微分方程式を解くための積分例題(略解) 谷澤俊弘 2015 年 7 月 28 日 1 置換積分 1.1 例題 ∫ 1 4 sin x + C 4 ∫ 1 2. (4x + 3) 5 dx = (4x + 3) 6 + C 24 ∫ 3. (1 + sin x) 3 dx 1. sin3 x cos xdx = 【解法】 ∫ ∫ ( ) 1 + 3 sin x + 3 sin2 x + sin3 x dx ∫ ( ∫ ( ) ) = 1 + 3 sin2 x dx + 3 sin x + sin3 x dx ∫ ∫ ( ) 2 = x+3 sin xdx + 3 + sin2 x sin xdx ∫ ( ∫ ) 1 − cos 2x dx + 3 + 1 − cos2 x sin xdx = x+3 2 } ∫ ( { ) 1 1 = x+3 x − sin 2x + 4 − cos2 x sin xdx 2 4 (1 + sin x) dx = 3 この最後の不定積分は t = cos x と置くと,dt = − sin xdx より, ∫ ( 4−t 2 ) (−dt) = ∫ ( 以上より, 与式 = 4. 5. 6. 7. 8. ) 1 1 t 2 − 4 dt = t 3 − 4t + C = cos3 x − 4 cos x + C 3 3 3 1 5 x − sin 2x − 4 cos x + cos3 x + C 2 4 3 ∫ √ 2 3x + 1dx = (3x + 1) 3/2 + C 9 ∫ ( )4 )5 1 ( 2 2 x x + 1 dx = x +1 +C 10 ∫ 1 x2 x2 x e dx = e + C 2∫ ∫ 1 cos x dx = dx = log | sin x| + C tan x sin x ∫ x ( ) e dx = log e x + 1 + C ex + 1 1 ∫ ( ) 1 x 2 dx = log x + 1 +C 2 2 ∫ x +1 1 10. dx = log | log x| + C x log x 9. 2 部分積分 2.1 例題 ∫ 1. 2. 3. ∫ ∫ ∫ x sin xdx = −x cos x + sin x + C x e x dx = (x − 1) e x + C log xdx = x log x − x + C 1 2 1 x log x − x 2 + C 2 4 ∫ 1 3 1 2 5. x log xdx = x log x − x 3 + C 3 9 ∫ ( ) 2 −x 2 6. x e dx = − x + 2x + 2 e−x + C ∫ 7. x 2 sin xdx = −x 2 cos x + 2x sin x + 2 cos x + C ∫ ( ) ( ) log x 2 dx = x log x 2 − 2x log x + 2x + C 8. x log xdx = 4. 3 応用 3.1 例題 ∫ 1 3 (2x + 3) 7 − (2x + 3) 6 + C [ t = 2x + 3 ] 28 24 ∫ √ √ 2 4 x2 dx = (x − 1) 5/2 + (x − 1) 3/2 + 2 x − 1 + C [ t = x − 1 ] 2. √ 5∫ 3∫ x−1 ∫ [ 2 x 1 1 (x−2)+2 x dx = log |x−2|− 3. dx = dx+2 +C (x−2) 2 = (x−2) 2 = 2 2 x − 2 x − 2 (x − 2) (x − 2) ∫ √ √ 2 12 4. x 2 x + 3dx = (x + 3) 7/2 − (x + 3) 5/2 + 6 (x + 3) 3/2 + C [ t = x + 3 ] 7 5 ∫ 1 1 8 7 (2x − 1) 9 + C 5. 4x (2x − 1) dx = x (2x − 1) − 4 72 【解法】 f (x) = 4x, g ′ (x) = (2x − 1) 7 として部分積分 ∫ 1 2x 6. e2x cos 3xdx = e (3 sin 3x + 2 cos 3x) + C 13 【解法】与式を I と置き, f (x) = e3x , g ′ (x) = cos 3x として部分積分を行うと, ∫ 1 1 I = e2x sin 3x − 2e2x · sin 3xdx 3 3 ∫ 2 1 2x e2x sin 3xdx. = e sin 3x − 3 3 1. x (2x + 3) 5 dx = 2 1 x−2 + 2 (x−2) 2 ] 第 2 項を f (x) = e2x , g ′ (x) = sin 3x として部分積分して 1 I = e2x sin 3x − 3 1 = e2x sin 3x + 3 { ( ) } ∫ 2 1 2x 1 2x − e cos 3x − 2e − cos 3xdx 3 3 3 ∫ 2 2x 4 e cos 3x − e2x cos 3xdx. 9 9 この最後の不定積分は求めるべき I であるから ( 1+ ) 4 2 1 I = e2x sin 3x + e2x cos 3x + C 9 3 9 1 2x e (3 sin 3x + 2 cos 3x) + C. I= 13 C ∫ は不定定数である。 x3 dx 7. x−1 【解法】 x3 1 = + x2 + x + 1 x−1 x−1 であるから, ∫ ∫ 8. x3 dx = x−1 ∫ ( ) 1 1 1 2 + x + x + 1 dx = log |x − 1| + x 3 + x 2 + x + C. x−1 3 2 x dx (x + 1)(x + 2) 【解法】 a b x = + (x + 1)(x + 2) x+1 x+2 と置くと,分子は x = a (x + 2) + b (x + 1) x = −1 として a を, x = −2 として b を決めると, x 2 1 = − . (x + 1)(x + 2) x+2 x+1 ∫ ( したがって, 与式 = ∫ 9. ) 1 2 − dx = 2 log |x + 2| − log |x + 1| + C. x+2 x+1 2x + 1 dx (x − 4)(x + 1) 【解法】前問と同様に被積分関数を部分分数に分けると, 2x + 1 9 1 1 1 = · + · . (x − 4) (x + 1) 5 x − 4 5 x + 1 したがって, 1 与式 = 5 ∫ ( ) 9 1 9 1 + dx = log |x − 4| + log |x + 1| + C. x−4 x+1 5 5 3 ∫ 10. 1 dx x 2 (x − 1) 【解法】この被積分関数を部分分数に分ける。 1 ax + b c = + x−1 x 2 (x − 1) x2 と置く。第 1 項では分母が 2 次なので分子を 1 次式で置いていることに注意しよう。通分後の両辺の 分子は 1 = (ax + b) (x − 1) + cx 2 となる。これを満たすように a, b, c を決めて, 1 −x − 1 1 1 1 1 = + =− − 2 + x−1 x x x−1 x 2 (x − 1) x2 より, ∫ ( 与式 = − ∫ 11. ) 1 1 1 1 1 1 − 2+ dx = − log |x| + + log |x − 1| + C = log 1 − + + C. x x x−1 x x x sin 5x cos 4xdx 【解法】三角関数の和積変換公式 sin x cos y = を用いて 与式 = ∫ 12. 1 2 1 {sin (x + y) + sin (x − y)} 2 ∫ (sin 9x + sin x) dx = − 1 1 cos 9x − cos x + C. 18 2 1 dx cos x ∫ 【解法】 与式 = cos x dx = cos2 x ∫ cos x dx 1 − sin2 x この積分は t = sin x と置くと,dt = cos xdx より, ∫ ) 1 1 + dt 1−t 1+t 1 1 = − log |1 − t| + log |1 + t| + C 2 2 1 + sin x 1 + C. = log 2 1 − sin x 1 1 dt = 2 2 1−t ∫ 13. ∫ ( cos 4x sin 3xdx 【解法】 ∫ ∫ 1 与式 = 2 ∫ (sin 7x − sin x) dx = − 1 1 cos 7x + cos x + C. 14 2 1 1 1 − cos 2x dx = x − sin 2x + C 2 2 ∫ ∫ ∫ ( 4 ) 1 3 2 15. sin xdx = sin x sin xdx = 1 − cos2 x sin xdx = cos3 x − cos x + C 3 14. sin2 xdx = 4
© Copyright 2025 ExpyDoc