Groei in alle marktsectoren

Kwartaalbericht sectoren
ING Economisch Bureau
Groei in alle
marktsectoren
2015 wordt het tweede jaar op rij waarin de marktsectoren groeien. De industrie en transport sloegen door
de exportgroei al eerder het groeipad in. Nu vertonen
ook binnenlands georiënteerde sectoren plusjes. Meer
vertrouwen bij consumenten en producenten, de aantrekkende woningmarkt en langzaam herstel op de
arbeidsmarkt zorgen voor de omslag. Zorg en overheid krimpen als enige sectoren nog wel door een
sterke focus op uitgavenbeperkingen.
containers overgeslagen. Het vervoer door de lucht laat flinke groei zien (Schiphol +8% t/m september) doordat o.a. de
machine-industrie goed draait. Ook het wegtransport zit weer
duidelijk in de lift door de aantrekkende binnenlandse vraag.
Logistieke dienstverleners profiteren van de ontwikkeling van
e-commerce. Deze partijen worden veel vaker ingeschakeld
door retailers of fabrikanten om de opslag en levering te
doen.
Margeslijtage in de groothandel
Door de bovengenoemde concurrentie van logistieke dienstverleners kampt de traditionele “groothandel” sinds enkele
jaren met margeslijtage. Groothandels in agrarische producten en voedingsmiddelen hebben daarbij te maken met
prijsdalingen. In de agrarische sector blijft het door de lage
prijzen bij de pluimveehouderij kommer en kwel. Akkerbouw, zuivel en sierteelt kennen daarentegen een goed uitvoerjaar. Melkveehouders profiteren juist van gedaalde
Groei industrie neemt af
De matige economische situatie in Europa en de ongunstige
concurrentiepositie (vanwege de relatief hoge energieprijzen) zet in de industrie de raffinagesector en de petrochemie onder druk. Raffinaderijen kampen met overcapaciteit als
gevolg van onder andere buitenlandse concurrentie. In de
transportsector daalde de overslag in de haven van Rotterdam door minder overslag van minerale olie in de eerste
drie kwartalen van dit jaar met 11%. Wel worden er meer
Figuur 1 Volumemutaties naar bedrijfstak (% j.o.j.)
3,0%
2,5% 2,5%
2,5%
1,8%
2,0%
1,5%
1,0%
1,0% 1,0%
1,0% 1,0%
2,1%
2,0%
1,6%
1,2%
1,0%
1,0%
2,0%
1,8%
1,0%
0,5%
0,5%
0,0%
0,0%
0,0%
-0,5%
-0,5%
-1,0%
-1,0%
-1,5%
-2,0%
-0,5%
2014
Agrarische
sector
Bouw
Detailhandel Groothandel
Bron: Ramingen ING Economisch Bureau
Horeca
2015
Industrie
Transport & Zak. Dienstv. Onderwijs
logistiek
Overheid
Zorg &
welzijn
voerkosten en een nieuwe piek in de melkprijzen. Groothandels in non-food consumentenproducten en bouwmaterialengroothandels laten na flinke omzetkrimp weer herstel zien.
Voorzichtige kentering in detailhandel
Voor het eerst sinds 2011 steeg in de periode mei t/m augustus de binnenlandse consumptie weer eens vier maanden op
rij. Geholpen door het betere consumentenvertrouwen is er
een voorzichtige kentering in de verkoopvolumes in de detailhandel. De beduidend warmere temperatuur in 2014
zorgt voor een stimulans in de horeca en recreatie. Vooral
de grote steden trokken meer buitenlandse bezoekers waardoor het aantal hotelovernachtingen opliep.
Zakelijke dienstverlening
De zakelijke dienstverlening deint vaak mee op de golven van de Nederlandse economie. Deelsectoren als notarissen, managementadviesbureaus, de architecten en ingenieursbranche en reclame en design profiteren van het economisch herstel. Ook de uitzendbranche laat een sterk herstel zien vanwege de aangetrokken vraag naar zowel technisch, industrieel als administratief personeel. Beveiliging,
schoonmaak en reisbureaus kampen nog wel met structurele
ontwikkelingen (minder kantoormeters en respectievelijk
minder vakanties) die druk op de omzet zetten.
Orderboeken bouw beter gevuld
Ondanks een terugval van het bouwvolume in het 2e kwartaal
(na 4 kwartalen van groei) raken de orderboeken in de bouw
weer beter gevuld. Bouwondernemers worden optimistischer al liet oktober (t.o.v. september) wel een daling zien.
De renovatiesector profiteert nog van het verlaagde btwtarief tot halverwege 2015. Het lijkt er echter wel op dat het
effect van de lagere btw al grotendeels is uitgewerkt. ING
Economisch Bureau verwacht dat de bouwproductie dit jaar
en volgend jaar met 2,5% groeit.
Kwartaalbericht sectoren November 2014 2
Krimp bij overheid en zorg
Zorg en welzijn laat dit en volgende jaar, een historisch
gezien, unieke krimp zien. De langdurige zorg aan ouderen
en gehandicapten zal vaker bij mensen thuis worden verleend, wat goedkoper uitpakt. Ook de uitgaven aan geneeskundige zorg worden steeds meer aan banden gelegd. Driekwart van de zorgaanbieders geeft aan dat patiënten vanwege gestegen eigen bijdragen minder gebruik maken van
zorg. Dit gaat gepaard met een fors verlies aan banen. Bij de
overheid is een zelfde ontwikkeling te zien. Sinds 2010 is het
aantal ambtenaren met 40.000 afgenomen. De grootste krimp
is daarbij wel achter de rug. Gemeenten krijgen steeds meer
taken toegeschoven die de zorgkantoren voorheen deden.
Dit vergt vaak meer personeel maar wordt vooral ingevuld
door externe adviseurs. Ook in het onderwijs is de banenkrimp nog niet ten einde. In vier jaar tijd is 5% van het aantal
onderwijsbanen verloren gegaan. Daarnaast neemt het aantal
leerlingen op de basisschool af. Door meer investeringen van
de overheid in onderwijs nemen de volumes nog wel toe.
Meer informatie over de verschillende (deel)sectoren kunt u lezen in de
betreffende kwartaalberichten: http://www.ing.nl/zakelijk/ingeconomisch-bureau/sectoren/index.aspx
Meer weten?
Kijk op ING.nl
Of bel met
Maurice van Sante,
Senior Econoom
068 36 32 062
Volg ons op Twitter:
INGnl_Economie
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de
analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit
rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie
is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING
Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen
dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is.
ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport
kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de
inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van
gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits
de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank
en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 31 oktober 2014.

Download Report