2014 topjaar voor melkveehouders

Kwartaalbericht Melkveehouderij
ING Economisch Bureau
2014 topjaar voor
melkveehouders
Kaasexport in de knel, maar nieuwe markten lonken
De gemiddelde melkprijs piekt in 2014 opnieuw. In
combinatie met gedaalde voerkosten draagt dit bij aan
wederom prima saldi voor melkveehouders. De prijzen zullen in 2015 naar verwachting geen recordhoogten laten zien, maar de resultaten zullen goed blijven.
De aanhoudend sterke internationale vraag is de belangrijkste impuls voor de prijsontwikkeling. De zuivelexport nam in het eerste halfjaar toe met 10%, terwijl de totale Nederlandse uitvoer kromp met 0,9%.
Het exportperspectief blijft gunstig, ondanks de negatieve impact van de Russische boycot. Naast de vraagtoename lijken een kwalitatief hoogwaardig aanbod,
de rijke schakering aan afzetmarkten en de logistieke
voorsprong de uitvoer te blijven stimuleren.
Figuur 1 Gemiddelde melkprijs* in 2014 bijna 5%
hoger dan in 2013
Melkveehouders profiteren van hoge melkprijzen…
De melkveehouderij beleeft ook in 2014 een prima jaar. De
nu verwachte gemiddelde prijsstijging (bijna 5%) is beduidend hoger dan eerder geraamd. Het verwachte jaargemiddelde van € 39 (per 100 kg) is evenals in 2013 een record.
Daarmee liggen de melkprijzen al sinds 2011 boven het langjarig gemiddelde (€ 30,33) (figuur 1). ING verwacht dat de
uitbetaalprijzen van Friesland Campina in september de bodem hebben bereikt en er aan het eind van het jaar weer een
lichte prijsstijging kan plaatsvinden. Wel is het opvallend dat
het verschil tussen de uitbetaalprijzen van de verschillende
zuivelfabrieken groter is geworden.
Bron: LEI, ING (raming okt-dec); *3,7% vet- en 3,35% eiwitgehalte, producentenprijs in €/100 kg ex BTW; gemiddelde (2000-2013): € 30,33.
…en dalende voerkosten
De saldi lagen dankzij goede melkprijzen en gedaalde voerkosten tot en met juli 43% boven het langjarig gemiddelde en
25% boven het niveau van 2013 (figuur 2). Melkveehouders
hebben een goede oogst aan ruwvoer kunnen realiseren en
de graanprijzen laten dit jaar een dalende tendens zien.
Hierdoor pakken de voerkosten lager uit dan vorig jaar. De
gunstige ontwikkeling van zowel kosten als baten blijft gelden
voor de rest van het jaar, met hoog blijvende saldi als gevolg.
Wel is de productie in het allerlaatste quotumjaar (april 2014maart 2015) waarschijnlijk wederom hoger dan het vorige
quotumjaar, toen het quotum met 4,8% werd overschreden.
In de periode april-augustus is 2% meer geproduceerd dan
in dezelfde periode vorig jaar.
Figuur 2 Gemiddelde maandsaldo (in €) van melkveebedrijven tot en met juli 25% hoger dan in 2013
Bron: LEI Wageningen UR, agrimatie.nl
Hierdoor krijgt het rendement van diverse melkveehouderijen door de op te leggen superheffing nog een deukje.
Melkveehouders boeren goed dankzij exportgroei…
De totale Nederlandse export van zuivelproducten bedroeg
in 2013 € 7 miljard. De exportgroei van zowel melk, boter als
kaas liet de laatste jaren vaak dubbele cijfers zien (figuur 3)
en was daarmee veel hoger dan de waardestijging van het
totale Nederlandse exportpakket. 2012 was voor melk en
boter een uitzondering, het gevolg van zowel tegenvallende
melkvolumes als -prijzen. Ook in het eerste halfjaar van 2014
nam de zuivelexport toe: boter +9%, melk(producten) +10%
en kaas +11%. De totale Nederlandse uitvoer daalde in deze
periode met 0,9%, de totale agri-export bleef stijgen (+1,0%).
…en grote variëteit aan exportmarkten
Producten van Nederlandse melkveehouders vinden hun
weg over de hele wereld. 72,5% van de exportwaarde wordt
gerealiseerd binnen Europa. De belangrijkste exportlanden
verschillen echter per product: voor kaas is dat Duitsland,
voor melk(producten) België en voor boter Frankrijk (tabel
1). Rusland is een grote afnemer van kaas, Griekenland van
melk en Italië van boter. Azië (15%) en Afrika (10%) zijn buiten Europa de belangrijkste exportgebieden, maar de varieteit aan afzetlanden is groot: na de V.S. zijn drie NoordAfrikaanse landen grootafnemers van kaas en zijn China en
Nigeria de belangrijkste importeurs van melkproducten.
China en Afrika zijn ook de belangrijkste groeigebieden.
China kocht vorig jaar voor € 109 mln zuivel, tien jaar geleden was de zuivelexport naar dit land marginaal.
Tabel 1 Top vijf afzetlanden eerste halfjaar 2014
voor kaas, melk en boter, binnen Europa en naar de
overige landen (in € mln)
Kaas
Europa
Overige
landen
Melk
producten als de momenteel gevoerde handelsoverleggen
succesvol worden afgerond. Onderzoeksbureau Ecorys heeft
in een onderzoek naar de effecten van een mogelijk handelsakkoord tussen de EU en de VS geconcludeerd dat dit in het
bijzonder voor de zuivelexport (+6,5%) positief uitpakt.
Beperkte schade Russische boycot door afname kaasexport en lagere prijzen boter en wei
90% van de zuivelexport naar Rusland bestaat uit kaas. Voor
kaasexport was Rusland de laatste jaren een enorme groeimarkt. De export verviervoudigde naar € 232,5 mln. In de
eerste helft van 2014 daalde de kaasexport al met 17% vanwege de depreciatie van de roebel. Sinds augustus is er een
importstop en zijn de kaasprijzen gedaald. Hoewel er nog
vele kazen via andere landen (Wit-Rusland, Kazachstan) alsnog de Russische winkels bereiken en ook nieuwe markten
zijn aangeboord, is de strop voor diverse exporteurs groot.
Ook andere zuivelprijzen daalden. De EU prijzen voor boter
en wei waren medio september 18% respectievelijk 11%
lager dan een jaar eerder. Deze neerwaartse tendens was al
eerder dit jaar ingezet, maar de Russische boycot heeft wel
tot een versnelling van de prijsdaling geleid. In de laatste
week van september steeg de boterprijs echter weer, voor
het eerst in zeven weken. Ook de prijzen voor andere zuivelproducten gingen weer omhoog.
Figuur 3 Forse groei exportwaarde sinds 2010
Boter
Duitsland
628
België
213
Frankrijk
127
België
183
Duitsland
166
Duitsland
102
Frankrijk
162
Frankrijk
65
België
67
Spanje
94
V.K.
55
Italië
37
Rusland
77
Griekenland
24
V.K.
21
V.S.
29
China
109
Singapore
9
Algerije
20
Nigeria
87
Indonesië
7
Egypte
18
Saudi Arabië
52
V.S.
6
Libië
12
Zuid-Korea
49
Marokko
5
Japan
10
Koeweit
39
Saudi Arabië
3
Bron: CBS en Eurostat; bewerking ING Economisch Bureau
Exportperspectief blijft goed
Het perspectief voor export naar China, maar ook naar andere Aziatische en Afrikaanse landen blijft goed. Bevolking en
welvaart groeien. De kwaliteit van Nederlandse producten en
de logistiek zijn van topniveau. De Chinese voorkeur voor
Nederlandse boven bijvoorbeeld Nieuw-Zeelandse zuivelproducten komt door deze combinatie van hoge kwaliteit en
logistieke voordelen: retourvervoer Rotterdam-China is
goedkoper, omdat de containers veelal leeg terug gaan naar
Nieuw-Zeeland en vol naar Rotterdam. Ook andere afzetmarkten (VS, Canada) worden aantrekkelijker voor zuivel-
Kwartaalbericht Melkveehouderij oktober 2014 2
Bron: CBS
Toekomstverwachting zuivelmarkt: mondiale vraag
blijft groeien, internationale aanbod volatieler
De prijsdaling in september zal naar verwachting tijdelijk zijn.
Melkveehouders blijven dan ook getriggerd om de productie
op te voeren. ING is positief over de toekomstige prijsontwikkeling, in zowel de rest van 2014 als in de komende jaren.
De mondiale vraag groeit geleidelijk door en bovendien in
een hoger tempo dan het internationale melkaanbod zich
ontwikkelt. Aan de aanbodzijde zal ook sprake zijn van een
grilliger verloop door steeds grotere uitschieters in de klimatologische omstandigheden. In goede aanbodjaren zal de
prijs redelijk zijn, in de jaren dat het aanbod tegenvalt is deze
hoog.
Meer weten?
Kijk op ING.nl/zakelijk
Of bel met
Cor Bruns,
Sectormanager Agrarisch
06 5431 3314
[email protected]
Henk van den Brink,
Sectoreconoom Agrarisch
06 1930 3153
[email protected]
Wilt u nieuwe publicaties per e-mail ontvangen?
Ga naar ING.nl/kennis
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de
analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit
rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie
is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING
Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen
dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is.
ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport
kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de
inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van
gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits
de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank
en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 30 september 2014