De IJsselmeervereniging
ziet het plan niet zitten.
H
„Als de dijk niet
opengaat, wordt
het slibprobleem
niet opgelost”
Marker Wadden
Enkhuizen
lopig niet gebeuren, hoewel het idee hem
wel aanspreekt. „De procedures en juridi
sche kanten aan zo’n operatie zjn zo inge
wikkeld dat we nog jaren bezig zjn. Denk
aan de inspraak die de diverse gemeenten
zullen hebben en dergeljke. Het is een goe
de aanvulling op de Marker Wadden, maar
geen alternatief, want met het openen
van de djk maak je nog geen natuurljke
oevergebieden. Bovendien liggen de Marker
Wadden niemand in de weg.” Volgend jaar
wil Natuurmonumenten beginnen met de
aanleg van een eerste eiland van wat een
hele serie moet worden.
De Jsselmeervereniging wil het bjltje er
echter nog niet bj neergooien, ondanks het
feit dat Natuurmonumenten het benodigde
startkapitaal inmiddels al bjeen heeft.
„We hebben vaker voor schier onmogeljke
taken gestaan”, zegt Schouten strjdvaar
dig. „Als djk niet opengaat, zal het slib
probleem niet worden opgelost.” „Waarom
zouden we dus onze krachten niet met
Natuurmonumenten bundelen?” vraagt
Verhej zich af. „We zjn het er beiden over
eens dat het mooi zou zjn als de djk wordt
geopend. Laten we dat plan dan samen
uitwerken.”
IJsselmeer
ijk
ibd
utr
Ho
et draait allemaal om het troe
bele water van het Markermeer.
Daarin zweeft zo veel slib dat
planten en dieren het water zjn
ontvlucht en er weinig leven in het meer
is overgebleven. Grote boosdoeners zjn de
djken waarmee het meer is omringd. Mede
daardoor zjn er nauweljks mogeljkheden
om water af te voeren. Het Markermeer is
als het ware een grote, stilstaande badkuip
waarin het slib bljft hangen. Ook natuur
ljke oevergebieden zjn er weinig te vinden.
Dat kan zo niet langer, vinden het Rjk, de
provincie Flevoland en diverse natuurorga
nisaties. Na jaren waarin diverse plannen
de revue passeerden en werden afgewezen
heeft Natuurmonumenten nu het voortouw
genomen door een gedurfd plan op te stel
len waar bjna alle betrokken organisaties
zich in kunnen vinden. Het idee is even
simpel als opvallend: verzamel het slib en
maak er eilanden met natuurljke oevers
van. Projectdirecteur Roel Posthoorn en zjn
collega’s van Natuurmonumenten hebben
al een naam voor deze eilanden bedacht, de
Marker Wadden.
„Het gaat echt heel slecht met het Marker
meer”, vertelt Posthoorn. „Niet alleen het
troebele water is een probleem, maar ook
het slib dat als een weke, losse drab op de
bodem ligt. Die laag is zo zacht dat er geen
diertjes en planten in kunnen groeien als
voedsel voor grotere dieren.”
Wanneer het slib wordt verwjderd, komt
de oude bodem daaronder weer tevoor
schjn en kan het bodemleven zich volgens
Natuurmonumenten weer herstellen. En
dat vindt Posthoorn hard nodig. „Want nu
is twee derde van de bodem in het totaal
700 vierkante kilometer metende meer
bjna levenloos geworden. Het is alleen een
onzichtbaar probleem, omdat het onder
water zit. Wanneer de Veluwe er net zo
dramatisch voorstond, hadden de kranten
er bol van gestaan.”
De nieuwe eilanden gaan volgens de plan
nenmakers veel ruimte bieden aan de na
tuur. Wanneer het hele plan doorgaat, ligt
in het noordeljke deel van het Markermeer
straks een reeks ikse eilanden waarop
vooral veel riet, gras en struiken groeien.
Een waar vogelparadjs.
Ook aan de vissen is gedacht. De zanderige
oevers van deze eilanden lopen langzaam af
naar de bodem van het meer, waardoor er
veel ondiep water ontstaat waarin vissen en
waterplanten zich thuis voelen. Natuurmo
numenten wil dus twee vliegen in één klap
slaan: het slib verwjderen en tegeljkertjd
het natuurleven een linke impuls geven.
Bj de Jsselmeervereniging kjken ze daar
net een beetje anders tegenaan. „Tja”, zegt
bestuurslid Kees Schouten, „het is nog
helemaal niet duideljk of het weghalen van
slib de oplossing van het probleem is. In
de loop der jaren zal er ongetwjfeld nieuw
slib aangevoerd worden uit de omringende
vaarten en kleine rivieren en dan zjn we
terug bj af.”
Bovendien is de Jsselmeervereniging niet
zo gecharmeerd van een Markermeer vol ei
landen, of zoals Herman Verhej, lid van de
vereniging en fervent tegenstander van de
Marker Wadden ,het zegt: „Onze vereniging
is in de jaren zeventig juist opgericht om
het Markermeer open te houden, in de tjd
dat men het wilde inpolderen.”
Eilanden betekenen voor hem alsnog
het einde van de open watervlakte en daar
mee een inbreuk op het karakter van het
meer. Hj en het bestuur van de Jsselmeer
vereniging zien meer heil in het openen
van de Houtribdjk, de dam tussen Lelystad
en Enkhuizen, waardoor het water van Mar
kermeer zich kan mengen met dat van het
heldere Jsselmeer. Vanuit het Jsselmeer
kan het slib via de bestaande spuisluizen
naar de open zee worden afgevoerd, waar
het geen enkel probleem meer oplevert.
Het openen van de Houtribdjk, op wat
voor manier dan ook, ziet Posthoorn voor
N302
Markermeer
Lelystad
©RD, André Dorst – bron: maps4news
zaterdag 1 maart 2014
Reformatorisch Dagblad
11
beleving
Onder controle
tekst en beeld Christien Mouw
Stil was het vanmorgen in het veld. En grauw. De
grjze lucht benadrukte nog eens dat het nog geen
lente is. Al doen de temperaturen dat momenteel
haast vermoeden en heb ik, naast krokussen en
sneeuwklokjes, de eerste groene blaadjes aan de
struik van het hondsroosje zien ontluiken. Maar die
waren geen lang leven beschoren. De passerende
kudde schapen bleek ook veel aandacht voor het
hondsroosje te hebben, zj het met net even een
ander doel voor ogen. Binnen de kortste tjd stond
de struik er weer even kaal bj als de dag ervoor
en stapten de schaapjes oljk en met de grootste
onschuld verder. Tja, geef ze eens ongeljk, toch? De
grjze paden met de grjze lucht erboven oogden wat
monotoom, al deden mezen en vinken ook hun uiterste best om daar met hun vroljk en helder gezang
verandering in te brengen. De schapen maakt het
niets uit dat het zacht is gaan miezeren en de lucht
gaandeweg donkerder wordt. Ze genieten zichtbaar
in het vrje veld, struinen door de hei en snuiven de
lucht op als ruiken ze dat het voorjaar in de lucht
hangt. Op weg terug naar de schaapskooi stappen ze
met gestrekte pootjes heel parmantig de bospaden af.
Tot het moment waarop er vanachter een heuvel ineens een paard-en-wagen opdoemt. Driftig galoppeert
het paardje het bospad over. De menners in de kar
steken spontaan hun hand naar me op. En ik groet
terug. Zonder enige schroom passeren de schapen
en het paard elkaar, terwjl ze elkaar nieuwsgierig
observeren. „Alles onder controle, Christien”, lacht
de menner me toe. „Zo is het maar net”, antwoord
ik spontaan terug. En wens ze nog een plezierige rit
over de heidevelden toe!
Een fotomontage met het eindresultaat gezien vanaf Enkhuizen.
detail
Bijzonnen
tekst Janneke van Reenen
beeld Leen Kieboom
Bij de kust van Oudemirdum in het IJsselmeer is al het soort eiland opgespoten dat Natuurmonumenten
graag in het Markermeer wil zien. De zanderige oevers van dit eiland loopt langzaam af naar de bodem
van het meer, waardoor er veel ondiep water ontstaat waarin vissen en waterplanten zich thuis voelen.
beeld Wim Dasselaar
Een winters zonnetje aan
een strakblauwe hemel
heeft zo zjn charme.
Toch hebben weerliefhebbers liever wat
sluierbewolking voor een
laagstaande zon, want
dan is de kans groot dat
ze een ring om de zon
kunnen zien. Soms gaat
dat gepaard met één of
twee bjzonnen, opvallende lichtvlekken links
of rechts van de zon.
Hoge sluierbewolking
zit vol jskristalletjes, die
het zonlicht breken of
weerkaatsen en zo voor
kleurrjke lichteffecten
zorgen – als regendruppels bj de regenboog.
Zeldzaam is dit niet, om
de paar dagen is wel een
(stukje van een) ring of
bjzon te zien. Alleen
valt het niet op, want de
zon is meestal te fel om
naar te kjken. Wil je een
bjzon goed bekjken,
scherm de zon dan af
met een hand om het
schadeljke licht tegen te
houden. De maan kent
het verschjnsel ook: die
kan een bjmaan hebben.

Download Report