Jaarverslag 2013 (pdf)

Jaarverslag
2013
Ermelo
Ermelo!
Wilt u meer weten?
Contactpersoon Leo van Grondelle
Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect
Telefoon 026 442 17 42
Email [email protected]
Website www.geldersgenootschap.nl
Dit is een uitgave van het Gelders Genootschap ©
Ermelo
jaarverslag
Voor een mooi
2013
Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
Adviseren over
ruimtelijke kwaliteit
Met dit jaarverslag biedt de Commissie Ruimtelijke
Kwaliteit inzicht in haar werkwijze en plannen
waarover in 2013 is geadviseerd. Dat is niet uitputtend, maar toont wel de breedte
van de advisering:
In lijn met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen
jaar terug.
Dat
doet echter niets af aan het plezier om middels advisering een positieve
kwaliteit van bouwplannen,
grote
ruimtelijke
bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook.
2013
ontwikkelingen en gemeentelijk beleid. Advisering
Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind
vindt vooral plaats door de
adviseur
ruimtelijke
blijft.
Mensen nemen
nu alleen een beslissing om te bouwen of verbouwen als het
economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt
ook de behoefte aan een goede omgeving, een omgeving die het waard is om te werken
Nieuwbouw
Rabobank
en te wonen. Ik probeer daarom altijd met
de aanvrager
mee te denken, rekening te
houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen
Het jaarverslag biedt raadsleden
ook een nadere
tendens
vanaandacht
mindervoor
regels
en meer
namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld
met minder
de invloed
is op ruimte voor
de omgeving.
Onmisbaar
daarbij de
toelichtingen
en demaar
betrokken
houding
van de
kennismaking met de commissie.
Wij
tonenwaren
hoe we
eigen
initiatief,
wél
met behoud
van de karakmeewerkende ambtenaren.
de gemeente helpen bij het regisseren van ruim-
teristieken die de ge­meente kwaliteit en identiteit
telijke kwaliteit. Het gemeentelijk
Stef de Wit beleid is daarbij
geven.
uiteraard de leidraad. Als vaste adviseur kijken
Dit jaarverslag hoopt een impuls te geven om ruim-
we hoe je evenwicht bewaart tussen vrijheid voor
telijke kwaliteit tot een terugkerend onderwerp
burgers en ontwerpers en heldere regie door de
van debat in uw gemeente te maken. Wij nodigen
gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat als gevolg de raadsleden daarom uit om de mandaat- of comvan een wisselwerking tussen betrokkenheid, des-
missievergadering te bezoeken, of om met ons ter
kundigheid én regelgeving. Daarom wordt ingezet
plekke te gaan kijken hoe de borging van ruimte-
op een koers die aansluit bij de maatschappelijke
lijke kwaliteit gestalte krijgt.
Gelders Genootschap
jaarverslag
complexe plannen.
Ermelo
een meerwaarde geeft voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de
kwaliteit. De commissie komt
alleen in beeld bij
‘t Trefpunt
Particuliere woningbouw
Gelders Genootschap
Ontwerp:
Veluws ontwerpbureau
Nieuwbouw woning in Ermelo-Noord
Nieuwbouwwoning ’t Trefpunt
Ermelo
middelen die een opdracht­gever ter
beschikking staan. De afgebeelde
woning op ’t Trefpunt is daar een mooi
voorbeeld van. Met een beperkt budget
is door de ontwerper in overleg met de
commissie een evenwichtig doch sober
huis tot stand gebracht.
jaarverslag
2013
Ondanks de crisis worden er in Ermelo
nog steeds nieuwe particuliere woningen
gerealiseerd. Soms door sloop van de
oude woning zoals de grote woning die in
Ermelo-Noord gerealiseerd wordt, soms
door de nieuwbouw op te verwerven
bouwkavels zoals op ‘t Trefpunt. Natuurlijk
is het voldoen aan het beleid een belangrijke voorwaarde bij de beoordeling van
de plannen, tegelijk wordt ook rekening
gehouden met de soms meer beperkte
terugblik
Het bestuur van de gemeente Ermelo is bijzonder
betrokken bij de kwaliteit van de openbare ruimte.
Deze betrokkenheid is ook terug te vinden als het
gaat om ruimtelijke kwaliteit of welstand. Tussen
het bestuur en welstand zijn dan ook diverse open
2013
gesprekken gevoerd over de diverse ingrepen die
het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat
raad in deze gesprekken toont, waardeer ik als
Ontwikkelingen aan ‘t Weitje
adviseur zeer. Om mijn werk op het gebied van
ruimtelijke kwaliteit op een constructieve manier
ingrepen, tevens zal op korte termijn de welstands-
te kunnen verrichten, is draagvlak en betrok-
nota worden vernieuwd. Het zijn prima initiatieven
kenheid van het bestuur namelijk een belangrijk
om Ermelo voor nu en in de toekomst een nieuw
fundament. Om voor de toekomst nieuwe ontwik-
gezicht te geven!
kelingen blijvend positief te stimuleren, lopen er
diverse initiatieven om het beleid voor het centrum
ir. Leo van Grondelle,
te verbeteren in samenwerking met de betrokken
adviseur ruimtelijke kwaliteit voor de gemeente
ondernemers en bewoners. Niet alleen is er een
Ermelo
nieuwe beeldkwaliteitplan in ontwikkeling dat
duidelijke handvaten aanreikt voor toekomstige
Gelders Genootschap
Ermelo
op te stellen beleid. De kritische houding, die de
jaarverslag
dit voor gevolgen zal hebben ten aanzien van het
De Arcade
Gelders Genootschap
Nieuwbouw ‘De Arcade’
Bij de nieuwbouw is gestreefd naar een
vormentaal die verwijst naar de kapvormen
van Taxi Bakker en naar een opdeling in
diverse bouwdelen. Het afgebeelde plan
is het eerste nog wat sobere ontwerp.
Met de architect is het gebouw in 2013
besproken en werd er extra aandacht
gevraagd voor een heldere vormgeving
met passende detailleringen, die recht
doen aan deze belangrijke plek. Met interesse wordt uitgezien naar het definitieve
plan. Samen met de nieuwbouw van de
Ermelo
2013
Het afgelopen jaar nam de huisvesting
voor diverse vormen van zorg een belangrijke plaats in de besprekingen van de
commissie. Bijzonder is daarbij dat al deze
gebouwen op prominente locaties zullen
worden gerealiseerd.
Het woongebouw met kleinschalige
ouderenzorg van de Stichting Zorggroep
Noordwest-Veluwe is als eerste bijna
gereed. Het neemt naast de ‘De Verbinding’een belangrijke plek in bij de entree
van Ermelo. In het overleg met de architect
is gezocht naar een passende dorpse
vormgeving, waarbij de architectuur in
samenhang met ‘de Verbinding’ is ontwikkeld.
Na een lange ontwikkeltijd is er duidelijkheid over de plannen voor de locatie Taxi
Bakker in het centrum van Ermelo. Taxi
Bakker vormt een historische plek in het
centrum van Ermelo. Uiteindelijk is besloten tot sloop van de oude bebouwing ten
behoeve van de huisvesting voor dementerende ouderen. De centrumlocatie is
prima geschikt voor een uitbreiding van het
aanbod van beschermd wonen in Ermelo.
jaarverslag
zorg
Rabobank zal ook dit gebouw een versterking van de bebouwing langs de belangrijke Stationsstraat gaan vormen.
Ontwerp:
Arcom architecten
jaarverslag
Gewijzigde voorgevel (meer onderscheid tussen de diverse bouwdelen)
Gelders Genootschap
Ermelo
Centrumplan ‘de Herbergier’ te Ermelo 2013
Taxi Bakker (voormalige bebouwing)
Aanbeveling:
- Naar aanleiding van diverse gesprekken met de gemeente blijkt er draagvlak te zijn voor het opzetten van
reclamebeleid. Dit zal dan ook in het
beeldkwaliteitplan voor het centrum
worden opgenomen. Aanbevolen
Gelders Genootschap
Ermelo
Wij signaleren bovenstaande tendensen
ook bij de gemeente Ermelo. In het veel
vaker voorkomende vooroverleg kan een
open gesprek plaatsvinden zodat niet
alleen de zienswijze en het belang van de
betrokkene helder wordt, maar in de tot
stand koming van het plan dit heel duidelijk
Beeldkwaliteitplan Groevenbeek
jaarverslag
van invloed is. Een ander voorbeeld is dat
gezocht wordt naar vroegtijdig overleg bij
kleinere of grotere bestemmingsplanwijzigingen. Een goede afstemming tussen
ruimtelijke ordening en welstand is en blijft
daarbij van grote invloed.
2013
Draagvlak voor
ruimtelijke kwaliteit
De tijd dat de inrichting van onze leefomgeving grotendeels in plannen en regels was
vastgelegd, ligt achter ons. Deregulering,
decentralisatie, eigen verantwoordelijkheid: het zijn begrippen die al vele jaren de
toon zetten, ook in het ruimtelijk domein.
Tegenwoordig is het een ‘andere overheid’
die de kwaliteit van de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt steeds meer samen met
burgers. Het besef is doorgedrongen dat
ruimtelijke kwaliteit niet louter met regels
valt te sturen en dat beleid meer effect
heeft als dit gepaard gaat met input vanuit
de samenleving. Door burgers meer ruimte
te geven voor eigen initiatieven voelen deze
zich meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun leefomgeving. De overheid
kan de aandacht hierdoor verleggen van
regels en normen naar regie en stimulering.
Zie bijvoorbeeld innovatieve instrumenten
als de ‘kookboeken’ voor de leefomgeving
(www.omgevingswet.pleio.nl).
wordt om dit in overleg met de
diverse ondernemers en de CRK
op te stellen. In het kader van burgerparticipatie speelt inspraak van
burgers bij het opstellen van beleid
een belangrijke rol. Het draagvlak om
ook daadwerkelijk rekening te houden met het vast te stellen beleid zal
daarmee vergroot worden.
Gelders Genootschap
Ermelo
Een kleine woninginbreiding in het centrum van Ermelo
jaarverslag
2013
De Omgevingswet komt
eraan
Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor
de fysieke leefomgeving. Doel hiervan is
ondermeer dat gemeentelijke bestuurders
een bredere afweging kunnen maken bij
het realiseren van ruimtelijke projecten.
Niet de regels staan voorop, maar de vraag
of een project een bijdrage levert aan een
‘goede ruimtelijke kwaliteit’ en hierdoor
‘meerwaarde’ oplevert. De gemeente is
hierbij vooral een uitnodigende regisseur.
Voorwaarde om als gemeente regie te
voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een
heldere visie met doelstellingen ligt en
waarin de kernkwaliteiten van de gemeente
zijn verwoord. Dat gebeurt uiteraard in de
welstandsnota / nota ruimtelijke kwaliteit,
maar met de komst van de Omgevingswet
wordt een aantal nieuwe instrumenten
geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie
(facultatief). In een omgevingsplan worden
vooral concrete richtlijnen opgenomen,
vergelijkbaar met een bestemmingsplan.
Een omgevingsvisie is bedoeld als integrale, strategische visie waarin keuzes
worden gemaakt voor de inrichting van de
leefomgeving. Aspecten als architectuur,
cultuurhistorie, welstand, stedenbouw,
landschap, milieu en economie worden in
onderlinge samenhang bekeken. Daarmee
- De procedures voor het opstellen
van nieuwe bestemmingsplannen (op
termijn ‘omgevingsplannen’) en beeldkwaliteitplannen gelijk laten oplopen.
Dit biedt een sterkere basis voor ruimtelijke kwaliteit.
Aanbevelingen:
- Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu - (Nieuwe) raadsleden kunnen voor
een nadere oriëntatie terecht bij de
alvast aandacht voor het opstellen van
adviseur ruimtelijke kwaliteit om te
een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet
kijken hoe advisering functioneert.
verplicht, maar het is onmisbaar als de
Een bezoek aan een welstandsoverleg
gemeente ruimte wil laten voor initiatieis daar een uitstekend middel voor.
ven en niet alles in regels wil vatten. Ook
Desgewenst kunnen hier via Gelders
anticipeert u met een omgevingsvisie op
Genootschap ook cursussen voor
een effectief ruimtelijk kwaliteitsbeleid
worden georganiseerd.
als straks de Omgevingswet een feit is.
is dit instrument straks hét middel om de
ruimtelijke ambities van een gemeente aan
te geven en burgers en bestuurders hiermee houvast te geven.
Functieverandering en uitbreiding KNHS
Ontwerp:
Veluwsontwerpbureau
Gelders Genootschap
Functieverandering Telgt
Hoofdkantoor KNHS met bijbehorende stallen
Ermelo
2013
In het buitengebied van Ermelo vinden
relatief veel ontwikkelingen plaatsvinden
op het gebied van functieverandering (zie
ook jaarverslag 2012) zoals ook het afgebeelde plan in Telgt. Het aardige is dat op
deze wijze allerlei bijzondere en kwalitatief
hoogwaardige woningen worden toegevoegd aan het woning bezit. De uitbreiding en nieuwbouw van de KNHS is een
geheel andere ontwikkeling.Het complex
ligt verborgen in het buitengebied langs
de N302. De diverse nieuwe gebouwen
hebben alle aandacht van de commissie
gekregen. Er werd zorggedragen voor
samenhang in de architectuur tussen de
diverse gebouwen. Het nieuwe hoofdkantoor vormt daarbij heel duidelijk de nieuwe
‘kop’van het complex. Het is samen met de
overige gebouwen zorgvuldig in het landschap opgenomen. Het nieuwe complex
is met de uitbreiding en veranderingen een
belangrijke aanwinst voor de (nationale)
paardensport en dus ook een belangrijke
aanwinst voor Ermelo.
jaarverslag
Buitengebied
Gelders Genootschap
Rol van de commissie
De commissie vergaderde driewekelijks
en concentreert zich vooral op complexe
projecten, waarin naast welstand ook
aspecten als stedenbouw, landschap,
cultuurhistorie of openbare ruimte meespelen. Hiertoe is de commissie samengesteld uit meerdere disciplines. Een
mooi voorbeeld is de huidige ontwikkeling
rondom het Weitje waarbij door middel van
vooroverleg en workshops de randvoorwaarden voor nieuwe bebouwing bepaald
worden en de commissie adviezen geeft
ten aanzien van deze opgestelde uitgangspunten.
Ermelo
Voortraject én
oplossingsgericht
Bij de advisering legt de adviseur ruimtelijke kwaliteit de nadruk op het begeleiden
van plannen en initiatieven, liefst door
vooroverleg in een vroeg stadium van
planontwikkeling. Dan bestaat nog volop
ruimte voor de initiatiefnemer. Bij voorkeur
betrekt de gemeente de adviseur ruimtelijke kwaliteit al in de RO-fase van beleidsen planvorming. Ruimtelijke kwaliteit
maakt dan vanaf het begin onderdeel uit
van het planologisch en stedenbouwkundig traject. Door lokaal en digitaal te werken is deze werkwijze efficiënt en kostenbesparend voor de gemeente. Bovendien
is dit klantvriendelijk richting burgers.
Integratie met
cultuurhistorie
Wijzigingsplannen voor monumenten
worden door de adviseur ruimtelijke
kwaliteit en een adviseur cultuurhistorie
van Gelders Genootschap geïntegreerd
behandeld. Dit maakt een frequente en
snelle behandeling van dit soort plannen
mogelijk.
jaarverslag
2013
Werkwijze bij de advisering
De adviseur ruimtelijke kwaliteit van Gelders Genootschap is vanuit zijn adviesrol
het eerste aanspreekpunt voor gemeente
en initiatiefnemers. Hij adviseert het college van B&W over het brede spectrum van
ruimtelijke kwaliteit, zowel plannen, beleid
als grote ruimtelijke ontwikkelingen.
Het merendeel van de plannen wordt
tweewekelijks ter plekke bij de gemeente
door de adviseur ruimtelijke kwaliteit
behandeld. Dit gebeurt onder mandaat
van de commissie. Indien nodig wordt
eventueel een extra overleg ingepland.
Gelders Genootschap
Ermelo
jaarverslag
2013
Aanbevelingen:
- Vroegtijdig en integraal overleg heeft
grote invloed op het eindresultaat.
Het afgelopen jaar heeft dit tot interessante resultaten geleid. Een voorbeeld
daarvan zijn de planbesprekingen
voor de ontwikkelingen aan ’t Weitje.
De gemeente heeft hier heel duidelijk
de regie genomen en samen met de
betrokken partijen en adviseurs duidelijke randvoorwaarden voor deze
ontwikkeling geformuleerd.
- Vroegtijdig overleg blijft een aandachtspunt met name als het gaat om
functieverandering, bestemmingsplanwijzigingen, projectbesluiten,
cultuurhistorie of veranderingen in de
openbare ruimte. Het is aan te bevelen om interne afspraken te maken op
welke wijze dit overleg structureel tot
stand komt.
Renovatie en nieuwbouw
Verborgen gebouwen
Inbreiding achter de kerk aan het Hanengewei
Gelders Genootschap
Ermelo
Upgrading kantoor aan de Putterweg
jaarverslag
2013
Ook relatief kleine ingrepen kunnen een
kwaliteitsslag geven. Dit gebouw langs de
Putterweg, hoewel wat onopvallend door
de terugliggende positie, is een voorbeeld
daarvan.
Met een beperkte aanpassing door middel
van het opnemen van een nieuwe entree,
het aanpassen van de puien en het herinrichten van het voorerf, heeft dit gebouw
meer uitstraling gekregen.
Of anders de inbreiding op een achtererf
aan het Hanengewei. Hoewel het terrein
nog wat sereen oogt, heeft dit relatief
grote gebouw nauwelijks impact op de
omgeving.
Ambtelijke ondersteuning
dhr. A. Wagenaar en dhr. M. Visser
(bij tourbeurt)
Commissie Ruimtelijke Kwaliteit vlnr: J.M.Heetman, J. Reitsma-Buitenhuis, J. van Dijk, J.L.van Grondelle
De cijfers
Afgelopen jaar werden 223 plannen
voorgelegd aan de adviseur ruimtelijke
kwaliteit, deels in aanwezigheid van
de aanvrager of ontwerper. Van deze
plannen werd 81% ter plekke door de
adviseur ruimtelijke kwaliteit van een
positief advies voorzien. Voor 19% was
een wijziging nodig. Slechts 2 plannen
vergden meer dan 2 behandelingen.
De voltallige commissie kreeg in totaal
Mandaatoverleg
vlnr:
ir. J.L. van Grondelle,
dhr. R. Brouwer,
dhr. A. Wagenaar,
dhr M. Visser
Gelders Genootschap
4 plannen voorgelegd. Dit betroffen
voornamelijk grote ruimtelijke /
stedenbouwkundige ontwikkelingen
die in vooroverleg met de commissie
besproken werden.
Tevens werd voor 9 plannen een
gecombineerd welstands- en
monumentenadvies uitgebracht.
Ermelo
jaarverslag
2013
Samenstelling commissie
Voorzitter
mw. J. Reitsma-Buitenhuis
Adviseur ruimtelijke kwaliteit/
rayonarchitect
ir. J.L. van Grondelle
Architect
ir. J. van Dijk
Stedenbouwkundige/
Landschapsarchitect
ir. J.M. Heetman
Burgerlid
dhr. R. de Brouwer
Monumentenlid
ir. M. van Bleek,
Gelders Genootschap (op afroep)
Monumenten
De verbouwde zolderverdieping
Gelders Genootschap
Ermelo
Landhuis Oud Groevenbeek
Het landhuis Oud Groevenbeek van
natuurmonumenten ligt als een verborgen
parel verstopt in de bossen van Ermelo.
Met het opnemen van een aantal recreatieappartementen, heeft het monumentale
pand een nieuwe bestemming gekregen.
De ingrepen daarvoor zijn beperkt gebleven en met respect voor de bestaande
karakteristiek uitgevoerd. Vanwege het
belang van dit plan heeft integraal overleg tussen welstand en cultuurhistorie
plaatsgevonden over de wijze waarop
deze ingrepen het beste konden worden
gedaan. Met de nieuwe bestemming kon
ook geld worden gegenereerd om ook de
omgeving te versterken. De ingreep zorgt
niet alleen voor de renovatie van dit mooie
monumentale pand, maar voegt zowel
voor recreanten als voor de inwoners van
Ermelo een kwaliteit toe!
jaarverslag
2013
Landhuis Oud Groevenbeek