Eerst het groen, later Wmo-klusjes - WMO

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Dinsdag, 04 maart 2014
WERKBEDRIJVEN Riet de Wit: bijstand wordt steeds minder, armoede bestrijd je door mensen uit de bijstand te halen
Eerst het groen, later Wmo-klusjes
rk -w
e
w
ing - sc
ervar
k
r
e
ling
ho -
Het nieuwe werkbedrijf
van Heerlen zou een model
kunnen worden voor
grotere gemeenten, die
worstelen met de invoering
van de Participatiewet.
door Siebrand Vos
N
u de Participatiewet
door de Tweede Kamer
is, weten gemeenten eindelijk waar ze aan toe
zijn. Zo krijgen ze niet de zorg voor
de grote groep ‘bestaande wajongers’. En is de ‘participatieverplichting voor iederéén met een uitkering’ van tafel, al zullen gemeenten
zoveel mogelijk mensen ‘activeren’
en desnoods tot ‘vrijwilligerswerk’
verplichten.
Sandy Vondenhof (links) en Lindsay Kel doen winkelervaring op in de was- en strijkservice van werkbedrijf Betere Buren in Brunssum. foto Bas Quaedvlieg
In de vier grote Parkstadgemeenten wordt het, los van de bezuinigingsopgave, niettemin een bovengemiddeld zware klus. Parkstad telt
veel mensen met beperkingen in allerlei groepen en het speciaal onderwijs is hier relatief groot. Te veel
inwoners ook hebben geen startkwalificatie (havo/mbo2): 75 procent van de mensen in de bijstand
en ruim de helft van de WW’ers.
In de woorden van de Heerlense
wethouder Riet de Wit (SP): „Het
zit hier nog in de bevolking. Die vicieuze cirkel moeten we doorbreken.”
Afgelopen maand werd besloten
het werkbedrijf Werk Voor Heerlen op te richten, vooruitlopend op
de Participatiewet. En dat niet zo
maar: Nederlandse gemeenten
moeten onder meer voor 25.000 banen zorgen voor mensen met een
arbeidsbeperking. Sociale werkvoorzieningen mogen straks geen nieu-
we mensen meer opnemen, dus
zullen gemeenten zelf iets moeten
doen - zoals ook van het bedrijfsleven een inspanning wordt verwacht. Vakbonden en WSW-raden
vragen zich af of gemeenten die
zorgplicht aankunnen, als nieuwe
arbeidsbeperkten straks direct in
de bijstand komen.
Heerlen heeft met het werkvoorzieningschap een model bedacht voor
deze ingewikkelde opgave. Om te
beginnen worden complete groenploegen van de sociale werkvoorziening overgenomen. Om het werkbedrijf op pijl te houden, wordt
een groep mensen voorbereid om
de vergrijzing op te vangen (flexibele schil). Een ander deel moet bij
het bedrijfsleven worden ondergebracht. Het Jongerenloket en Baanbrekend Werk zijn al volop actief.
Werk Voor Heerlen zal daarnaast
mensen arbeidsfit maken in een
leerwerkbedrijf. Dat begint pas als
de Participatiewet op 1 januari
wordt ingevoerd. De Wit: „Dan krijgen we meer mogelijkheden om
mensen met een arbeidsbeperking
tegen het minimumloon te laten
werken. Dat kan voor maximaal
twee jaar. Er moet wel doorstroming zijn. Daarvoor is het van belang dat het bedrijfsleven mensen
overneemt.”
Als het werkbedrijf eenmaal loopt,
zullen ook openbaar onderhoud en
bepaalde Wmo-klussen worden
verzorgd, verwacht De Wit.
In Brunssum voert het werkbedrijf
Betere Buren, dat afgelopen week
van WOZL is overgenomen, nu al
klussen uit die niet meer worden
vergoed via de Wmo. Zo is er in de
Kerkstraat een was- en strijkservice. Brunssum gebruikte het werkbedrijf tot dusver vooral voor mensen
in de bijstand, die werkritme opdoen en worden begeleid in een
meester-gezel-verhouding. Maatwerk is daarbij het sleutelwoord,
net als als bij Baanbrekend Werk
en het Jongerenloket in Heerlen.
Wethouder Hugo Janssen (Lijst
Borger) signaleert net als collega
De Wit een vicieuze cirkel: „We
merkten dat we derde generatie uit
‘bijstandsfamilies’ aan de deur kregen. Dat kúnnen we niet laten gebeuren.”
Janssen wijst er op dat er sinds vorig jaar verplicht een ‘sluitende aanpak’ is voor iedereen die bijstand
aanvraagt. „Je krijgt waar je recht
op hebt, maar je gaat wel aan de
slag. Maximaal twee jaar bij Betere
Buren. Dat is vooral ook een mensontwikkelbedrijf.”
De crux is dan of er daarna werk is
of een werkervaringsplek in een
professionele omgeving. Dat kan
niet alleen van maatschappelijke organisaties als de corporaties komen. Het bedrijfsleven is nadrukke-
lijk aan zet. Als de maatschappij
minder uitkeringen wil, dan moet
ieder zijn of haar verantwoordelijkheid nemen. Directeur Leefomgeving Harry van der Roes: „We willen met het bedrijfsleven samenwerken: we hebben plekken nodig
voor onze mensen. Gelukkig hebben bedrijven zich ook zelf gemeld.
Het is niet alleen meer iets van de
overheid.”
Hugo Janssen wijst op de babyboomers die de arbeidsmarkt gaan
verlaten. „Als je bedrijven nu al
warm kunt maken voor jobcarving,
is dat ook in hun belang.”
Hoe dan ook, het wordt er door de
combinatie van bezuinigingen, economische ontwikkelingen en de
mismatch op de arbeidsmarkt niet
gemakkelijker op voor gemeenten
en hen die daar op zijn aangewezen. De Wit: „Bijstand wordt minder. Armoede bestrijd je door mensen uit de bijstand te halen.”