Duurzame Zuivelketen

Microvergisters & kelderloze stallen
Hengelo(Gld) 22 januari 2014
Een gezamenlijk initiatief van NZO en LTO Nederland
Mede mogelijk gemaakt door:
Nieuwe uitdagingen door toekomstige ontwikkelingen
Structurele ontwikkelingen in de
zuivelsector naar 2020...
...met duurzaamheid uitdagingen
als gevolg
Schaalvergroting
Bij ~40% afname in aantal boerderijen en gelijk
blijvende veestapel zal gemiddelde omvang bijna
verdubbelen tot ~140 melkkoeien
Toename in broeikasgasuitstoot
Mogelijk nadelige effecten op dierenwelzijn
Toename in antibioticagebruik
Toename melkproductie per koe
Als huidige trend doorzet: gemiddelde
melkproductie per koe neemt toe met 15% (over
periode 2010 – 2020) tot 9.000 kg per jaar
Quotering verdwijnt in 2015
Mogelijk toename van melkproductie in
Nederland tot ~20% (over periode 2010 – 2020)
Afname in weidegang
Toename in het gebruik van soja
Toename in mestproductie
Toename in ammoniakemissie
Waarom een Duurzame Zuivelketen?
•
•
•
•
•
•
•
Ook volgende generaties goed op aarde laten leven, eten en boeren
Maatschappelijk draagvlak van de zuivelsector (‘licence to produce’)
Het levert geld op! (bijvoorbeeld: energiebesparing, langere levensduur koe, minder
antibiotica, kansen met duurzame energie en via de markt)
Voorkomen beperkende regelgeving (zoals dierrechten) door het vermijnden van
stijging milieudruk als gevolg van afschaffing melkquotum
Behoud toppositie en tegemoet komen aan eisen afnemers en consumenten
Versterken imago
Dialoog met maatschappelijke organisaties
Met de Duurzame Zuivelketen willen zuivelindustrie en melkveehouders de Nederlandse
zuivelsector wereldwijd koploper maken op duurzaamheid.
● Thema’s doelen Duurzame Zuivelketen:
- Klimaat & energie
- Diergezondheid & dierenwelzijn
- Weidegang
- Biodiversiteit & milieu
● Realisatie (samen met vele anderen):
- Innovatie
- stimulering (o.a. duurzaamheidsprogramma’s
zuivelondernemingen)
- Monitoring (onafhankelijke derden)
- Niet-vrijblijvende maatregelen (indien nodig)
5
Doelen
Klimaat en energie
30% reductie van broeikasgassen in 2020 ten opzichte
van 1990, inclusief klimaatneutrale groei
20% duurzame energie in 2020 en een energieneutrale
zuivelketen
2% energie-efficiency per jaar (1,5% fabrieken en 0,5%
keten) en in totaal 30% energie-efficiency in de periode
2005-2020, 2% energiebesparing per jaar bij veehouders
Convenant Schoon & Zuinig
Klimaat en energie: verminderen broeikasgassen
Doel:
30% reductie van broeikasgassen in
2020 ten opzichte van 1990, inclusief
klimaatneutrale groei
7
Figuur 2.1
Broeikasgasemissie uit melkveehouderij (cradle to farmgate) in Mton CO2 equivalenten, 2008-2012, in relatie tot het niveau van 1990 (CLM, 2010).
Bron: Informatienet, Productschap Zuivel (2013)
8
Figuur 2.2
Broeikasgasemissie (Mton CO2 -equivalenten) uit zuivelketen (cradle to factory gate,
zonder correctie voor duurzame energie), 2008-2012 in relatie tot klimaatneutrale
groei ten opzichte van de nulmeting.
Bron: Informatienet, , Agenstchap NL (2013) (bewerking LEI), Productschap Zuivel (2013).
9
Broeikasgassen N2O + CH4
Klimaat en energie: verbeteren energie-efficiency
Doel:
2% energie-efficiency per jaar (1,5%
fabrieken en 0,5% keten) en in totaal 30%
energie-efficiency in de periode 2005-2020,
2% energiebesparing per jaar bij
veehouders
11
Figuur 2.4a
Verloop primair brandstofverbruik (PJ) in melkveehouderij in relatie tot doelstelling
(jaarlijks 2% energiebesparing)
Bron: Informatienet, Productschap Zuivel (2013).
12
Figuur 2.6
Verloop energie-efficiency (primair brandstofverbruik in kJ per kg melk) in gehele
zuivelketen (melkveehouderij + melkverwerking) in relatie tot doelstelling (jaarlijks 2%
reductie)
Bron: Informatienet, Agentschap NL (2013) (bewerking LEI), Productschap Zuivel (2013) ).
13
Klimaat en energie: duurzame energie
Doel:
20% duurzame energie en een
energieneutrale zuivelketen
14
Figuur 2.7
Zelfvoorzieningsgraad duurzame energie zuivelketen (%)
Bron: Informatienet, Moerkerken et al. (in voorbereiding), Agentschap NL (2013) (bewerking LEI), Productschap Zuivel (2013).
15
– Innovatie
– stimulering (o.a. duurzaamheidsprogramma’s
zuivelondernemingen)
– Monitoring (onafhankelijke derden)
– Niet-vrijblijvende maatregelen (indien nodig)
Innovatie: Projecten
• Koeien en Kansen & Kringloopwijzer
• Pilots mineralenconcentraat 2012 - 2013
• Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en
kunstmesttypen
• Innovatieprogramma emissiearm veevoer voor herkauwers
• Klimaat voor vernieuwing
• Methaanreductie bij melkvee
• Luchtig over mest
• Het gebruik van mechanisch gescheiden mest in ligboxen voor
melkvee
• Integrale optimalisatie ter vermindering van de emissie van
broeikasgassen
• Management of change Duurzame Zuivelketen (DZK)
• Sectorrapportage Duurzame Zuivelketen (DZK)
Bewustwording & uitrol
•
•
•
•
•
•
•
Energiescan
Uitrol Kringloopwijzer
Collectief aankoop zonnepanelen
Melkvervoer op groengas
Mineralen Concentraten in Derogatie 2014
Stimulerende maatregelen bv. Monovergister
Duurzame stallen – Maatlat & subsidies, fiscale
aftrek
…..
Conclusie
Klimaat en energie
– Broeikasgassen
– Energiebesparing
– Duurzame energie
EEN FLINKE UITDAGING