Jaarverslag 2013 (pdf)

Jaarverslag
2013
rijnwaarden
Wilt u meer weten?
Contactpersoon Wilma Broer
Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect
Telefoon 026 442 17 42
Email [email protected]
Website www.geldersgenootschap.nl
Dit is een uitgave van het Gelders Genootschap ©
Rijnwaarden
Rijnwaarden
jaarverslag
Voor een mooi
2013
Welstandscommissie
Adviseren over
ruimtelijke kwaliteit
Met dit jaarverslag biedt de Welstandscommissie
inzicht in haar werkwijze en plannen waarover in
2013 is geadviseerd. Dat is niet uitputtend, maar
toont wel de breedte van In
delijnadvisering:
kwaliteit
met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen
terug. Dat doet
echter niets af aan het plezier om middels advisering een positieve
van bouwplannen, grote jaar
ruimtelijke
ontwikkebijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook.
2013
lingen en gemeentelijk beleid. Advisering vindt
Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind
voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de
De commissie komt alleeneen
inmeerwaarde
beeld bijgeeft
complexe
economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt
ook de behoefte aan een goede omgeving, een omgeving die het waard is om te werken
‘t Huis
Aerdt
en te wonen. Ik probeer daarom altijd met
de aanvrager
mee te denken, rekening te
houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen
Het jaarverslag biedt raadsleden
ook een nadere
tendens
vanaandacht
mindervoor
regels
en meer
namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld
met minder
de invloed
is op ruimte voor
de omgeving.
Onmisbaar
daarbij de
toelichtingen
en demaar
betrokken
houding
van de
kennismaking met de commissie.
Wij
tonenwaren
hoe we
eigen
initiatief,
wél
met behoud
van de karakmeewerkende ambtenaren.
de gemeente helpen bij het regisseren van ruim-
teristieken die de gemeente kwaliteit en identiteit
telijke kwaliteit. Het gemeentelijk
Stef de Wit beleid is daarbij
geven.
uiteraard de leidraad. Als vaste adviseur kijken
Dit jaarverslag hoopt een impuls te geven om ruim-
we hoe je evenwicht bewaart tussen vrijheid voor
telijke kwaliteit tot een terugkerend onderwerp
burgers en ontwerpers en heldere regie door de
van debat in uw gemeente te maken. Wij nodigen
gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat als gevolg de raadsleden daarom uit om de mandaat- of comvan een wisselwerking tussen betrokkenheid, des-
missievergadering te bezoeken, of om met ons ter
kundigheid én regelgeving. Daarom wordt ingezet
plekke te gaan kijken hoe de borging van ruimte-
op een koers die aansluit bij de maatschappelijke
lijke kwaliteit gestalte krijgt.
Gelders Genootschap
jaarverslag
plannen.
Rijnwaarden
vooral plaats door de adviseur
ruimtelijke
blijft. Mensen
nemen nukwaliteit.
alleen een beslissing om te bouwen of verbouwen als het
Houberg 1
Landschap als Drager
Ontwerp:
Wiendert Hensen, architect
Bestaande situatie
Gelders Genootschap
Landschappelijke analyse
Rijnwaarden
te discussie ontstaan over de introductie
van een nieuw torenelement ( in relatie tot
de bestaande kerktorens). Verder is de
opvallende vormgeving van de brug en de
uitstraling van de woning besproken.
jaarverslag
2013
Een interessant plan met landschappelijke betekenis is een landgoed aan de
Houberg 1. In eerste instantie is een visie
ontwikkeld voor het landschap. In het initiatief wordt de nieuwbouw van een landhuis met een torenelement gerealiseerd.
Ook wordt een nieuwe brug gebouwd.
Verder is een aantal bijgebouwen
gepland. De commissie heeft in beginsel
positief gereageerd op de landschappelijke visie. Over de bebouwing is de mees-
Gelders Genootschap
Concept
Rijnwaarden
jaarverslag
2013
Uitzicht vanuit
de nieuwe villa
Terugblik
Met veel plezier heb ik het afgelopen jaar in
Rijnwaarden gewerkt. De samenwerking met
de ambtenaren van vergunningen en RO verliep
prima. Door het aandragen van oplossingen en
goed overleg met ambtenaren zijn er vrij snel
2013
(meestal binnen één of twee weken) aangepaste
gemeente met veel landschappelijke kwaliteiten.
jaarverslag
Hoewel vele plannen worden afgedaan bij de
mandaatzitting is het soms noodzakelijk om op
locatie te gaan kijken. Voor mijn werk ben ik altijd
met de auto, maar het gebied inspireert om met
de fiets te gaan rijden. Binnenkort hoop ik een
informatief dagdeel te organiseren met de raad.
Wilma Broer
Gelders Genootschap
Loostraat te Aerdt
Rijnwaarden
plannen ingediend. Jullie hebben een prachtige
Pannerdense Waard 10
jaarverslag
2013
Dit project betreft de nieuwbouw van een
tweede woning op een erf in het kader van
de VAB-regeling (vrijkomende agrarische
bebouwing). In eerste instantie werd een
beeldkwaliteitplan geschreven (voor een
specifiek plan) met de positionering van
de woning op een ruime afstand van de
bestaande bebouwing. Het was daarbij
onduidelijk of hier sprake is van één grote
terp of twee kleinere terpen. Tegelijkertijd met de kritiek is er ook in een vroeg
stadium meegedacht aan een mogelijke
oplossingsrichting. Met de inschakeling
van een architect, dhr. Holleman werd het
concept voor de woning aangepast. In het
goedgekeurde ontwerp is er sprake van
een ensemblewerking door middel van
een ‘hooimijt’.
Overzicht
Ontwerp:
Arno Holleman
(Architectengroep Gelderland)
Gelders Genootschap
Vogelvlucht
Rijnwaarden
Erfbebouwing
Gelders Genootschap
Rijnwaarden
jaarverslag
2013
Draagvlak voor
ruimtelijke kwaliteit
De tijd dat de inrichting van onze leefomgeving grotendeels in plannen en regels was
vastgelegd, ligt achter ons. Deregulering,
decentralisatie, eigen verantwoordelijkheid: het zijn begrippen die al vele jaren de
toon zetten, ook in het ruimtelijk domein.
Tegenwoordig is het een ‘andere overheid’
die de kwaliteit van de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt steeds meer samen met
burgers. Het besef is doorgedrongen dat
ruimtelijke kwaliteit niet louter met regels
valt te sturen en dat beleid meer effect
heeft als dit gepaard gaat met input vanuit
de samenleving. Door burgers meer ruimte
Basisschool Het Scathe te Pannerden
te geven voor eigen initiatieven voelen
deze zich meer verantwoordelijk voor de
kwaliteit van hun leefomgeving. De overAanbeveling:
heid kan de aandacht hierdoor verleggen
van regels en normen naar regie en stimu- - De gemeente Rijnwaarden werkt nog
met een welstandsnota van de 1e genelering. Daarnaast is een digitaal werkwijze
ratie, met veel regels en weinig stimuleefficiënt en kostenbesparend voor de
rende opzet.
gemeente. Bovendien is dit klantvriendelijk
Het is te overwegen om een meer inspirichting burgers.
rerende en gebruiksvriendelijke nota op
te stellen, die tevens als digitale webapplicatie kan worden gebruikt.
Renbaan 5, Pannerden
Afgelopen jaar werd in een voorstel
gevraagd om nog meer vrijheid te geven
terwijl het beleid rust op een evenwicht en
samenhang op het erf. Het feit dat geen
enkele woning hier is verkocht wijst wellicht naar een probleem met de opzet.
In dit specifiek geval werd geadviseerd
opnieuw te gaan kijken naar een nieuwe
opzet, met wellicht een andere typologie, desnoods met een wijziging van het
bestemmingsplan. De welstandscommissie staat klaar om mee te denken om te
zoeken naar een oplossing.
Ontwerp:
Joost Italiander
Gelders Genootschap
Reclamebord voor de nieuwbouw
Bestaande situatie
jaarverslag
2013
Doordat projecten niet goed verkopen wil
men vaak kijken naar nieuwe mogelijkheden, zoals bij de geplande ontwikkeling
op het perceel Renbaan 5. In het verleden
is een erfopzet bedacht met de nieuwbouw van vijf woningen. Vanuit het beleid
dient er sprake te zijn van een compact
erf, maar met zo veel woningen maakt dit
soms een geforceerde indruk.
Rijnwaarden
Erfbebouwing
Gelders Genootschap
Afgekeurde voorstel vanwege het ontbreken van een ‘schuur’ uitstraling
Rijnwaarden
Inspiratiebeelden ‘ schuurwoningen’ die op goedkeuring kunnen rekenen
jaarverslag
2013
Bron vlnr:
Maas Architecten
Onix
Kwint Archicten
Maas Architecten
Gelders Genootschap
Rijnwaarden
Hervormde Kerk te Lobith
jaarverslag
2013
De Omgevingswet komt
eraan
Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor
de fysieke leefomgeving. Doel hiervan is
onder meer dat gemeentelijke bestuurders
een bredere afweging kunnen maken bij het
realiseren van ruimtelijke projecten. Niet de
regels staan voorop, maar de vraag of een
project een bijdrage levert aan een ‘goede
ruimtelijke kwaliteit’ en hierdoor ‘meerwaarde’ oplevert. De gemeente is hierbij vooral
een uitnodigende regisseur.
Voorwaarde om als gemeente regie te voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een heldere visie met doelstellingen ligt en waarin
de kernkwaliteiten van de gemeente zijn
verwoord. Dat gebeurt uiteraard in de welstandsnota / nota ruimtelijke kwaliteit, maar
met de komst van de Omgevingswet wordt
een aantal nieuwe instrumenten geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie (facultatief). In
een omgevingsplan worden vooral concrete
richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met
een bestemmingsplan. Een omgevingsvisie
is bedoeld als integrale, strategische visie
waarin keuzes worden gemaakt voor de
inrichting van de leefomgeving. Aspecten
als architectuur, cultuurhistorie, welstand,
stedenbouw, landschap, milieu en economie worden in onderlinge samenhang
als straks de Omgevingswet een
feit is.
- Het gelijk laten lopen van de procedures voor het opstellen van nieuwe
bestemmingsplannen (op termijn
‘omgevingsplannen’) en beeldkwaAanbevelingen:
liteitplannen. Dit biedt een sterkere
- Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu
basis voor ruimtelijke kwaliteit.
alvast aandacht voor het opstellen van
een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet - (Nieuwe) raadsleden kunnen voor een
nadere oriëntatie terecht bij de adviverplicht, maar het is onmisbaar als de
seur ruimtelijke kwaliteit om te kijken
gemeente ruimte wil laten voor initiatiehoe advisering functioneert. Desgeven en niet alles in regels wil vatten. Ook
wenst kunnen hier via het GG ook curanticipeert u met een omgevingsvisie op
sussen voor worden georganiseerd.
een effectief ruimtelijk kwaliteitsbeleid
bekeken. Daarmee is dit instrument straks
hét middel om de ruimtelijke ambities van
een gemeente aan te geven en burgers en
bestuurders hiermee houvast te geven.
Vrijstaande woning
Perspectieven
Ook voor deze locatie is een zeer specifiek beeldkwaliteitplan vervaardigd voor
één woning met drie bouwlagen. In de
afgelopen jaren waren er initiatiefnemers
geïnteresseerd in het perceel, maar niet
met de wens om drie bouwlagen te gaan
bouwen. Reden waarom een ‘frisse blik’
werd gevraagd. De rayonarchitect is op
locatie geweest en heeft vooral gekeken
naar de essentie en doel van het eerder
geschreven beeldkwaliteitplan, los van
de hoeveelheid bouwlagen. Opgemerkt
Gelders Genootschap
Rijnwaarden
jaarverslag
2013
Specifiek Beeldkwaliteitplan
werd dat de entree van de woonwijk
wel degelijk anders zou kunnen worden
gemarkeerd. Als een woning inspeelt op
de landschappelijke waarde van de zone
tussen de lintbebouwing en de achterliggende woonwijk is er zelfs een
ontwerp in één bouwlaag denkbaar. Wel
is de kaprichting bij deze insteek van
belang. Om de woning meer te laten differentiëren is gekozen voor een gedraaide
kaprichting ten aanzien van de tweeOntwerp:
onder -een kapwoningen.
Bert Lamers, Duoplan Doetinchem Architecten
Gelders Genootschap
Rol van de commissie
De commissie vergadert driewekelijks
en concentreert zich vooral op complexe projecten, waarin naast welstand
ook aspecten als stedenbouw, landschap, cultuurhistorie of openbare
ruimte meespelen. Hiertoe is de commissie samengesteld uit meerdere
disciplines.
Rijnwaarden
Voortraject én
oplossingsgericht
Bij de advisering legt de adviseur ruimtelijke kwaliteit de nadruk op het begeleiden
van plannen en initiatieven, liefst door
vooroverleg in een vroeg stadium van
planontwikkeling. Dan bestaat nog volop
ruimte voor de initiatiefnemer. Bij voorkeur
betrekt de gemeente de adviseur ruimtelijke kwaliteit al in de RO-fase van beleidsen planvorming. Ruimtelijke kwaliteit maakt
dan vanaf het begin deel uit van het planologisch en stedenbouwkundig traject. Een
voorbeeld waarvoor de multidisciplinaire
commissie werd ingezet was bij de ontwikkelingen op het perceel Houberg 1.
Integratie met
cultuurhistorie
Wijzigingsplannen voor monumenten
worden door de adviseur ruimtelijke kwaliteit en een adviseur cultuurhistorie van
het Gelders Genootschap in een geïntegreerde mandaatcommissie behandeld.
Dit maakt een frequente en snelle behandeling van dit soort plannen mogelijk.
Overige advisering over cultuurhistorie
vindt plaats door de gemeentelijke monumentencommissie.
jaarverslag
2013
Werkwijze bij de
advisering
De adviseur ruimtelijke kwaliteit van het
Gelders Genootschap is vanuit haar
adviesrol het eerste aanspreekpunt voor
gemeente en initiatiefnemers. Zij adviseert het college van B&W over het brede
spectrum van ruimtelijke kwaliteit, zowel
plannen, beleid als grote ruimtelijke ontwikkelingen.
Het merendeel van de plannen wordt
wekelijks ter plekke bij de gemeente door
de adviseur ruimtelijke kwaliteit behandeld. Dit gebeurt onder mandaat van de
commissie.
Ambtelijke ondersteuning
J. Frieling
Commissie vlnr: Jan Nakken, Wilma Broer, Peter Koelewijn, Sjef van Elk
De cijfers
Afgelopen jaar werden 49 plannen
voorgelegd aan de rayonarchitect, deels
in aanwezigheid van de aanvrager of
ontwerper. Van deze plannen werd 78%
ter plekke door de adviseur ruimtelijke
kwaliteit van een positief advies voorzien.
Voor 22% was een wijziging nodig. Door
oplossingsgericht mee te denken, waren
voor minder dan 2% meer dan twee
Gelders Genootschap
behandelingen nodig. De voltallige
commissie kreeg in totaal 1 plan
voorgelegd. Dit betrof de nieuwbouw
van een woning, c.q. landhuis aan
de Houberg, hetgeen valt onder
grote ruimtelijke en landschappelijke
ontwikkelingen. Tevens werd voor
voor dit plan ook een gecombineerd
welstands- en monumentenadvies
uitgebracht. Alle voorgelegde
plannen waren binnen 2 weken
na behandeling van een advies
voorzien.
Rijnwaarden
jaarverslag
2013
Samenstelling commissie
Voorzitter
G.C.M. van Elk
(wethouder Druten)
Adviseur ruimtelijke kwaliteit/
rayonarchitect
ir. W. Broer
Gelders Genootschap
Architect/Stedenbouwkundige
ir. P. Koelewijn
Landschapsarchitect
ir. J. Nakken
Monumentenlid
W. Weijkamp MA
Gelders Genootschap
Dijkhoevestraat Spijk
Bestaande locatie
Perspectief
Ontwerp:
P.van Olden, architect ( architectenbureau VOM)
Gelders Genootschap
Rijnwaarden
2013
Bij deze vier-onder- een kapwoning ging
het om de bouw van betaalbare woningen. In het eerste gesprek met de architect is gesproken over de sterke repetitie
van vier voordeuren in de voorgevel die
nogal afwijkend is ten opzichte van de
omgeving, bestaande uit meerdere vrijstaande en dubbele woningen. Tijdens
het vooroverleg is meegedacht om deze
repetitie te verzachten en het overhoekse
beeld te versterken, door de verplaatsing van een voordeur naar de zijgevel.
Hierdoor ontstaat een meer individueel
karakter, en er wordt beter ingespeeld op
de hoeklocatie. Bij de verdere uitwerking
is aandacht gevraagd voor de terreinrichting. Bij de indiening van de formele
aanvraag, waren alle opmerkingen goed
verwekt, waardoor ingestemd kon worden met het plan.
jaarverslag
Betaalbare woningen

Download Report