IJstijden - Rug 400

IJstijden
De vraag
Er zijn meerdere ijstijden geweest, die vanwege de opwarming van aarde, atmosfeer, enz.
weer zijn verdwenen. Tot nu toe waren er minder mensen op aarde, was er geen industrie,
geen verkeer, geen energiecentrales, minder vee, minder landbouw, enz., enz. De
Objectief en begrijpelijk inzicht in wat de werkelijke oorzaken zijn van opwarming en niet
afhankelijk zijn van bangmakerij van belangengroepen of anderen, die op een of andere
manier deze generatie met een schuldgevoel/complex (willen) opzadelen. Volgens
W. Jongen, Groningen
Het antwoord
De afgelopen paar miljoen jaar wordt het klimaatsysteem van de aarde gekenmerkt door
afwisseling van koudere ("ijstijden") en warmere ("tussenijstijden") perioden. Vooral voor
de laatste 800 duizend jaar kennen we deze geschiedenis in veel detail.
We weten ook hoe deze periodiciteit tot stand komt: het wordt veroorzaakt door de kleine,
goed begrepen periodieke schommelingen van de baan van de aarde rond de zon.
De ijstijden-situaties duren veel langer dan de tussenijstijd-situaties (grofweg in de
verhouding 90 duizend tot 10 duizend jaar). Wij leven nu, al een kleine 10 duizend jaar, in
zo'n tussenijstijd-situatie, en het klimaat zal naar verwachting na nog een aantal duizenden
jaren weer richting nieuwe ijstijd gaan. De verschillen tussen een ijstijd en een tussenijstijd
zijn uiteraard zeer groot: wereldwijd gaat het dan om een temperatuurverschil van zo'n 8
graden.
Deze grote en langzame beweging van het aardse klimaat staat helemaal los van de veel
kleinere en kortere schommelingen waar tegenwoordig veel over te doen is. We hebben het
dan over klimaatveranderingen op de termijn van tientallen jaren, en verschuivingen van
fracties van een graad wereldwijd gemiddeld. Er zijn natuurlijke oorzaken voor dit soort
schommelingen, die bijvoorbeeld te maken hebben met de intensiteit van
vulkaanuitbarstingen (stof hoog in de atmosfeer weerkaatst zonlicht en zorgt voor
afkoeling), de activiteit van de zon (overigens nog niet goed begrepen), en nog wel wat
meer effecten.
Naast al deze natuurlijke effecten is er in de 20e eeuw het belangrijke effect van het
verhogen van de concentraties broeikasgassen in de atmosfeer gekomen. Dit wordt door
menselijk handelen veroorzaakt (verbranding van kolen, olie en gas op een enorme schaal).
Broeikasgassen spelen een cruciale rol in het klimaatsysteem, ook van nature al, en het
sterk verhogen van de concentraties van deze gassen heeft een duidelijk verwarmend effect
op het klimaat.
Dit is een goed begrepen klimaateffect (misschien wel het beste van allemaal), en daarop is
de verwachting gebaseerd dat het klimaat zal opwarmen. Dit effect is, te midden van de
natuurlijke schommelingen, al goed waarneembaar in het wereldwijde klimaat, en bij
ongewijzigd menselijk gedrag zal het tot een aanzienlijke klimaatopwarming leiden aan het
einde van deze eeuw van 2 tot misschien wel 5 graden. We maken daarmee ons huidige
tussenijstijd-klimaat nog warmer, een situatie die de afgelopen miljoenen jaren niet
voorgekomen is.
Met vriendelijke groet,
Prof. dr. H.A.J. Meijer
Isotopenonderzoek
Energy and Sustainability Research Institute Groningen
Rijksuniversiteit Groningen

Download Report