Nieuwsbrief november 2014

dierenartsen dierenartsen d
met passie m
met passie
NIEUWSBRIEF SCHAAP NOV 2014
[email protected]
www.dapkrommerijnstreek.nl
Beste schapenhouders/sters,
Hierbij een uitgebreide nieuwsbrief, waarin met name wordt ingegaan op de parasieten. Lees de brief goed door. De brief is ook na te lezen op onze vernieuwde website
www.dapkrommerijnstreek.nl. Vanaf nu de nieuwsbrief ontvangen via de mail?
Geef uw mailadres even door aan [email protected]
dierenartsen met
PARASIETEN
Door de warme, natte zomer kunnen er aantal lastige infecties een belangrijke rol spelen bij uw koppel schapen. We hebben de laatste tijd intensief contact met de gezondheidsdienst uit Deventer gehad, omdat momenteel de rode lebmaag worm (Haemonchus contortus) en leverbot veel problemen veroorzaken bij lammeren en schapen.
Door het extreme weer zijn er erg veel besmettelijke larven op de weilanden en vinden er gemakkelijk veel
besmettingen plaats en is de cyclus korter dan normaal. Ondanks correct ontwormen en omweiden, kunnen
de schapen een flinke maagdarmwormen infectie hebben en kunnen ze nu al last hebben van leverbot.
Verschijnselen
Rode lebmaagworm: bleke witte slijmvliezen (oog en bek), slechte groei en vermagering, onderkaak oedeem,
harde ingedroogde mestkeutels i.p.v. diarree.
Leverbot: algemeen ziek en slap, bleke slijmvliezen, gezwollen buiken, vermageren, doffe wol en de wol laat
makkelijk los, kaakoedeem, verwerpen, slappe lammeren, maar ook sterfte kan voorkomen.
Preventieve maatregelen
Om de schadelijke gevolgen van maagdarmwormen en leverbot zoveel mogelijk te beperken kunt u de volgende 3 dingen doen. Dit zijn mestonderzoek, ontwormen en omweiden.
Mestonderzoek
Mestonderzoek op de volgende momenten
• 4 weken nadat schapen en/of lammeren op besmet land zijn gezet
• Op 1 juli om te onderzoeken of het nodig is om de lammeren te ontwormen. Volgens parasitologen treden
voor deze datum geen gevaarlijke maagdarmwormbesmettingen op, behalve Nematodirose. Daarbij is het
wel van belang dat behandeladviezen worden opgevolgd van de Wormenwijzer en dat de ooien na het aflammeren ontwormd worden.
• Binnen 10-14 dagen na gebruik van een ontwormmiddel, om te onderzoeken of dit effectief is geweest. Doe
dit vooral als u twijfelt aan de effectiviteit van het middel.
Kosten mestonderzoek
Een los onderzoek: e 15.25. Een jaarpakket met 4x mestonderzoek e 50,Mestmonsternemen: 10 verse poepjes (liefst niet direct van grond) in een zakje.
Ontwormen
Ooien
Ontworm ooien die in de wei aflammeren en daar blijven, binnen 2 weken na aflammeren.
Ontworm ooien die gust zijn, verworpen hebben en niet zogende ooien niet.
Ontwormen is niet nodig buiten het aflammerseizoen en bij ooien met lammeren die tot spenen binnen
gehouden worden. Na het spenen is het dan voor de ooien ook niet nodig om te ontwormen, omdat ze zelf
weerstand opbouwen.
Ontworm 95-98% van alle ooien (per koppel) die met hun lam tot spenen geweid worden eenmalig met een
middel uit groep 2, 3 of 4** minimaal 2 dagen voordat ze de wei op gaan. Kies voor de 2-5% ooien die u niet
ontwormt ooien die ouder, gezond en met goede conditie zijn en bij voorkeur ooien met 1 lam.
**Groepen middelen (beschikbaar via de praktijk):
1: Panacur, Flukiver Combiaa - Niet geschikt voor bestijding van Haemonchus contortus en Teladorsagia circumcincta, omdat deze vaak resistent zijn.
2: Endexa
3: Cydectin 0,1%, Ivomec, Dectomax
4 : Zolvix
a Dit is een gecombineerd middel ook werkzaam tegen leverbot. Gebruik dit alleen als er indicatie is dat tegen leverbot en maagdarm-
wormen behandeld moet worden.
Lammeren die geweid worden
Ontworm lammeren waarbij uit mestonderzoek een besmetting blijkt of als de Wormenwijzer aangeeft dat er
grote kans is op aanwezige besmetting.
Ontworm (net als bij de ooien) 95-98% van de lammeren, met een middel uit groep 2, 3 of 4**. Kies voor de
2-5% lammeren die u niet ontwormt lammeren die de ruimste conditie hebben, het oudste zijn en die worden
geslacht binnen de wachttijd van het gebruikte ontwormmiddel.
NB. Schrijf per weidend koppel lammeren de datum op van de behandeling, de dosering en het middel.
Consulteer de Wormenwijzer vanaf half juni bij iedere verweiding en iedere 4 weken na behandeling voor een
specifiek advies. Soms kan de wormlast vanaf half juni en 4 weken na behandeling namelijk gevaarlijk worden
voor lammeren.
NB. Zorg dat u het ontwormmiddel niet onderdoseert door zo mogelijk de dieren te wegen of anders het gewicht ruim te schatten en
zorg dat ieder te behandelen dier de volledige dosis krijgt.
Omweiden
Volgens omweidschema waarbij de kans op besmetting zo laag mogelijk is. Uitgebreide, informatie die bij uw
bedrijf past, kunt u nalezen op de www.wormenwijzer.nl . Kijk dan bij ‘start wormenwijzer’ en vul de vragen
Beweidingschema
Om wormbesmetting zoveel mogelijk te voorkomen en zo weinig mogelijk te hoeven behandelen is het goed
om de schapen op tijd te verweiden naar veilig land.
Veilig land:
• Wanneer er de afgelopen 3 maanden geen lammeren, schapen of geiten (lammeren) hebben gelopen;
• De 1e beweiding van maximaal 3 weken op alle weiden in het vroege voorjaar (begin maart-begin mei);
• Grasland dat veilig is op 1 november, blijft veilig gedurende de hele winter.
Het is goed om de volgende perioden volgens onderstaand schema te verweiden:
• Half maart - half juni: 3 weken;
• Half juni - half september: 2 weken;
• Half september - 1 november: 2 weken;
• 1 november - half maart: dieren kunnen indien gewenst op hetzelfde land blijven.
Wanneer het erg warm of nat (hoog waterpeil of veel regen) is, is het verstandig de schapen sneller te verweiden, omdat eieren zich dan sneller ontwikkelen tot infectieuze larven. Hierbij kan als kortste periode 10 dagen
worden aangehouden. Korter is niet nodig. Larven kunnen zich namelijk ongeacht de omstandigheden niet
nog sneller ontwikkelen.
NB. Bovenstaand schema geldt voor alle wormsoorten behalve Nematodirrus. Check de wormenwijzer voor een gericht advies. Deze
houdt ook rekening met Nematodirrus.
NB. Zet uw schapen/geiten niet op land waarop koeien hebben gelopen die hun 1e seizoen buiten lopen. Wanneer er koeien hebben
gelopen die al meer dan 1 weideseizoen buiten lopen is dit geen probleem.
AANPAK LEVERBOT
Preventie
Om leverbot zoveel mogelijk te voorkomen kunt u een aantal maatregelen nemen op uw bedrijf om te zorgen
dat de omgeving zo onaangenaam mogelijk is voor de leverbotslakjes om te overleven. Deze maatregelen
worden hieronder vermeld. (Bron: http://www.schapenpedia.nl/leverbot/leverbot_slak_informatieblad.pdf)
Maatregelen tegen lever
•Aankoop van dieren: mestonderzoek en op basis daarvan ontwormen. Houdt ze na het ontwormen nog 3
dagen op stal zodat de wormeieren niet op het land komen.
• Draineer natte weilanden;
• Frees greppels totdat ze dieper dan 10 cm zijn en met haakse, steile randen;
•Frees greppels bij droog en zonnig weer (in plaats van standaard in het najaar) en gooi de modder op het
land, waardoor deze snel kan uitdrogen;
• Zet drinkbakken neer, zodat schapen niet een nat gebied in lopen om te drinken;
•Maak een beweidingsschema waarin natte of mogelijk besmette plekken gemeden worden. Doe dit vooral
in de meest besmettelijke periode;
•Wanneer er een natte plek of greppel in een perceel zit, raster deze uit, zodat de schapen er niet kunnen
komen;
• Zorg voor onderwaterdrainage;
• Pas, wanneer mogelijk, ontwatering toe bij periodieke wateroverlast;
• Zorg dat er geen vaste drinkpunten zijn, waarbij natte plekken in het land ontstaan;
• Stal de dieren vroeg op wanneer dit nodig is.
Onderzoek
Mest, bloed, sectie
Behandeling
Behandel alleen tegen leverbot in overleg met uw dierenarts. Wanneer het wel of niet verstandig is om te behandelen hangt namelijk van verschillende omstandigheden af. Daarnaast is er steeds meer resistentie tegen
de beschikbare middelen en daarom is onnodig behandelen ten sterkste af te raden.
MINERALEN
Mineralen bolussen kunnen worden toegediend aan de ooien, rondom het dekken. Dit zorgt voor een betere
vruchtbaarheid en natuurlijk voor een betere gezondheid van de ooien. Voor e 2,50 per schaap ben je klaar.
Cobalt drench dient ter ondersteuning bij worm- en leverbotbesmetting.
ENTINGEN
Rotkreupel
Bij problemen met rotkreupel kan er behandeld worden met CTC spray en/of antibiotica. Maar er kan ook
geënt worden tegen rotkreupel als rotkreupel al rondgaat. Beter is om preventief te gaan enten net voor de
risicoperiodes (maart en september). De enting werkt 4 maanden.
’t Bloed en zomerlongontsteking
Het is misschien nog vroeg, maar als je schapen voor het eerst wilt enten dan moet 8-12 weken voor het aflammeren voor het eerst worden geënt, 4-6 weken later gevolgd door een tweede enting. Schapen , die jaarlijks
worden geënt, moeten 1 x geënt worden 4 -6 weken voor aflammerdatum.
Heeft u vragen? Neem dan contact op met onze praktijk via de telefoon:
(030) 60 112 38 (ook voor spoedgevallen) of mail naar [email protected].
Mede namens collega’s
Harm Stokman en
Yvette de Geus,
Ruud Pronk - dierenarts
[email protected]
www.dapkrommerijnstreek.nl
spoedgeval (030) 60 11 238
24 | 7 | 365