Verslag Divosacongres 19 juni 2014 Divosa Congres | 1 BBZ-regeling: goed besteed of weggegooid geld? Zeker in een tijd van economische crisis hebben ondernemers behoefte aan een steuntje in de rug. Niet alleen zodat ze uit de bijstand kunnen blijven, maar ook om hun bedrijf overeind te houden. Wie weet floreert hun bedrijf over een paar jaar en biedt het dan aan meerdere mensen werk. De BBZ-regeling (Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen) kan helpen, maar heeft deze regeling wel het gewenste effect? En onder welke voorwaarden kan ze worden ingezet? Het kwam allemaal ter sprake op donderdag 19 juni tijdens het Divosa-congres in Eindhoven. De Eindhovense wethouder Staf Depla (werk, economie en beroepsonderwijs) verricht de aftrap. Hij verwijst naar de plek waar het congres wordt gehouden: Strijp-S. “Dit is de plek waar Philips onderzoek deed, duizenden patenten registreerde en uitgroeide tot een wereldconcern. Tegenwoordig vind je hier allerlei bedrijfjes, vaak innovatief van aard, die elkaar opzoeken en samen producten en diensten ontwikkelen. Het gonst hier van de bedrijvigheid. Sommige van die startende ondernemers steunen we met de BBZ-regeling.” Depla vertelt te zijn opgeleid als ingenieur. “Als ingenieur wil je weten waarom iets werkt of niet werkt. Dat onderzoek je voortdurend. Jullie onderzoeken vandaag of en onder welke voorwaarden de BBZ-regeling werkt. Ik wens jullie daarbij veel succes.” Staf Depla Wethouder Fränk de Jong Emultech 2 | Divosa Congres Goede perspectieven Dagvoorzitter Josette Dijkhuizen, tevens ondernemer en onderzoeker, introduceert de eerste spreker. Het is Fränk de Jong van Emultech. Dit Eindhovense bedrijf is erin gespecialiseerd minuscule druppeltjes te maken, die het bedrijf levert aan de farmaceutische industrie, de chemische industrie en de cosmetica-industrie. “Het gaat dan bijvoorbeeld om medicijnen, voorzien van een coating, die hun werkzame stof heel geleidelijk en gelijkmatig afgeven. Dat heeft grote voordelen, omdat je dan zeker weet dat je gedurende langere tijd de juiste hoeveelheid medicijnen krijgt.” Als startende onderneming slaagde Emultech, hoe veelbelovend ook, er niet in bij een bank een financiering los te krijgen. “Gelukkig kwamen we wel in aanmerking voor de BBZ-regeling. We leenden in totaal 200.000 euro.” Dat bedrag lijkt een prima investering te zijn geweest, want de perspectieven zijn uitstekend, aldus De Jong. “We hebben nu acht medewerkers. Dat zal in 2016 opgelopen zijn tot minimaal twintig en maximaal vijftig medewerkers en de omzet zal in de miljoenen euro’s lopen.” Alleen maar lof dan? Nee, De Jong had ook een punt van kritiek. “De contracten zijn voor meerdere uitleg vatbaar. Die kunnen beter.” Zie www.emultech.nl Verbreed de ondersteuning Het tweede succesverhaal komt van Saffet Duzguner, afkomstig uit Turkije en sinds veertien jaar woonachtig in Nederland. Saffet is ondernemend en bereid hard te werken. Min of meer bij toeval rolt hij in de brandbeveiliging. Hij gaat werken bij Ajax, behaalt diverse diploma’s en besluit op een dag voor zichzelf te beginnen en zich vooral te richten op Turkse ondernemers. “Toen ik nog bij Ajax werkte en klanten bezocht, kreeg ik vaak gemopper te horen. “Waarom moet ik al deze maatregelen nemen?” Dat werd nooit uitgelegd. Daarin onderscheid ik me. Ik vertel aan welke eisen ondernemers moeten voldoen en waarom.” Veel startkapitaal had hij niet nodig. “Met een auto en een laptop kom je heel eind. Ik heb € 16.500 geleend en kon die lening al snel afbetalen. Het gaat goed. In 2011 heb ik naast mijn hoofdkantoor in Eindhoven zelfs een tweede vestiging in Rotterdam geopend. Goed besteed geld dus.” Ook Saffet heeft nog wel een tip. “Beperk de ondersteuning niet tot geld, maar ga met de ondernemer om de tafel zitten. Coach hem. Al is het maar een kwartier per maand, bij een kop koffie. Even praten over hoe het gaat, wat goed gaat en wat beter kan.” Zie www.actieffire.nl Profijtelijk voor gemeenten Na de koffiepauze gaat voormalig TNO-onderzoeker Peter Brouwer in op de maatschappelijke kosten en baten van de BBZ-regeling. In opdracht van de VNG voerde hij een quick scan uit, waarbij hij zich met name richtte op gevestigde en oudere zelfstandigen. Of en zo ja wanneer je een zelfstandige moet ondersteunen met de BBZ, is een lastige vraag, maakt Brouwer al snel duidelijk. “Bied je geen steun, dan is de kans groot dat de ondernemer in de WWB belandt. De maatschappelijke kosten daarvan blijven niet beperkt tot een inkomensondersteunende uitkering. De ondernemer krijgt dan immers ook vaak nog coaching en soms gaat hij een schuldhulpverleningstraject in. Daarnaast: als een onderneming ophoudt te bestaan, treft dat niet alleen de ondernemer en diens huishouden, maar ook zijn leveranciers. Bovendien: als het gaat om een detaillist in een kleine kern, valt ook een belangrijke voorziening weg.” Brouwer kan geen antwoord geven op de vraag of inzet van de BBZ-regeling in de ene sector meer effect heeft dan in de andere. “Lang niet alle gemeenten registreren namelijk in welke bedrijfstak de ondernemer actief is. Daarom adviseer ik dit soort informatie beter vast te leggen en ondernemers die BBZ-steun krijgen beter te monitoren.” “Beperk de ondersteuning niet tot geld, maar ga met de ondernemer om de tafel zitten. Coach hem.” Saffet Duzguner “Bied je geen steun, dan is de kans groot dat de ondernemer in de WWB belandt.” Peter Brouwer Gemiddeld kost het inzetten van de BBZ-regeling € 37.000 en levert het een gemeente € 35.000 op, vertelt Brouwer. Niet doen dus, zou je denken. Divosa Congres | 3 Brouwer ziet het anders. “Gemeenten kunnen een groot deel van de kosten verhalen op het Rijk. Het is daarom voor een gemeente al heel snel aantrekkelijk. En dan hebben we het effect dat het voortbestaan van een onderneming heeft op toeleveranciers nog buiten beschouwing gelaten.” “Gemeenten kunnen een groot deel van de kosten verhalen op het Rijk. Het is daarom voor een gemeente al heel snel aantrekkelijk.” “Er zijn afspraken gemaakt. Als die niet worden nagekomen rest maar één ding: ingrijpen.” Workshops Aansluitend verdelen de ongeveer tachtig aanwezigen zich over drie workshops. Ondernemerscoach Denise Jonkers vertelt over het belang van coaching voor startende ondernemers, MKB-adviseurs Peter van Schaijk en Manon Berger lichten toe hoe je als gemeente je debiteurenbewaking handen en voeten kunt geven – de lening moet immers met rente worden afgelost – en hun collega’s Joop van den Hoven en Bill Hoeks doen uit de doeken hoe je een bedrijfsplan analyseert op haalbaarheid. Tijdens de afsluiting vraagt gespreksleider Josette Dijkhuizen de workshopleiders hun workshop samen te vatten. ▪Denise Jonkers: “Ik ga ervan uit dat de ondernemer weet hoe hij een goed product of een goede dienst moet ontwikkelen. Maar het vak van ondernemer gaat verder. Klanten vinden en vasthouden, erop toezien dat je marge in orde is en je administratie op orde houden: dat is een vak apart. Daar vergissen startende ondernemers zich nogal eens in.” ▪Manon vertelt dat gemeenten er goed aan doen de vinger aan de pols te houden. “Soms lijken ambtenaren te denken: ‘Deze ondernemer houdt zich keurig aan de aflossingstermijnen, dus het gaat goed met dit bedrijf.’ Maar op tijd aflossen is echt geen garantie voor succes. Een ogenschijnlijk keurige jaarrekening trouwens ook niet; die moet je kritisch kunnen bekijken. Aan de andere kant: als een ondernemer niet op tijd aflost, moet je daar als gemeente bovenop zitten. Er zijn afspraken gemaakt. Als die niet worden nagekomen rest maar één ding: ingrijpen.” ▪Bill realiseert zich dat zelfstandigen in een sociaal isolement dreigen te belanden als hun bedrijfsplan te weinig aanknopingspunten biedt om een lening te verstrekken. “Desalniettemin: bij de beoordeling of de BBZ-regeling kan worden ingezet zijn de bedrijfseconomische gegevens cruciaal. Wat jammer is, is dat de meeste ondernemers pas in beeld komen als het water hun aan de lippen staat. Het is dan soms niet meer mogelijk om het tij nog te keren. Zouden we hen eerder in beeld hebben, dan zou de BBZ meer effect hebben. Alleen al om die reden is het raadzaam aan de regeling meer bekendheid te geven.” Noot: dit Divosa-congres is een coproductie van de sector economie en cultuur en het sociaal domein van de gemeente Eindhoven, geheel in lijn met een door Peter Brouwer gemaakte opmerking dat zowel regionale samenwerking op het gebied van werkgelegenheids- en ondernemersbeleid en samenwerking tussen verschillende afdelingen binnen gemeentes een synergetisch effect heeft. 4 | Divosa Congres