Article Part 1

4
kruispunt
religie wereldwijd
Mohammed spreekt zijn volgelingen toe. Zijn verjaardag vierde hij nooit, stellen moslims op grond van
overleveringen. beeld Wikimedia
Geboorte profeet
tekst Jacob Hoekman
Van de 7 miljard mensen op aarde worden er circa 1 miljard tot het protestantisme gerekend. Hoe geven anderen
invulling aan hun geloof? Vandaag: de
geboortedag van Mohammed.
Wie een islamitische kennis heeft, zou eens moe­
ten vragen wanneer hj of zj jarig is. Best kans dat
diegene het niet precies weet, als hj of zj uit een
land komt waar dit soort dagen niet precies wordt
bjgehouden. Er zjn nogal wat islamitische landen
waar dat geldt.
Dat moslims uit islamitische landen soms hun
geboortedag niet weten, kan allereerst te maken heb­
ben met het feit dat de burgerljke stand in landen
zoals Afghanistan niet op orde is. Als een vrouw in
een afgelegen dorpje bevalt, gaat de vader echt niet
stante pede naar het gemeentehuis – als dat er al is.
Een tweede reden is dat verjaardagen er in de
orthodoxe islam nauweljks toe doen. Mohammed
heeft ze weliswaar nergens verboden, maar ook niet
aanbevolen. Daarom hoort de verjaardag „tot de
slechte gewoonten” en is hj verwerpeljke nieuw­
lichterj, stelt bjvoorbeeld de orthodoxe As­Soennah­
moskee in Den Haag, samen met veel andere ortho­
doxe soennitische moslims. Je zou er alleen maar
christenen en joden mee imiteren.
Volgens deze strenge variant van de islam is het
zelfs niet toegestaan om andere mensen met hun
verjaardag te feliciteren, laat staan een verjaardags­
feest te bezoeken. Wie een islamitische kennis heeft
die niet ingaat op een uitnodiging voor een verjaar­
dag, weet dus waarom.
Des te opmerkeljker is het dat de geboortedag van
Mohammed in de islamitische wereld breed wordt
gevierd, zj het niet door de orthodoxe richtingen.
Mohammed werd volgens de islamitische overleve­
ring geboren op de twaalfde dag van de derde maand
van het islamitische jaar. Dit jaar komt dat overeen
met 13 januari – vorige week dus.
In veel islamitische landen is die dag een feestdag.
Moslims bezingen het leven van de profeet in de
moskee, lezen uit de Koran en genieten van allerhan­
de zoetigheid. In Turkje wordt het feest met allerlei
lichtjes luister bjgezet.
Maar denk erom, zeggen de eerdergenoemde
orthodoxe moslims, dat is van den beginne niet zo
geweest. Volgens de populaire Saudische geleerde en
media­imam Mohammed Salih al­Munajjid dook het
vieren van de verjaardag van Mohammed „pas vele
eeuwen later op, toen vele zaken van het geloof ver­
vaagden en nieuwlichterjen wjdverspreid raakten.”
In dat woord nieuwlichterj (bidah in het Arabisch)
zit de crux. „Iedere nieuwlichterj is een dwaling”,
is een veelgeciteerde uitspraak van Mohammed.
Daarmee is de weg niet alleen afgesneden naar het
houden van verjaardagen, maar ook naar tal van an­
dere zaken waar Mohammed niets over heeft gezegd.
Want maak je je schuldig aan bidah, dan ben je nog
niet jarig.
Religie wereldwijd is een wekelijkse rubriek over feestdagen en
gebruiken in wereldgodsdiensten.
donderdag 23 januari 2014
Reformatorisch Dagblad
Kerk voor
Amsterdamse
atheïsten
tekst Menno van den Bos
beeld Niek Stam
Op zoek naar zingeving
grijpen Nederlanders
terug op traditie. „Seculiere kerkdiensten” zijn in
opkomst. Opvallend is dat
de initiatieven deels uit
christelijke hoek komen
– maar dat is géén stiekeme bekeringsdrang.
„We delen de rijkdom van
religie met ongelovigen.”
D
e kerk als plaats waar
mensen met levens­
vragen elkaar ontmoe­
ten is te waardevol om
binnen de ljntjes van het christen­
dom te houden. Zegt de 25­jarige
Gerko Tempelman, oprichter van
de Amsterdam Church for At­
heists. „Traditionele religie bevat
heel veel waar ook ongelovigen iets
mee kunnen. Vooral als het gaat
om het vormen van een gemeen­
schap. Zingeving in gezamenljk
verband is iets waar areligieuze
Nederlanders steeds meer voor
openstaan. Zeker in deze stad.”
Met „deze stad” bedoelt Tempel­
man Amsterdam. In een hip
cafeetje aan de gracht wisselt
hj weloverwogen zinnen af met
slokjes Mexicaanse ilterkofie.
Het is helaas nog te vroeg voor
bier, de drank die zich volgens
hem het best laat combineren met
zjn passie: goede gesprekken over
zingeving. „Ik heb theologie en
ilosoie gestudeerd. Sinds mjn
studie houd ik me volop bezig met
zingeving en levensbeschouwing.
Daarmee wilde ik al een tjdje iets
concreets doen. Die wens is nu
uitgekomen in de vorm van de
Amsterdam Church for Atheists:
een groep mensen die geregeld
samenkomt voor een goed gesprek
over zingeving” (zie ook kader).
Een ‘kerk’ voor atheïsten: dat
klinkt prikkelend. Tempelman
benadrukt dat iedereen welkom is,
niet alleen overtuigde ongelovigen.
„Ik richt me met de naam wel be­
wust op atheïsten. Juist zj moeten
zich uitgenodigd voelen. Maar op
de site staat dat de kerk ook voor
agnosten en anderen bedoeld is.
Het punt is nameljk juist dat je
achtergrond er niet toe doet.”
De eerste bjeenkomst was op
11 december, met zjn zevenen.
„We lazen samen het Bjbelverhaal
over Jozef, die Maria dreigt te
verlaten omdat ze van een ander
zwanger zou zjn, maar toch bljft.
Vervolgens hebben we uit eigen
ervaring gepraat over trouw als
vorm van opoffering. Bjbelverha­
len leiden het gesprek in, want of
ze nu waargebeurd zjn of niet,
inspirerend zjn ze in elk geval.
Vervolgens praten we verder
en komen we tot opbouwende
gedachten over een zinvoller
bestaan.”
Daarbj is geen plek voor religi­
euze theorie, dogma’s of spiritua­
liteit, aldus Tempelman, die zegt
zelf wel „gelovig” te zjn. „Ik heb
met dit initiatief niet het doel
of de behoefte om te bekeren, of
mensen zelfs maar te interesseren
voor het christendom. Wel denk
ik dat ik met mjn achtergrond
iets zinnigs kan melden over zin­
geving en levensvragen.”
Selectieve herabsorbering
Ook Jan Willem van der Straten
(23) is enthousiast over kerken
voor ongelovigen. De master­
student theologie (eerder rondde
hj een bachelor communicatie
af) gaat binnenkort in Londen
stagelopen bj de razend popu­
laire ‘atheïstenkerk’ The Sunday
Assembly. Van der Straten: „Deze
stage dient als basis voor een af­
studeeronderzoek, met als vraag:
„Hoe wordt religie gewaardeerd
door ongelovigen?” Want dat
is wat in The Sunday Assembly
De Amsterdam Church for Atheists komt elke maand een avond samen in Eetcafé Skek op de Zeedijk.
Het pand staat naast de op een na oudste kerk van Amsterdam, de Sint-Olofskapel.