Light up your fire voordat burnout toeslaat Muriël Van Langenhove Psycholoog – Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent Wat is jouw droom ? • Vuur - energie • Waarden, zaken die voor jou belangrijk zijn in je leven • Waar je goed in bent, dingen waar jij energie van krijgt • Hoe anders zou je leven eruit zien als je van hieruit je keuzes zou maken ? • Hoe begin je het liefst aan je dag ? • Hoe anders ziet je dag er uit afhankelijk van je energieniveau ? • Batterijen bijna leeg: – Werk kost veel energie – Kleine problemen worden snel groot omdat • je geen oplossing ziet of vindt • je het niet kunt opbrengen om een probleem aan te pakken waardoor het steeds groter wordt • Hoe langer je blijft werken met lege batterijen, hoe zwaarder het werk voelt en hoe meer je in de gevarenzone van een burn-out terechtkomt. Bewuste keuzes • Elke dag tientallen, zo niet honderden beslissingen. • Al onze keuzes – dragen bij aan een leven dat meer (of minder) voldoening geeft. – brengen ons dichter bij een betere balans in ons leven, of er juist verder vanaf. Een leven dat voldoening geeft, is een leven dat waardevol is. Iedereen heeft zijn eigen definitie van wat hij echt waardevol vindt. Waarden als kompas • naar een gelukkig en voldoening gevend leven: – Wanneer de waarden die voor jou belangrijk zijn, aanwezig zijn in je leven, zal je je gelukkig en voldaan voelen. – Wanneer deze met de voeten getreden worden, zal je hier erg onder lijden. • Door uit te vinden wat je waarden zijn, kan je erachter komen welke keuzes je in je leven moet maken. Piekervaring Als ik ja zeg tegen …, waar zeg ik dan nee tegen ? Levenswiel Talent • Talent - talent in actie • Talent wordt pas zichtbaar als iemand – gedrag ontwikkelt bij dat talent – Een context vindt die dat talent prikkelt, een context die aansluit op persoonlijke drijfveren of intrinsieke motivatie • Waar je niet goed in bent: – Vaak activiteiten die je uitstelt – Probeer het niet te ontwikkelen, maar neem wel verantwoordelijkheid voor het resultaat Doen waar je goed in bent, levert energie op en vaak ook succes Talent is relationeel • Er is maar talent als het gezien wordt • Het benoemen van talent doet iets met de relatie: betrokkenheid • De waardering maakt het voor mij veilig om te groeien en te ontwikkelen. • Betekenisvolle andere persoon: – Iemand waar je naar opkijkt, wiens waardering of erkenning je zoekt. – Iemand die erg belangrijk is als het gaat over je functie of rol in een organisatie: • • • • Collega Belangrijke klant Leidinggevende Iemand waar je professioneel gezien erg naar opkijkt Gezien of niet gezien worden in je talent Ik doe waar ik goed in ben Ik twijfel aan mijn competentie Het levert me energie op Het kost me te veel energie Ik voel me gezien en gewaardeerd Ik voel me niet gezien en gewaardeerd Belang Jobcrafting Belang  Talent  Belang  Talent  Belang  Talent  Belang  Talent  Talent Zien en gezien worden • Cfr. Luk Dewulf relationele aspect bij burnout • Gezien worden geeft energie en zin om door te gaan. • Systematisch genegeerd worden haalt de energie weg. • Vaak zien we dat mensen op dit vlak in een gevecht verzeild geraken. Gevecht om erkenning • Hoe langer en hoe meer je vecht voor erkenning en waardering, hoe kleiner de kans dat je ze krijgt  – Drastische daling van energie – Twijfel aan je eigen kunnen – Uit je normale doen, zowel op het werk als thuis. • Stop het gevecht: – Hulp van iemand die de juiste vragen stelt – Herkennen van lineair denken en wederzijdse beïnvloeding • Bewuste keuzes vanuit – Wie ben ik – Wat is mijn talent – Wat zijn mijn dromen Steun van anderen • Mensen (collega’s, vrienden, familie, …) – waarbij je je verhaal kwijt kunt – die je slimme vragen stellen waardoor je je eigen lineaire kijk in vraag stelt • Opletten met supporters – die je aanmoedigen niet met je te laten sollen en vol te houden in je grote gelijk. – Maken het op termijn nog moeilijker om uit het gevecht te stappen omdat het ook hun gevecht wordt en het dan aanvoelt als verraad. Belemmerende overtuigingen • Ingesleten denkwijzen die je groei in de weg staan. • 3 categorieën: – Jezelf: “ik MOET goed presteren en erkend worden door de belangrijkste personen in mijn leven, anders ben ik geen goed mens.” – De ander: “jij MOET eerlijk, correct en vriendelijk met mij omgaan, anders ben je een slecht mens.” – De wereld: “alles in mijn leven MOET verlopen zoals ik wil en ik moet geen pijn hebben en ellende meemaken, anders is het leven verschrikkelijk en word ik nooit gelukkig.” • Persoon = Gedrag ik ben slordig ipv ik heb die brief slordig geschreven • Stempels zetten ik ben dom; Piet kan niet goed om met patiënten • Zwart-wit denken als een onderdeel mislukt is, zie jij het totale resultaat als 100% mislukt • Zie je nu wel Je grijpt een kleine negatieve gebeurtenis aan om je mening dat alles toch wel verkeerd gaat te ondersteunen • Negativiteit vergroten wat goed gegaan is, bagateliseer je en wat niet goed gegaan is vergroot je • Overdreven woordkeus geen nuances meer. Alles of niets. Iedereen of niemand. Altijd of nooit • Emoties als feiten zien ik vind het eng iemand te prikken dus prikken is eng • Oververantwoordelijkheid je beschouwt jezelf als de oorzaak van alles wat fout gaat, ook als jij daar niet verantwoordelijk voor bent Ik wil ipv ik moet Verwenideetjes Vele kleintjes maken een grote • Stress stapelt zich op. • Regelmatig reset, spanning eens naar beneden halen. • Even buiten gaan, pauze, babbeltje met collega, in de natuur gaan of naar foto’s van de natuur kijken, muziek luisteren, dansen, eens goed lachen, meditatie, … Handleiding van jezelf • Probeer zoveel mogelijk zicht te krijgen op wat werkt voor jou • Schrijf het op • Wat zijn jouw alarmlichtjes ? • Op welke ‘storingen’ wijzen ze ? Plannen • Agenda in ons hoofd rekt vaak mee met de hoeveelheid werk ;-) • Schrijf het op, wees realistisch • Voorzie tijd voor verplaatsing, onvoorziene zaken, pauze, toiletbezoek, … • Maak ook afspraken met jezelf • Agenda = planning ipv lijst van to do’s Zorg voor jezelf alsof het voor je kind zou zijn  Referenties • Luk Dewulf en Guido Vangronsveld, Help ! Mijn batterijen lopen leeg. • P. Sandahl, Phil Sandahl & Laura Whitworth, Co-actief coachen