Klik hier voor de tekst en de charts

Obligaties 4-4-2014
Algemeen economisch:
Over de afgelopen maanden zet de bestaande trend zich door. De rente blijft per saldo onder druk,
ondanks een tijdelijke hobbel na de start van het afbouwen van de steunmaatregelen in de VS. De
recente aankondiging vanuit Europa, dat de ECB juist overweegt te starten met steunmaatregelen
heeft de rente in Europa weer terug omlaag gezet. Belangrijk te zien is dat vooral de 10 jaars rente in
de zuidelijke Eurolanden aan het dalen is, waardoor het verschil met de noordelijke landen weer wat
kleiner is geworden.
Spectaculair is dat Spanje inmiddels met 1.78%
een lagere rente betaalt op de kapitaalmarkt
dan de VS met 1.8% voor een periode van 5
jaar! De Duitse 10 jaars rente staat nu op 1.6%,
waar Nederland 1.83% moet betalen. Voor
Spanje en Italië is dat bijvoorbeeld nu 3.2 en
3.24%.
Ten tijde van de crisis stonden deze boven de 7%! Het is dus niet vreemd dat de aandelenmarkt
oploopt met deze extreem lage rentevergoedingen op obligaties…
Verwachting van de ontwikkeling van de 10 jaars rente in het komende jaar.
In de afgelopen jaren konden we vaak lezen over de verwachting van een explosief oplopende rente
mocht de economie aantrekken. Dat laatste gebeurde maar mondjesmaat, maar de rente steeg niet,
sterker deze daalde verder. Dat heeft bijvoorbeeld een grote impact op het bedrijfsleven waar
bedrijven zich indekken tegen rente schommelingen. De laatste jaren zijn er massaal renteswaps
afgesloten om zich te beveiligen tegen een oplopende rente. Alleen al voor het MKB zou dat om een
bedrag van €50 miljard gaan, waar nu forse verliezen op worden geleden. Overigens is dat wel beetje
het karakter van een verzekering. Bij brand ontvang je een schadevergoeding, gaat alles goed dan
ben je je premie kwijt. Wat hier echter meespeelt is dat door de gekozen constructie bedrijven wel
degelijk ook een groot verlies kunnen lijden en woningbouw corporatie Vestia was daar een triest
voorbeeld van.
De recente stabilisatie van de markt en aanhoudend lage rente heeft ook voor de obligatie belegger
een nadeel. Obligaties die in rap tempo werden uitgegeven vlak voor en tijdens de crisis met fraaie
rendementen worden nu allemaal vervroegd afgelost, waar verschaffers van het risico kapitaal wel in
die jaren een extreme achtbaan in de koers voorbij zagen komen. Obligaties op 100% uitgegeven
stonden binnen 2 jaar rond de 30, om nu op 100 afgelost te worden….
ING 8% Perpetual
Bekende namen hier zijn de 8% ING Perpetual IV , de 8% KBC, recent de 7% van Achmea en ook de
6% Achmea (voorheen Eureko) lijkt een vervroegde aflossing tegemoet te gaan. Daarnaast hebben
we diverse obligaties gezien die voortijdig werden opgekocht. Denk daarbij aan RBS, Van Lanschot,
ING en zelfs SNS deden dat. Spectaculaire koersstijgingen zien we ook bij de guldens obligaties van
Aegon, de 4.156 en de 4.26%. Deze zijn alleen in 2014 al bijna 30% opgelopen en een aflossing lijkt
ook hier dus nabij.
De % KBC perpetuele lening. We zien hier duidelijk dat in de close up van KBC de koers van de
obligatie terugvalt naar 100%...
Aegon 4.156% 1995 Perpetual (Nog in guldens)
Een heel ander plaatje zien we bij de 9% SRLEV die minimaal tot 2021 loopt. Deze obligatie van SNS
dochter Zwitserleven mag weliswaar geen coupon meer uitkeren en noteert daarom “dirty” met
toevoeging 0%. Normaal goed voor een forse koersduikeling… Dit is echter een cumulatieve obligatie
hetgeen inhoudt dat de overgeslagen coupon incl. rente moet worden ingelopen zodra Zwitserleven
weer coupon mag uitkeren en dat gaat op termijn zeker gebeuren. De koers loopt dus gestaag op
met de oplopende rente ….. Bij hervatten van rentebetaling zal de koers dus weer stevig dalen met
de reeds opgelopen rente die verwerkt is in de koers.
Ook de zwakkere broeders onder de meer exotische namen herstellen. Al blijven de risico’s op deze
obligaties hoog. Voorbeelden zijn de Oostenrijkse volksbank die (nog) geen rente uitkeert , of de IKB,
een Duitse Bank gericht op Duits MKB en vastgoed.
Een ander interessant plaatje is Volkswagen
Dit is geen teken van naderend onheil bij de Duitse autobouwer… De lening van 7% werd in 2011
uitgegeven en was door de sterke naam van VW een groot succes , met dus een hoge koers.
De lening heeft echter een termijn van 5 jaar en loopt nu nog slechts 2 jaar. We zien hier een mooi
voorbeeld van het verschil tussen nominale rente (7%) en de effectieve rente, waarbij men kijkt naar
de nominale rente in verhouding tot resterende looptijd en koers van de obligatie. Stel deze obligatie
loopt nog 2 jaar en de koers is nu 111%. Dan is je effectieve rente als volgt te berekenen. In de
komende 2 jaar ontvang je 14% rente (2*7%), maar verlies je 11% (111-100) aan koers op de
obligatie. Per jaar is je effectieve rente dan slechts (14-11)/2 = 1.5%.
De laatste tijd is er uiteraard ook aandacht voor de Rabo ledencertificaten die tegenwoordig
beursgenoteerd zijn.
Voorheen werden deze certificaten als bullitproof beschouwd, maar nu zijn ze beursgenoteerd en
wordt de koers niet meer actief ondersteund. De rente werd met maar liefst 2% verhoogd en hoog
rendement staat nu eenmaal voor hoger risico…. Gezien het karakter blijft het een mooi rendement,
maar net als bij alle andere obligaties van financiële instellingen zijn er ook risico’s. De nieuwe
voorwaarden van de recent uitgegeven obligaties zijn op basis van de Basel III wetgeving en dus
zullen obligatiehouders zwaarder geraakt worden als het bedrijf in de problemen mocht komen.
Alternatieven worden schaars….
Afhankelijk van de valuta zijn de rendementen op obligaties aan het dalen, door de sterk gestegen
koersen, een fenomeen dat we al eerder bij de staatsobligaties zagen op de sterkere eurolanden.
Kies je voor andere valuta, dan heb je uiteraard ook een valutarisico..
Uitgevende instellingen worden ook steeds creatiever hetgeen het voor de gewone
obligatiehandelaar niet eenvoudiger wordt. Veel obligaties zijn gericht op instituten en niet of slecht
handelbaar voor de particulier, doordat bijvoorbeeld de nominale waarde €100.000 bedraagt.