Aan: xxx, Wethouder Gemeente xxx & Raadsleden Gemeente xxx Van: Mw I. Brokx en Mw K. Bischoff, verpleegkundig specialisten, Zorggroep xxx, namens collega’s van regio xxx Jeugdgezondheidszorg Betreft: reactie vanuit onze praktijk m.b.t. de Kadernota sociaal domein “Doen wat nodig is” en de aankomende Wet op de Jeugdzorg 28-1-2014 Geachte xxx, Binnenkort worden in het kader van de nieuwe Jeugdwet door de gemeente belangrijke beslissingen genomen, afgestemd op de Kadernota sociaal domein “Doen wat nodig is” van de gemeente Almere. Deze nota biedt zeker nieuwe kansen. Wij waarderen dat de gemeente met dit plan heeft laten zien dat zij op een serieuze wijze met de inhoud van de zorg aan de slag is gegaan. Tevens realiseren we ons dat het voor de gemeente geen gemakkelijke taak is om dit omvangrijke proces in goede banen te leiden. Naar aanleiding van de politieke markt van donderdag 23 januari verbaast het ons zeer om te vernemen dat Zorggroep Almere door sommigen als een bedreiging wordt gezien, alsof zij erop uit zou zijn de gehele markt in handen te krijgen. Voor ons is dit o.a. aanleiding geweest om nu te reageren. Omdat wij in de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0-4 jaar veel ervaring hebben met werken in gezinnen, dus van dichtbij zien wat er achter de voordeur speelt, wijk- , m.a.w. buurtgericht, willen we u vragen de volgende punten mee te nemen in uw besluitvorming. Onze werkgever Zorggroep Almere, begonnen in een samenwerkingsverband van SMGA, MADI en Kruisvereniging Flevoland, is er in geslaagd een eerstelijnsorganisatie ( eerst EVA, later Zorggroep Almere) te worden waarbij belangrijke uitgangspunten waren en nog steeds zijn: cliënt centraal, dus multidisciplinaire samenwerking/ afstemming, korte lijnen, wijkgericht, dicht bij de klant, professionals in loondienst . Het ging hen altijd om de ‘klant’. Genoemde punten leven nog altijd onder de huidige professionals. De JGZ 0-4 jaar van Zorggroep Almere vervult genoemde uitgangspunten nog sterker, waardoor zij in staat is met allerlei instanties samen te werken. We ondersteunen/ empoweren ouders in hun ouderschap en we begeleiden ze bij lichte opvoedingsproblematiek zelf. Als het nodig is verwijzen we en/of werken we nauw samen met de opvoedadviseurs binnen onze organisatie. We informeren ouders dat zij keuzevrijheid hebben en dat wij ook samenwerken met professionals buiten Zorggroep Almere. Wij respecteren volledig de keuzevrijheid van ouders. Dat de JGZ 0-4 jaar destijds is ondergebracht in de gezondheidscentra van Almere was aanvankelijk uniek in Nederland. Menige collega buiten Almere is nog altijd jaloers op de korte lijnen die wij hebben met de huisartsen en het algemeen maatschappelijk werk (AMW). De meerwaarde ervan horen wij ook van belangrijke adviseurs werkzaam in de nulde-en eerstelijnsgezondheidszorg. 1 Wij hopen dan ook van harte dat genoemde meerwaarde van deze korte lijnen niet verloren zal gaan voor de JGZ 0-4 jaar, maar uitgebreid zal worden met de JGZ 4- 12 en/of 23 jaar. In de jaren ’90 hebben de toenmalige beslissingen in de thuiszorg die zorg versnippert en de afstand in Almere met de huisarts en het AMW vergroot, wat ten koste is gegaan van afstemming en eenduidige, kwalitatieve zorg. Collega’s van ons, goed opgeleide wijkverpleegkundigen, zijn toen aan het bed van de cliënt verdwenen. Inmiddels is die ontwikkeling landelijk herzien en is de wijkverpleegkundige in Almere gelukkig ook weer terug in de gezondheidscentra. Doel van de JGZ is alle kinderen in Nederland in beeld, het bereik in Almere ligt op 95%. Wij vrezen dat wanneer de JGZ activiteiten ondergebracht zal worden in verschillende organisaties dit uiteindelijk ten koste zal gaan van centrale sturing, met als gevolg dat het voor ouders minder vanzelfsprekend zal zijn om naar het consultatiebureau te gaan. Hierdoor dreigt de belangrijkste kracht van de JGZ, namelijk “alle kinderen in beeld” verloren te gaan. Wij vrezen vooral voor de kwetsbare gezinnen die veelal de weg onvoldoende kennen en vaak niet hun hulpvraag kunnen formuleren. Wij zijn van mening dat JGZ optimaal functioneert wanneer zij gehuisvest blijft zoals nu het geval is: laagdrempelig, dichtbij de huisarts en het AMW. Zo kan er in de wandelgangen, daar waar nodig, afstemming plaatsvinden, naast het gebruik van elkaars expertise. Wij horen regelmatig van ouders dat het gezondheidscentrum een prettige, veilige plek is om te komen; je komt er voor je gezondheid. Onze ingang tot de gezinnen is de geboorte van een kind (of een gezin nieuw in de wijk). Dit onderscheidt ons van menig andere professional in de zorg die pas in actie komt als er een hulpvraag, m.a.w. een probleem is. De JGZ die alle gezinnen kent in de betreffende wijk is in staat een aantal efficiënte en effectieve interventies aan te bieden zoals:           inloopspreekuren zorgverlening op maat als er sprake is van dreigende ontwikkelingsachterstand, risicogroepgerichte zorg specifieke doelgroepen zoals bijvoorbeeld eerste generatie niet-Westerse ouders die hun eigen moeder niet in Nederland hebben het maken van een zorgplan samen met de ouder als er sprake is van een complexere problematiek met een plan van aanpak coördinatie van zorg het bewaken van het proces en zo nodig opschalen daar waar nodig is en afschalen waar kan Stevig Ouderschap d.w.z. een aantal extra huisbezoeken bij bijvoorbeeld ouders die niet altijd het goede voorbeeld hebben gehad van eigen ouders en zij die meer onzekerheden ervaren de opvoedspreekuren videohometraining bij ondersteuning van opvoedingsproblemen lactatiekundige zorg 2 En dit kan allemaal geïntegreerd in het wijkteam. Veel collega’s van ons hebben al een nauwe samenwerking met medewerkers van het welzijnswerk in hun buurt. Dat deze samenwerking intensiever wordt met de komst van de nieuwe wijkteams juichen wij toe. Als er aangesloten wordt bij wat er al leeft in de wijken schatten wij de kans van slagen van deze nieuwe wijkteams hoger in. Omdat wij onze wijken goed kennen lijkt het ons daarom zinvol de JGZ in een vroeg stadium te betrekken bij concrete plannen in de wijk. Bijvoorbeeld bij het project Buurtzorg Jong. Dit project heeft volgens ons meer kans van slagen als er met de JGZ in de wijk zou zijn afgestemd. Voor onze collega’s AMW geldt, denken wij, hetzelfde. Zoals al eerder genoemd zijn wij in staat om de korte lijnen met de huisartsen te behouden. Tot slot willen wij u erop wijzen dat wij, net zoals de huisarts en het AMW generalisten zijn. Wij werken volgens het programma Samen Starten op basis van motiverende gespreksvoering waarin de 5 domeinen (te weten: de competentie van de ouder, rol partner, sociale steun, obstakels, welbevinden van het kind) aan bod komen. Deze sluiten goed aan bij het nieuwe uitgangspunt “Wat heeft dit gezin nodig om zelfstandig te kunnen functioneren”. Wij zijn blij met de positieve insteek van het standpunt van staatssecretaris Van Rijn d.d. 2/7/2013 m.b.t. de JGZ dat uitgaat van: ontzorgen, normaliseren, eigen kracht, onnodig medicaliseren tegengaan en eerder de juiste integrale hulp op maat. In de JGZ 0-4 jaar zijn wij er al op gericht te normaliseren i.p.v. te problematiseren en waar nodig effectief te verwijzen of toeleiden naar andere vormen van hulp of ondersteuning. En wij zijn er voor die gezinnen die al behandeling(en) achter de rug hebben zonder resultaat (achterdeur). Wij zijn werkzaam als jeugdverpleegkundigen (HBO), jeugdartsen (steeds meer artsen volgen de nieuwe opleiding tot jeugdarts) en verpleegkundig specialisten (MANP). Wij pleiten voor hoog opgeleide professionals aan de voordeur èn de achterdeur, zodat niet onnodig naar allerlei specifieke hulpverleners wordt doorverwezen. Vooral waar het complexe multiproblematiek betreft! Wij zouden het een goede ontwikkeling vinden als onze samenwerkende partners in de jeugdgezondheidszorg (GGD) en jeugdzorg eveneens dichtbij of zelfs waar mogelijk is vanuit de gezondheidscentra kunnen opereren, daar waar het nulde - en eerstelijnsgezondheidszorg betreft! Mocht het bovenstaande vragen oproepen dan zijn wij natuurlijk bereid het een en ander toe te lichten. Met vriendelijke groet, mede namens onze collega’s JGZ Stad Midden van Zorggroep xxx. Ingrid Brokx en Kim Bischoff PM: Inmiddels wordt deze brief volledig ondersteund door meerdere collega’s uit stadsdeel xxx, xxx, xxx en xxx. __________________________________________________________________________________ Ingrid Brokx, verpleegkundig specialist (werkzaam Stedenwijk, gezondheidscentrum De Spil & De Schakel) 036-5454620 [email protected] Kim Bischoff, verpleegkundig specialist (werkzaam Staatsliedenbuurt & centrum gezondheidscentrum De Driehoek) 036-5454320 [email protected] 3