Artikel Jij of je collega wordt gepest: wat doe je? Bron: Nursing Als je op je werk slachtoffer bent van pesterijen, word je veel onrecht aangedaan. Je staat iedere dag bloot aan een of andere vernedering. Wat kun je doen om het te stoppen, of om die gepeste collega te helpen? Wat doe je als je collega gepest wordt? • • • Wie getuige is van pesten, kan proberen het slachtoffer actief te steunen. Bijvoorbeeld door de dader aan te spreken op diens gedrag. 'Doe niet zo vervelend. Je zou het zelf ook niet leuk vinden als ze zo met jou omgingen.' Verder kun je het slachtoffer duidelijk maken dat je hem of haar wel accepteert en het pestgedrag afkeurt. Ook kun je samen naar oplossingen zoeken. Passief steunen van het slachtoffer helpt ook: nonverbaal duidelijk maken dat je het pestgedrag afkeurt. Bijvoorbeeld niet lachen als anderen het slachtoffer bespotten. Weggaan zodra pestgedrag plaatsvindt of juist (letterlijk) aan de kant van het slachtoffer gaan staan. Wijs andere collega's op de positieve kanten van het slachtoffer Zoek medestanders onder de collega's, want hoe meer mensen het pesten afkeuren, hoe groter de kans dat het stopt. De dader beleeft dan immers weinig lol meer aan haar gedrag. Met het oog op de veiligheid van de collegiale omgang en van de bedreigingen hiervan, kan je dit in het team aankaarten of bij je leidinggevende. Een andere mogelijkheid is in gesprek gaan met een vertrouwenspersoon. Bij sommige ziekenhuizen heb je zelfs een extern vertrouwenspersoon, als je het niet vertrouwt naar iemand in huis te gaan. Wat te doen als jij gepest wordt? • • • • • Probeer naast je werk zo veel mogelijk afleiding te zoeken. Het werk is maar een klein deel van je leven! Als de situatie dat toelaat, probeer dan in eerste instantie zelf met de dader(s) te gaan praten en geef aan dat je het gedrag niet prettig vindt. Maak aan pestkoppen duidelijk dat hun gedrag je belemmert. Maak ze duidelijk dat ze te ver gaan. Beschrijf het gedrag daarbij heel objectief. Zeg niet 'jij pest mij' maar 'Jij noemt mij steeds 'die kale', dat vind ik niet prettig, en ik wil je vragen daarmee te stoppen'. Praat zoveel mogelijk in de ik-vorm. Werkt dat niet of durf je dat niet, dan kun je hulp van derden inroepen. Zoek iemand die kan bemiddelen tussen jou en de dader(s). Zoek iemand die niet te bedreigend is voor de pester(s) of de organisatie. Bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon of een bedrijfsmaatschappelijk werker. Zij hebben geheimhoudingsplicht en mogen geen actie ondernemen zonder jouw toestemming. Samen met de vertrouwenspersoon kun je nagaan wat verstandig is. Aan elke interventie kleven risico's. Daarom is het goed om voordat je tot actie overgaat voors en tegens van de interventies te overwegen. Als deze informele interventies niet helpen of als het om zeer ernstig ongewenst gedrag gaat, kun je overwegen om een formele klachtenprocedure te starten. Hierdoor escaleert de situatie wel. Ook is het emotioneel zeer belastend. Soms is er onvoldoende bewijs en wordt een klacht ongegrond verklaard. Laat je van te voren goed (door de vertrouwenspersoon) voorlichten over de risico's van een klachtenprocedure. Helpt het allemaal niet, dan zou je in het uiterste geval kunnen omkijken naar een andere baan op een andere afdeling of locatie. Neem in ieder geval niet zomaar vrijwillig ontslag zolang je geen andere baan hebt. Dan verspeel je namelijk al je rechten op bijvoorbeeld een uitkering. Misschien zijn er wel mogelijkheden om je contract te laten ontbinden, eventueel met toekenning van een schadevergoeding als blijkt dat je werkgever niet voldoende gedaan heeft om het probleem op te lossen. Bronnen: Hubert Consult, Onderzoek, training en advies, ter verbetering van omgangsvormen op het werk, artikelen over pesten uit Nursing: december 2006 en juli-augustus 2014.