Twentse Taalbank
Moandblad vuur ' t Twentse volk
No. 8
~
le · oargang
OKTOBER 1956
I
Twentse Taalbank
~~an~ ~o~s~~s~ee~e~a~ v~ I m el
I
G ROTESTRAAT147
50 m. vanaf Postka ntoor
0
S ta p in bus of trein,
de reisk oste n word en U
vergoed I
DAMES- EN HEREN REGENKLEDING
met de laaqste p rijze n
Ne zaak van 'n ooln stempel
Da's zeker en gewis
Is veur de T ukkers
De beste reclame dee d'r is
D at is:
J. H. Smit- Hengelo
HERENKLEDING
Willemstraat 46 - Telefoon 3777
'n mooi
schilderie j
koop iej better
en veurdeliger
biej
,de Twentse
Keunsthaandel ''
H. J.Prins
I
I
W .de Clercqstr. 45
HENGEL
Sturka
sportkleding
~HET
HELE GEZIN
HEN GELO
Klaant'n van BIS~CH O F-F
Bint almoal vo l lof
Ne dame of heer .. .
Ze kcmt aaltied weer
want:
Bischoff
hef 't beste wat er is!
Oawertuugt ow van di sse woarheed
I{UI ERS
HENGELO- Teigen 21
t,' n oold adres
in 'n niej hoes"
Grote sortering Gero -artikelen
Thee - Eet- en Ontbijtserviezen
Keukenuitzetten, Speelgoede ren
M. HILBERDINK
M a rkt straat 25
1
hoek Willems p lei n , H en gelo
VESPA
aait an
de spitse
o p 't
vlakke /aa nd·
en in
d e berge n
Willems
Langestroat 21
HENI,EL
Kuierdroad 3438
Twentse Taalbank
Wat zas as dos was kas!
FotoRoos
TASCHE
veur al oew fotowerk
d ut alles wat e kan urn
oewleu naor tevreanheed
te bedeenen
Grotestroat 41
kuierdroad 2563
ALMELO
~
Keerls-, vrouwleu en keenderkleer'n
'n Corset koop i'j in vertrouw'n
Oat is safe
R
biei
doar koj aaltied op bouw'n
deej helpt ow va st op dr eef.
Telefoon 3036 Henge lo
~
GEE
Manufacturen
~
Berre- en berregood
TJE REEF
Veur de a.s. FEESTDAGEN hebbe wiej
vanallens volop
Snoopgood - Speculaos - Fijn Gebak
Komt ees kieken !
Krabbenbosweg 20
A• SMITHUIS telefoon
3201. Hengel
,Delicia"
koffiemelk
Uitsluitend
verkrijgbaar
bij de
zelfstandige
rnelkhandelaar
•
a)
met 10% vet
b) met 32 % vaste
melkbestanddelen
N.V. FABRIEK VAN MELKPRODUKTEN
EERDMANS - RIJSSEN
Als U van mooie kousen houdt
Roelof~s
LEDER WAREN
zijn niet te evenaren!
Wilhelmioastraat 21
telefoon 587
OLDENZAAL
Cooperatieve Zuivelfabriek
,De EendrachtH
ROSSUM
Het BESTE adres
voor allerl ei
ZUIVEL-PRODUKTEN!
koopt dan
Twentse Taalbank
HUISHOUDTEXTIEL
VOERINGSTOFFEN
JAPONSTOFFEN
Cooperatie
is het aliens umvattende woord ·
veur ne o rganisatie dee allenig
de belangen' van eur !eden op
't o og hef. want .... winstbejag
kan' nooit eer doe! ween; vandaor eer naam:
,VOLKSBE LANG"
met eer devies :
,.NICH UM 'T GEWIN
MER VEUR 'T GEZIN"
D. Jordaan & Zonen
Textielfabrieken N.Y.
Cooperatie ,.Volksbelang"
Haaksbergen
HAAKSBERGEN
Bi'j ook a/ lid ?
Tukkers. a'j oew eegen belang beseft
Kiek iej biej Van Merkstein, want den hef't
v.
MERKSTEIN
~~~~~rpstroat
O ew zaak veur: ve'lichting. wasmachines,
stofzoegers, !"lektr. klokken , scheerapp .. enz.
Wee gin goe ie pen is 'ewend, gef bliek dat e HOBBELINK' s pen nig kend
G. HOBBELINK, kantoorboekhanclel, Tuindorpstr. 6, telef. 3865, Hengelo
·Coop . Boerenleenbank, DELDEN
4 troeven in een hand
~
~
~
~
le
2e
3e
4e
Grundig
radio en televisie
Philips
radio en televisie
Telefunken radio en televis ie
S iemens
radio en televisie
Spe c ia listen
ALLE BANKZAKEN
SPOORSTRA A T 9,
telefoon 0 5407 -H7
1
Radioko
Nleuw str 57, tel.3909
Hengalo (0)
C. F Kla a,.traat 28
tel. 4863, Enschede
Sp3.ren brengt welvaart, Ook voor U .
Spaar mee bij de Boerenleenbank
te
OLDENZAAL
DENEKAMP
WEERSELO
LATTROP
DEURNINGEN
DE LUTTE
SAASVELD
ROSSUM
OOTMARSUM
_
I
Twentse Taalbank
BIEJ OONS IN 'T TUKKERLAAND
Dit is nen Tukker, of zo
zein Holland zeit: een kneu.
At ze d' r daor een nen
heikneu(ter) neumt, is 't nich
zo bes. Toch schaom t den
schriever van onderstaond
stuk zik nich urn zik ,Tukker '
te neumen . A 'j wilt - ok
met 'n Hollaans weurd: nen .. Geuzennaam ".'nAnder
maol ku'w wa l 'ns ver•tellen,
waor de n namen .. Tukker"
vandan kump .
BIEJ OONS IN 'T TUKKERLAAND
Wat ze in He ngel. Eensche , Almelo
en Ol'nzel allene nich in odder kunt
kriegen , dat wil tehoop misschien
wal lukken. Daorum hebt ze ne
stichting opricht, dee nen geleerden
namen hef kregen: , Muziek Manifestaties Twente". Naar hard hef 't
nag nich willen greuien, meer twee
,manifestaties " gaot toch deur: twee
concerten as gedachtenis an den
groten komponist Mozart.
... wilt 't aait nich bottern tussch en
dorp en stad. De Beetwottel. de
Krekkel en de leu , dee zo goed poessen kunt, hebt zichzolm en ere ge meentebesturen nich aa it an 'n
baan d . Dan heur ie mangs dinge !
Toch trekt ze aait de achterbokse
weer an en miej duch: 't is d'r an too,
dat ze zich mekaar gaot veenden.
Zee wont jao ok almaol an 't zolfde
Twentekanaal!
Op heel ander gebied hebt de dree
konkurrenten 't noe ok in de rige.
Almelo, H engel en Eens'che gaot met
mekc.ar 'n niej febriek oprichten.
't Hef miej tenmeensen good daon,
doo 'k heuren , dat dee muziekkeais
de koppe biej mekaar hebt stokken.
KOPEN BIJ DE SPAR
IS SPAREN BIJ DE KOOP
121
Twentse Taalbank
Daor gaot ze huuze ma ken a n de
lopende band!
Dan wi 'k ok nog gewag maken van
de ,Intercommunale Kredietbank '',
dee op 13 september installeerd is.
Daormet kump 2n de konkurren tie
tussch c:1 Almelo en E ensche wa t 't
poffe n anbetreft 'n end. En 't mooiste is, dat zeuven en twintig gemeenten an disse kaant van 'n lese! d 'r
an met doot!
Op 8 oktober is d ·r nog zo ·n regionaal geval installeerd: 't Openbaar
Lichaam Gasvoorziening N oordoostnederland. O&or doot ok zowat aile
gemcenten in disse kontreien an met.
Noordoost Nederland
AARDGAS -LAAND!
En noe ik toch an ' t installeren bin ,
h .: n d'r nog wal ene bie. Daor he'w
hna uen og op zitten. wocher~. Ik me··r:: rlc R.O.N.O .. wa orveur noe ncn
l\ c:yi c::;raocl is insteld, den n: ut zaor~ cn . en\-; cincl lijks 'n oostclijk radior rogr~J:1ma kriegt. V<:n de T wccnsc
kaante zit in den raod: ir. B. ter
Brugpc ( Al melo) , F. Dost ( Devenlcr) , B. A. A. Enge!bertink (O l'nzel) ,
mevr. A. E. va n Heek-Jannin k
( Eensche) , J. J ans ( Almelo) en dan
no g n en Achterhooker : G. J. B.
Stork oct Deutechem .
Op denzolfden dag ( 24 september),
rl2t de RONO d 'r kwam, hebt ze in
Hengel 'n begin maakt met ne scho lc veur ,SchcppePde handcn" .
V rogger wu ssen de boeren vanzoi m
wal, ho o at ze ne wostepinne mussen maken, meer noe mu 'w dee dinge w ier ler en. Nich a llene wostepinnen natuurlijk. Tukker he£ op de
tePtoonstelling vol moois zeen; hee
wil d 'r zclm ok met gengs, meer of
e 't zo kaa nt zal kunnen krieg en?
Scholen dc:'w rechtevoort kriegt!
Tukker zien gr6va zol zegd hebben:
, d 'r kump temet nog gebrek an
domme leu " . In Hengel hebt ze op
8 september de tweede Tweense
M.T.S. opend. Ne katholieke schole, dee met 47 jongs begunn en is.
't Darcie dee! daorvan is nich rooms.
Oat kump netuurlij k, umdat Een sch c
gin ofdeling bouwkunde he£ kunnen kriegen en H engel wal. Toch
hebt ze d 'r mekaar nich !elk urn ankeken . 't GemecPtebcstuur van Een!:che was biej de opening vertegenwoordigd.
Adriaan Buter, geb. 27-2-1918 in
Nee (Ncede, Geld.) is 'n kraantenschricwcr met vol ervaring.
Hcc hcf wn d. hoofd rcdakteur van
,.Hct Parool" in Almelo wes, doo
dat nog bestun. mer werkt al jaoren vcur zik zolm. H cc schrif in
kraantcn. ticdschriften en jaorbcukc. benaamd aover de dingc
van de .. strccldcultuur". Hee is ok
be!,cnd as folklorist en hef 'n book
$chrecm aovcr de aolc gebroeken
in 't Tukkerlaand. 't hcle jaor
deur . Wiej bint ter naa met inncnomm en dat Adr iaan Suter van
no-of-an an ,.T wenterlaand" nich
all enig zicn bcste krachen gel as
schriewer , mer ok as redakteu r in
'n redaktie-adviesraod.
In Eensche kunt ze d 'r aa ns ok wat
met. ' t Tivo he£ da or 'n mooi (holten ) gebouw kregen veur a] de kur sussen, dee ze daor gewt, benaam
veur de kleuterschooljuffrouwen en
veur de leu. dee 't zich ne middelbaore akte wilt toostellen. 't Geet
122
Twentse Taalbank
t Is wisse waor ... 1
Veur good .spul gao'j naor de
good met dat Tivo. Op de volksmu ziekscholen leert ze an doez end kin der van ., mien va so! Ia " ( .. En waorum nooit ns van mien moo " vreug
ns nen Tukkerd an Tukker .... ) .
1
Lappen-koning
in Gooll'
De Schole veur M e atschoppelijk
Wark in H engel he£ tien jaor be-·
staon en dat mus vierd wcrren, netuurlijk . Honderd wichter - en de
leste jaoren ok jongs - hebt d 'r 'n
diploma haald. Allene jammer , dat
verscheidene deur te trouwen 't
wark wier ontrouw bint wodd en .
A 'j d 'r nog ene weet: ze kunt nog
wal honderd leerlingen broeken.
Wiej maakt ow biiiine sliepvriej deur 't niejste Duutse
P.M.-Systeem. Gin ongelukken meer deur slipperiej,
dat is 'ewes
BANDENBEDRIJF
FA BE L s
lndustriestraat 231 • Tel. 4435 - HENGELO
fa .
J.
A.
J. Strengers & zonen
HAAKSBERGEN Tel. 297 en 201
bronbemaling, grondboringen , watervoorziening, sanitaire install a ties
loodgietersbedrijf
En meer jubeleren! Honderd ja or
hebt ze bie Menko in Eensche weev en daon. Oat is wei best v ierd ; de
directie he£ good ofschaoven. En ze
hebt 'n naa r mooi book octgcw n .
Z onncP dok ter ( N ico Jesse) , den
lcc:ver nacr CIS in de leu kik . hd de
leu va n M enko n: ooi ofpottegrefeercl. Meer gin w oord a over clc
hon dcrd ja or in dat bock en da t kan
miej toch wal begroten .
Voor al uw bouwplannen
aannemersbedrijf
J.
Th. ter Huurne
HAAKSBE RG EN
EEN BRIL
die werkelijk geed zit
is gemaakt door :
REMMELT PIT
Jordaan in Hoksebarge is al umtrent
175 jaor old. Daor hebt ze de ge.schiedenisse wal opschrev en en ok
was ·d'r ne tentoonstellinge . M eer
een van de Heren is dan ok veu rz itter van 't Textielmuseum, dat ze in
Eensche wilt oprichen. Tukker he£
de tentoonstelling ez een en hee
mce nt, dat ' t met dat museum wal
wat wodden kan .
HOTEL NATIONAL
voor uw v e rgad ~ ring e n en bijeenkomsten een
gezellig zitje met prima consumptie .
ELKE AVOND TELEVISIE
Burg . Jansenplein t o. bet Gemeentebuis
Aanbevelend, J. C. HOLTHAUS
Wie bij het VESPA-HUIS niet slaagt,
slaagt nergens
Grote voorraad machines
en accessoire·s
D e Li:innker boeren hebt 't nog better dzon. Ere coopera ties bestunn en
ne g meer zestig jaor en toch he£ Joha n Buursink d 'r 'n boo k a over
schrcven van meer as 500 blad zieden . Z e hebt ok 'n mooien film laoten ma ken van 't melkfebriek.
Ret Vespa Ruis
FIRMA LANDEWE & ZN,
Broekheurncrweg 76- ENSCHEDE
MACHINEFABRIEK
Kiek leu, dat is d 'r a lmao] gebeurd
biej oons in 't Tukkerland. Nog vol
meer, netuurlijk , meer dit mu s ieleu
toch weten . Tookene mao! gao'w
v edan , dan is d'r vaste wal wier wa t
te vetellen , want dee Tukkers wet
zich rechtevoort wal te reurn . Goodgaon!
oew 'n TUKKER.
I
j
ARENS& Zn.
I tandwielen
* I Tol. 34i3, Podkwog 52, ENSCHEDE
123
Twentse Taalbank
!talRIJBEWIJS,
H
E
VERHUUR z.CH.
E
L
0
tJ(}()I'
/'~~~~H~
(0 .)
ROTTI N K N. V .
D eldencrstraat 36-38
VAST E GOEDEREN:
Koop f Verkoop
Huurincasso
V olledig beheer
T axa ti es
HENGE L O (0.)
ALL E ASSURANTIEN:
P remien scherp
concurrerend.
Gratis poliscontr6le
en adviezen
AHe inlichting en ko steloos.
~ettes;iz KELTUM
q
ZILFAPLEET
Vo o r uw cent r ale
verwarmings installatie
en oliestook
'\
g;
tf
Ke uze uit vele
naar
ve rsc hill e nd e mod ell e n
e n direct le ve rb aar
E. Heidemann &zn.
Gebr. VAN WEZEL
Spoorst ro a t 3 , tel. 3 9 2 6
HENGELO
Telefoon 3041 (2 lijnen )
PASSAGES:
Vliegt uig- en
bootpassages over de
gehele wereld.
Emigratie.
I
Bote r s tr aat 13-15
Tel. K 5410-377
OLDENZAAL
Pontiac
Opel
•
Het adres voor
1 01 °/0 service.
Autobedrijf ,Kleijssen"- Almelo
124
Born se stra at 1 33
Te l. 2266-3355
Twentse Taalbank
.
Oet m1ene keendertied
(H . J. ter Mors , Enschede)
W iej hebt naa vol wil eh a d , ik en Benn edke. lk wa s mer alleenig , want breurkes o f zuske s har ik nich . Mer Bennedke was der een oet 'n nus van zeuw 'n:
vic£ jong s en d e t wee kl einste n wa dd en wichter.
Ben neclken was lu k jong er as ik , mer w iej heiden warn meespats te hoop.
Woor Bennedken was . was ik en w oor ik w as , w as Bennedken ook.
Op zie d va n zien ho es leup ne bekke . Mer aj now me en t . dat doorin mooi
heald er wa ter was. dc: n sla oj de plaa nk glad mis. Het was nen viezen v earfgra v en. d ee ma ng s dufteg kon steen ken . An weerskaanten hungen grostodd ens oawer ·n walraa nd. Der s tonn en merakels vol buskes en beumkes lang s
de bekken: eeken- , ealz en- , bea rk en- en v leegerhoalt. Oat la atste gebroeken
wiej in d e v leegertied urn door 't span vuur 'n vleeger van te maken. Wiej
neum en dat kroon 'n-stokke .
In 't v uurjoar, as 't hoolt zo lekker sappug kon w ean, maken wiej der ook
fluitjes van. Met 'n mes sleugen wiej dan op de stokskes urn de baste los
van 't hoolt te kriegen. Mer door meus wiej biej zingen, hadden de oalen oons
zeag . dan gung de bast der vol gemakkelukker of.
En wiej mer zingen:
Sap sap piepke, wanneer wos dow riepke?
Miln in Mei, as de voggel eier leagt.
Wat leagt ze dan?
Leuge leuge dopkes.
Door smiet wiej de oale wiew met an de kopkes.
Oat smieten van de oale wiew dat veul nog wa met. Oat leur wiej wal oet
cons hemmenken! Mi en Vaar har oet zienen soldaotentied nog ne karwats.
Hee hef miej door nooit met houwen , mer ' t zeen der van was vuur miej a
genog.
M er urn kot te goan , ik har 't oawer de buskes langs de bekke. Hier en doo r
stun ok nog nen oa len knoestig en eek enboom . zowal lag en as 'n stuk of wat
van dee hog en , woor wiej zo naa geern in meugen klimmen . Jao, wiej wa .
mer 't lukk en oons nich vaak . want de ogen van oonze mooders gung en
oc:weral. En o waajemir , as ze oons der op betrappen! Dan gung 't van klits
klats klaander . van de eene bil op d 'aander.
Op zied van Bennedken zi en hoes stun teagenoawer de bekke ne baank. AI
wussen wiej in dee tied nog nich van kamperen in teanten, miej doch . wiej
wadden aonze tied a vuuroet. Want van luk aerpelrekke en oale slatten maken
wiej oawer de baank nen naa mooie teant. Jongs . jongs. dan harre wiej schik
as nen oalen vetbossel.
'n Paar hoonderd tra d van oons hoes lea 'n klein stuksken hei met wat dannen en ne zaandkoel. woar Zaoterdag ens luk wit zaand oet wor haald urn de
kloomp te schoeren en urn in de kokken te streij 'n. In en urn dee koele hadd en
wiej volop oons vemaak.
E en.maol harre wiej Hemmenken. 'n klein breurken van Bennedken, en Diena
en Rieke van Aaltj en en Beerdjan van de oawerkaante mettenomm en. 'n Paar
grote schuppen haw oet 'n stal haald en doo gung 't der van . Haar op! Bennedken en ik in de koele en doo mer graven . In 't lest was de koel zo deep .
claw der nich weer oet konn en kommen. Diena en Rieke hebt ne ledder op
motten halen en zo biw der weer oetteklummen. Mer wiej hebt nab v 01 wille
had, dat hew .
Later v etel ik ow wal is wieder.
125
Twentse Taalbank
,Rigtersbleek"
voo,
KATOENEN en
KLINSTZI)DEN
•
+ N.V. RIGTERSBLEEK v/h G. J. van
H. J. VAN DER VEER
d ta{{en
Heek & Zonen,
ENSCHEDE
I Gerhd . Jannink &Zn. N.V.
Dames- en Herenkapper
Grimeur
Textielfabrieken ~ Enschede
Haaksb ergerst raat 4 2 - Telefoon 2876
ENSC HEDE
v.r ag en
Grote sorte ring parlumerieen,
toiletartikelen e n byouterie e n
1. vrouwelijke
w ee fsters
MORSMAN
2. magazijnvulsters
weverij
wasmachines, stofzuigers,
koelkasten en elektrische
huishoudelijke artikelen.
3. Keursters voor
Ruwdoek
SLOETSWEG 178 - HENGELO
ZONSTRAAT 25 - HENGELO
O a ver de fietsen van
Wee adverteert in Twenterlaand
Hef de Twenten op z.ien baand
Herman Olthof
sprekt de mensen aait vollof
want UNION . het bes te me rk
is sit=rlijk en onmi:inig sterk.
G . H . OLTHOF-JANSEN
Rijwielhandel en Reparatieinrichting
Industriestraat 187- Tel 2178- HENGELO
In de greuntezaak van lJi kkcn
weet ieder zik te schi kke n
Daor wo'j bed eend met oaverleg
Biej hem lop nooit nen kl aan ten weg
DIKKENS Groentehandel
Die selst ra at I - HEN GELO
Uw adres voor
KRUIDENIERSW AREN
BROOD EN BANKET
TEXTIEL
R.K. COOP. VOLKSBELANG U.A.
W E EM E N S T R A A T 1 4
Gegarandeerde korting 4
°/0
HENGELO (0 .)
op kruidenierswaren en textiel.
126
Twentse Taalbank
Cultuur 1n de Nedersaksische ruimte
(G. B. Vloedbeld, Almelo)
In 'n knap eschrewen artikel (de Mars. oktober 1955) zeg Gerard Werkman
( Hoofdredakteur van het D eventer Dagblad): .. De cultuur van Twente is
arm ": der is gen konst, der zint gen beeldhouwers, gen schilders, der is gen
,muziek van eigen bod em", gen bouwkunst enz ... De culturele armoede is een
rechtstreeks gevolg van de materiele armoede", erst kommt das Fressen ,
dann komt die Kultuur.
Mer wat is cultuur? Muziek. dee ow duur mark en beene tog; gedichten, woer
aj stil van wodt; dorpskarken , dee Gods goodheid en stadskarken. dee Gods
grootheid verkonnigt; het victimae pascha li, dat ow, aj 't oop P aosken heurt
zingen. traonen van hemmelsche bliedschop oet de og en drif; schilderbeelden.
dee mooie gedachten in mooien vorm geewt; wiesheid en wetenschop - dit
alns te hoope, is dat de cultuur?
Wisse is dat almaol cultuur. Mer aj van dit alns zoo vol of weet , as de kat
van de zeuwensteern - aj niks verstaot van muziek en poezie, van bouwkonst en schilderi 'jen, aj dom geboren zint en i'j hebt lutke bi'jleerd, zin i'j
dan absloet 'n cultuur!oos menske?
Den beroemden Hermann Bahr lat in zienen roman , Himmelfahrt " nen gc leerden Domherr zeggen: , Das Erlebnis, das iiber mich entschieden hat, war
die Entdeckung wirklicher Menschen, die Entdeckung des Volkes. Auf dem
Lande fa nd ich, was es ja sonst heute fast nirgends mehr gibt: zusammenhangende M enschen, Menschen aus einem Stiick, Menschen mit ei.nem
Schwerpunkt. An ihnen gemessen, kam ich mir seiher hochst jiimmerlich
vor." l)
Dit brachn mi 'j an 't prakkezeren. In miene jonge ja oren he'k 'n moderken
kend. dat . net as de boeren van den Domherr, gen spier begrip har van cultuur, zoo as geleerde leu dee verstaot. Zee kon onnoos lezen en schriewen.
Mer zee was 't zunneken van onze boerschop!
Aait was zee der aower oet, urn andere leu te helpen en good te doon. Wo e
ne vrouw in nood was, daozatzee an 't ber en holp eer aower 't zwaore uur
hen; zee was de ,wiezemoor", ,vroedvrouwen " haj in den tied nog neet;
zee bereddern dan ook nog de boel in 't hoes van de kraomvrouw en kokken
d en pot. W as ter wei slim zeek in de boerschop. hee kreeg aile dage bezeuk
van 't moderken. Wat kon ze treusten! D en zeeken holp dat better as aile
drankjes en pillen van 'n dokter.
Wodd en der lezen vuur nen dooden in de marke , dan nom zee resselveerd
eeren krans en bidden vuur - de manleu talen der neet n ao eer dat oet han
te nemmen, zolfs de meester neet. den dat toch eigenlik too kwam. Har ne
jonge vrouw ongemak onder eere wichter, 't moch dan kroep, of blekken. of
belrooze ween , zee gung urn raod nao 't wieze moderken , dee wus jao aoweral
baat vuur!
As 'n pa naobers wat met meka in 't vet hadden, urn ne voore land of zoo ,
en meka zolfs gen dagtied meer geewen wollen, dan kwam 't moderken
tusken beiden en kuiern de hadde kop as was zo week. Woe vol keerls, dee
oet aargenis of urn eere zorgen te vergetten. oop de rolwage wadden kummen, he£ zee van 't preuwen of brach! Biej 'n eenen warken ze oop zien gemood , 'n andern stokkern ze de he! zoo heet, datte vuur-ees-en-vuur-aait den
drankduvel 't gat van de duur wees.
Non muj neet denken , dat ze na storig was, integendeel, zee was 'n lachduufken. 't hatte dat lachen eer aait in 't lief. Wi'j hebt eer nooit zeen met
127
Twentse Taalbank
TWENTE IN DE GRIJZE OUDHEID
VI)
Klnosters en
Kerk~n .
Bisschop Balderik van Kleef ( geb. plm. 897-overl. 977 liet in Oldenzaa l de
St. Plechelmuskerk ( thans Ba siliek) bou wen op de plaats waar reeds een houten kerkje stond. Tevens stichtte hij er een Kapittel (954} , waaraan hij verschillende goederen schonk welke tot onderhoud der geestelijken moesten dienen.
Door schenkingen en erfenissen groeide het onroerende bezit zeer aan .
Nederland had slechts I diocees: Utrecht. Daartoe behoorde geheel NoordNederland, met uitzondering van Limburg , Noord-Brabant en een dee! van
Zeela nd , die tot het Bisdom Lu ik gerekend werden, en van Groning en en
Drente, die onder de Bisdommen Osnabruck en Munster resort eerde n.
Het Bisdom Utrecht was verdeeld in Aartsdiakonaten met aan het hoofd een
'n verdreetig gezichte, zee was aa it good oop de deun. Bi'j 't paosvuur zetten
zee 't eerste het , Christus is opgestanden" in en eere heldere stem klunk baowen alns oet. Broedstraolen en brulften, kraomvizieten en naobermaolkes
wadden neet half zo plezeerig, as zee der neet mank was. Woe feest wadden
vierd en zee anwezig was, ciao heuln de helligkoppe 't mes in 'n tuk en waogen
't nich . urn 't in deknibbel te smieten. Dronken leu za):T iej daor dan ook nooit.
Wi'j, wichter, neumen eer almaol Dienemeui'j. Ha 'w nen winkelhaken in de
bokse trokken, dan gung wi'j nao Dienemeui'j en dee brachn 't dan wier zo
mooi in odde, dat onze mooder der niks van marken; zoodaonig kwam wi'j dan
de gar nog vri'j. As de handtammige v en te met meka an 't benteln wadden en
' t moderken zaggen ankommen, trokken ze rap de klompe wier an , woemet ze
meka van eer geliek wollen aowertugen; zee zetten 'n onschullig gezich te en
zeen: .. Dag Dienemeui 'j!"
.t Moderken is stokoold wodden. Tot eeren lesten dag bleef ze oop de been en
good bi'j eer verstand. Ze was deep in de negentig . dow ze oet de tied gung.
Biej 't bedeenen zat ze nog kedaot in eeren gemakstool en bereidd en zik oosmeudig vuur oop de leste reize. Oop eer wit gezichte lee n en schien van heilige
bliedschop, net allees, of ze wa wisse wus, dat onz' leewen Heer en de Moodergods eer zoo in de meute zollen kommen. Dow 't bedeenen was oflop en,
stun ze resselveerd oop, gung nao eer kamnet. nom nen rieksdaalder oet de Ia
en stoppen den de pastoor in de hand!
'n Pa uur later storf ze. Ik denke , dat eer in 'n Hemme! mennigeen integen is
kummen, dee dao zonder eer misschien nooit 'n stieken kregen har. De heele
marke was oop de groow en dow de kiste in 't kuulken zakken , zag iej traon en
in de oogen van manleu , dee anders neet ees wussen, wat hulen is.
Zo ak zee: Dienemeui 'j kon onnoos lezen en schriewen, zee stun boeten de
cultuur, zoo as de weerld dee versteet. Mer dat zee 'n cultuurmenske was, zal
miej wa noms ofstrien. En ik leuw , as de weerld vol van zukke cultuurmensken
har , dan zol der heel wat minder haat en awwengunstigheid, en meer leefde,
geluk en vree onder de leu ween ....
1
Vri'j vertaa ld: Wat beslissend vuur mi'j is wes. dat \vas de ontdekking van warklike
)
mensken, de ontdekking van 't volk. Oop 't platteland vun ik, wa'j vandage an ·n dag anders
haos nargens meer zeet: mensken. dee te hoope hoolt, mensken oet een stuk. mensken dee vast
in de holsken staot. Bi'j eer vergelekken, kwam ik m'j zi:ilf na jammerlik vuur.
128
)
'
f
'
Twentse Taalbank
Aartsdiaken, welk ambt gewoonlijk werd uitgeoefend door de Proost ,die aan
het hoofd stond va n een hoofd- oftewel colle iale -kerk. Zo'n collegiale kerk
was ook de St. Plech elmuskerk te Old enzaal. In totaa l waren er 9 collegiale
kerken in het Bisdom (: 1 te Tiel. 1 te Emmerik. 1 te D eventer, 1 te Oldenzaal
en 5 in de stad U trec ht).
Onder de Proost, welke huisd e in zijn ambtS\\·oning: de Proostdij, stond de
Dek en. Hij was de herder van de aan het Kapittel verbonden Kanunniken,
door wie hij ook werd gekozen.
In Oldenzaa l bedroeg het aantal Kenunniken 15. waarvan de 10 oudste priester moesten zijn , de volgende 3 oudste diaken. en de 2 jongste subdiaken. De
verschillende bezitting en, waartoe o.a. boerderijen, akkers en weilanden behoorden, werden onderscheid en in Proostdij- en Kapittelgoederen. Van de
eerstgenoemde genoot de Proost de opbrengsten . D e D eken genoot een dubbel
aandeel in de opbrengst van de Kapittelgoed eren. terwijl de rest aan de
Kanunniken toekwam. Elk aandeel van een Kanunnik werd praebende of
proeve genoemd: vast inkom en uit de Kapittelgoederen. Later ontvingen de
subdiakens een kleiner aandeel: semie-praebende.
Tot het beheer van a! deze bezittingen werden jaarlijks twee kannunniken
benoemd: de Cameraars (rentmeesters), wier embtsperiode liep van Pinksteren
tot Pinksteren. Zij behandelden tevens de aangelegenheden der pachters,
namen de pachtsommen in ontvangst, en bezochten de goederen om het verschul digde in natura te verzamelen.
Aan het Oldenzaalse Kapittel was ook een Latijnsche school verbonden, waar
volgens Philippus van Rovenius ( geb. 1574- overl. 1651 ) onderricht werd
gegeven in de Latijnse en Nederduitse taa l.
( Plm . 1200 had Oldenzaal een melaatsen-ziekenhuis ten behoeve van de met
melaatsheid uit Palestina teruggekeerde Kruisvaarders).
Plm. 1145 werd een klooster te Weerselo gesticht, tot ca. 1280 bewoond door
zusters v.d. 3de Regel van St. Franciscus; later namen zij de regel der Clarissen aan. Tijdens de reformatie werd het klooster door de Staten van O verijsel opgeheven (: 1650) .
P!m. 1145 werd een klooster te Weerselo gesticht, tot ca. 1280 bewoond door
Benedictijnen, daarna (tot plm. 1500) door Benedictinessen. Tenslotte huisden
er de Kanunnikessen (zonder eeuwige geloften). Het klooster, dat zeer vee!
goederen bezat, werd tijdens de reformatie opgeheven ( : 1626).
In Almelo verrees in 1404 het St. Catharinaklooster. De Heer van Almelo.
Jonker Egbert, hechtte zijn goedkeuring aan deze stichting en beloofde ,omme
den dienste Geddes toe vermeren" de bewoonsters va n het klooster (Zusters
van de 3de Regel van St. Franciscus) te zullen vrijwaren van aile diensten,
belastingen , gerechtelijke vervolgingen en aile onaangenaamheden die hij en
zijn erfgenamen of nakomelingen volgens hun recht of vanwege de Heerschappen van Almelo aan anderen zouden kunnen oplegg en.
Het klooster was rijk aan goederen, waarvan de inkomsten - evenals bij
andere kloosters het geval was - gedeeltelijk onder de armen werden verdeeld . In 1665 werd het klooster gesuprimeerd.
Tot de aanvang van de 11de eeuw telde Twente slechts 11 parochien , en wei
(over de grens in de Graafschap Bentheim , maar kerkelijk tot Twente behorend:
Emmelkamp, V eldhausen, Ulsen) en Ootmarsum , Olden zaal. Enschede,
Haaksbergen , Delden . Goor , Rijssen, Markelo.
In bijna a] deze plaatsen waren liefdadigheidsinstellingen, welke, zo nodig,
hulp en steun verleenden.
Langzamerhand werden ook andere steden en dorpen zelfstandige parochies.
Historicus.
129
Twentse Taalbank
MIDDEN . .TWENTSE WOORDENLIJST
, Samengesteld door ). W. M. Gigengack
,-
geeten, got, gent, 'egotten : gieten.
gehaaid, li stig , slu w.
gekpaol, gcvclteken (met grilligc voorstcl·ling en: toternpaal).
gclden, gi:ldt. gold, 'cgolden: gcklen.
gelcgen, niks an gclcgen ween . ni ct dcugcn.
gcleuf, geloof. 'n H oo ndeng cleuf hcbbcn:
v erstandig zijn .
gellegeus, gcclgors ( :vinkachtige vogel).
g~mak s tool , ligstocl.
gemechte, mannclijkc schaamdclen .
gengelbaand, band waaraan men cen kind
lcert !open.
gengelen, slenteren.
geng~ aan de gang.
gerak, porsie; deel. Hce krig daor zien gerak wal: hij krijgt daar zijn natje en
droogje wei. A'j zoicts doot, daor he'j
'n kwaod gerak van.
gerei, kompleet paardentuig.
geselen, geselt, geselen, 'egeseld : verdunnen;
aanlengen. Wat hebt ze den foezel 'egeseld.
geslun (g) s ( el), o.: oneetbare ingewanden.
gestrit, o.: het kruis, de stuit. Zi c ook:
stroampen.
geunst, kracht van de mest di e in de grond
zit; groeikracht.
geveurte, voertuig.
gevoel, o.: vet van de liesstreek.
gewi:iarmte, o.: verzamelnaam voor kevers .
gezich, gezicht. Een met 't tweede gezich:
helderziende. Dee radio mag wal good
spollen, mer 't gezich wil ok wat hebben :
het uiterlijk speelt ook een rol.
gielen, hunkeren; ( ook: glierken).
giewerd, veeg, klap.
giezel, ij zel.
giwhonger, plotseling opkornendc hanger.
gladdendaals, helernaal.
gladjanus, slirnrnerd.
glas, o. -g leeze: glas.
gleend, ( gle-ind), waslijn; {afraster-) draad.
gleunig, gloeiend; heet. Gleunige tuffels. patates frites . Met nen gleunigen naold
neeien: slordig naaien .
glie'en, glidt, gleed, 'egle'en : glijden.
gliekerhaand: tegelij k.
glierek, 'n glierek van 'n keerl: gluiperd.
gloep, -en: kooi, gebruikt bij de eendenvangst.
gloepen, loeren.
gloeps, s lui ke blik; gluiperig.
gi:iagel, tandvlees.
goald, goud. Zo eerluk ween as goald : geen
gebreken hebben.
goaldveenk, goudvink. Ook: bijnaam voor
ringvinger.
goan, geet, gung, 'egoan: gaan.
goaren, tuin; garen .
goastok, wandelstok.
gi:illen, gcult, gol len, 'e goald: janken .
goor, groezelig; onfris; morsig; mocrassig.
goorn, gaard; tuin.
gi.itte, gort. D e goltc gaa' hcbben: afgeleefd,
vc rsleten zijn.
gi:ittig, Dat wordt miej te gottig: dat word t
me wat te bont.
graanden, het bestrijkcn van e·en strijklat
met fijnkorrclig zane! (zien: graandsteen)
om er een zicht van een zeis mee te sc herpen. Ook. grcenden.
graandstecn, zandstcen; fijngcstampt zane!
gcbruikt bij het graanc!en; zie daar.
grappc, grap.
grawcn, sloot.
gre·cnd, grind; kiezel; afval van ·graan (inz.
van tarwe en weit; client tot veevoer) .
grccnden, zie graanden.
grei, goedjc; substantie; kornpleet paardentuig (: gerei); gerecdschap.
grcuts, trots.
grewcn. {: graam'n) gref, greuf. 'egrewen
{'egraam'n): graven.
Grewenmi:ille, zie Haaksberger molle.
griemkcn, huilen .
griepen, grip, greep, 'egreppen: grijpen.
gricpstuwer, een weinig geld. Hee hef ter
nen griepstuwer met verdeend.
Nen
griepstuwer: begerig persoon.
groezelig, griezelig.
grommclschoer, bank van onweerswolken.
gri:imke, kruimel.
groondhoalt, grondbalk {in veestallen) .
Groondjan, Maeder Aarde. An groondjan
verkopen: een gestorven dier begraven.
groot-an-hebben, dik bevriend zijn.
groowc, -n: begrafenis. Wiej hebt ne groowe.
groowcnbidder, aanspreker bij een sterfgeval.
groowenhood, hoge zwarte hoed.
groowenmoal, maaltijd na een begrafenis.
gri:is-ei, klein ei. Oo k van personen: Hee is
nog 'n gros-ei: hij is nog een groen tje.
grouwnet, -ten: zie rownet.
gruppe, 'n: greppel; afvoerkanaal in veestallen. ( Duits: Grube).
gruppcn, voren trekken (bijv. tussen aardappelplanten).
guren, met fijne straaltj es uitlopen. Ik loa t
't zaand duur de haanden guren.
gust, niet drachtig. Ne guste koo. Guste
groond. onvruchtbare grond. Ne guste
doodkiste: katefalk zonder lijk. Nen
gusten pot: maaltijd zonder vlees of
grocnte.
gutsc, -n: een handvol strooisel ( wat in vore
ploegsnede valt).
guuker, -s : spotter.
gudder, -s: rilling.
H.
Haaksberger molle, ( ook: Oostendorper
mo ll e of: Grewenmolle) : water-korenmolen , in 1495 aangeduid. Zou in de 17 de
eeuw door overstroming zijn weggespoeld
en opnieuw ' Zij n opgebouwd met materialen van de H amiille; zie daar.
130
Twentse Taalbank
DEN GROEND
SPAANSE NACHT
(J. M. Legtenberg , Hengelo)
(G.J.J. W . Weustink , Oldenzaa l *)
'Et paard. dat trekt de ieghe,
dec klauwt 'et grieze zaond,
dat: - vli'jend langs de stieghc tc hoope schof. a's !nond!
Ncn voeg hel , in de hieghe ,
den zeink d
o~nderhaond.
Nen boer - hee rookt de piepc Gitaren roepen in de nacht
naar pas ontbloeide maan;
door straten zie ik paartjes gaan,
e~n meisje lacht.
lvoor-wit straalt door rode glans ,
ik grijns haar toe,
we drinken samen ananas,
haar ogen kijken do£ en moe.
Ik vraag: hoe kom je hier zo laat?
Een opgetrokken lip verraadt
haar nering: van de straat.
Dan voel ik pas hoe moe ·; k ben.
't Gitaargeluid wordt za ch ter.
Een ober bu igt, ik knik en ga
en la at haar ti en peseto ·s achter.
den kop opzied, de n tuert,
of. oeve r voor en striepe,
dee groend zik effen kluert;
woa,
}<
toar en zoender kn iepe,
temet ·et zoad in g uert.
V an wieten l6d de kaerke.
's Is v u'e nen groevenmiss'!
D e koel dee krig · et staer ke
en - wat 'e- blieven is:
dat wocht nog 6p de zaerke,
dee al 'e-vrieven is ....
Gitaren roepen in de nacht
naar vol ontbloeide maan.
't Snaargeluid wordt hese klacht ...
stil ben ik weggegaan.
'Et geat a ll' - a's 'e-dr ieven -
* De Heer G . J. J. W. Weustink wcrd
geboren op 22 september 1927 te 's Gravenhage; (Twentse Ouders) . Verhuisde op
5-jarige leeftijd naar Oldenzaal in welke
stad hij de H.B.S. doorliep; (Tw ents C arrnellyceum). Na cerst nog te hebben gestudeerd aan de School voor Taal- en
Letterkunde tc 's Gravenhage doceert hij
sinds
1954 Nederlands aan genoemd
Lyceum .
den groend in , in den schoot,
d en altied hef 'e-g ieven.
in baer- en staervensnood!
'Et !even - kort 'e-vrieven dat kiemkert, 't geat nich dood!
131
Twentse Taalbank
I E.E.M.R.
U moet die
•
kwaliteit
la a t uw motor
VAKKUNDIG
eens voelen !
revideren
Dan pas bemerkt U wat het zeggen wil een
Robson-pyama te bezitten. D e onverslijtbare stof.
de moole snit en de voortreffelijke afwerking
maken de Robson-pyama's tot de meest gevraagde.
Let bij Uw winkelier vooral op het etiket met
de twee robjes.
ROBSON voor H eren en ]ongeheren ROBSON.LADY voor D ames
'&
bij
Eerste E ns chede5 e
Mot oren Revi sie
•
Dr . Benthem straat 35
Telef~on
HODSON
5418
ENSCHEDE
Wiej hebt in·eslaag 'n 1000 b~Uine
in Amerikaa nse dump. W iej hebt ze
in aile ma oten , ok in 16 en 17 inch .
A'j wies doot
Koop biej bakker Smeenk oew stoet en brood
Ook zien gebak is fijn bereid
Allns is eerste kwaliteit.
F ABELS Bandenbedrijf
lndustriestr. 231. Tel. 4435 , HENGELO
GOAT 'T ES PREUW 'N
Op WOLGEBIED heeft
]. W. Smeenk
Boerkamp zijn weerga niet!
Oelerweg 30 - Hengelo (0 .)
0 /de nzaa/ses traa t 298- T e/efoon 2604
(t.o. A/g. Begraa fplaats) - HENGELO (0 .)
In 't T wensche Ha agj e steet d e
MORRIS
SIMCA
BORGWARD
Twentse Stoomblekerie
- --o-- -
flinke mekes en jongs
van Laar & Co's
deet 'n n et tw helder wark z eukt,
bint bie ons in GOOR a/tied welkom
en kant elke dag terechte .
AUTOMOBIELBEDRIJF
HENGELO (0 .)
Tel. 3983
Vraagt
uw
winkelier
L
de sterkste WERKKLEDING met volmaakte pasvorm
CONFECTIEFABRIEK G . H . KAYSER N .V.
ENSCHEDE-LONNEKER
·
----=
132
Twentse Taalbank
' t Olde schopken, d a'j op disse foto zeet, steet nich in f wen te , mer ' t zol d'r
konnen staon. 't Steet aover de grenze, in 't Westfao lse. Mer is ' t n ich krek
of 't biej 't Tukkerlaand heurt?
Van ne nieje a bo.nnee.
Enschede, oktober '56.
Biej 't zeen van ,.Twenterlaand "
Veulen ik nen staarken baand
lk har dit blad nog nooit ezeen
Meer 't mag ter wis' wa ween
't Out oons good, zo'n eegen book
Da's net wat veur 'n Twentsen hook
'n Moandblad in oonz' eig en toal
dat hebb ' wiej neurig allemoal!
En el ko'w aliens mangs nich zo
good lez en
Toch mag oons ,.Twenterlaand " ter
wezen!
W. Siebum.
Oftelriemsels
(As wichter spolt}
Urn , dum , dopke n,
Posseleine n kopken,
Man en vro uw,
Kinder in de rouw ,
Me id en knech ,
lk ga o trouwen en dow mus weg !
Ot, bot. vo t.
Anne manne miene mukke
lkke ti\<ke takke tukk e
Oole v ro uw en griezen knech
Ikke wikke wakk e weg.
, Vot lellike wesp, oet de kokken!"
rop Rina. De wesp he£ eer stokken
Rien belken et oet;
wol dat deer oop de hoed ,
greep nen bessm ... en gung van de
sokken.
A. J. U. Lamm , H eng elo.
Usken fuske n stroo
Wee stinkt hi er toch zoo?
Oat dot den oolen grieze n man
Den zo bar mhattig stinkea kan.
133
Twentse Taalbank
I TWENTE
~
Daarom voor uw
I
en TEXTIEL een begrip
~
~
GORDIJNEN
KARPETTEN
BEDDEN
naar
RESIN K
In onze 1000 m 2 expositieruimte vindt U een keur-collectie
moderne en klassieke meubelen
uitgevoerd in edele houtsoorten met fraaie en degelijke bekledingsstoffen
Laat U vrijblijvend van een deskundig ad vies dien en :
WONING-INRICHTING
. tv1arktstraat 10
Filialen:
Altv1ELO
ZUTPHEN
Df:VENTER
Enschede
telefoon 367 4
~~9. ~6~ r~N~~L~~~~f.~2~ 1
I
I
fa
• Aannemers van
Grondwerken
• Verhuur van draglines en bulldozer
W.
I
Lange
Fineer
Boards
Meubelplaat
Fijnhout- en Triplexhandel
Spelbergweg 37, Enschede
In gaans Tw ent erland
telefoon K 5420 - 4538
haalt ze de
Voor een heerlijke HARTIGE hap
KINDERKLEER
naar
biej
SNACKBAR ,,DE LUX"
JAN BUDDINGH
MARKTSTRAAT 34
Beekstraat 27. telef. 6116, Hengelo{O)
ALMELO
134
Twentse Taalbank
VERGANE GLORIE
(G. F. Kla a s, Oo trnarsurn )
Bentheimer zandsteen herinnert aan
voormalige Comm ande rie
te Ootmarsum
Ee n kort bericht in een onzer Twentse dagblad en bracht me tot het sch rijven
van dit bescheiden brokje geschiedenis van Ootmar urn, dat e.chter voor v el en
interessant en wellicht nieu w kan zijn. Het betreft de Bent heimer zan dsteen
welke zich bevond in de fundering van de woning Yan dokter Barenbrug (in
de westelijke muur). De aanwezigheid van deze steen was reeds lang beken d ,
doch eerst thans werd ze verwijderd en naar de Conservator van het Rijksmuseum te Enschede gezonden , die de ingebeitelde Latijnse tekst ontcijferde.
Zijn vertaling luidt als volgt: .. In het jaar des Heren 1480 is door Frederik
va n Beveren , commandeur van het Huis der D uitse Jerusa lem ridd ers van
de gezeger>d c Maag d Maria de kapel gebouwd ter ere va n God , d ie geprezen
z:j in ceuw:Cj heid".
De za ndstee n blijkt du s afkomstig te zijn uit het .. Duitse Huis" te Ootmarsum ,
waarvan oc::; norr mee rdcre sporen resten zoals een halve molensteen uit ecn
tot dit Hui s behorende watermolen. die , v oordat de ni euwbouw midd en 1953
begon , di ende a ls stoep v66r ,.' t Mollenhuuske" en nu daarachter ligt. In de
Ned. H erv . Kerk bevind en zich verder nog een grafsteen. een koperen lezcnaar
en een schotel terwijl bij Essin k in Tubbergen lange tijd een hek stond afkomstig vc.n dit Hui s. Er zijn beeldresten te zien tegenover Ti ethof aan de
Almelosestraat, a fkomstig uit de tuinen of parken of mogelijk is het een restant
van een en orme fontein. Bij de heer G. Wientjes zag ik tenslotte een stuk
houten r iolering (door arbeiders tijd ens graafwerk voor nie uwbouw blootgelegd) en bij Vo01·postel een ha ardp laat. Misschien zijn er, die dit lijstjc nog
kunnen aanvullen, ( waarvoor ond ergetekende zich aanbevolen houdt) .
No\=j geen 200 m. buiten Ootmarsum's zuidelijke stadswal lag eens een kolossaa l kasteel , men zegt even mooi als Twickel bij D elden, met uitg estrekte
bossen , prachtige met standbeelden versierde tuin en en parken, een sterrenbos .
een w ildbaan (hertenpark) van ruim 25 h.a. en er liep een snelstrom ende beek
die twee watermolens dreef en de grachten van het kastee l op peil hield.
Ongeveer 500 jaar heeft dit alles bestaan. In het jaar 1262 gest ich t, was dit
Huis oorspronkelijk een klooster van de Ri dders der Duitse Orde, ofwel
hospitaalridders. Het hoo fd van het Huis heette Commandeur , van daar dat het
Huis meestal Commander ie werd gen oemd. V an 1443 a£ was Frederik van
Beveren een dezer Comman deurs. H ij stierf 18 mei 1494 en is dus deg ene, die
in 1480 de kapel stichtte (of mogelijk slechts verbouwde of restaureerde).
Johan Diederik va n Heyd en kocht de Comma nderie in 1639 met alles wat er
bij hoorde. V an die tijd a£ was he t geen klooster of Commanderie meer. maar
e~r>. havezathe. een particulier bezit. De kapel werd van aile luister ontdaan
mr.ar niet gesloopt. Tot I 790 bleef he t geslach t V an Heyden 't H uis Ootmarsum bewonen. ( Enige teigen uit dit gesla cht wer den Drost van Twenlc ;
v oora l de laatste genoo t als zodanig geen beste naam). Hoe het komt dat d it
grootse bezit niet meer bcsta<Jt en zo 'n grondig en roemloos eind c vond, is
een verhaal op zich.
135
Twentse Taalbank
In
Twensk leed
(A . P . van der Moolen, D elde n)
*
Loa-w zingen 'n leed van 't Twents ke laand
Met zien'eske en brook, zien veeld en zien zaand
Met zien' belte en barge, zien hoolt en zien heed
D'r gin mooi er vuur oons op de wearld besteet
Joa, gin mooier vuur oons op de wearld besteet!
Loa-w zingen 'n le ed van 't Twentske volk
't Lot de bekke de e vleuit noar de molle an d 'n kolk:
Z ee kuiert geneugluk met reet en met blad
Dan op ees smit e zik op 't malende rad
Joa , schoembekkend drif e ' t malende rad!
Loa-w zingen 'n leed van de Twentske doad
Van de rogge op d'n es, van 't vee in de moat
Van 't dook. dat n'n roop hef en 't metoal a! nich aans
Van 't zoolt in d 'n groond, dat bedarf gif gin kaans
Duur 't zoolt van oons leaven 't bedarf krig lauw kaansl
Loa-w zingen 'n leed van 't Twentske gezin
, Oonze volk", wat 'n woordl Hovolle hoolt 't in:
Aait biazig de Va , Moders zorgende haand
Ne vlamme van Leefd e, dee dag en nach braandt!
Ne vlamme van Heilige leefde doar braandt!
Lca-w zingen 'n leed van 't Twentske geloof
As Christus oons tromt, hooldt zik Twente nich doof
An Zien kruus wi-j oons optrekt oet zoonde en nood
't Zal n 'n haandwiezer wean oons in leaven en dood
Joa, wiezen n'n weg oons duur leaven en dood!
En no nog 'n leed vuur dee God tot zik nam
Den vlugge as 'n val, den stokoold en stram
In ere wi-w hoolden , wat oons van eur blif
Earn stug bidden, dat God d 'ee uwge roste eer gif
Joa , bidden dat God d'ee uwige roste eer gif!
Delen, oktober 1956
Den H eer A. P. v. d. Moolen is oonder De!en op d 'n boer joonk 'ewodden en hef 48 jaor
lang as oonderwieze r oonderrich egeem an boeren keender ( o.a. op de Landbouwschole in
Hengel). D e zes couplette van baomstaond gedich van zien haand behaandeld achterene:
volksaard, laandschop, werk en gedoo, 't hoesgezin, 't gelove en de gestaorm.
r Twenterlaand
l
en -l eu
en -sproake
Moandblad vuur 't Twentse volk
)
Abonnementsprijs: 90 cent per kwartaal. Losse nnmmers 45 cent.
REDAKTIE en ADMINISTRATIEADRES: Uitgeverij ,Twe nterlaand"
Kortenaerstraat 29 ' Hengelo (0.)
Telef. K 5400-7987
Bank: De Twentsche Bank N.V .
Postrekeningnummer 820018
SAM E'KSTELLING:
TWENTSE SCHRI)VERS
REDAKTIE-ADVIESRAAD :
Gerard Vloedbeld sr., Almelo
( voorzitter van de Twentse Kring van
Sassische sch rijvers)
Toon Berghuis, Oldenzaal.
Jan Wilmink , Hengelo (0.)
Arend Lamm, Hengelo (0. )
Adr iaa n Buter, Enschede/Goor.
Op ' t umslag: Foto W a lter Grabosch, Hengel.
136
Twentse Taalbank
service voor huisbrando i ie
Voo r uw o li eha ard Ievert de coopera ti e
hu isbran doli e en petroleum.
Vraa g inl ic ht ing e n bij de a ld.
sto ll en van deze coo pe raties :
V E LOH :JES hef all ns wa'j be geert
A "j oew ka mers insta ll ee rt
J. B. VELDHUIS
Tukkers .... ma g ik effen ' t woord?
Gooi t o w gel d ni g oa ver boord
Tukke rs .. ak o w roan mag ... spoort!!!
Goa 'j doa r a lmoa l met akkoord?
meubels en tapijten
v . d . Heydestraat 22, Ha a ksber gen
Brengt da n o w
geld noar de
Coop. Boeren lee nban k
N u ts spoorbaank
HENGELO (0)
Drienerstroa te 26
He ngel
ve rzorgt a lie bankzaken
P a rallelweg L S . 29 · HE N GELO
telefoo n K . 5400 - 2390
Voor elke sport
'THOEN
de
VAKMAN
~~
A I rier iej w ied, a! rier iej kc t
W a·j ko o pt biej Elbert geet ncott k< rot
G. ELBERT & ZN.
R.ijwie len
M ~toren
Bromfietsen
Waarbekenweg 51 - Telef. 3336 - Hengel
ENSCHEDE Za
v . d . BERG is gesort ee rd!
J-'leb iej •t da 0r a l ees probeerd?
A'j ow ka mer in sta lleer t
Ko"j daor koop ' n wa j b e~; eert !
Komt oak 's kieken. joa ?
P. v. d. BERG's
HET SPEELGOEDPALEIS
T E U TE LINK
Enschedesestr . 22- Tel. 2811- H engelo
Schuurman hef a llns wa 'j in hoes gebroek 'n
kant ! ! 1
Ko pke s, sch ot telkes en aile d inge . dee
de v rouw ne udig he! .
MEUBELZAAK
OELERWEG 26, telefoo n 4 231. Henge l
G.
J.
SCh uurman
Ottoweg 55 n
Telef. 6815 - Hengel
Rijwrelhandel en
reparatie-inrich.ting
Twentse Taalbank
Hengeler menschen, zegt 't voort
Met dit sprekwoord goa'k akkoord:
, Wie de schoen past, trekt haar a:an"
Meer doot dit dan biej v.d . Laan!
Erkende Broederij
,.DE EIERBOND"
Lever t vita!e Hy-Lin e kui k ens
D ENEKAMP
Tel. 0541 3- 204
Sj. v.d. Laan
Schoenhandel en Reparatieinrichting
Marktstr. 19, Te\.3059. HENGELO
Coop . Boerenleenbank
Coop. Aan- en Verkoopvereniging
DEURNINGEN
Telefoon K 5402- 201
veevoeders, meststoffen
brandstoffen, zaai- en
pootgoed
Aile veevoeders onder
C .L.O .-kontrole I
Het Wonder van Hengelo
Magazijn voor :
Rijwielen -onderdelen en electra
,KEDINGEN"
te GOOR verzorgt aile bankzaken
Diepenheimseweg 25 -Tel. 5470-654
Voorradig
Electrische Veescheermachines
merken: Hau)itner, Aescu1aap, Econom
S1ijpen van alle soorten veescheermesjes
Fijnslijperij
H. v.d.Meer &zn. :~~~~~~~TRIB
COoP. BOERENLEENBANK
Borne
Willemstr. 27, Tel. 3913, HENGELO (0.)
VERZORGT ALLE BANKZAKEN
Grotestraat 162- Tel. 476
FILMEN is niet aileen ons werk,
maar ook onze HOBBY! ! !
• lasschen
• AuloSpuilwerk
Foto Prins HENGELo
Wij helpen U verder met uw lilmer ij
A. D. v.d. VUURST
.2\.annemersbedrijf
I Sedert
drie generaties
I
HENGELO 10) - Dennenbosweg 21
Bes t ur en van Twe n tse
T o n eelverenig ing e n
U weet tach oak, dat een goede
vaklcundige costumering en
grimage het halve succes is
van uw uitvoering . Daarom
naar een cijksgediplomeerd
grimeur.
Bornsestraat 28
*
Ha.lbertsma
Te1efoon 2504
ALMELO
Henny j. van Egteren
C. F . Klaarstraat 18a - Tel. 2n65- Enschede
Lid van de Se1ectiegroep
I van N e derlandse Dameskappers
Gediplomeerd Dames- en Herenkapper
Manicure - P edic ure
Schoonheidsspecial ist
Medisch gedip1omeerd H aarkundige.
I
Twentse Taalbank
speciaal
adres:
muziek~
handel
I
OLDENZAAL
I
B
u
de zaak met meer
dan 50 toonkamers
Versteeg's verve
veur hoes en erve
I
*
I
F. Versteeg Glas- en Verfhandel
Molenstraat 20 - Hengelo (0 .)
L
T
Oldenzaal
Voor kousen , sokken, knopen en
kousen rep a ratie
,het spinnewiel"
Tuindorpstraat 41, Tel. 4994, Hengelo
COoP . ZUIVELFABRIEK
,NOOIT GEDACHT"
VOOR BETERE HERENKLEDING
HOEDEN EN MODES
OOTMARSUM
Prima melk en melkprodukten
Roomboter steeds eerste kwalitei t
oos*v9gaL
Steeds meer tevreden klant~n
dragen on:~:e MAXIS . korsetten
e,n Beha
S:t'H'i S
1'1 9 5
•
de Renner is toch goedkoper
Grotestraat 63, ALMELO
Marktstraat li · Hengelo
Fa. B. ten Eekelder
on be twist
de schoenenspecialist
Timmerfabriek
HANNINK
HENGELO (0 .) T elefoon 3701
Levering van
Enschedestraat 5
HENGELO(O)
KOZIJNEN
RAMEN
DEUREN
TRAPPEN cnz.
voor utiliteits - en woningbouw
a)
Gunstig gelegen industrieterreinen, ruime
a rbeidsma rkt.
b)
De grootste markt van Twente .
c)
Een prachtige omgeving .
INLICHTINGEN: STADHUIS RIJSSEN
Twentse Taalbank
~
I1
,1
a. o-h.me~ta..
l
II
de id ea le
koffie·melk
nm~-------=--==m=~~.
Eis het beste!
eis SOLA-tafelbestek
I
u
proeft
de
room
V e rkr ijgbaar in flesse n va n 230 gram
(36 ce n t) e n 400 gram {52 cen t)
Verkoopkantoor ,Multifarm''
Boeke lo
I
Gegarandeerd
veer het I even I
I
Sola-speciaalzaak
Wem enstraat 6 , HENGELO, Tel. 7832
Ke tmansweg 6b, HENG ELO, Tel. 4981
-
W ilt U U w tuin Iaten aanleggen, bijplanten
o f veranderen. Bezoekt U dan de ,.ERIC A
KWEKERIJEN" te Borne. U it honderdduizenden planten als Bloem- en Sierheestcrs,
C onifcren, Rozen, Vaste- en Rotsplanten
kunt U een keuze maken. D e ,.ERIC A KWEKERIJEN" zijn de mooiste kwekerijen
in T wen te met de grootste voorraden.
Gcopend a il e werkdagen tot 5 uur, andere
uren aileen bij tele fonische of schriftelijke
a fsp raak.
V oor verhuur van
gelegenheidskleding
uw adres
H. ZWHIER
v . Rie bee kst r.4 2. Ensc hede, Tel. 8 159
annex Ton e elkleding
HE N GELER LEU!
haa lt oew vleis
biej de jongs van
VA N GELDER
want d ee !cent
o e w a /lem oale
Veur kalfs· rund - en peerevleis
dus noar ' t VLEESPALEIS
v. Buuren & Tndmans
Cronjes tr aat 15, Tel. 255 2, HENGEL
v erhuusd oew duur
d e gaanse wee r ld
Vr;oagt m e·e.r ee's
u rn te k o mm 'n proaten
Een motorrijwiid . scooter , of bromfiets?
He t groets t e rijgeno t v e r schaft U 1
lmport eur
NSU
prijzen vaoaf
f 535.-
J. Huiskes
Tel. 401 - Deld en
Lekk're en gezoonde
pankooke, met mel
van de Orutter
Erven ten Cate oet Boorn
Tubbergen
met Vasse
en Hezingen
Rustige ,
bosrijke
omgev ing
•
Eenvoudige eo
gemoedelijke
bevolking
• tarieveo
Lage
eo belastingen
I N LI CHTlNGEN : V V V
© Copyright 2024 ExpyDoc
