varkenshouderij R E P O RTA G E Hungary Pork houdt op drie bedrijven ruim 20.000 vleesvarkens. Varkenshouder Willem Pijnenburg overweegt een uitbreiding met 4.000 zeugen. Hungary Pork is klaar voor volgende stap H 38 ET laden van de varkens gaat rustig en zonder prikkers op varkensbedrijf Hungary Pork in Tatabanya (Hon.). De bedrijfsleider en een stalmedewerker drijven de varkens in koppels van zes naar buiten. De chauffeur drijft ze kalm de klep op en zonder wild gedoe de hokken in. “Hongaarse transporteurs waarmee we zaken deden, werkten niet rustig met de dieren”, zegt Willem Pijnenburg, samen met Claudia van Genugten eigenaar van Hungary Park. “Dat gaf afkeuringen en gestreste varkens, dus dripverlies na het slachten. Om de daarmee samenhangende kortingen te voorkomen, is het transport nu in eigen beheer. Ik kan daardoor richting afnemers instaan voor de kwaliteit.” Deze varkens met een levend-gewicht van 120 tot 140 kilo gaan naar een slachterij in Slowakije, op 80 kilometer van het bedrijf. “We beuren daar ongeveer 4 cent per kilo meer dan in Hongarije.” Moeilijke start, goed vervolg Het is in Hongarije voorspoediger gegaan dan Pijnenburg vooraf had ingeschat. In 2005 kocht hij met zijn toenmalige echtgenote Claudia van Genugten een rundveebedrijf dat ze ombouwden naar 2.000 vleesvarkens en 6.000 gespeende biggen. De vergunningverlening was een drama. “De Hongaarse wetgeving wijkt nauwelijks af van die in de rest van de EU. We werkten niet met de juiste adviseurs en hebben daarvoor leergeld betaald.” Hoewel de vleesvarkensbedrijven een basismix krijgen aangeleverd, is op alle locaties van Hungary Pork ook geïnvesteerd in de ontvangst van droge grondstoffen. Toch bleef de drang naar uitbreiding in Hongarije: goedkope granen en CCM, probleemloze mestafzet, hogere varkensprijzen en een investeringssubsidie van 40 procent maken de vleesvarkenshouderij er rendabeler dan in Nederland. Toen in 2007 een groot concern dat driekwart van de Hongaarse vleeskuikens produceerde failliet ging, kocht Hungary Pork de twee grootste locaties. “Omdat we in Nederland het klappen van de IPPCrichtlijn kenden vanuit onze eigen bedrijven, konden we snel schakelen. Afstrepen wat de grootste blokkades zijn: geen geur, geen ammoniak, geen bewoning in een straal van een kilometer: doen!” De twee locaties zijn volledig gestript, alleen de betonvloer is blijven liggen. Op de ene liggen nu 7.500 vleesvarkens, op de andere 10.000. De opzet van de stallen is gelijk, tot aan de plek van de lichtschakelaars toe. De ene locatie telt negen afdelingen aan weerszijden van een 2 meter brede, brandveilige centrale gang, de andere 2×12 afdelingen. In de afdelingen loopt een controlegang in het midden. In totaal zijn er 26 hokken voor 16 varkens. Een Weda-brijvoerinstallatie vult de dwarstroggen. “Standaardisatie is belangrijk, het verkleint de kans op fouten. Bovendien zijn werknemers makkeBOERDERIJ 99 — no. 20 (11 februari 2014) PROFIEL Naam: Willem Pijnenburg (36). Woonplaats: lijker uitwisselbaar over de locaties.” Schaalvoordeel tikt door Pijnenburg vertelt dat het bedrijf nu al zo groot is dat het schaalvoordelen realiseert bij inkoop. “We zijn waarschijnlijk de grootste afnemer van bijproducten in Hongarije, met alleen al elke dag een vracht wei, 180 ton per week. We zijn de grootste afnemer van biergist. Zo’n afzetzekerheid is de leverancier wat waard, zeker als je een correcte betaler bent.” Pijnenburg is vier dagen per week in Hongarije en twee à drie dagen in Mierlo (N.-Br.) op zijn bedrijf met 2.100 zeugen. Alle afdelingen hebben een controlegang in het midden. Aan weerszijden zitten dertien hokken met zestien varkens per hok. BOERDERIJ 99 — no. 20 (11 februari 2014) Mierlo; bedrijf in Tatabanya (Hon.). Bedrijf: in Mierlo (N.-Br.) houdt Pijnenburg 2.100 zeugen. Daarnaast runt hij Hungary Pork samen met Claudia van Genugten (36). Dat bedrijf heeft op drie locaties 19.500 vleesvarkens en 6.000 gespeende biggen en tevens een tak mest- en voertransport. Er is graan- en CCM-opslag voor 8.500 ton. Op een locatie worden de grondstoffen gemengd en daarna als basismix getransporteerd naar de andere locaties. De varkens groeien 780 gram per dag bij een EW-conversie van 2,85 en een aflevergewicht van gemiddeld 128 kilo levend-gewicht. Hongaarse transporteurs waren te ruw. Het transport van Hungary Pork-varkens gaat nu met eigen vervoer en eigen mensen, in alle rust. F O TO ’ S: RO BERT BO D D E Hij ziet optimaliseren van rantsoenen en inkoop van producten als zijn belangrijkste taken in de vleesvarkenstak. “Optimaliseren is leuk werk, ik kan wel eens twee dagen puzzelen op een rantsoen. En inkoop bepaalt in hoge mate het rendement. Zo ligt de inkoop van soja tot en met oktober al vast op een koers van €35 onder de huidige dagkoers. Dat bespaart flink als er 2,5 ton per dag doorgaat." De aansturing in de stallen laat hij over aan de bedrijfsleiders. “Ik probeer elke week in alle stallen te komen, maar er zijn weken bij dat dat niet lukt.” Ondanks de hoge werkloosheid in Hongarije is het moeilijk geschikt personeel te vinden. “Bij een zeugenbedrijf heb je een topper in de kraamstallen en een topper in de dekstal nodig, al het andere werk vraagt alleen handjes en structuur. Bij vleesvarkens moeten alle medewerkers allround zijn, veel meer taken doen. Die mensen moet je vaak zelf opleiden.” Volgende stap bij de zeugen zeugen heeft de beste papieren. “Vleesvarkens brengen winst, maar het wordt pas goed als je zelf de biggen produceert. En vanuit hier kunnen we snel leveren op Italië en Roemenië, markten die voor Nederland een keer gaan wegvallen wegens transportafstanden.” Ook speelt mee dat de Hongaarse staat overweegt uitbreiding in de zeugenhouderij fors te steunen met investeringssubsidies en een dierpremie. De steun voor vleesvarkens is dit jaar juist gestaakt. Pijnenburg kijkt alweer vooruit naar een volgende stap. Uitbreiding met 4.000 Robert Bodde 39