Jaarverslag 2013 (pdf)

Jaarverslag
2013
Winterswijk
Wilt u meer weten?
Contactpersoon Lucas Reijmer
Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect
Telefoon 026 442 17 42
Email [email protected]
Website www.geldersgenootschap.nl
Dit is een uitgave van het Gelders Genootschap ©
Winterswijk
Winterswijk!
jaarverslag
Voor een mooi
2013
Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
ruimtelijke kwaliteit
in winterswijk
In het afgelopen jaar is door onder andere de
economische crisis de bouwnijverheid sterk teruggelopen. Daarnaast is er door veranderingen in het
systeem van het vergunningsvrije
bouwen meer
In lijn met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen
jaar terug.
Dataan
doet echter
niets
ruimte gegeven aan de burgers
om
de zijenaf aan het plezier om middels advisering een positieve
bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook.
2013
achterkant te bouwen. Het gevolg hiervan is een
Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind
een meerwaarde geeft voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de
gen voor onder meer de economie
van de gemeente.
en te wonen.
Ik niet
probeer
altijd met de aanvrager mee te denken, rekening te
wel het groeien van het besef
dat er
opdaarom
winst
houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen
op korte termijn wordt gezocht
maar meer naar een
namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld met minder aandacht voor de invloed is op
de omgeving.
Onmisbaar
warenlijkt
daarbij de
en de betrokken houding van de
Hettoelichtingen
Eelink
grotere diepgang. In het geval
van het
bouwen
meewerkende ambtenaren.
het besef te groeien dat er naar onderscheidende
kwaliteit gezocht wordt, iets
dat
Stef de
Witzich ook voordoet
in het midden- en kleinbedrijf. Het wordt noodza-
deren het als ik samen met het burgerlid voor hen
kelijk om zich positief te onderscheiden om zo het
als klankbord dien en oplossingen aandraag. Dank-
hoofd te bieden aan deze tijd.
zij het vooroverleg met initiatiefnemers en mijn op-
Ik ben nu al geruime tijd werkzaam als Adviseur
lossingsgerichte benadering worden veel plannen
Ruimtelijke Kwaliteit in Winterswijk om dit in de
snel van een positief advies voorzien. Ik denk niet
praktijk om te zetten, en met succes.
direct aan regels maar aan kwaliteit en aan dialoog
Architecten, opdrachtgevers en aanvragers waar-
samen met de burgers.
Gelders Genootschap
jaarverslag
economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt
Gevolg van de omstandigheden
van deze
lijkt
ook de behoefte
aan eentijd
goede
omgeving, een omgeving die het waard is om te werken
Winterswijk
sterke terugloop in de bouwaanvragen
met
gevolblijft. Mensen nemen
nu alleen
een beslissing om te bouwen of verbouwen als het
Buitengebied
Gelders Genootschap
Locatie
Het eerste voorstel
Doorsnede
Het aangepaste voorstel met een eigen opvallende
uitstraling
Winterswijk
2013
De bouw van een overkapping boven
een oude veldoven, een gemeentelijk
monument midden in het buitengebied
van Winterswijk, was in eerste instantie
uitgewerkt in de vorm van een traditionele
schuur. Alhoewel dit beeld op zich wel
zou kunnen passen in het buitengebied
als deze op een erf zou staan is, gezien de
functie als overkapping van dit belangrijke
cultuurhistorische element, geadviseerd
om de overkapping in een andere uitstra­
ling uit te voeren.
Naar aanleiding van dit advies is een
gesprek gevoerd met de opdrachtgeef­
ster en de ontwerper om het ontwerp
tot een goed resultaat te brengen. In dit
gesprek is geadviseerd om het geheel
in een meer eigentijdse strakke vorm­
geving uit te werken, in een open struc­
tuur en met gevels die bijvoorbeeld met
strek­metaal kunnen worden ingevuld.
Naar aanleiding van dit overleg is het
plan geheel aangepast tot een eigentijds
beeld met een grote attentiewaarde.
jaarverslag
Overkapping Veldoven
Het
jaarverslag
Met dit jaarverslag wordt inzicht gegeven in de
werkwijze en de advisering in Winterswijk in 2013.
Het is geen uitputtend overzicht, maar het toont
wel de breedte van de advisering. Het grootste deel
van de advisering vindt een keer per twee weken
2013
plaats door de adviseur ruimtelijke kwaliteit samen
stukken.
Passende nieuwbouw in het buitengebied
Het jaarverslag vormt voor nieuwe raadsleden ook
koers die goed aansluit bij de maatschappelijke
de gelegenheid voor een nadere kennismaking. Wij
tendens van minder regels en meer ruimte voor
laten u graag zien hoe we de gemeente helpen bij
eigen initiatief, maar wél met behoud van de kwali-
het regisseren van ruimtelijke kwaliteit. Het beleid
teit en identiteit van Winterswijk.
van de gemeente is daarbij uiteraard onze leidraad.
Dit jaarverslag hoopt een extra impuls te geven aan
Al vele jaren denk ik als adviseur van de gemeente
het debat in uw gemeente over het thema ruimte-
mee aan een goed evenwicht tussen vrijheid voor
lijke kwaliteit. Wij nodigen de raadsleden daarom
burgers en ontwerpers en een heldere regie door
graag uit om de welstandsvergadering van de ad-
de gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat dan
viseur ruimtelijke kwaliteit te bezoeken, of om met
ook als gevolg van deze wisselwerking tussen
ons op pad te gaan en ter plekke te bekijken hoe de
betrokkenheid, enthousiasme, deskundigheid én
borging van ruimtelijke kwaliteit in uw gemeente
regelgeving. Daarom wordt al jaren ingezet op een
gestalte krijgt.
Gelders Genootschap
jaarverslag
keld voor grotere en complexe ruimtelijke vraag-
Winterswijk
met het burgerlid. De commissie wordt ingescha-
Centrum
Gelders Genootschap
Bestaande situatie
Het eerste voorstel
Het uiteindelijke beeld van de nieuwe winkelpui
Het definitieve voorstel
Winterswijk
2013
Langzamerhand krijgt het centrum van
Winterswijk een eigen uitstraling met een
prettig klimaat voor winkeliers en bezoe­
kers. Dit komt onder andere door de
jaarlijkse Puiprijs, waarin aandacht wordt
gegeven aan kwaliteitsvolle ingrepen bij
winkelpanden in het centrum.
Een voorbeeld van een dergelijke ver­
andering betrof de aanpassing van dit
winkelpand aan de Markt. Kenmerkend in
dit pand is de schrale uitstraling in gevel­
beeld en materiaalvoering.
In het eerste voorstel was alleen de deur­
partij aangepast in combinatie met het
vernieuwen van de gevelbeplating daar­
boven, vanwege de slechte bouwtechni­
sche kwaliteit daarvan.
In gesprek met de bouwkundige is, met
gebruikneming van bouwtekeningen uit
het archief van de gemeente, gezocht
naar een meer passende oplossing.
Hierop is het plan aangepast tot een veel
beter uitziende oplossing.
jaarverslag
verbouwing winkelpand
Gelders Genootschap
Winterswijk
Een ander nieuw landgoed
jaarverslag
2013
Draagvlak voor
ruimtelijke kwaliteit
De tijd dat de inrichting van onze leef­
omgeving grotendeels in plannen en
regels was vastgelegd, ligt achter ons.
Deregulering, decentralisatie, eigen
verantwoordelijkheid: het zijn begrippen
die al vele jaren de toon zetten, ook in het
ruimtelijk domein. Tegenwoordig is het
een ‘andere overheid’ die de kwaliteit van
de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt
steeds meer samen met burgers. Het
besef is doorgedrongen dat ruimtelijke
kwaliteit niet louter met regels valt te
sturen en dat beleid meer effect heeft
als dit gepaard gaat met input vanuit
de samenleving. Door burgers meer
ruimte te geven voor eigen initiatieven
voelen deze zich meer verantwoordelijk
voor de kwaliteit van hun leefomgeving.
De overheid kan de aandacht hierdoor
verleggen van regels en normen naar
regie en stimulering. Zie bijvoorbeeld
innovatieve instrumenten als de
‘kookboeken’ voor de leefomgeving
(www.omgevingswet.pleio.nl).
Een nieuw
landgoed
Gelders Genootschap
heldere visie met doelstellingen ligt en
waarin de kernkwaliteiten van de gemeen­
te zijn verwoord. Dat gebeurt uiteraard
in de welstandsnota, maar met de komst
van de Omgevingswet wordt een aantal
nieuwe instrumenten geïntroduceerd,
namelijk het omgevingsplan (verplicht)
en de omgevingsvisie (facultatief). In een
om­gevingsplan worden vooral concrete
richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met
een bestemmingsplan.
Een omgevings­visie is bedoeld als inte­
grale, strategische visie waarin keuzes
worden gemaakt voor de inrichting van
de leefomgeving.
Winterswijk
De Omgevingswet komt
eraan
Naar verwachting treedt in 2018 de
Omgevingswet in werking: een integrale
wet voor de fysieke leefomgeving. Een
doel hiervan is dat gemeentelijke bestuur­
ders een bredere afweging kunnen maken
bij het realiseren van ruimtelijke projecten.
Niet de regels staan voorop, maar de vraag
of een project een bijdrage levert aan een
‘goede ruimtelijke kwaliteit’ en hierdoor
‘meerwaarde’ oplevert. De gemeente is
hierbij vooral een uit­nodigende regisseur.
Voorwaarde om als gemeente regie te
voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een
Aanbeveling:
–Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu
alvast aandacht voor het opstellen van
een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet
verplicht, maar het is onmisbaar als
de gemeente ruimte wil laten voor
initiatieven en niet alles in regels wil
vatten. Ook anticipeert u met een
omgevingsvisie op een effectief
ruimtelijk kwaliteitsbeleid als straks
de Omgevingswet een feit is.
–De procedures voor het opstellen
van nieuwe bestemmingsplannen
(op termijn ‘omgevingsplannen’) en
beeldkwaliteitplannen gelijk laten
oplopen. Dit biedt een sterkere basis
voor ruimtelijke kwaliteit.
–(Nieuwe) raadsleden kunnen voor een
nadere oriëntatie terecht bij de adviseur
ruimtelijke kwaliteit om te kijken hoe de
advisering functioneert. Desgewenst
kunnen via het Gelders Genootschap
cursussen worden georganiseerd.
jaarverslag
2013
Aspecten als architectuur, cultuur­historie,
welstand, stedenbouw, landschap, milieu
en economie worden in onderlinge samen­
hang bekeken. Daarmee is dit instrument
straks hét middel om de ruimtelijke ambi­
ties van een gemeente aan te geven en
burgers en bestuurders hiermee houvast
te geven.
Buitengebied
De gevels van de paardenrijhal
Gelders Genootschap
Het eerste voorstel met de rijhal strak tegen de weg
De aangepaste situatie met een groenstrook tussen de rijhal en de weg
Winterswijk
2013
De bouw van een paardenrijhal aan
de Slingeweg in het buitengebied van
Brinkheurne was in eerste instantie strak
tegen de weg geplaatst, waardoor de
relatief grootschalige uitdrukking van de
rijhal een grote impact had op de directe
omgeving.
In gesprek met de opdrachtgever en de
ontwerper is het plan aangepast door de
rijhal meer naar achteren te plaatsen met
een groenstrook tussen de hal en de weg.
Daardoor komt de rijhal minder opvallend
over naar de omgeving en is ook de
functionaliteit naar het erf beter.
jaarverslag
Een nieuwe paardenrijhal
Ambtelijke ondersteuning
Gerrit Gerritsen
Commissie vlnr: Lucas Reijmer, Peter Koelewijn, Sjef van Elk, Jan Nakken
De cijfers
Afgelopen jaar werden 149 plannen
voorgelegd aan de adviseur ruimtelijke
kwaliteit en het burgerlid, deels in aan­
wezigheid van de aanvrager of ontwer­
per. Van deze plannen werden er 129
ter plekke door de adviseur ruimtelijke
kwaliteit samen met het burgerlid van
een positief advies voorzien.
Gelders Genootschap
Voor 17 plannen was een wijziging
nodig. De voltallige commissie kreeg
3 plannen voorgelegd: 2 in vooroverleg
en 1 definitieve aanvraag. Dit betroffen
voornamelijk grote ruimtelijke ontwik­
kelingen.
Daarnaast zijn 7 adviezen uitgebracht
over cultuurhistorische aspecten.
Winterswijk
jaarverslag
2013
Samenstelling commissie
Voorzitter
Sjef van Elk, wethouder Druten
Adviseur ruimtelijke kwaliteit
Lucas Reijmer
Gelders Genootschap
Architect
Peter Koelewijn
Landschapsarchitect
Jan Nakken
Burgerlid
Andre Stemerdink
Monumentenlid
Martin van Bleek
Gelders Genootschap