Samenvatting van de lezing van drs. A. Menger, lector werken in

Samenvatting van de lezing van drs. A. Menger, lector werken in gedwongen kader, HU
- En wat als justitie eraan te pas komt? Herstelgericht werken, de school als gemeenschap Drs. Menger verklaart op basis van een VN besluit (2006) de term “herstelgericht werken”:
Bij restorative justice wordt getracht de diverse betrokken partijen direct en actief te betrekken bij het
(bemiddelings)proces. Naast de dader en het slachtoffer worden bij voorkeur ook leden uit de
samenleving bij het proces betrokken voor zover zij zich direct of indirect betrokken voelen bij het
conflict / delict. Herstelgericht werken vindt plaats vanuit de samenleving, bij conflicten in buurten,
gezinnen, scholen, bedrijven. Met betrokkenheid van onder andere Jeugdzorg, Eigen Kracht,
peermediation. Herstelgericht werken vindt men ook in en naast het strafrecht: soms als onderdeel
van een sanctie, vaak als activiteit naast de strafmaat. De behoefte aan herstel kan vanuit drie
perspectieve plaatsvinden: vanuit het slachtoffer (genoegdoening,compensatie, erkenning,
versterking), vanuit de samenleving (steun, rechtzetten en herstel, verzoening en vrede) en vanuit de
dader (begrip, schuld en verantwoordelijkheid.)
Menger stelt dat de basisvraag verder gaat dan genoegdoening alleen (is de dader voldoende
gestraft?). De basisvraag is volgens haar: draagt dit proces bij aan herstel van slachtoffer,
samenleving en dader? Deelnemers ervaren meer (procedurele) rechtvaardigheid, een voorwaarde
voor verwerking. Ze noemt als voorbeeld uit een docu: “Mijn spijtsnaar raken deed veel meer dan
straf”. Brits onderzoek toont aan dat er 27% minder recidive plaatsvindt na herstelgericht werken.
Drs. Menger pleit ervoor dat scholen zich afvragen vanuit welk perspectief gekeken wordt bij
incidenten. In hoeverre is een pester een ‘dader’, een gepeste een ‘slachtoffer’? Zij stelt dat fixatie op
deze rollen herstelgericht werken in de weg kan staan. Een pester kan immers ook een slachtoffer
zijn. Vroegtijdig criminaliseren werkt volgens haar contra-effectief. Wees alert op kantelingen in de
driehoek en vraag je af welke rol de gemeenschap speelt in het ontstaan van daderschap?
Bij herstelgericht werken worden professionele bemiddelaars ingezet. De partners in de
hersteldriehoek blijven echter de eigenaars van het conflict. De school houdt een rol in het
herstelproces en blijft de gemeenschap waar het is gebeurd. Isoleren van het conflict in de school
draagt volgens haar niet bij aan herstel in de driehoek. “Vraag je af wat het effect van schorsing is, is
met het verwijderen van ‘de dader’ ook het conflict uit de school verdwenen? Wanneer ben je een
sterke school? Is dat een school die conflicten isoleert of een school die conflicten herstelt?”
Herstelgerichte professionalisering is meer dan bemiddeling alleen..
Tijdens de workshops op deze middag kunt u kennismaken met diverse vormen van herstelgericht
werken. Wat past op uw school?

Download Report