Lichte groei in meeste sectoren

Kwartaalbericht sectoren
ING Economisch Bureau
Lichte groei in
meeste sectoren
In 2014 laten de meeste sectoren een bescheiden groei
zien. Sectoren als de groothandel, industrie en
transport groeien door de aantrekkende export. De
oplopende werkloosheid en lage koopbereidheid bij
consumenten zorgt er voor dat het volume in de detailhandel in 2014 nog krimpt. De horeca profiteert wel
van meer buitenlandse gasten. Het onderwijs groeit
door extra investeringen. De zorgsector laat door een
focus op kostenbeheersing voor het eerst sinds decennia een volumekrimp zien.
de belasting konden aftrekken. De hoge vertrouwenscijfers
(NEVI-index), behorende tot de hoogste binnen Europa,
geven ook voor 2014 goede moed voor de Nederlandse
industrie. In de transport zit vooral het internationale vervoer weer in de lift. Zo is de goederenoverslag op Schiphol
eind 2013 in een versnelling gekomen. Door de zwakke binnenlandse vraag zal het wegtransport in 2014 nog nauwelijks
verbeteren. De stabiel groeiende agrarische sector krijgt in
2014 met lagere afzetprijzen te maken doordat bij meerdere
deelsectoren de vraag in de afzetgebieden minder hard
groeit en het productieaanbod wereldwijd is gestegen.
Industrie trekt de kar
De industriële productie is in het 4e kwartaal van 2013 duidelijk aangetrokken. De verplichtstelling van de Euro-VI motor voor vrachtwagens heeft voor een tijdelijke impuls gezorgd binnen de transportmiddelenindustrie. De machinebouw liet flinke groeicijfers zien door een aantrekkende
vraag uit het buitenland. Binnenlands was er ook sprake van
licht aantrekkende investeringen, mogelijk door de tijdelijke
fiscale stimulering waarbij ondernemers tot eind 2013 de helft
van nieuwe bedrijfsinvesteringen konden afschrijven en van
Lichte volumedaling in detailhandel
In de detailhandel leed vooral de non-food in 2013 flinke
omzetverliezen. Voor 2014 zijn de verwachtingen minder
negatief maar van een herstel is nog geen sprake. Het consumentenvertrouwen is al flink verbetert maar de koopbereidheid staat nog fors in de min en de werkloosheid neemt
nog toe. De horeca heeft voor 2014 een kleine plus in
Figuur 1 Volumemutaties naar bedrijfstak (% j.o.j.)
3%
2%
1%
2,5%
2,1%
2,0%
1,5% 1,5%
1,8%
1,3%
1,0%
1,0%
0,5% 0,5%
0,0%
0%
2,2%
2,0%
-1%
0,5%
0,0%
0,0%
-0,8%
1,0%
0,7%
-1,0%
-1,0%
-1,1%
-2%
-0,2%
-0,5%
-0,5%
-0,8%
-1,5%
-1,5%
-1,9%
-1,8%
-3%
-4%
-5,0%
-5%
Agrarische
sector
Bouw
-4,0%
2013
Detailhandel
Bron: Ramingen ING Economisch Bureau
Groothandel
Horeca
2014
Industrie
2015
Transport &
logistiek
Zak. Dienstv.
Onderwijs
Overheid
Zorg & welzijn
het vooruitzicht. Deze groei wordt gedragen door de hotelsector. In 2013 liep het aantal buitenlandse toeristen op tot
een recordniveau en steeg ook het aantal overnachtingen van
Nederlanders in eigen land.
Nog geen herstel in zakelijke dienstverlening
De zakelijke dienstverlening is hoofdzakelijk binnenlands
georiënteerd en profiteert alleen met vertraging van het exportgeleide herstel. De lichte groei in de uitzendbranche van
de laatste maanden van 2013 zet verder door in 2014. Van
een sterke toename is door het uitblijven van herstel op de
arbeidsmarkt echter geen sprake. In de bouw daalt de productie al enkele kwartalen niet meer. Het is vooral de transformatie, renovatie en verduurzaming van bestaande gebouwen die zorgt voor een bodem van het bouwvolume.
Nieuwbouw staat nog wel steeds onder druk. Een aantrekkende woningmarkt kan de nieuwbouw op termijn een impuls geven.
Onderwijs groeit, publieke sector krimpt
Overheden hebben de inkoop van producten en diensten
sterk teruggeschroefd en ook het eigen personeelsbestand
sinds 2010 met ruim 6% laten krimpen. Het is voor het eerst
in 45 jaar dat de krimp van de overheid langer dan een jaar
aanhoudt. De overheid steekt wel structureel meer geld in
het onderwijs. Daarmee komt zij tegemoet aan de groeiende uitdagingen waar scholen voor staan, onder meer vanwege ontgroening, vergrijzing en hogere eisen vanuit overheid
en ouders. De zorg verandert snel: opsplitsing van de AWBZ,
een grotere rol voor gemeenten en de eerste lijn en zowel
spreiding als concentratie van verschillende soorten ziekenhuiszorg. Door de focus op kostenbeheersing ontwikkelt de
zorg zich in 2014 van een groei- naar een krimpmarkt.
Meer informatie over de verschillende (deel)sectoren kunt u lezen in de
betreffende kwartaalberichten: http://www.ing.nl/zakelijk/ingeconomisch-bureau/sectoren/index.aspx
Kwartaalbericht sectoren Februari 2014 2
Meer weten?
Kijk op ING.nl
Of bel met
Maurice van Sante,
Senior econoom
020 57 68 547
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening
weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning
van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd
zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie
hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals
gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING
Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter
informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van
ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop
van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar
informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle
mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van
de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport
heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V.
geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie
accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING
Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of
indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van
(de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op
deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland
is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van
De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 31 januari 2014.