15 januari 2014 © Het Financieele Dagblad vastgoed Kloo Kloof tussen winkels in grote steden en die daarbuiten wordt snel groter Winkelfonds Vastned koopt in Nederland alleen nog topzaken in zes ‘premium cities’ Martine Wolzak Amsterdam Het bericht dat de Bijenkorf van vijf filialen buiten de Randstad de deuren sluit, kwam in de regio’s vorig jaar aan als een mokerslag. Maar het wordt steeds duidelijker dat dit staat voor een brede trend: de grote en populaire retailers prefereren de grote steden. In de voetsporen van de Bijenkorf zegt beursgenoteerd vastgoedfonds Vastned dat het alleen nog winkelpanden koopt in de ‘high streets’, de beste winkelstraten, van 23 sterke Europese winkelsteden. Voor Nederland kiest het er zes: Amsterdam, Breda, Den Bosch, Den Haag, Maastricht en Utrecht. En dus geen Rotterdam of Eindhoven. De uitverkoren 23 ‘premium cities’, zoals Vastned ze noemt, zijn volgens het fonds ‘aantrekkelijke winkelsteden’, waar de bevolking en de koopkracht groeien, in trek Beursreactie Spanje Beleggers reageerden dinsdag niet onverdeeld enthousiast op de aangescherpte strategie van Vastned. Volgens analisten was gehoopt dat het fonds de verkoop van een deel van de Spaanse vastgoedportefeuille bekend zou maken. In die verwachting was de koers de afgelopen dagen flink opgelopen. Het aandeel Vastned sloot 0,7% lager. Ook andere vastgoedfondsen hadden een moeizame dag. bij toeristen, met nationale en internationale instellingen en universiteiten. Nu maken high street-winkels in deze steden 45% van de portefeuille van Vastned uit, dat moet binnen drie tot vijf jaar 75% worden. ‘De afgelopen twee jaar waren lastig voor de retail’, verklaart bestuursvoorzitter Taco de Groot de gisteren bekendgemaakte strategie. ‘Maar wij zien dat onze high street-winkels in deze steden goed standhouden, zelfs in landen waar het erg moeilijk is, zoals Nederland en Spanje.’ ‘De toplocaties doen het onverminderd goed’, beaamt Gertjan Slob van winkelonderzoeksbureau Locatus. ‘Maar de periferie zakt verder weg. Daardoor groeit de kloof tussen winkelgebieden in de grote steden en daarbuiten.’ Leegstand in Amsterdam is bijvoorbeeld nog geen 4%. Dat is vooral ‘frictieleegstand’; panden die bijvoorbeeld tijdelijk leeg staan tijdens renovatie voor een nieuwe huurder. Maar in Zuid-Limburg of in Delfzijl en omgeving ligt de leegstand boven de 10%. Landelijk is het gemiddelde in zeven jaar tijd gestegen naar 6,9%. Ook het aantal voorbijgangers, passanten, in winkelstraten daalt in de grotere steden minder snel dan daarbuiten, signaleert Locatus. De landelijke trend is al jaren dat de bezoekersstroom gestaag afneemt, maar steden als Utrecht, Maastricht of Amsterdam en de grote winkelcentra hebben daar minder last van. Vastgoedadviseur DTZ Zadelhoff ziet een analogie met de De Amsterdamse Leidsestraat is geliefd. elmer vAN der mArel kantorenmarkt. Net als bij kantoren, is er ook naar winkels steeds minder vraag en worden de beste locaties belangrijker. winkeliers kiezen alleen nog maar steden met een regionale aantrekkingskracht, met veel bezoekers en met mooie winkels. ‘Die combinatie van beleving en een gevarieerd aanbod zal ten koste gaan van de huidige winkelsteden in de provincie’, aldus DTZ Zadelhoff in het vorige week gepubliceerde rapport ‘Vastgoedvisie 2014’. Vastned merkt dat retailers van topmerken, zijn huurders, steeds meer kiezen voor winkels in een stad waar dagjesmensen graag naartoe komen. ‘Met toeristische uitstraling.’ Voor het fonds is een logisch gevolg dat steden als Rotterdam en Eindhoven buiten de boot vallen. ‘Die missen een oude stad, met de aantrekkelijke winkelstraten die daarbij horen’, zegt topman De Groot, die zelf kantoor houdt in Rotterdam. De trek naar de grote en mooie steden zal niet veranderen als de economie aantrekt, verwacht zowel Locatus als Vastned. ‘Economisch herstel zal dat proces alleen maar versnellen’, zegt De Groot. ‘Helemaal mee eens’, reageert Slob van Locatus. ‘Als mensen dan gaan winkelen, willen ze dat alles klopt. Dat alles er is.’ Dat lukt volgens Slob alleen in grote steden, waar mensen uit de hele regio naartoe komen. Anders is de schaal er niet om een breed aanbod rendabel te maken. ‘Daarbuiten zullen de winkelcentra draaien op de dagelijkse boodschappen. Met name modewinkels krijgen het zwaar.’