Winst deurwaarders sterk onder druk

Kwartaalbericht juridische dienstverleners
ING Economisch Bureau
Winst deurwaarders
sterk onder druk
Onderlinge en andere concurrenten
Een gerechtsdeurwaarderskantoor kent doorgaans twee
inkomstenstromen:
• Ambtelijke diensten zoals het dagvaarden van personen, het uitvoeren van rechterlijke uitspraken en het
nemen van conservatoire maatregelen, en
• niet-ambtelijke diensten zoals incassopraktijk, debiteurenbeheer, juridisch advies en procesvertegenwoordiging.
Bij ambtelijke activiteiten wordt alleen onderling geconcurreerd, bij de overige activiteiten wordt met andere juridische dienstverleners en incassobureaus geconcurreerd..
Tabel 1 GGN grootste deurwaarderskantoor
Kantoor
GGN
Flanderijn
Groenewegen
en Partners
AGC
Aantal (kandidaat) gerechtsdeurwaarders
156
Aantal
juristen
28
65
31
42
7
23
4.
Bron: Stand van de advocatuur, 2014
Er zijn naar schatting 440 incassobureaus actief, waarvan
285 zonder nevenactiviteiten. 1 De 31 bij de Nederlandse
1
Schatting WODC, 2012
Vereniging van gecertificeerde Incasso-ondernemingen
(NVI) aangesloten bedrijven zijn doorgaans groot en goed
voor zeker de helft van de incassomarkt. Intrum Justitia en
Graydon zijn de grootste spelers. GGN, Flanderijn en
Groenwegen en Partners vormen de top drie deurwaarderskantoren (tabel 1).
Omzet deurwaarders dalende
De omzet van de 165 gerechtsdeurwaarderskantoren in
Nederland bedroeg in 2013 ongeveer €418 mln. De omzet
liet daarmee voor het eerst sinds 2006 een daling zien:-6%
(figuur 1). Hiervoor zijn meerdere oorzaken, zoals druk op
afgesproken tarieven, een afnemend aantal gerechtelijke
procedures (vanwege hogere griffierechten is de inning
van kleine bedragen niet altijd lonend) en het simpelweg
niet kunnen betalen door debiteuren. Veel van deze factoren spelen na 2013 nog steeds. Op termijn komt daar mogelijk de inkomsten drukkende aanbesteding door het CJIB
bij. Het wetsvoorstel voor vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht maakt het bovendien op termijn
mogelijk om van de inschakeling van de deurwaarder af te
zien. Digitale rechtsingang leidt tot een geschatte € 9 mln.
omzetverlies, zo’n 2% van de brancheomzet.
Figuur 1 Omzet deurwaarders daalde in 2013 voor
het eerst sinds 2006
500
450
400
in mln. euro
Minder gevulde orderportefeuilles en een dalend
bedrag per debiteur zetten de omzet van deurwaarders onder druk. Tegelijkertijd is de kostprijs per
debiteur gestegen, omdat het lastiger is bedragen te
innen. Per saldo blijft er steeds minder over. In 2013
bedroeg de winstgevendheid van de branche gemiddeld slechts 3%.Cijfers over 2014 zijn er niet
maar van verbetering lijkt geen sprake omdat de
omzetten verder onder druk zijn gekomen en aanpassing van de kosten langzaam verloopt.
350
-4%
300
1%
14%
13%
7%
0%
4%
2010
2011
2012
-6%
250
200
150
100
50
0
2005
2006
Netto-omzet
2007
2008
2009
Ontwikkeling omzet t.o.v. voorgaande jaar
Bron: BFT, bewerking WODC
2013
Risicoverschuiving pakt slecht uit
In de incassopraktijk zijn innings- en kostenrisico’s meer
en meer bij de kantoren komen te liggen, bijvoorbeeld via
koop van vorderingen, ‘no cure no pay’ afspraken of rendementsgaranties. De laatste jaren materialiseren deze
risico’s. Het is steeds moelijker om bedragen te incasseren: het duurt langer en er moeten hogere kosten voor
gemaakt worden. Het aantal oninbare vorderingen is gestegen, waardoor meer wordt afgeschreven. Bovendien
stijgen de kosten doordat geïnvesteerd wordt in digitalisering en de optimale benutting van gegevens (big data). De
personeelskosten dalen echter maar langzaam, met 1%punt in 2013. Door stijgende kosten, ook door voorfinanciering, waren de winsten al aan het afnemen (figuur 2).
45
400
40
350
35
300
30
250
25
200
20
150
15
100
10
50
5
0
0
2005
kosten
2006
2007
winst
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Figuur 3 Voorfinanciering vlakt af na invoering
beperkingen
350
Gemiddelde winst/omzetverhouding (rechteras)
Bron: BFT, bewerking WODC
Voorfinanciering neemt af…
Onder andere stijgende griffierechten deden de voorfinanciering door deurwaarders voor klanten vanaf 2009
flink toenemen (figuur 3). Ook werd steeds langer voorgefinancierd. Aangezien dit niet houdbaar was, is regelgeving aangepast. Zo wordt voorfinanciering rechtstreeks
ingeperkt: tegenover out-of-pocketkosten moet altijd dekking staan vanuit de opdrachtgever in de vorm van derdengelden of voorschotten. Out-of-pocketkosten zijn de
kosten die een deurwaarder maakt bij de behandeling van
een dossier. 2 Voorfinanciering van eigen verdiensten is
toegestaan, mits het kantoor voldoende liquide en solvabel
is. Ook de regels over de berekening van bewaarplicht
zijn gewijzigd. In 2013 was hierdoor al een daling in voorfinanciering van ongeveer € 80 mln. tot € 280 mln. te zien.
Naar verwachting heeft de afname zich voortgezet.
….maar winstgevendheid verder onder druk
Met een dalende omzet in 2013 en gelijkblijvende kosten is
de winstgevendheid verder gedaald. Wijzigingen in regelgeving (BLOS) beïnvloeden de waardering van onder2
Bijvoorbeeld: kosten voor informatie-inwinning, verhaalsonderzoek,
griffierecht, advocaten of collega-deurwaarders, slotenmaker,
transportbedrijf en verhuizers.
Kwartaalbericht juridische dienstverleners februari 2015 2
300
250
index 2006=100
450
in %
in mln. euro
Figuur 2 Gemiddelde winstmarge in duikvlucht
na 2009
handen werk, de bewaarplicht en de bewaringspositie. Er
is sprake van een lager resultaat en een grotere financieringsbehoefte. Gevoegd bij minder gevulde orderportefeuilles, wettelijke beperking van in rekening te brengen
kosten, een afname van het gemiddelde bedrag per debiteur en een toename van de kostprijs, is de winstgevendheid minimaal. In 2013 bedroeg de gemiddelde winst /
omzetverhouding slechts 3%. De winst van de totale branche als percentage van de brancheomzet ligt met 7% weliswaar iets hoger, maar dat duidt er op dat kleine kantoren
het extra zwaar hebben. De winsten lijken in 2014 verder
onder druk gekomen. Hoe de nieuwe aanbesteding door
CJIB uitpakt, is onduidelijk nu de gunningsbeslissing is ingetrokken. Het aantal kantoren dat in opdracht van CJIB
werkt werd aanvankelijk sterk teruggebracht, waardoor
kantoren die sterk afhankelijk zijn van de overheidsopdrachten verder in de problemen zouden komen.
200
150
100
50
-
2006
2007
2008
2009
Voorfinanciering
2010*
2011*
2012
2013
Griffierechten**
Bron: BFT * schatting voorfinanciering ING Economisch Bureau
** Sector kanton, rechtspersonen, geldelijk belang 500-1000 euro
Hoogste tijd voor koerswijziging
Gegeven de ontwikkelingen is het zaak de bakens te verzetten. Deurwaarders kunnen mee in de verschuiving van
het belang van inning van niet-betaalde bedragen achteraf,
naar het voorkomen van uitstaande schulden vooraf, als zij
hun kennis van betaalgedrag effectiever inzetten. Digitalisering van de rechtspraak noopt kantoren daarnaast tot
ontwikkeling van meer activiteiten, om zich aan omzetkrimp te onttrekken. Er wordt al veel gewerkt aan uitbreiding van de dienstverlening van bestaande klantengroepen. Zo bieden kantoren aan bijvoorbeeld woningcorporaties ontzorgende diensten in schuldhulpverlening van
huurders, aanpak van overlast en woonfraude. Dienstverlening op het vlak van debiteurenbeheer en factoring is al
veel langer gebruikelijk. Er zijn waarschijnlijk ook echt
nieuwe activiteiten nodig. Te denken valt aan juridische
advisering in het schulden en verbintenissendomein of een
grotere rol in de afwikkeling van faillissementen.
Meer weten?
Kijk op ING.nl
Of bel met
Ferdinand Nijboer,
Sectoreconoom zakelijke
dienstverlening
06 51852971
Sasja Winters,
Sectormanager zakelijke
dienstverlening
06 30284163
Volg ons op Twitter:
INGnl_Economie
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de
analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit
rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie
is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING
Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen
dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is.
ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport
kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de
inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van
gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits
de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank
en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 9 februari 2015.

Download Report