tijd: van 1250 tot 1500 synthesetekst LWB p. 247 bloei en crisis in de late middeleeuwen wisselwerking tussen stad en platteland bloei van handel en steden (1) wol grondstof laken = nijverheid: specialisatie in Vlaanderen en Brabant: lakennijverheid wol huisnijverheid: verwerking van tot laken verkoop laken op internationale jaarmarkten Brugge = draaischijf internationale lakenhandel China India Noord-Italiaanse steden = draaischijf in periferie van Arabische wereld passieve actieve handel open economie monopolies hanze ontstaan van winstbejag aan de zijderoute handel ontstaan van beurs geldhandel in een gebied kapitalisme Oosten Damascus = poort naar het Bukhara = oasestad hoogtepunt in 13de eeuw steden als Samarkand = parel van de Karakorum = hoofdstad van het zijderoute Mongoolse rijk op reis naar het Mongoolse wereldrijk (2) Khan beroemdste leider = Djengis hoogtepunt begin 13de eeuw Mongoolse samenleving stamverband nomadisch leven in sociaal familieraden nemen beslissingen slavernij de khan (gevangenen) was leider van stammen innen van belasting centraal bestuur: ambtenarenkorpsin Karakorum gevestigd politiek etnische afkomst: diversiteit inkomsten vorst belastingen militair krijgers te grondstoffen in steppen: paard schaars stammentwisten economisch veeteelt (geiten) handel: tussenhandelaars op de handelsroutes jacht cultureel diversiteitverschillende godsdiensten onderwijs cultuur in de stad (3) religie kunst pest crisis in de late middeleeuwen (4) sociale opstanden groeiende sociale tegenstelling op het platteland door: groeiende sociale tegenstellingen in de stad door crisis Vlaamse en Brabantse lakennijverheidoorzaken Latijn taal: klooster- en kathedraalscholen leerplan: zeven vrije kunsten volkstaal taal: lekenscholen handelsvakken leerplan: , boekhouding, talen taal: Latijn geneeskunde leerplan: specialisatie zoals recht universiteiten studie klassieke schrijvers zoals Aristoteles belangrijk vak: filosofie geloof debat tussen wetenschap en bloei wetenschappen ‘renaissance 12de eeuw’ ofwel door paus erkend nieuwe kloosterstichtingen ofwel verketterd kritiek op rijke levenswandel clerus begijnen nieuwe religieuze bewegingen bv. Oordeel schrik voor hel Laatste gods- en wereldbeeld sponsoring instellingen bedevaart toch menselijker beeld goede werken 1000: Romaans sober, rustig, gesloten bouwkunst open 13de eeuw: gotiek versierd,verfijnd, altaarstukken olieverf paneelschilderkunst geschilderd met religieuze thema’s schilderkunst in onze gewestenVlaamse Primitieven aandacht voor mens en natuur versiering handschriften vaak grappig gedichten volkse liederen en ontstaan van een lekencultuur volkstaal taal: Zwarte Dood 1348: kastijdingen boetprocessies en Joden vervolgingen van bevolking arm en rijk daling van de grote kloof tussen eisen hogere lonen boeren eisen betere werkomstandigheden lonen eisen hogere stedelijke ambachten eisen betere werkomstandigheden inspraak eisen politieke 15de eeuw: meesters ook schepenen Engeland waar? en de Nederlanden� enclosure + omheining ( ) reorganisatie heren privatiseren de gemene gronden� grondbezit verarming van boeren verdwijning van horigheid en lijfeigenschap heren verpachten hun gronden boeren werden loonarbeiders zelfstandige keuterboeren verarmden ambacht werd erfelijk ambachten (geschoolden) sloten zich af voor nieuwkomers ongeschoolde nieuwkomers verarmden wol hoge invoerrechten op door Engeland Engeland oorzaken ontwikkeling eigen lakenindustrie in en Holland Zwin verzanding van het omschakeling naar luxetextiel gevolgen specialisatie afgestemd op de markt crisis in Kerk crisis in de wetenschap terrritoriale pijler de Bourgondische hertogen: PERSONELE unie (5) institutionele pijler oorzaken oorzaken gevolg inkomsten kritiek op hoge clerus (meer bekommerd om dan om geloofstaak) lage kritiek op clrerus (niet bekommerd om parochies) Oosters verdeeld christendom door het Schisma ketterijen steeds meer afvalligen in de Kerk door de Kerk als beschouwd aflaten kritiek op de verkoop van rijkdom kritiek op van de Kerk aan de universiteiten verlamming van het wetenschappelijk debat buiten de universiteiten ontstaan van een nieuwe beweging het humanisme van Bourgondische erflanden verbinding� territoriale eenmaking door met de gewesten uit de Nederlanden gewesten en steden centrale instellingen kanselier Bourgondische eerste minister of Mechelen politieke eenmaking centralisatie centrale rechtbank of Parlement van ministerie van Financiën of Rekenkamer van Mechelen einde droom Groot Privilege (1477) van Maria van Bourgondië deuk voor centralisatie overwinning van gewesten en steden muntpolitiek economische eenmaking centralisatie centrale door invoering van de vierlander
© Copyright 2024 ExpyDoc
