Juridische
zaken
Ken je rechten en plichten
Juridische
zaken
Ken je rechten en plichten
Voorwoord
2
Willem Overbosch
3
Directeur MKB Servicedesk
Nederland telt bijna 1.4 miljoen ondernemers. Waarvan
ongeveer 800.000 zonder personeel en bijna 600.000
met personeel. Wij hebben allemaal te maken met de
wetten en regels die de overheid stelt. In het economisch
verkeer maken wij afspraken met klanten, leveranciers en
werknemers. Allemaal afspraken die moeten voldoen aan
de wet en die bescherming moeten bieden in de relaties
tussen personen onderling.
Goede afspraken, de juiste rechtsvorm en heldere
overeenkomsten met klanten, leveranciers en
personeel horen wel bij het zakendoen. Het is ook
niet verrassend dat de meeste vragen die we bij MKB
Servicedesk binnen krijgen, over juridische zaken
gaan. Eindelijk hebben we ze gebundeld in een
praktisch handboek waar je eenvoudig tips en trucs
uit kan halen.
In de afgelopen tien jaar heb ik als ondernemer het
juridische spel leren waarderen als onderdeel van het
realiseren van mijn ondernemersdroom. Sterker nog het
is het cement van je bedrijf. Heb je deze zaken niet op
orde, dan weet je één ding zeker; het komt een keer bij je
terug. Dit kan zijn bij een conflict met een leverancier of
bij de verkoop van je bedrijf.
Ik hoop dat je met dit boek de bouwstenen
van je bedrijf goed kan vermetselen en je
ondernemersdroom kan waarmaken.
Laat mij horen wat je ervan vindt via
@willemoverbosch #juridischezaken
Voorwoord
4
Eelco Stuut
5
Algemeen directeur van USG Legal Professionals
Jij bent natuurlijk het allerliefste bezig met waar je goed in
bent. Ondernemen. Kansen zien, op avontuur gaan, nieuwe
klanten ontmoeten. De verschillende fasen en groei van je
bedrijf brengen echter de nodige juridische vraagstukken en
vaak een flinke stapel papierwerk met zich mee. Dit vergt
veel van je tijd en zorgt dat je je niet altijd kunt focussen op
wat je echt belangrijk vindt. Om al helemaal niet te spreken
over hoeveel tijd en energie juridische conflicten kosten.
Je wilt je geen zorgen hoeven maken over juridische zaken.
Om ervoor te zorgen dat jouw business soepel loopt en je
ruimte blijft houden om je dromen na te jagen is het handig
om een aantal zaken te weten. Welke regels gelden op het
gebied van je bedrijf zoals aansprakelijkheid, personeel,
contracten, algemene voorwaarden, de overheid en het
huren van bedrijfsruimte.
Of om het makkelijker te zeggen: hoe je jouw juridische
zaken regelt. Wij willen je daar graag bij helpen. En daarom bieden we met dit boek Eerste hulp bij Juridische
zaken. Vol met handige achtergrondinformatie die je erbij
kunt pakken als je een juridische vraag hebt. En met tips,
interviews, ervaringen, aandachtspunten en valkuilen waar
je op moet letten.
Want er zijn op juridisch gebied ook veel zaken die
constant veranderen en wetgeving die wordt aangepast.
De komst van de Wet Werk en Zekerheid bijvoorbeeld,
die ervoor zorgt dat er in 2015 op gebied van flexibel
personeel en ontslag een hoop verandert.
Dus pak dit boek erbij als je meer wilt weten over de
juridische kanten die horen bij een bedrijf. Zodat je snel díe
informatie hebt die je nodig hebt en verder kunt gaan met
datgene wat jij het liefst doet: ondernemen.
Inhoudsopgave
Voorwoord
2
1. Je bedrijf
Welke rechtsvorm moet ik kiezen?
Hoe bescherm ik mijn intellectuele eigendom?
Contracten en overeenkomsten
Algemene voorwaarden
Bedrijfsoverdracht
10
12
23
32
40
47
Interview Kees Dolman, Marindex
52
2. Je personeel
Arbeidsovereenkomsten
Flexibele arbeidsovereenkomsten
Proeftijd
De regels bij ontslag
Tussentijdse opzegging tijdelijk contract
58
60
64
72
75
84
Interview Daniëlle Kleyheeg, i4talent
87
3. De overheid
Wijzigingen wetten en regels
Bestemmingsplan en vergunningen
Aanbesteden
92
92
94
99
Interview Johan Draijer, Torquit
102
4. Je bedrijfsruimte
Soorten bedrijfsruimte
Wat staat er in het huurcontract
Opzeggen van huurcontract
Huurcontract eerder eindigen of overdragen
106
108
111
117
120
Interview Erik Willemse, Carla’s Lunch & Diner
123
Colofon
129
Hoe werkt dit
boek?
UITLEG
Zo werkt het:
Waar verwijzen we naar door?
Lees meer
8
Tijdens het lezen van dit boek, zul je
regelmatig een verwijzing naar het internet
tegenkomen. Om het overzichtelijk te
houden, gebruiken we de volgende iconen.
Lees meer
Bij de lees meer iconen vind je directe links naar handige
artikelen waarin je meer kunt lezen over het onderwerp.
Handige tip
Handige tip
Deze tips geven je praktische handvatten om verder te
komen op het deelgebied waarover je aan het lezen bent.
Informatieve video
Informatieve
video
Zie je dit icoon staan, volg dan de clickable link voor een
video.
Download
Download
Bij dit icoon vind je downloads naar ebooks,
whitepapers en andere handige hulpmiddelen die je
nog meer informatie over het onderwerp geven.
9
1 Je bedrijf
10
In de basis van je bedrijf zijn er tal van juridische
zaken om rekening mee te houden. Dit begint bij
de keuze van je rechtsvorm en het beschermen
van je bedrijf en product of dienst. En waar let je
op bij het maken van afspraken met klanten en
leveranciers in overeenkomsten en in algemene
voorwaarden? En ook bij het overnemen of
overdragen van een bedrijf zijn er wat juridische
aandachtspunten.
11
Je bedrijf
Voor welke
rechtsvorm kies je?
Je bedrijf
RECHTSVORM
met privé-vermogen aansprakelijk
(zonder rechtspersoonlijkheid)
eenmanszaak
Bij de oprichting van een bedrijf kies je een
rechtsvorm, dit is vooral belangrijk voor
je aansprakelijkheid als ondernemer en je
belastingverplichtingen. Er zijn twee soorten
rechtsvormen: bij een rechtsvorm zonder
rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, vof, cv of
maatschap) ben je met jouw privévermogen
aansprakelijk voor schulden van je bedrijf.
Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid
(bv, nv, coöperatie, vereniging en onderlinge
waarborgmaatschappij of stichting) is dit in principe
niet het geval.
De meestvoorkomende rechtsvormen in het mkb zijn
de eenmanszaak en de bv.
Vof/CV
maatschap
niet met privé-vermogen aansprakelijk
(met rechtspersoonlijkheid)
BV
NV
Coöperatie
Eenmanszaak
Een eenmanszaak is de rechtsvorm waarbij één natuurlijk persoon in alle opzichten verantwoordelijk is
voor het bedrijf. Een eenmanszaak heeft één eigenaar,
maar kan wél personeel hebben. De eenmanszaak
blijft echter makkelijk te besturen, omdat de eigenaar
alle bevoegdheden heeft. Een eenmanszaak is relatief
eenvoudig op te richten en heeft verschillende fiscale
voordelen voor startende ondernemingen en handelsactiviteiten waarbij een niet al te hoge winst wordt
behaald, zoals de startersaftrek.
Oprichting:
s,AGEOPRICHTINGSKOSTEN
s7EINIGFORMALITEITENALLEENINSCHRIJVING(ANDELS
register
s*EMAGNIETMEERDANÏÏNEENMANSZAAKHEBBEN
(meerdere ondernemingen mogelijk, maar dan in
andere rechtsvorm)
Kapitaal:
s'EENINBRENGVEREIST
13
Je bedrijf
14
Aansprakelijkheid:
Aansprakelijkheid:
s/NBEPERKT
s-ETPRIVÏENONDERNEMINGSVERMOGEN
s6OORHANDELINGENENlNANCIÑNVANDEONDERNEMING
s&AILLISSEMENTPERSOONLIJKFAILLISSEMENT
s/NBEPERKTVOORSCHULDENVANDEVENNOOTSCHAP
s(OOFDELIJKDATBETEKENTDATEENVANDEVENNOTEN
voor 100% privé aansprakelijk kan zijn voor het
gehele bedrag)
s-ETPRIVÏENONDERNEMINGSVERMOGEN
s6OORHANDELINGENENlNANCIÑNVANDEONDERNEMING
ook wanneer de schuld is ontstaan door een handeling of nalaten van de andere vennoot
s'EENAANSPRAKELIJKHEIDVENNOOTSCHAPVOORPRIVÏ
schulden van een vennoot
Belangrijkste nadeel van een eenmanszaak is dat er,
behalve boekhoudkundig, feitelijk geen onderscheid
bestaat tussen privévermogen en ondernemingsvermogen. Dat betekent dat je persoonlijk aansprakelijk
gesteld kunt worden als het misgaat met je bedrijf.
Dit kan directe gevolgen hebben voor je bezittingen,
zoals je woning of spaargeld. Een faillissement van
de eenmanszaak betekent in principe een persoonlijk
faillissement.
Een vennootschap onder firma (vof)
Een vennootschap onder firma is een samenwerkingsverband van twee of meer personen. Dit kunnen ook
twee of meer rechtspersonen (bijvoorbeeld bv's) zijn
die een vof oprichten voor bijvoorbeeld een project.
Een vof is eenvoudig en tegen lage kosten op te richten. Het is wel verstandig om de afspraken tussen de
vennoten in een overeenkomst vast te leggen.
Oprichting:
s,AGEOPRICHTINGSKOSTENOPSTELLENOVEREENKOMSTEN
inschrijving KvK)
s7EINIGFORMALITEITENALLEENINSCHRIJVINGINHET(ANdelsregister
s6ENNOOTSCHAPSOVEREENKOMSTWAARINDEINBRENG
bevoegdheden en winstverdeling is opgenomen, is
zeer aan te bevelen
Ook voor een vof is er feitelijk geen onderscheid tussen het privévermogen en ondernemingsvermogen
(wel boekhoudkundig). Aansprakelijkheid kan bij een
vof directe gevolgen hebben voor de bezittingen van
een vennoot, en dus voor zijn woning of spaargeld.
Een faillissement van het bedrijf kan bij deze rechtsvorm leiden tot een persoonlijk faillissement.
Een commanditaire vennootschap (cv)
Een bijzondere vorm van de vof is de commanditaire
vennootschap (cv). Bij een cv bestaan twee soorten
vennoten: beherende en stille (commanditaire) vennoten. De stille vennoten zijn alleen financieel betrokken,
zij mogen niet namens de cv naar buiten treden.
Oprichting:
s,AGEOPRICHTINGSKOSTEN
s7EINIGFORMALITEITENALLEENINSCHRIJVING(ANDELSREgister
s6ENNOOTSCHAPSOVEREENKOMSTWAARINDEINBRENG
bevoegdheden en winstverdeling is opgenomen, is
zeer aan te bevelen
Kapitaal:
s6ENNOTENBRENGENKAPITAALARBEIDOFGOEDERENIN
Kapitaal:
s6ENNOTENBRENGENKAPITAALARBEIDOFGOEDERENIN
15
Je bedrijf
16
Aansprakelijkheid:
Kapitaal:
s/NBEPERKTVOORSCHULDENVANDEVENNOOTSCHAP
(beherend vennoot)
s(OOFDELIJK
s-ETPRIVÏENONDERNEMINGSVERMOGEN
s6OORHANDELINGENENlNANCIÑNVANDEONDERNEMING
ook wanneer de schuld is ontstaan door een handeling of nalatigheid van de andere vennoot
s'EENAANSPRAKELIJKHEIDVENNOOTSCHAPVOORPRIVÏ
schulden van een vennoot
s3TILLEVENNOOTISINPRINCIPEUITSLUITENDAANSPRAKELIJK
voor het bedrag dat hij heeft geïnvesteerd
s!LSEENSTILLEVENNOOTNAARBUITENTOEOPTREEDTALS
beherend vennoot, dan is hij ook privé aansprakelijk, omdat dit niet is toegestaan
s-ATENBRENGENKAPITAALGOODWILLARBEIDOFGOEDEren in
Een maatschap
Een maatschap is een rechtsvorm met twee of meer
personen ('maten'), die onder een gemeenschappelijke naam een bepaalde samenwerking aangaan.
Er is een verschil tussen de "stille maatschap" en
de “openbare maatschap”. In de stille maatschap
werken de maten ieder in hun eigen onderneming en
onder hun eigen naam, maar verrichten gezamenlijk
rechtshandelingen zoals het aanschaffen van gespecialiseerde apparatuur. In de "openbare maatschap"
nemen de maten aan het rechtsverkeer deel onder
een gemeenschappelijke naam. Dit onderscheid wordt
overigens in de wet niet gemaakt.
Oprichting:
s)NSCHRIJVING(ANDELSREGISTER
s%ENMAATSCHAPSOVEREENKOMSTWAARINDEINBRENG
bevoegdheden en winstverdeling van de maten
schriftelijk is vastgelegd
Aansprakelijkheid:
s%ENMAATSLUITINPRINCIPEEENOVEREENKOMSTUITZIJN
eigen naam en bindt in principe uitsluitend zichzelf
hieraan, behalve als de maten elkaar een volmacht
hebben gegeven om als vertegenwoordiger namens
de maatschap op te treden
s$EMAATSCHAPISNIETAANSPRAKELIJKVOORDESCHULD
van een maat die zelfstandig heeft gehandeld. Als
een maat onbevoegd handelt, zijn de andere maten
in principe niet aansprakelijk.
s!LSDEMAATSCHAPAANSPRAKELIJKISVOOREENSCHULD
(feitelijk wanneer alle maten door hun volmacht
aansprakelijk zijn), geldt als hoofdregel dat iedere
maat voor een gelijk deel aansprakelijk is, tenzij met
de schuldeiser anders is overeengekomen
s!LSDEMAATSCHAPEENOVEREENKOMSTVANOPDRACHT
is aangegaan, geldt dat iedere maat aansprakelijk
kan zijn voor de gehele schuld, behalve als deze de
schuld niet is aan te rekenen (HR 15 maart 2013,
LJN: BY7840).
s-ETPRIVÏENAFGESCHEIDENVERMOGEN
s'EENAANSPRAKELIJKHEIDVOORPRIVÏSCHULDENVANDE
andere maten
Beperking aansprakelijkheid
Aansprakelijkheid van een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid kan tot ernstige gevolgen voor jou
als ondernemer leiden, omdat je privévermogen en
-bezittingen geraakt kunnen worden door zakelijke
aansprakelijkheid. Je kunt die gevolgen overigens wel
beperken, op de volgende manieren:
17
Je bedrijf
18
s$OORAANSPRAKELIJKHEIDUITTESLUITENBIJBEPAALD
gedrag van de tegenpartij of tot een bepaald bedrag. Dit kun je vastleggen in de overeenkomst of
de algemene voorwaarden. Volledig uitsluiten is niet
mogelijk en de eventuele aansprakelijkheid blijft afhankelijk van het oordeel van de rechter, maar als je
de beperking van de aansprakelijkheid goed vastlegt
sta je sterker.
s$OOREENBEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERINGAF
te sluiten. Daarbij is het raadzaam om de aansprakelijkheid in de algemene voorwaarden te beperken
tot maximaal de hoogte van wat door de verzekeraar wordt uitgekeerd.
s$OORHUWELIJKSEVOORWAARDENOPTELATENSTELLEN)N
dat geval valt het vermogen van je huwelijkspartner
buiten de aansprakelijkheid, waardoor niet het volledige privévermogen van je gezin wordt geraakt.
Met rechtspersoonlijkheid
Besloten vennootschap (bv), flex-bv
De besloten vennootschap (bv) is een rechtspersoon
waarbij het kapitaal verdeeld is onder aandeelhouders.
De aandeelhouders zijn degenen die binnen de bv
besluiten mogen nemen. Het bestuur zorgt voor de
dagelijkse leiding van het bedrijf. Bij kleinere bv's is de
ondernemer vaak bestuurder en enige aandeelhouder
waardoor hij zelf beslissingen kan nemen.
Je hoort ook weleens de term flex-bv. Dit is eigenlijk
hetzelfde als een bv, maar wordt zo genoemd omdat
de regels om een bv op te richten sinds 2012 flexibeler zijn.
Oprichting:
s!KTEVANOPRICHTINGBIJDENOTARIS
s3TATUTENDIEOPGENOMENMOETENZIJNINDEAKTE
s)NSCHRIJVING(ANDELSREGISTERTOTDATMOMENTPERsoonlijk aansprakelijk)
s&ORMEELGEENBANKENACCOUNTANTSVERKLARINGNODIG
s-INIMAALÏÏNAANDEELMETSTEMRECHTUITGEVEN
Kapitaal:
s-INIMAAL€ 0,01 inbreng
s+ANMETGELDOFINNATURAEENMANSZAAK
s)NDESTATUTENKUNNENVERBINTENISSENVOORDEAANdeelhouder worden opgenomen (bijvoorbeeld de
verplichting om leningen aan de bv te verstrekken)
Aansprakelijkheid:
s"IJBVINOPRICHTINGHOOFDELIJKAANSPRAKELIJK
s$EBVISEENRECHTSPERSOON$ATBETEKENTDATNIETJIJ
privé opdraait voor eventuele schulden, maar de bv
in de meeste gevallen aansprakelijk is. Je privébezittingen blijven doorgaans buiten schot, tenzij schulden zijn ontstaan door verkeerd handelen van jouw
kant, wanbeleid, fraude of nalatigheid. Dan kun je
wél persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
s$ERISICOSVANHOOFDELIJKEAANSPRAKELIJKHEIDWORDEN
beperkt tot het bedrag waarmee aandeelhouders in
de bv deelnemen.
Let op: als je directeur-grootaandeelhouder (dga)
bent, laten de banken je vaak ook privé mee tekenen
voor leningen. Daardoor ben je alsnog privé aansprakelijk voor de terugbetaling van leningen.
Aandachtspunten
s%ENBVKANZELFSTANDIGAANHETRECHTSVERKEER
deelnemen en kan dus zelf bezittingen hebben,
schulden aangaan en rechten verkrijgen.
19
Je bedrijf
20
s%ENBVMOETJAARSTUKKENOPSTELLENENBIJDE+AMER
van Koophandel deponeren.
s6ERPLICHTINDESTATUTENMOETSTAANNAAMVESTIgingsplaats, doel van de bv, het aandelenkapitaal en
een regeling voor directeuren en/of commissarissen
die plotseling (door ziekte of schorsing bijvoorbeeld)
wegvallen. Hier mag je niet van afwijken.
s(ETISTOEGESTAANOMEENEIGENGESCHILLENREGELINGOP
te stellen. Als die er niet is, dan geldt de wettelijke
geschillenregeling.
s*EMAGAANDELENUITGEVENZONDERSTEMRECHTOFZONder recht op een winstuitkering (dividend). Dit kan
bijvoorbeeld handig zijn bij uitgifte van aandelen aan
werknemers, familieleden of financiers. Je mag de
overdracht van aandelen beperken.
s*EMAGBUITENDEALGEMENEVERGADERINGOMBESLUITEN
nemen. Daardoor kan de bv sneller handelen. Zeker
als er maar één directeur-grootaandeelhouder is.
Naamloze vennootschap (nv)
Dit is ook een vennootschap waarvan het kapitaal
is verdeeld in aandelen, maar een nv heeft naast
aandelen op naam ook aandelen die vrij verhandelbaar zijn. En je hebt een startkapitaal van 45.000 euro
nodig. Verder gelden dezelfde rechten en plichten en
aansprakelijkheid als bij een bv.
Coöperatie (Coöperatieve Vereniging)
Een coöperatie is een zelfstandig rechtspersoon en
kan zelfstandig rechtshandelingen verrichten. De
leden, minimaal twee, zijn samen eigenaar en samen
verantwoordelijk voor het beleid en het gezamenlijke
inkomen. Deze vorm wordt steeds meer door zzp’ers
gebruikt om samen te werken. Denk aan een communicatiedeskundige, vormgever, tekstschrijver en
webbouwer die gezamenlijk opdrachten aannemen.
Oprichting:
Keuze voor een bv
De keuze voor een besloten vennootschap hangt af
van je omstandigheden. De beperkte persoonlijke
aansprakelijkheid is prettig, maar je kunt niet profiteren
van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek. Je
hebt dan ook een aanzienlijke winst nodig voordat het
aantrekkelijk wordt, van zo rond de 150.000 euro. Niet
alleen moet je jezelf een ‘gebruikelijk loon’ uitkeren
van meer dan 40.000 euro waarover je inkomstenbelasting moet betalen, daarnaast betaal je ook vennootschapsbelasting over de winst en eventueel ook
nog dividendbelasting. Het is daarom van belang om
een goede berekening te (laten) maken. Een reden om
één of meerdere bv's op te richten in een concern is
risicospreiding. Je kan zo bijvoorbeeld het eigendom
van een bedrijfspand buiten het risico van de handelsactiviteiten brengen.
s!KTEVANOPRICHTINGBIJDENOTARIS
s3TATUTENDIEOPGENOMENMOETENZIJNINDEAKTE
s)NSCHRIJVING(ANDELSREGISTER
Kapitaal:
s'EENVEREISTEN
s6ASTGELEGDINSTATUTEN
Aansprakelijkheid:
s"IJEENCOÚPERATIEDIENOGNIETISINGESCHREVENBIJDE
KvK , is iedere persoon hoofdelijk aansprakelijk (met
privévermogen!)
s.AINSCHRIJVINGISINPRINCIPEDECOÚPERATIEAANSPRAkelijk, omdat die deelneemt aan het rechtsverkeer
s.AINSCHRIJVINGZIJNLEDENINPRINCIPEAANSPRAKELIJK
voor het bedrag dat ze hebben ingebracht
21
Je bedrijf
Aansprakelijkheid na ontbinding
22
s!LSERNADEONTBINDINGVANEENCOÚPERATIEVEVEReniging een tekort is, dan zijn de (rechts)personen
die ten tijde van de ontbinding lid waren, hiervoor
aansprakelijk, maar ook leden die minder dan een
jaar voor de ontbinding eruit zijn gestapt.
s)NPRINCIPEGELDTDAARBIJDEINDESTATUTENOPGENOmen verdeling. Als er in de statuten geen verdeling
is opgenomen, dan zijn de leden voor een gelijk deel
aansprakelijk. Bij een faillissement geldt de termijn
van een jaar vanaf de dag van de faillissementsverklaring. Je bent dus na faillissement nog een jaar
lang aansprakelijk.
s$EAANSPRAKELIJKHEIDVANDELEDENNAONTBINDING
kan in de statuten worden beperkt of uitgesloten.
Om hier een beroep op te kunnen doen, moet de
coöperatieve vereniging wel de letters U.A. (uitsluiting van aansprakelijkheid) of B.A. (beperkte aansprakelijkheid) consequent achter de bedrijfsnaam
vermelden.
Hoe bescherm je
je intellectuele
eigendom als
ondernemer?
Onder het intellectueel eigendom vallen
zaken en rechten als een bedrijfsnaam, een
zelf ontwikkeld product, een domeinnaam
(URL), een idee of bijvoorbeeld een zelf
geschreven stuk tekst. Daarvan wil je
niet dat een ander er zomaar gebruik van
maakt. Ze worden dan ook beschermd
door intellectuele eigendomsrechten. De
meest voorkomende zijn handelsnaam- en
merkenrechten, auteursrecht en octrooirecht.
Met behulp van die rechten en de wettelijke
bepalingen, kun je je onderneming en
handel beschermen.
Je bedrijf
Handelsnaam
De naam waarmee je bedrijf naar buiten treedt is de
handelsnaam. Voor een goede bescherming op grond
van de Handelsnaamwet is het aan te raden om een
handelsnaam te kiezen die enigszins onderscheidend
is. De handelsnaam "De Bakker" voor een bakker zal
niet snel tot bescherming kunnen leiden.
Bij de keuze van een handelsnaam moet je denken
aan de volgende aandachtspunten:
24
s%ENHANDELSNAAMMAGNIETHETZELFDEZIJNALSDIE
van een andere onderneming die de handelsnaam
eerder in gebruik heeft genomen, tenzij er op basis
van de aard van beide bedrijven en de plaats waar
zij zijn gevestigd geen gevaar voor verwarring bij het
publiek bestaat.
s%ENHANDELSNAAMMAGGEENVERWARRINGWEKKEN
door op een andere handelsnaam te lijken, en je
mag ook niet de merk- of bedrijfsnaam van een
ander in je handelsnaam gebruiken. Check dus altijd
eerst of de handelsnaam of merknaam die je hebt
bedacht al bestaat, of dat hij teveel op een ander
lijkt. Dit geldt ook voor een domeinnaam.
s%ENHANDELSNAAMMAGNIETMISLEIDENDZIJN(ETMAG
je bedrijf niet groter laten lijken, of onduidelijkheid
scheppen over wie de eigenaar is. Een eenmanszaak
kan dus geen meervoud in de naam gebruiken,
zoals De Vries & Co Architecten, omdat het daardoor lijkt dat er meer dan één eigenaar is. En een
kleine buurtwinkel mag zich niet 'Megasupermarkt'
noemen. En voor een bakker is het bijvoorbeeld
niet toegestaan om de naam Autobedrijf Jansen te
gebruiken.
s*EMAGALLEENJEEIGENNAAMGEBRUIKENINJEBEDRIJFSnaam en niet de persoonsnaam van iemand anders,
ook al heb je toestemming van die persoon.
s%ENNVBVOFCOÚPERATIEMOETOPGRONDVANDEWET
haar naam volledig (en tezamen met haar vestigingsplaats) voeren. Daarmee is de statutaire naam
van een onderneming met een van die rechtsvormen
automatisch ook een (van de) handelsna(a)m(en).
Wanneer een andere handelsnaam wordt gebruikt,
moet de volledige naam (en vestigingsplaats) toch
ergens in de correspondentie worden opgenomen.
Bescherming van een handelsnaam
Voor de bescherming van een handelsnaam is het niet
noodzakelijk om deze in het Handelsregister van de
Kamer van Koophandel te registreren. Het is echter
wel verstandig om dit te doen. De KvK onderzoekt bij
een registratie van een handelsnaam namelijk of deze
al bestaat. Omdat de registratie geen vereiste is, kunnen aan de gegevens van de Kamer van Koophandel
geen rechten worden ontleend en blijft het verstandig
om zelf ook onderzoek te doen.
Wanneer is een handelsnaam beschermd?
Het recht op een handelsnaam ontstaat door een
naam als eerste daadwerkelijk te gebruiken in het
economisch verkeer. Van belang is dat uit het bewijs
blijkt dat je bedrijf zich daadwerkelijk met deze handelsnaam presenteert. Dit kan onder andere blijken
uit uitingen op briefpapier, offertes, visitekaartjes, bedrijfswagens, in het telefoonboek en in reclame. Ook
het gebruik van een handelsnaam op een website of
een domeinnaam die wordt gebruikt als handelsnaam
kan tot bescherming leiden.
Wat te doen bij een inbreuk?
Wanneer een ander bedrijf jouw handelsnaam
gebruikt of misbruikt en voldaan is aan voorgaande
voorwaarden, kan de ander worden verzocht om het
gebruik van deze handelsnaam te staken.
25
Je bedrijf
Het is verstandig om dit te doen met een aangetekende brief. Als de ander geen gehoor geeft aan het verzoek, kan een juridische procedure worden opgestart.
In een (kort geding-) procedure bij de rechtbank kan
een verbod worden gevorderd op het (latere) gebruik
van een handelsnaam. Daarbij kan, naast een eventuele schadevergoeding, verzocht worden om een
dwangsom op te leggen. Daarmee is er een directe
financiële prikkel om daadwerkelijk tot beëindiging
van het gebruik van de handelsnaam over te gaan.
Merkenrecht
26
Je bedrijf en je producten of diensten onderscheiden zich door de (bedrijfs-)naam, een logo, stempel,
afdruk, vorm, kleur of een combinatie daarvan. Die
kenmerken wijzen consumenten immers naar de
producten en diensten van je bedrijf en staan symbool
voor je onderneming. De kenmerken vertegenwoordigen een economische waarde. Het kan dan ook
verstandig zijn een merk goed te beschermen, zodat
deze onderscheidende (ken-)merken niet door een
ander worden gebruikt.
Bescherming van een merk
Om een merk te kunnen beschermen, moet het merk
worden geregistreerd. Na de registratie mogen anderen het merk niet gebruiken en mogen anderen ook
geen vergelijkbare naam voeren als dat tot verwarring
kan leiden. Waar het merk wordt geregistreerd hangt
af van de omvang van de gevraagde bescherming.
In Nederland (en de Benelux)
Het merkenrecht is in Nederland geregeld via het Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE).
De registratie van het merk (en overigens ook model-
len en tekeningen) gebeurt bij het Benelux-Bureau
voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Na de registratie geldt de bescherming van het merk dan ook gelijk
voor de gehele Benelux voor een (verlengbare) duur
van 10 jaar. Je krijgt van het BBIE een registratiebewijs.
Hiermee kan worden opgetreden tegen derden die
zonder toestemming het recht van het merk schenden.
Om gebruik te kunnen blijven maken van de bescherming op het ingeschreven merk, moet de merkregistratie worden onderhouden. Dat wil zeggen dat het
merk moet worden bewaakt, gebruikt (indien het
merk vijf jaar niet wordt gebruikt, vervalt de registratie) en up-to-date is. Daarnaast moet de registratie
tijdig worden vernieuwd. Wanneer een merk (iets)
wordt gewijzigd, moet het opnieuw worden geregistreerd.
Binnen Europa
Als de bescherming van het merk verder moet strekken dan de Benelux, bestaat de mogelijkheid om het
merk te registreren bij het Bureau voor Harmonisatie
voor de Interne Markt (OHIM) in Alicante. Het merk
wordt dan een Community Trade Mark (CTM), ook
wel Gemeenschapsmerk genoemd. De bescherming
van het merkt geldt voor de hele Europese Unie en
is onderwerp van uniforme Europese wetgeving. De
kosten voor een online aanvraag bedragen ongeveer
900 euro. Ook deze registratie heeft een geldigheidsduur van 10 jaar.
Ook voor een Gemeenschapsmerk geldt dat de merkregistratie moet worden onderhouden, op dezelfde
manier als bij een BBIE-reistratie.
27
Je bedrijf
Internationaal
28
Als je ook buiten Europa onderneemt, is er een mogelijkheid om het merk met één registratie in meer dan
90 landen te beschermen. Onder die landen bevinden
zich ook grote economieën zoals de VS, China, Australië, India en Japan. Je kunt daarbij kiezen voor bescherming in alle aangesloten landen of een aantal daarvan.
Een Internationaal merk wordt geregistreerd bij de
World Intellectual Property Organisation (WIPO) in
Genève. Voor een internationale registratie is het noodzakelijk dat het merk al is geregistreerd voor de Benelux
of Europa (een zogenaamd basisdepot). De aanvraag
voor een internationale registratie verloopt namelijk
altijd via het bureau van dat basisdepot (dus het BBIE
of OHIM). Wanneer het basisdepot in de eerste vijf jaar
komt te vervallen, zal ook de internationale registratie
vervallen.
Na de aanvraag registreert het WIPO het merk in ieder
gewenst land afzonderlijk. In tegenstelling tot de registratie van een Gemeenschapsmerk heeft een bezwaar
in één land niet tot gevolg dat de gehele registratie
wordt geraakt (immers kan de registratie in de overige
landen gewoon plaatsvinden).
In overige landen
Als je onderneemt in een land dat niet is aangesloten
bij de Europese Unie of valt onder het bereik van het
WIPO, kan een registratie worden aangevraagd in dat
betreffende land zelf. De regelgeving en de bijbehorende procedures zijn afhankelijk van het land van
registratie.
Ideeën en creaties
Bij het BBIE kan een abstract idee worden vastgelegd in
een i-DEPOT. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een idee,
concept, (mode)ontwerp, uitvinding, model, muziekstuk, scenario of prototype. Het vastleggen leidt niet
tot een intellectueel eigendomsrecht en biedt in zoverre
geen rechtsbescherming. Wel kan het i-DEPOT worden
gezien als een dagstempel dat dwingend bewijs kan
leveren als er een conflict over het idee ontstaat. Een
i-DEPOT kan verstandig zijn bij:
s)NTELLECTUELEEIGENDOMSRECHTENDIEONTSTAANZONDER
dat registratie vereist is, zoals bijvoorbeeld auteursrecht.
s%ENIDEEDATGEHEIMMOETBLIJVENMAARDOORREGIStratie wordt onthuld (denk aan het recept van Coca
Cola).
s7ANNEERHETIDEENOGINONTWIKKELINGISENNOGNIET
is voldaan aan de vereisten voor registratie.
s/NDERHANDELINGENMETlNANCIÑLEOFZAKELIJKEPARTners.
Auteursrecht
Het auteursrecht is het recht van de maker van een
werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit
werk openbaar te maken en/of te verveelvoudigen. Het
auteursrecht ontstaat vanzelf bij het vervaardigen van
het werk, zelfs wanneer het werk nog niet helemaal af
is. Registratie of andere formaliteiten zijn daarom niet
nodig voor het ontstaan van het auteursrecht. Voor
het ontstaan van auteursrecht op een werk zijn er drie
voorwaarden:
1. Originaliteit: het werk moet een bepaalde mate van
creativiteit omvatten, waarbij creatieve keuzes zijn
gemaakt waardoor het werk het stempel van de
maker draagt.
2. Het werk moet waarneembaar zijn: een idee in
iemands hoofd is niet beschermd, maar zodra dit is
opgeschreven of opgenomen kan dit wel tot rechtsbescherming leiden.
29
Je bedrijf
3. Niet noodzakelijk voor technisch resultaat: het
element van het werk is niet noodzakelijk om
een technisch resultaat te behalen (dit valt onder
octrooi).
In Nederland is het auteursrecht geregeld in de
Auteurswet. Internationaal wordt het auteursrecht
bepaald door de Conventie van Bern (1886) dat in
167 landen van kracht is.
met een licentie aan anderen toestemming worden
verleend om de vinding te maken, gebruiken, verkopen of beheren.
Meer over octrooi
Meer over octrooi aanvragen en beschermen.
Octrooi
30
Een octrooi, ook wel patent genoemd, is het exclusieve eigendomsrecht op een uitvinding. Anderen mogen
een uitvinding, proces of product door een octrooi
niet kopiëren of commercieel toepassen.
Om een octrooi te verkrijgen moet een uitvinding,
product of (productie-)proces aan drie eisen voldoen:
1. Het moet nieuw zijn: de uitvinding mag niet eerder
beschikbaar zijn geweest of eerder zijn beschreven.
2. Inventiviteit (of uitvinderswerkzaamheid): de uitvinding mag niet ‘voor de hand liggen’ en moet dan
ook 'uniek' zijn.
3. Industriële toepasbaarheid: deze eis wordt gesteld
om een onderscheid met wetenschappelijke ontdekkingen te bereiken.
Met een octrooi kun je anderen verbieden om deze
vinding na te maken of te verkopen. Zelfs als die
ander de vinding geheel onafhankelijk zelf bedacht en
uitgevoerd heeft. Een octrooi geldt voor een bepaald
land of een aantal landen en geldt vaak maximaal 20
jaar. Daarna is de vinding in principe door iedereen
vrij te gebruiken. Als een octrooi geregistreerd is, kan
31
Je bedrijf
Overeenkomsten
met klanten,
leveranciers en
opdrachtgevers
Je bedrijf
De overeenkomst
Een overeenkomst ontstaat wanneer de ene partij
aangeeft dat hij een overeenkomst wil aangaan een aanbod doet - en de andere partij dit 'aanbod'
aanvaardt. Ook als dit mondeling gebeurt, is er sprake
van een overeenkomst. Leg in dat geval wel alsnog
het aanbod en de aanvaarding schriftelijk vast. De
inhoud, en zelfs het bestaan, van een mondelinge
overeenkomst is namelijk bijna niet te bewijzen.
Alleen als een en ander op papier of in een e-mail
staat en door middel van ondertekening door de andere partij is aanvaard, is de overeenkomst bewezen.
Wat staat er in een overeenkomst?
Communiceren, het bespreekbaar maken van
mogelijke problemen, is dé manier om (juridische)
conflicten en kleinere problemen met klanten,
opdrachtgevers en leveranciers te voorkomen. Dat
betekent dat je vooraf goede afspraken moet maken
met klanten, opdrachtgevers en leveranciers. Je legt
die dan vervolgens vast in een overeenkomst, ofwel
contract. Als je regelmatig dezelfde afspraken maakt,
dan kun je ze ook in je algemene voorwaarden
opnemen.
Je kunt de afspraken die je maakt in principe op elke
manier vastleggen, maar zorg wel dat duidelijk is wat
de rechten en plichten van beide partijen zijn. Je voorkomt op die manier een mogelijk geschil, en mocht
dat toch ontstaan, dan kan het van belang zijn tijdens
de juridische procedure. Een rechter kijkt namelijk
naar wat in de overeenkomst is vastgelegd. Is dat niet
duidelijk of voor meerdere uitleg vatbaar, dan kijkt hij
naar wat partijen voor ogen hadden bij het aangaan
van de overeenkomst en geeft aan de hand daarvan
zijn oordeel.
Wat precies in een overeenkomst moet worden opgenomen, verschilt van geval tot geval, afhankelijk van
de afspraken die partijen met elkaar maken. Daarbij is
ook van belang of het een overeenkomst is met een
zakelijke partij of met een consument.
Meestal gaat het om de volgende zaken:
Partijen
Welke partijen sluiten de overeenkomst? Wat is de
naam van de partijen, de rechtsvorm en de statutaire
33
Je bedrijf
vestigingsplaats? Aan de hand hiervan kan worden
vastgesteld wie rechten aan de overeenkomst kan
ontlenen en/of verplichtingen heeft naar de andere
partij. Vaak staat hier ook bij welke persoon vanuit de
onderneming bevoegd is om de overeenkomst aan te
gaan.
Overwegingen
Wat zijn de redenen of overwegingen van beide partijen om de overeenkomst aan te gaan? Een rechter
kan dan een eventuele onduidelijke bepaling beter uitleggen, omdat hij begrijpt hoe en met welke achtergrond de overeenkomst tot stand is gekomen en wat
partijen toen voor ogen hadden.
s4RANSPORT
Waar worden de goederen geleverd? Wie regelt het
transport? Wie draagt het risico bij transport? Hoe
moeten de goederen in ontvangst worden genomen?
s$ETEVERRICHTENDIENSTEN
Welke diensten worden verricht en met name ook
welke diensten niet? Waar en hoe lang worden de
diensten verricht?
s$ETEGENPRESTATIE
Wat is de prijs (in- of exclusief btw)? In welke
valuta? Op welke moment/voor welke datum moet
worden betaald? Op welk rekeningnummer?
Overige bepalingen
34
Prestaties van partijen (kern van de overeenkomst)
Omschrijf duidelijk welke prestatie elke partij moet
leveren. Doe dit voldoende specifiek, want elke partij
heeft bepaalde verwachtingen en die komen niet altijd
overeen. Denk aan een nauwkeurige beschrijving van:
s$ETELEVERENGOEDEREN
Onder andere modelnummer, kleur, hoeveelheid en
aan welke specificaties een product moet voldoen,
bijvoorbeeld CE-certificering.
s,EVERTIJD
Het advies is om een realistische, en dus niet te krappe, levertijd aan te houden. Een levertijd wordt in
principe als een uiterste termijn beschouwd. Indien
niet tijdig wordt geleverd kan er wettelijke rente en
schadevergoeding verschuldigd zijn. Ga ook na wat
de gevolgen zijn indien de levertijd wordt overschreden. Soms moet een heel project worden stilgelegd,
waardoor veel schade kan ontstaan.
Afhankelijk van de te leveren goederen en/of te verrichten werkzaamheden, kan het raadzaam zijn om
aanvullende bepalingen op te nemen. Vaak kun je
die ook in je algemene voorwaarden opnemen, zodat
je ze niet steeds opnieuw in elk contract of overeenkomst hoeft te zetten. Over algemene voorwaarden
lees je verderop in dit hoofdstuk meer.
Een uitputtende lijst met aanvullende bepalingen is
niet te geven, omdat het nauw verbonden is aan je
ondernemingsactiviteiten en het geleverde product.
Daarom volgt hier een aantal algemene zaken, die
vaak relevant zijn:
s:EKERHEDEN
Bij grote belangen of grote investeringen, kan het
verstandig zijn om de risico's die daaruit voortvloeien af te (laten) dekken. In dat kader kun je opnemen
dat de wederpartij een deel aanbetaalt, een bankgarantie verstrekt, een ander borg laat staan voor de
nakoming van zijn verplichting, of een pandrecht of
35
Je bedrijf
het (tweede) recht van hypotheek op een onroerend
goed verstrekt.
36
s%IGENDOMSVOORBEHOUD
In het verlengde van de zekerheidstelling ligt het
eigendomsvoorbehoud op geleverde goederen.
Hierbij krijgt de andere partij het eigendom van
geleverde goederen pas wanneer aan één (of meer)
voorwaarde(n) is voldaan. De voorwaarde is vaak dat
er volledig betaald moet zijn. Is dat niet het geval,
dan kunnen de goederen met een beroep op het eigendomsvoorbehoud worden teruggehaald. Omdat
de leverancier het eigendom nog heeft, wordt het
eigendomsvoorbehoud ook niet geraakt door een
faillissement. Wel kan het teniet gaan doordat het
goed wordt doorverkocht, verwerkt in een ander
product of niet meer geïdentificeerd kan worden
omdat het opgaat in een grote voorraad.
s3ANCTIESBIJNIETNAKOMING
Je kunt overeenkomen dat bij niet of niet tijdige
nakoming een boete verschuldigd is, en dat ook de
kosten om de wederpartij tot nakoming te bewegen, voor vergoeding in aanmerking komen. Dit kan
helpen om de andere partij zijn verplichtingen tijdig
na te laten komen.
s%INDEOVEREENKOMST
Een overeenkomst voor bepaalde tijd eindigt in
principe door het verstrijken van de periode. Het kan
echter wenselijk zijn om tussentijds op te kunnen
zeggen. Dit neem je dan in de overeenkomst of in
de algemene voorwaarden op.
s!ANSPRAKELIJKHEID
Zeker ten aanzien van professionele wederpartijen
is het mogelijk om af te wijken van het geldend
aansprakelijkheidsrecht. Denk daarbij aan uitsluiting
van aansprakelijkheid voor schade die niet te voorzien
was en indirecte schade zoals winstderving. Welke
aansprakelijkheid kan worden uitgesloten, verschilt
per bedrijf(sactiviteit). Indien partijen geen afspraken
maken, geldt het aansprakelijkheidsrecht zoals dat in
de wet is geregeld. Je kunt een beperking ten aanzien
van de hoogte van die aansprakelijkheid in de overeenkomst of algemene voorwaarden opnemen.
s'ESCHILBESLECHTING
Hierbij kun je opnemen welk recht van toepassing is
op de overeenkomst, bij welke rechtbank een eventueel geschil wordt behandeld of dat wordt gekozen
voor arbitrage of bindend advies in plaats van een
procedure bij de rechtbank.
Verdere aandachtspunten
Ga vóór het aangaan van de overeenkomst na welke
problemen zouden kunnen ontstaan. Je kunt daar
vervolgens bij het opstellen van de overeenkomst op
anticiperen door afspraken te maken over hoe partijen
in die gevallen handelen. Bijvoorbeeld:
s+UNJEDEVERPLICHTINGENUITHOOFDEVANDEOVEREENkomst ook daadwerkelijk nakomen?
s)SJEBEDRIJFVOORNAKOMINGAFHANKELIJKVANANDEREN
s7ATZIJNREALISTISCHEbetalingstermijnen?
s(OEBETROUWBAARISDEWEDERPARTIJ)SZEKERHEIDSTELling nodig?
s)SERSPECIlEKEWETGEVINGVANTOEPASSINGWAARVAN
niet kan worden afgeweken?
37
Je bedrijf
38
Wat als de tegenpartij zijn verplichtingen niet
nakomt?
Wat gebeurt er bij een faillissement van de
wederpartij?
Wanneer de wederpartij zijn verplichtingen niet nakomt, is dat erg vervelend. Je kunt je werkzaamheden
niet verder uitvoeren, of moet achter betaling van je
geleverde goederen of verrichte werkzaamheden aan.
In dergelijke gevallen is communicatie met de wederpartij en de vastlegging daarvan van groot belang.
Wat kun je doen als de prestatie toch uitblijft, bijvoorbeeld als goederen niet worden geleverd? Probeer
eerst om er in onderling overleg uit te komen, maar
als dat geen resultaat heeft, stel dan de tegenpartij ‘in
gebreke’. De wet schrijft voor dat dat schriftelijk moet.
Op het moment dat de wederpartij failliet gaat, moet
alle contact via de door de rechtbank aangestelde
curator verlopen. Binnen een faillissement is aparte
wet- en regelgeving van toepassing. In het kort geldt
het volgende:
In een ingebrekestelling (art 6:82 BW) zet je:
s7ATERISAFGESPROKEN
s7ATDEGEADRESSEERDENIETISNAGEKOMEN
s%ENAANMANINGOMALSNOGDEOVEREENGEKOMEN
prestatie te verrichten binnen een redelijke termijn.
Je hoeft dat niet per aangetekende brief te doen om
rechtsgeldig te zijn, al heb je dan wel meer bewijs dat
je de ‘wanpresteerder’ in gebreke hebt gesteld.
De wederpartij is ‘in verzuim’ als hij ook na het
verstrijken van de termijn in gebreke blijft. Je kunt de
overeenkomst dan schriftelijk ontbinden en de wederpartij is wettelijke rente verschuldigd en mogelijk
schadeplichtig.
Overigens kan hier, wanneer dit is overeengekomen,
ook een beroep worden gedaan op een eerder genoemd eigendomsvoorbehoud.
Als jij je verplichtingen bent nagekomen, maar de
wederpartij door het faillissement niet, kun je je
vordering indienen bij de curator. In principe word je
dan een concurrente schuldeiser op de failliete boedel.
Preferente schuldeisers - zoals de Belastingdienst en
UWV - hebben voorrang boven concurrente schuldeisers. Tenzij je je kunt beroepen op een eigendomsvoorbehoud, retentierecht, een pandrecht of recht van
hypotheek, zal je vordering meestal niet meer uit de
failliete boedel kunnen worden voldaan. Je kunt dan
niets anders meer dan de vordering afboeken.
39
Je bedrijf
Algemene
Voorwaarden
Naast dat je afspraken vastlegt in contracten, kun
je ook bepaalde zaken opnemen in de algemene
voorwaarden van je bedrijf. Vooral als je met
meerdere klanten steeds dezelfde afspraken maakt.
Ze maken deel uit van de overeenkomst en gelden
dus ook als afspraken tussen partijen. Aan het
gebruik van algemene voorwaarden zijn vaak strikte
voorwaarden verbonden.
Je bedrijf
Wat zijn algemene voorwaarden?
s!LGEMENEVOORWAARDENZIJNSCHRIFTELIJKVASTGELEGDE
bepalingen, waarin van alles is geregeld over de
mondelinge of schriftelijke overeenkomst die is
gesloten tussen jou en je afnemer.
s$ENKHIERBIJAANDEBETAALWIJZEHOEEENPRODUCTOF
dienst wordt geleverd en binnen welke termijn, of
er garantie op zit en hoe de klachtenafhandeling is
geregeld.
s$EVOORWAARDENWORDENOPGESTELDOMBIJMEERDERE
overeenkomsten te gebruiken.
s!LGEMENEVOORWAARDENHELPENJEOMCONmICTENTE
voorkomen, omdat wederzijdse rechten en plichten
zo volledig en duidelijk mogelijk zijn vastgelegd.
s)NDEWETSTAATNIETWATERINDEALGEMENEVOORwaarden moet worden vastgelegd, maar wel wat
er níet in mag. Namelijk die zaken die de kern van
de prestaties aangeven, zoals de prestatie zelf (wat
wordt er geleverd) de prijs en de duur van de overeenkomst.
Uiteraard kun je in de overeenkomst nog wel afspreken dat van bepaalde bepalingen in de algemene
voorwaarden wordt afgeweken.
Download
In het whitepaper over algemene voorwaarden lees
je meer over wat je in de algemene voorwaarden kunt
opnemen, krijg je tips van experts en lees je ervaringen
met ondernemers.
Wanneer zijn algemene voorwaarden van
toepassing?
Voordat algemene voorwaarden van toepassing zijn
op de overeenkomst, moet aan een aantal zaken
41
Je bedrijf
zijn voldaan. Allereerst moeten ze van toepassing
zijn verklaard, bijvoorbeeld door dit als zodanig in de
overeenkomst te zetten. Verder moet de wederpartij
een redelijke mogelijkheid hebben om van de algemene voorwaarden kennis te nemen, ongeacht of
hij ze ook echt leest (informatieplicht). Hier gaat het
nog wel eens mis en de rechtspraak is ook niet altijd
eenduidig.
Je voldoet aan de informatieplicht als
algemene voorwaarden:
42
s4ERHANDWORDENGESTELD
De algemene voorwaarden worden aan de wederpartij overhandigd of toegezonden (vaak bij de
offerte of conceptovereenkomst). Het is noodzakelijk dat dit voor, of uiterlijk bij het aangaan van de
overeenkomst gebeurd! Zijn ze niet tijdig ter hand
gesteld, dan kunnen de bepalingen in de algemene
voorwaarden worden vernietigd, waardoor ze niet
van toepassing zijn.
s4ERINZAGEWORDENGELEGD
Je laat de klant, voordat de overeenkomst wordt
gesloten, weten dat de algemene voorwaarden ter
inzage beschikbaar zijn (bijvoorbeeld op je website,
bij de Kamer van Koophandel of de griffie van de
rechtbank) en op verzoek kosteloos toegezonden
worden. Dit is vooral praktisch als het niet goed mogelijk is om ze aan iedere klant ter hand te stellen,
zoals in een supermarkt. Dan is het wettelijk gezien
voldoende wanneer de voorwaarden ter inzage liggen.
s%LEKTRONISCHWORDENVERSTREKT
Bij koop op afstand (elektronische verkoop via webwinkel of mobiele telefoon) moet je de algemene
voorwaarden voorafgaand aan het sluiten van een
overeenkomst elektronisch ter beschikking stellen.
Het vinkje ‘ik ga akkoord met de algemene voorwaarden’ is niet wettelijk vereist, de mogelijkheid
om de algemene voorwaarden op te kunnen slaan
echter wel.
Bij verkoop via een mobiele telefoon is het lastig om
de tekst in zijn geheel te tonen. Het volstaat dan
om mee te delen waar de algemene voorwaarden
te vinden zijn en aan te geven dat ze digitaal of op
papier toegezonden kunnen worden.
Als niet voldaan is aan de hiervoor genoemde wettelijke vereisten, dan is een beding in de algemene
voorwaarden vernietigbaar. Dat wil zeggen dat je er
geen beroep op kunt doen.
Om te bewijzen dat je aan je informatieplicht hebt
voldaan, is het handig om de ander je voorwaarden
te laten accepteren. Een bekende manier hiervoor is
door ondertekening van de offerte waar ze achterop
gedrukt zijn. Je moet dan wel duidelijk in de offerte
verwijzen naar de voorwaarden op de achterkant.
Wiens algemene voorwaarden gelden?
Bij een overeenkomst tussen twee zakelijke partijen
kan het zijn dat beide partijen naar hun algemene
voorwaarden verwijzen en deze van toepassing verklaren. Welke voorwaarden dan gelden, wordt bepaald
door de volgorde van verwijzen vast te stellen. In
Nederland geldt dat in principe de algemene voorwaarden van de partij die er het eerst naar verwijst
van toepassing zijn. Bijvoorbeeld in een offerte of
e-mail. Een uitzondering hierop is als je de voorwaarden uitdrukkelijk afwijst, op een manier dat het de
wederpartij niet kan zijn ontgaan.
Soms zet een bedrijf standaard in zijn algemene voorwaarden dat de voorwaarden van de wederpartij van
de hand worden gewezen. Maar in de rechtspraak is
43
Je bedrijf
bepaald dat dat onvoldoende afwijzing is.
Om toch zaken met elkaar te kunnen doen is het
slim om samen tot overeenstemming te komen over
de voorwaarden. Beide partijen kunnen met elkaar
onderhandelen en gezamenlijk een keuze maken.
Overeenkomsten met consumenten
44
Er is een groot verschil tussen algemene voorwaarden
bij levering aan consumenten of aan bedrijven. Consumenten zijn in de regel beter beschermd, omdat van
ondernemers wordt verwacht dat zij meer verstand
hebben van overeenkomsten en zakendoen. In de wet
is daarom opgenomen welke bedingen als onredelijk bezwarend worden beschouwd (zwarte lijst) en
welke bedingen vermoedelijk onredelijk bezwarend
zijn (grijze lijst). Onredelijk bezwarend is bijvoorbeeld
wanneer je zegt dat je een product op elk gewenst
moment dat het jou uitkomt mag leveren, of de
prijzen zonder overleg mag aanpassen. Het verschil is
dat bij de grijze lijst tegenbewijs kan worden geleverd
waaruit blijkt dat er geen sprake is van een onredelijk
bezwarend beding.
Reflexwerking voor zakelijke partijen
De grijze en de zwarte lijst zijn ‘dwingend’, oftewel
bindend, wanneer het gaat om algemene voorwaarden voor consumenten. Bij overeenkomsten tussen
bedrijven zijn de grijze en zwarte lijst niet ‘dwingend’.
Als een van de partijen echter stelt dat een bepaalde
voorwaarde in de situatie toch onredelijk bezwarend
is, zal de rechter wel sneller geneigd zijn dit te geloven
als die voorwaarde op de grijze of zwarte lijst staat.
Dit heet de reflexwerking. Zeker als het gaat om grote
bedrijven versus kleine ondernemers en de kleine
ondernemer daarmee min of meer vergelijkbaar is met
een consument.
Bepalingen uit de zwarte of grijze lijst kunnen dus wel
in de algemene voorwaarden worden opgenomen,
maar zijn zoals gezegd mogelijk vernietigbaar.
En ook zonder de lijsten geldt bij zakelijke overeenkomsten dat als een bepaling in strijd is met ‘redelijkheid’ deze niet van toepassing is. Bijvoorbeeld als
je zegt dat je niet hoeft te leveren als je ineens van
gedachten verandert over de gemaakte afspraken.
Verplicht per branche
Lees alle bepalingen uit de zwarte lijst
Bekijk de volledige opsomming uit de grijze lijst
Naast de zwarte en de grijze lijst, worden consumenten ook beschermd door de blauwe lijst. Op grond
van een Europese richtlijn moet een rechter (ook
als partijen daar niet om verzoeken) toetsen of een
beding in de algemene voorwaarden waarover niet
onderhandeld is, de balans tussen de rechten en plichten van partijen niet ten nadele van de consument
verstoort.
Veel brancheverenigingen hebben eigen algemene
voorwaarden opgesteld, vaak in overleg met de
Consumentenbond. Bij een lidmaatschap van een
branche- of beroepsvereniging moet je die voorwaarden mogelijk verplicht gebruiken. Er zijn bijvoorbeeld
consumentenvoorwaarden voor makelaars, voor
ondernemers in de bouw, voor verhuisbedrijven, voor
recreatie etcetera. De Sociaal Economische Raad (SER)
houdt een overzicht bij van alle consumentenvoorwaarden uit de branches.
45
Je bedrijf
Webinar algemene voorwaarden
Leer in het webinar, waarin ondernemers en specialisten met elkaar in gesprek gaan, hoe je met je algemene voorwaarden om kunt gaan.
Hangout
Wat zijn de valkuilen bij het opstellen van algemene
voorwaarden, hoe zorg je dat ze geldig zijn en heb je
ze ook als zelfstandig ondernemer nodig? Bekijk de
hangout!
46
Bedrijfsoverdracht
Een bedrijf overdragen of overnemen is
een grote stap. Het is van belang goede
afspraken te maken over wat precies
wordt overgedragen en onder welke
omstandigheden de overgang plaatsvindt.
Uiteraard zullen de verschillende partijen
bij een overdracht zo goed mogelijk hun
eigen belang willen beschermen, zodat
zich later geen verrassingen voordoen.
Aandachtspunten die relevant zijn bij een
bedrijfsoverdracht.
Je bedrijf
Voor koper en verkoper
Een bedrijf overdragen of overnemen is een grote
stap. Je moet goed opletten dat er geen misbruik van
je gemaakt wordt en dat je voor je eigen belangen
opkomt. Het is daarom aan te raden om een adviseur
te raadplegen, zoals een overnameadviseur, accountant, jurist en/of advocaat. Laat een paar raadgevers
bijvoorbeeld een offerte indienen. Als je dan een
keuze hebt gemaakt, is het tijd om goede afspraken
te maken. Instemmen met een beloning op basis van
een open calculatie is niet handig. Harde afspraken
over een vergoeding zijn altijd aan te raden.
Onderhandelingen
48
Na de eerste contacten tussen koper en verkoper
over de bedrijfsoverdracht breken spannende tijden
aan: het begin van de onderhandelingen. Hoe is de
verkoopprijs opgebouwd? Zien beide partijen bijvoorbeeld de strategische voordelen? Welke rol hebben de
koper en verkoper na de feitelijke overdracht? Blijft de
verkoper bijvoorbeeld betrokken bij de onderneming
of niet. Al deze aspecten zullen meegenomen moeten
worden in de onderhandelingen en de uiteindelijk vast
te leggen afspraken. Daarvoor is het noodzakelijk een
goed inzicht te verkrijgen in het functioneren van de
onderneming.
Gezien het soort vragen dat hierbij speelt komt een
jurist of advocaat in deze situaties goed van pas. Je
contracten laten beoordelen door een jurist geeft inzicht in eventuele contractuele obstakels, bijvoorbeeld
in het huurcontract, die uit de weg moeten worden
genomen om de verkoop te versoepelen.
Een jurist overziet de mogelijke complicaties van
verschillende afspraken en kan deze in een sluitende
overeenkomst gieten en hij of zij kan helpen bij de
intentieonderhandelingen. Dat zijn de onderhandelingen over de wijze waarop het verkoopproces wordt
ingestoken door beide partijen. Let daarbij wel op dat
de uitkomsten van deze inleidende gesprekken minder
vrijblijvend zijn dan ze lijken; een verklaring kan juridisch verstrekkende gevolgen hebben. Vaak worden
deze afspraken en verklaringen ook op papier gezet in
een intentieverklaring.
Due diligence beperkt risico
Voor de aspirant koper is het van groot belang dat
hij inzicht krijgt in de onderneming die hij overweegt
over te nemen. Omdat de verkoper over het algemeen
niet wil dat zijn bedrijfsgegevens op straat komen te
liggen, wordt veelal gebruikt gemaakt van een zogenaamde due diligence procedure. Daarin wordt informatie over de onderneming, onder geheimhouding,
inzichtelijk gemaakt voor de verkoper. Die kan zich
op basis van de beschikbare informatie een oordeel
vormen over de risico's die spelen in de onderneming.
Een due diligence kan worden uitgevoerd bij een overname of management buy-out, om te zorgen dat de
betrokken partijen later niet voor vervelende verrassingen komen te staan en zo min mogelijk risico lopen.
Ook kunnen daarmee risico's al in de onderhandelingsfase worden aangekaart en meegenomen in de
uiteindelijke afspraken en garanties. In de wandelgangen wordt due diligence vaak een boekenonderzoek
genoemd, maar in de praktijk is het veelomvattender.
s.IETALLEENWORDTINOPDRACHTVANDEKOPERHET
financiële verleden van een potentiële overnamekandidaat of samenwerkingspartner uitgebreid
doorgespit, ook de fiscale, juridische, commerciële
49
Je bedrijf
50
en personele kanten worden bekeken.
s$EKOPERWILVOORALOOKEENINSCHATTINGKUNNENMAken van de toekomstige inkomsten van de onderneming. Voegt het bedrijf wel waarde toe en kan hij
daardoor zijn investering terugverdienen? Ook wil
hij uitsluiten dat achteraf verborgen gebreken aan
het licht komen, de welbekende 'lijken in de kast'.
s%ENDUEDILIGENCEWORDTUITGEVOERDVØØRHETDElNItieve overnamecontract wordt opgesteld. Koper en
verkoper ondertekenen een intentieverklaring met
daarin de basisafspraken over het komende onderhandelingsproces. Welke zaken allemaal worden
onderzocht en de eventuele implicaties van de
uitkomsten voor de overnamevoorwaarden.
s!LLEINFORMATIEWORDTMEEGENOMENINDEOVERNAmeonderhandelingen, waarbij extra voorwaarden
kunnen worden gesteld of mogelijk zelfs van de
koop wordt afgezien.
s$EKOPERHEEFTEENWETTELIJKEONDERZOEKSPLICHT
Mochten er na de overname onbekende feiten aan
het licht komen, dan heeft een gang naar de rechter
alleen zin als je kunt aantonen dat er vooraf een
gedegen onderzoek is uitgevoerd.
s!ANDEANDEREKANTHEEFTDEVERKOPERWEEREEN
mededelingsplicht van feiten waarvan hij weet dat
ze voor de koper van essentieel belang zijn. De
verkoper zal uiteraard niet altijd alle informatie willen prijsgeven voordat de definitieve overeenkomst
is getekend. Bijvoorbeeld over voorwaarden van
leveranciers met wie afspraken over geheimhouding
zijn gemaakt. Zaken waar hij geen volledige openheid in wil geven, moeten worden gegarandeerd in
een contract.
Een bijzonder risico dat vooral bij het overnemen van
een deel van een onderneming speelt, is het personeel
dat wordt meegenomen. Daarvoor gelden bijzondere
rechten op het gebied van arbeidsvoorwaarden en
voortgezet ondernemerschap. Ook hierbij is advies
niet overbodig.
Overdracht in juridische zin
Nog een aandachtspunt is de juridische overdracht
van de onderneming. De rechtsvorm is daarin deels
bepalend.
s$EOVERDRACHTVANEENEENMANSZAAKVOFCVOF
maatschap betekent juridisch dat de activa en
passiva die tot het bedrijfsvermogen behoren, elk
afzonderlijk aan de koper moeten worden overgedragen. Formeel moet bijvoorbeeld elke debiteur
toestemming geven voor overdracht van de vordering en sommige registergoederen zullen bij notariele akte overgedragen moeten worden.
s"IJBIJVOORBEELDEENBVDAARENTEGENKANDEONDERneming overgenomen worden door simpelweg alle
aandelen over te nemen. Op die manier krijgt de
koper zeggenschap over de gehele onderneming. Al
blijft het ook bij een bv uiteraard mogelijk onderdelen apart over te nemen in plaats van alle aandelen.
Hulp bij bedrijfsovername
Meer weten over bedrijfsovername en -overdracht en
alle stappen die daarbij aan de orde komen? Download
het whitepaper Eerste hulp bij Bedrijfsovername en
bezoek de overnamedesk
51
PRODUCT / DIENST Fullservice groothandel in huishoudelijke artikelen
OVERGENOMEN in 2012
AANTAL WERKNEMERS 6
BRANCHE Groothandel
BEDRIJFSVORM bv
Wat is je achtergrond als ondernemer?
Kees Dolman
Marindex
'Je kunt wel bij
de pakken neer
gaan zitten,
maar je moet
hard aan de bak'
“Het ondernemen zit in me. Ik heb jarenlang een
bedrijf gehad in de verhuur van containers, in 2000
heb ik het aan ING Lease verkocht. In 2003 trad ik als
directeur in dienst bij ING Lease, dat heb ik een kleine
vier jaar gedaan, maar ben mede door het woonwerkverkeer gestopt. Ik had wat centjes gebeurd en
het begon te kriebelen ‘ik wil weer gaan ondernemen’. Samen met een adviseur ben ik op zoek gegaan
naar een bedrijf om over te nemen dat in mijn profiel
paste, ik wilde in ieder geval een handelsbedrijf en
wist ook goed wat ik niet wilde.”
Je vond een geschikt bedrijf?
“We vonden een groothandel in plastic folies en zijn
gaan praten. Je kent het bedrijf en de ondernemer en
zijn achtergrond nog niet en moet van alles uitzoeken.
Ik heb een advocaat in de arm genomen om contracten op te stellen, de verkoper had ook een jurist
ingeschakeld. Na veel hobbels kwamen we tot een
gezamenlijk overnamedocument en een principeakkoord over de prijs en de voorwaarden. Daarna heb ik
het personeel gesproken en had een goed gevoel bij
de overname van het bedrijf.”
53
Het was zo goed als rond?
Er gebeurde iets onverwachts in de zaak?
“Na het tekenen van het overnamedocument volgde
het boekenonderzoek, de enige ontsnappingsmogelijkheid is eigenlijk nog als daar wat negatiefs uitkomt.
Maar alles klopte met wat er in de overeenkomst
stond en er kwam niets geks uit. Totdat ik er in een
gesprek met de bedrijfsleider achterkwam dat het
bedrijf steekpenningen aan leveranciers betaalde als
garantie voor leveringen. Om leveringen veilig te stellen, maar dat is dus omkoping. Dit kwam nergens uit
het onderzoek naar voren.”
“We spanden de rechtszaak aan in Breda, omdat dit
in de buurt van het bedrijf lag, de verkoper er woonde
en om nog een aantal redenen. Maar we hadden over
het hoofd gezien dat in de overeenkomst stond dat
een dispuut in de overeenkomst behandeld moest
worden bij de rechtbank in Rotterdam. De tegenpartij
wees hier pas op toen de zaak al in Breda in behandeling was. Hier gingen we tegenin, omdat het niet om
de behandeling van de koopovereenkomst ging. De
rechtbank accepteerde dit en de tegenpartij werd niet
ontvankelijk verklaard in Rotterdam, dat hadden we in
ieder geval al gewonnen!”
Wat heb je toen gedaan?
54
“Ik stapte naar verkoper en zei: ‘dit kan niet, dit is
strafbaar en ik loop hierdoor een groot risico’. Ik wilde
dat de eigenaar garant zou staan voor de eventuele
consequenties, maar de garanties die ik wilde waren steviger dan hij wilde afgeven. Het was al een
langdurig traject en we waren zo ver gekomen, maar
hierdoor konden we de overeenkomst niet afronden.
Daarom heb ik een rechtszaak aangespannen en de
verkoper aansprakelijk gesteld voor de geleden schade
en de kosten die waren gemaakt in het overnametraject.”
Stond je sterk?
“In de voorlopige overeenkomst zat een clausule dat
als er na het boekenonderzoek schade zou ontstaan
deze niet te verhalen was. Maar het kwam niet uit
het boekenonderzoek, de verkoper had informatie
achtergehouden en verzwegen. Ik beriep me op misleiding. De tegenpartij ontkende in alle toonaarden.
Maar de getuigen zoals de eigenaar, bedrijfsleider en
adviseur spraken elkaar tegen en de rechter prikte er
doorheen.”
En de rest van de zaak ook gewonnen?
“In de claim kreeg ik voor een deel gelijk. Nadat het
verhaal over de steekpenningen bekend werd, heb ik
nog kosten gemaakt om hierover te onderhandelen
en er alsnog uit te komen. De rechtbank zei dat ik op
dat moment had moeten stoppen en dat de kosten
daarna voor mijn rekening waren. Ik beriep me op
de wettelijke inspanningsverplichting om er nog uit
te komen, maar dat mocht niet baten. Dat blijft voor
mij nog steeds een groot vraagteken, wanneer doe
je er goed aan om aan je inspanningsverplichting te
voldoen en wanneer zeg je nee?”
Wat is eruit gekomen?
“Uiteindelijk is de verkoper veroordeeld voor de proceskosten en de kosten tot het genoemde moment,
omdat hij informatie heeft verzwegen. Dus voor het
grootste deel heb ik gewonnen, maar ik wilde alle gemaakte kosten verhalen. Met het tweede deel waren
nog best veel kosten en tijd gemoeid en natuurlijk
heeft het een hoop frustratie en teleurstelling opgeleverd. Het was een langdurig traject en ik wilde heel
55
graag het bedrijf overnemen, maar de risico’s waren
niet in te schatten en er werden onvoldoende garanties
gegeven.”
Je ging op zoek naar een ander bedrijf?
56
“Tijdens het proces wist ik al dat de overname niet
ging lukken en ben ondertussen verder gaan kijken.
Marindex voldeed aan het profiel. Ik wilde als ondernemer wat te doen hebben in het bedrijf en er zelf wat
in kwijt kunnen. Marindex was redelijk ouderwets en
traditioneel georganiseerd, met een betere organisatie
en meer automatisering viel er een hoop te winnen.
Door de eerdere ervaring was ik veel scherper op de
contractuele inhoud, het pak papier was een stuk dikker dan de eerste keer. En ik ben in een eerder stadium
met het personeel gaan praten. Je kunt het niet voorkomen als dingen verzwegen worden, maar in ieder
geval scherp zijn op wat je wel weet.”
En toch...
“Ook hier bleek achteraf iets niet te kloppen. Kort
samengevat ging de grootste klant twee maanden
na de deal weg. Deze klant vertelde me dit duidelijk
te hebben aangegeven aan de vorige eigenaar en ik
kon niets meer aan de situatie veranderen, omdat ze
al afspraken met een nieuwe leverancier hadden. Dit
heeft ook weer een hoop gedoe en een rechtszaak
opgeleverd, maar het bleek moeilijk te bewijzen, het
was hun woord tegen dat van de verkopende eigenaar.
Door het kwijtraken van de klant viel de prognose heel
anders uit wat ook gevolgen had voor bijvoorbeeld de
financiering. Gelukkig had ik zelf middelen om dit op
te vangen, maar de eerste twee jaar waren heel lastig.
Daarboven op nog de recessie waar natuurlijk iedereen
last van heeft, maar het kwam ons erg ongelukkig uit.”
Hoe ben je er bovenop gekomen?
“Je kunt wel bij de pakken neer gaan zitten, maar je
moet hard aan de bak en dan kom je er wel. Ja, ik
had het me anders voorgesteld, maar je neemt het
zoals het is en daar deal je mee. Dat is ook de aard
van het beestje. Het is vervelend, maar denk niet ‘wat
ben ik zielig’. Ik heb wel lessen geleerd. Door mijn
ervaring had ik het idee ‘ik weet het allemaal wel, mij
maken ze niets wijs’, maar vergeet het maar, dat doen
ze wel. Je moet zelf heel erg het initiatief in handen
houden en niet blind varen op advies. Denk niet bij
het inhuren van een adviseur ‘hij is de deskundige dus
zal het wel weten’, je moet ook je eigen gevoel volgen
om je belangen te waarborgen. En je moet eigenlijk
je emoties uitzetten en je hier niet door laten leiden,
maar objectief blijven. Dat is heel lastig.”
Heb je nog een tip voor andere ondernemers?
“Toets je juridische, maar ook organisatorische zaken
altijd bij iemand die er buiten staat en er geen zakelijk
belang bij heeft. Hoe onafhankelijk een adviseur ook
lijkt, ze verdienen toch geld aan je, je betaalt iemand
voor een dienst en zij willen ook een deal maken.
Vraag een vriend, studiegenoot, je schoonbroer, in
ieder geval iemand die er los van staat om mee te
klankborden, iemand die er objectief en met afstand
naar kan kijken en die jij dus vertrouwd.”
57
2 Je personeel
58
Heb je personeel in dienst, dan heb je te maken
met het arbeidsrecht. Arbeidscontracten,
proeftijd, ontslag en het opzeggen van
overeenkomsten. Wat mag er allemaal wel
en niet? Ook verandert er een hoop in het
arbeidsrecht met de wet Werk en Zekerheid,
vooral op het gebied van flexibele arbeid
en ontslag. Wat betekent dit voor jou als
werkgever?
59
Je personeel
Arbeidsovereenkomsten
In een arbeidsovereenkomst leg je vast onder welke
voorwaarden je een medewerker aanneemt. Een
werknemer kan voor bepaalde tijd of onbepaalde
tijd bij je in dienst treden.
Je personeel
Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
(vast contract)
Als er niet wordt afgesproken voor welke periode de
arbeidsovereenkomst wordt afgesloten, is er sprake
van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Dit wil niet zeggen dat het voor altijd is en niet te
beëindigen valt. Een werknemer kan de arbeidsovereenkomst opzeggen met het in acht nemen van
de opzegtermijn. Voor werkgevers gelden voor het
beëindigen strikte regels volgens het ontslagrecht. Dit
komt later aan bod.
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (tijdelijk contract)
Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd staat
de einddatum vast. Een andere optie is dat een overeenkomst wordt getekend voor bijvoorbeeld de duur
van een bepaald project. De overeenkomst eindigt dan
automatisch als het project beëindigd is. Veel werkgevers kiezen in eerste instantie voor een overeenkomst
voor bepaalde tijd, omdat het vanzelf afloopt en je
niet aan een werknemer ‘vastzit’.
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan bijvoorbeeld een jaarcontract zijn. Je kunt dit weer met
een contract voor bepaalde tijd verlengen, maar niet
onbeperkt.
Een tijdelijke overeenkomst gaat in principe over in
een vast dienstverband in de volgende situaties:
Tot 1 juli 2015
s.ADRIETIJDELIJKEARBEIDSOVEREENKOMSTENDIETELKENS
direct of binnen drie maanden na elkaar zijn afgesloten, wordt het vierde contract automatisch omgezet
in een overeenkomst voor onbepaalde tijd.
s!LSDEOPEENVOLGENDETIJDELIJKEARBEIDSOVEREENKOMsten (twee of meer) samen langer duren dan drie
61
Je personeel
jaar, verandert deze tijdelijke overeenkomst automatisch in een vast dienstverband. Dit is inclusief
eventuele tussenpozen van drie maanden of korter.
Let op: In een cao kan van bovengenoemde regels
worden afgeweken.
Model arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Met dit sjabloon stel je snel een arbeidsovereenkomst
voor bepaalde tijd op. Alle benodigde voorwaarden
zijn erin opgenomen en eenvoudig aan te passen en op
maat te maken per medewerker.
Na 1 juli 2015
62
Na 1 juli 2015 is er nog sneller sprake van een vaste
arbeidsovereenkomst. Er mogen nog steeds drie
arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden
aangegaan, maar na twee jaar, of bij het aangaan van
een vierde arbeidsovereenkomst, is dan sprake van
een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
De opvolgingsperiode wordt zes maanden in plaats
van drie maanden. Nu worden de regels in de praktijk
vaak omzeild door ondernemers die met hun werknemer afspreken om tussen de overeenkomsten steeds
een pauze van drie maanden en een dag in te lassen.
Regelmatige tussenpozen van zes maanden en een
dag zijn een stuk lastiger in overleg af te spreken.
Uitzondering
De duur van één arbeidsovereenkomst voor bepaalde
tijd is niet aan een maximum gebonden en mag
dus langer duren dan drie jaar. Heeft hij drie jaar of
langer geduurd, dan mag hij nog één keer aansluitend voor maximaal drie maanden worden verlengd.
Deze eenmalige verlenging kan van pas komen als de
arbeidsovereenkomst is afgelopen, maar het werk nog
net niet af is. Pas als de verlenging langer duurt of als
er vaker wordt verlengd, ontstaat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
63
Je personeel
Flexibele arbeidsovereenkomsten
Als je werkt met tijdelijke krachten, vraagt dit
om andere contracten dan de overeenkomsten
die je sluit met je vaste werknemers. Heb jij een
wisselend, onzeker aanbod qua werk, dan kun je er
bijvoorbeeld voor kiezen een poule van werknemers
aan je te binden via een nulurencontract. Welke
mogelijkheden zijn er op het gebied van flexibele
contracten en wat houden de overeenkomsten in?
Je personeel
De meest gangbare flexibele arbeidsovereenkomsten
zijn:
1. Nulurenovereenkomst
(oproepovereenkomst)
In een nulurenovereenkomst spreek je af dat je werknemer alleen werkt als jij hem oproept of inroostert.
Er is geen (minimum) arbeidsduur, de werktijd kan in
principe variëren van 0 tot 40 uur per week.
Voor een nulurenovereenkomst geldt:
s$EWERKNEMERMOETAANHETWERKALSJEHEMOProept.
s*EBETAALTALLEENLOONVOORDAADWERKELIJKGEWERKTE
uren, met een minimum van drie uur. Als je een
kracht voor maar één uur nodig hebt, moet je toch
drie uur betalen.
s*EKUNTEENWERKNEMERNADRIEMAANDENNIETINEENS
veel minder uren oproepen en uitbetalen als hij daar
niet mee instemt. Een werknemer die regelmatig
wordt opgeroepen, kan namelijk na drie maanden
volgens de wet een beroep doen op een ‘rechtsvermoeden’ over de omvang van de arbeid en een
arbeidsovereenkomst claimen van de gemiddelde
arbeidsomvang van de afgelopen drie maanden.
Kun je dat niet weerleggen, dan ben je verplicht het
salaris te betalen over de gemiddelde arbeidsomvang van de afgelopen drie maanden.
s%ENNULURENOVEREENKOMSTKANVOORBEPAALDEOF
onbepaalde tijd zijn, voor opzeggen en verlengen
gelden dan de regels die bij die bepaalde contractsvorm horen.
s%ENWERKNEMERDIEZIEKWORDTTERWIJLHIJISINGEROOSterd of wordt opgeroepen, heeft recht op minimaal 70 procent van het loon voor de afgesproken
periode.
65
Je personeel
s*EWERKNEMERHEEFTRECHTOPEENVAKANTIETOESLAG
van 8 procent van het bruto salaris. Meestal wordt
dit direct in het loon verwerkt.
s*EWERKNEMERHEEFTNAARRATOVANHETAANTALGEwerkte dagen recht op betaalde vakantiedagen. In
de praktijk betalen ondernemers bij een nulurenovereenkomst de vakantiedagen direct uit, verwerkt
in het loon.
4. Freelance-overeenkomst
Deze overeenkomst sluit je met een freelancer of
zzp’er. Een freelancer is eigen baas, heeft een eenmanszaak, werkt geheel zelfstandig en werkt voor
steeds wisselende opdrachtgevers. Een freelance-overeenkomst is meestal gebaseerd op een overeenkomst
van opdracht en is dus geen arbeidsovereenkomst.
5. Inleenovereenkomst bij detachering
Model oproepovereenkomst voor bepaalde tijd
Met dit sjabloon stel je snel een oproepovereenkomst
voor bepaalde tijd op. Alle benodigde voorwaarden
zijn erin opgenomen en eenvoudig aan te passen en op
maat te maken per medewerker.
66
2. Min/max overeenkomst
Een min/maxovereenkomst is een vorm van een deeltijdarbeidsovereenkomst. Je komt met je werknemer
overeen dat hij in ieder geval een vast minimum aantal
uren per week of per maand werkt. Bovendien spreek
je af dat je de werknemer kan oproepen om op extra
uren boven het vaste minimum te werken. Voor het
overige gelden dezelfde regels als voor de nulurenovereenkomst.
3. Payrolling
Werkt je werknemer via een payrollbedrijf, dan leg
je de verantwoordelijkheid voor werkgeverschap uit
handen. Je werknemer en eventueel ander personeel
is dan in dienst van het payrollbedrijf, dat vervolgens
zaken regelt als de personeelsadministratie, ziekteverzuim, ontslagprocedures en andere plichten die je als
werkgever hebt.
Een inleenovereenkomst wordt gesloten tussen een
werkgever en een detacheringsbedrijf, waarbij de
werknemer wordt ingeleend op basis van een overeenkomst van opdracht. Je geeft het detacheringsbedrijf opdracht om een werknemer te selecteren en
in je bedrijf te plaatsen. Het detacheringsbureau is de
werkgever, en loopt dus ook de werkgeversrisico's bij
ziekte en bij ontslag.
Flexibel werken
Meer informatie over flexibele arbeidsovereenkomsten
en de haken en ogen hiervan lees je in het whitepaper
flexibele arbeidscontracten.
Aandachtspunten tijdelijke contracten per
1 januari 2015 (Wet Werk en Zekerheid):
s)NTIJDELIJKECONTRACTENMAGJEALLEENBIJZWAARWEgende bedrijfsbelangen een concurrentiebeding
opnemen.
s"IJTIJDELIJKECONTRACTENGELDTEENAANZEGTERMIJN
van een maand. Heeft je medewerker een contract
voor bepaalde tijd van zes maanden of langer dat
automatisch eindigt? Dan moet je hem uiterlijk één
maand voor het einde van het contract schriftelijk
laten weten of je het contract wel of niet verlengt.
Anders loop je risico op een boete van maximaal een
maandsalaris.
67
Je personeel
68
s (EBJEREGELMATIGUITZENDKRACHTENINDIENST
In de arbeidsovereenkomst kan worden opgenomen dat er tijdens de eerste zes maanden van de
arbeidsovereenkomst geen loondoorbetalingsplicht
is. Dus als je een werknemer in een bepaalde week
niet nodig hebt, hoef je geen loon te betalen. Tot
zover geen veranderingen. Maar waar je deze
periode van zes maanden nu nog onbeperkt kan
verlengen in de cao, mag dat na zes maanden niet
meer als het om structurele werkzaamheden gaat.
Dit geldt niet voor uitzendovereenkomsten. Daar
wordt de periode van uitsluiting bij cao beperkt tot
78 weken.
Een cao is van toepassing als:
Cao
Er is een verschil tussen een minimum- en standaardcao. In de cao zelf staat welke soort het is.
s!LSWERKGEVERMOETJEBIJMINIMUMCAOgSMINIMAAL
de vastgelegde arbeidsvoorwaarden bieden. Positief
afwijken met betere voorwaarden (hoger loon, meer
vakantiedagen) is toegestaan, negatief afwijken met
slechtere voorwaarden niet.
s"IJSTANDAARDCAOgSGELDENDEAFSPRAKENINDECAO
Positieve of negatieve afwijkingen zijn niet mogelijk.
Een cao is een Collectieve Arbeidsovereenkomst
waarin afspraken worden gemaakt over arbeidsvoorwaarden zoals salarishoogte, vakantiedagen
en arbeidsduur. De cao staat boven de individuele
arbeidsovereenkomst die je met je werknemer afsluit.
Deze mag ook nooit in strijd zijn met de cao.
Een cao moet worden aangemeld bij het ministerie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en kan worden afgesloten voor maximaal vijf jaar. In de meeste
gevallen wordt gekozen voor een looptijd van één of
twee jaar.
s*EHEMZELFHEBTAFGESLOTENMETEENWERKGEVERSORganisatie, een ondernemings-cao
s*ELIDBENTVANEENWERKGEVERSORGANISATIEDIEEEN
cao heeft afgesloten, de bedrijfstak-cao
s$ECAOALGEMEENVERBINDENDISVERKLAARDDOORHET
ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
voor jouw branche (ook al ben je geen lid van een
werkgeversorganisatie)
s*EHEMVANTOEPASSINGVERKLAARTOPEENARBEIDSOVEReenkomst
Meer weten over cao’s?
Bezoek http://cao.szw.nl/index.cfm
Geen cao
Als je als werkgever niet onder een cao valt via een
werkgeversorganisatie, of er is geen sprake van een
algemeen verbindend verklaarde cao, dan kun je
ervoor kiezen om toch de cao uit jouw bedrijfstak van
toepassing te verklaren op jouw arbeidsovereenkomsten. Je hoeft dan niet zelf alles te bedenken, op te
stellen en te regelen. Nadeel is dat je het misschien
niet met alle afspraken in de cao eens bent.
69
Je personeel
Arbeidstijdenwet
70
Het aantal uren dat een werknemer mag werken, is
vastgelegd in de Arbeidstijdenwet. Soms wordt hier in
een cao ook iets over opgemerkt. Als er geen cao van
toepassing is, dan heb je als werkgever dus alleen te
maken met de beperkingen van de Arbeidstijdenwet
en de daarop gebaseerde regelgeving. De belangrijkste regels zijn de volgende:
s*EMAGEENWERKNEMERMAXIMAALUURPERDIENST
en 60 uur per week laten werken.
s)NEENPERIODEVANWEKENMAGEENWERKNEMER
gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en
per periode van 16 weken gemiddeld 48 uur.
s-ETEENGEMIDDELDEWERKWEEKVANUUROFLAGER
heb je als werkgever dus mogelijkheden tot overwerk, zonder dat je in strijd handelt met de Arbeidstijdenwet. In principe is elke werknemer ook tot
incidenteel overwerk verplicht, indien dat in redelijkheid van hem verlangd kan worden.
Arbeidsvoorwaarden
Het is aan te raden in de arbeidsovereenkomst de
arbeidsvoorwaarden vast te leggen. Hierbij kun je
denken aan:
s,OONENLOONBIJZIEKTE
s7ERKTIJDEN
s/VERWERK
s6AKANTIEDAGENDEWERKNEMERHEEFTPERJAARRECHT
op minimaal vier maal de arbeidsduur per week aan
vakantiedagen.
s#ONCURRENTIEBEDINGINEENDERGELIJKBEDINGWORDT
bepaald dat een werknemer na afloop van het
dienstverband niet in dienst mag treden bij een
concurrent van een werkgever.
s2ELATIEBEDINGEENRELATIEBEDINGISMINDERZWAAR
dan een concurrentiebeding en in een dergelijk
beding wordt bepaald dat de werknemer na afloop
van het dienstverband niet werkzaam mag zijn ten
behoeve van bepaalde relaties van de werkgever.
Handboek arbeidsvoorwaarden
Met het MKB Handboek Arbeidsvoorwaarden heb je
een compleet personeelsreglement met voorbeeldovereenkomsten die je naar jouw situatie aan kunt
passen.
71
Je personeel
Proeftijd:
zo werkt het
Jij en je werknemer kunnen een proeftijd
overeenkomen. Een proeftijd is een goede manier
om uit te vinden of een nieuwe werknemer een
aanwinst is. Tijdens deze proeftijd kunnen jij en de
medewerker allebei de arbeidsrelatie verbreken
zonder de reden ervoor op te geven. Wel ben je als
werkgever verplicht om de reden van opzeggen
te vermelden als je werknemer erom vraagt. Een
proeftijd is niet helemaal vrijblijvend. Om juridische
problemen te voorkomen moet je op de volgende
zaken letten.
Je personeel
Wanneer geldig?
s%ENPROEFTIJDISALLEENGELDIGALSDITSCHRIFTELIJKIS
overeengekomen. Het is aan te raden een proeftijdbeding in de arbeidsovereenkomst op te nemen en
de werknemer voor aanvang van het dienstverband
de overeenkomst te laten tekenen. Ook kan een
proeftijd in een tussen partijen geldende cao zijn
vastgelegd.
s$EPROEFTIJDMOETVOORBEIDEPARTIJENEVENLANG
zijn. Let op de maximale duur van de proeftijd. Een
te lange proeftijd is ongeldig (nietig). Hij mag niet
langer zijn dan is afgesproken in de cao en nooit
meer dan één of twee maanden, afhankelijk van de
arbeidsovereenkomst:
1 Bij een arbeidsovereenkomst langer dan zes maanden en korter dan twee jaar of bij een tijdelijke
overeenkomst zonder einddatum (bijvoorbeeld voor
de duur van een project of vervanging van ziekte),
geldt een proeftijd van maximaal één maand.
2 Bij een arbeidsovereenkomst van twee jaar of langer
of een vaste arbeidsovereenkomst, geldt een proeftijd van maximaal twee maanden.
Let op
s%ENPROEFTIJDMAGNIETALSJEALSWERKGEVERALOPDE
hoogte bent van de vaardigheden van de werknemer, bijvoorbeeld bij de verlenging van een contract.
s$EPROEFTIJDGAATINOPDEDAGDATDEWERKNEMER
begint. Is dit om de een of andere reden eerder dan
de afgesproken datum, dan gaat de proeftijd direct
lopen en verschuift de einddatum ook naar voren.
s%ENWERKNEMERMAGZONDEROPZEGTERMIJNBINNENDE
proeftijd stoppen, houd hier rekening mee.
s*IJMAGEENMEDEWERKERDUSOOKZONDEROPZEGtermijn ontslaan, maar doe het wel op tijd. Ben je
te laat, dan is het proeftijdontslag ongeldig en kan
de rechter bepalen dat de arbeidsovereenkomst
73
Je personeel
74
doorloopt. Wacht niet tot de laatste dag, want je
loopt het risico dat je de werknemer te laat bereikt,
bijvoorbeeld omdat hij de telefoon niet opneemt of
niet komt opdagen voor een gesprek.
s*EKUNTDEPROEFTIJDSCHRIFTELIJKOFMONDELINGOPZEGgen, maar alleen het inspreken van een voicemail
volstaat niet. Je werknemer kan achteraf aangeven
het bericht niet gehoord te hebben. Bevestig de opzegging altijd schriftelijk en verstuur dit per aangetekende post aan je werknemer.
s7ILJELANGERDANÏÏNOFTWEEMAANDENDETIJD
om uit te vinden of je nieuwe werknemer de juiste
persoon op de juiste plek is? Sluit dan een overeenkomst af voor bepaalde tijd of neem je werknemer
eerst in dienst als uitzendkracht.
s"IJEENTIJDELIJKEARBEIDSOVEREENKOMSTVANMAXIMAAL
zes maanden mag je per 1 januari 2015 geen proeftijd overeenkomen.
Tip: bij een contract van zes maanden en één dag mag
dit wel.
Ziekte en de proeftijd
s!LSEENWERKNEMERZIEKISTIJDENSDEPROEFTIJDWORDT
de proeftijd niet verlengd met de duur van de ziekte.
s4IJDENSDEPROEFTIJDKUNJEEENARBEIDSOVEREENKOMST
beëindigen als de werknemer ziek is (na de proeftijd
is dat niet toegestaan).
s:IEKTEMAGNIETDEREDENZIJNDATJEDEWERKNEMER
wegstuurt. Is dat wél het geval en start de werknemer een gerechtelijke procedure, dan kan het zijn
dat je een schadevergoeding moet betalen. Ontslag
vanwege ziekte mag wel als de ziekmelding ongegrond is. De arbodienst beoordeelt dit.
De regels bij
ontslag
Als je ontslag wilt aanvragen voor je
werknemer, gelden bepaalde regels. Die
zijn afhankelijk van de arbeidsovereenkomst, maar óók van de reden voor het
ontslag. Bedrijfseconomische redenen,
ziekte, een conflict, disfunctioneren: om
welke redenen mag je een werknemer
ontslaan en wat zijn de eisen daarbij?
Waar moet je ontslag aanvragen en wat
verandert er in het ontslagrecht met de
wet Werk en Zekerheid?
Je personeel
Ontslagprocedure
1. Met wederzijds goedvinden
In principe kun je bij alle redenen van het ontslag,
altijd in overleg met je werknemer een arbeidsovereenkomst beëindigen, ook bij een tijdelijke arbeidsovereenkomst. In dat geval zijn jullie het erover eens
dat het beter is om uit elkaar te gaan. Dat heet
beëindiging met wederzijds goedvinden. Maak goede
afspraken, bijvoorbeeld over de einddatum en de
hoogte van de eventuele ontslagvergoeding (niet
verplicht) en leg ze vast in een ondertekende beëindigingsovereenkomst (vaststellingsovereenkomst).
Toestemming van het UWV of de kantonrechter is in
dat geval niet nodig.
76
Lukt het niet om in onderling overleg de arbeidsovereenkomst te beëindigen, dan heb je toestemming van
het UWV of kantonrechter nodig.
Download
Download ook het voorbeeld ‘vaststellingsovereenkomst.
2. Ontslagvergunning via UWV
s(ETAANVRAGENVANEENONTSLAGVERGUNNINGBEGINT
met een schriftelijke aanvraag bij UWV (via werk.nl).
s!LSJEAANVRAAGCOMPLEETISGEEFTHET576JEWERKnemer twee weken de tijd om daarop te reageren,
via een verweerformulier en een kopie van de aanvraag en de bijlagen.
s$EONTSLAGADVIESCOMMISSIEBESTAANDEUITEENWERKgevers- en werknemersvertegenwoordiger adviseert
het UWV, dat daarna een beslissing neemt. Jij en je
werknemer krijgen allebei bericht of de ontslagaanvraag verleend of geweigerd is.
s$EZEPROCEDUREDUURTMEESTALVIERTOTZESWEKEN
tenzij de zaak ingewikkelder ligt en er een extra
ronde van hoor en wederhoor nodig is.
3. Naar de kantonrechter
Heb je geen ontslagvergunning gekregen van het
UWV, dan kun je naar de kantonrechter stappen. Wil
je meteen naar de rechter? Dat kan alleen als je je
medewerker om een ‘gewichtige reden’ wil ontslaan.
Bijvoorbeeld bij ‘veranderingen in omstandigheden’,
zoals onaanvaardbaar gedrag van je werknemer,
ernstige conflicten of als het economisch gezien slecht
gaat met je bedrijf.
s"IJDEPROCEDUREVIADEKANTONRECHTERISVAAKEEN
advocaat betrokken en staat de ontslagvergoeding
meestal centraal. Net zoals bij het UWV, begint deze
procedure met een schriftelijk verzoek. Onderbouw
daarin goed de genoemde ‘gewichtige reden’ van
het ontslag.
s.AJEVERZOEKSCHRIFTGEEFTDERECHTERJEWERKNEMER
de gelegenheid om een schriftelijk verweer in te dienen en vindt de behandeling in de rechtszaal plaats.
Binnen enkele weken volgt de uitspraak.
Redenen voor ontslag
Bedrijfseconomische redenen
Als de resultaten van je bedrijf flink onder druk staan,
ontkom je er meestal niet aan om één of meer werknemers te ontslaan. Dat heet ontslag om bedrijfseconomische redenen.
77
Je personeel
s!LSDEARBEIDSOVEREENKOMSTNIET@METWEDERZIJDS
goedvinden’ wordt beëindigd, dan kun je een
ontslagvergunning aanvragen bij het UWV. Om die
te krijgen, moet je aantonen dat je genoeg hebt gedaan om ontslag te voorkomen én moet je de reden
van het ontslag goed kunnen onderbouwen.
s+RIJGJEGEENONTSLAGVERGUNNINGOFISERSPRAKEVAN
bijzondere ontslagbescherming? Stap dan naar de
kantonrechter. Die bepaalt in zijn vonnis of jij je
werknemer mag ontslaan, wat de einddatum van
het dienstverband is en welke ontslagvergoeding je
aan de werknemer moet betalen.
Disfunctioneren
78
Als de medewerker niet goed presteert, of zijn taken
niet meer even goed als een paar jaar geleden uitvoert, dan zit er soms niets anders op dan ontslag.
Disfunctioneren houdt in dat de werknemer niet
voldoet aan de (redelijke) functie-eisen die je aan hem
stelt. De ontslagroute voor deze medewerker loopt,
als de arbeidsovereenkomst niet met wederzijds goedvinden wordt beëindigd, via het UWV of de kantonrechter. Daar moet je met een goed personeelsdossier
kunnen aantonen dat je werknemer onvoldoende
functioneert. Denk aan verslagen van functioneringsgesprekken, brieven en e-mails. Hieruit moet blijken
dat je de werknemer hebt aangesproken op zijn disfunctioneren, dat hij de kans heeft gehad zichzelf te
verbeteren en dat jij er alles aan hebt gedaan om zijn
prestaties weer op niveau te brengen door bijvoorbeeld begeleiding en bijscholing.
Conflict
Verschil van inzicht tussen jou en je werknemer over
de manier waarop hij zijn functie moet invullen, een
meningsverschil, botsende karakters: allemaal zaken
die een arbeidsconflict kunnen veroorzaken. Als jullie
relatie zó verstoord is dat er geen zicht meer is op verbetering van de arbeidsrelatie voor de toekomst én er
geen andere interne functie is waarin hij beter tot zijn
recht komt, dan kun je naar het UWV of de kantonrechter stappen. Natuurlijk kun je ook proberen om
de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden
te beëindigen, maar doorgaans is dit bij een conflict
lastig.
Op staande voet
Bij ontslag op staande voet kun je de arbeidsovereenkomst letterlijk direct beëindigen. Je hebt dan geen
toestemming nodig van het UWV of de kantonrechter,
maar er moet wél een ‘dringende reden’ zijn. Diefstal
bijvoorbeeld, fraude, dronkenschap of geweld op de
werkvloer. Op het moment dat je je werknemer vertelt
dat je hem op staande voet ontslaat, moet je die reden er direct bij vertellen en bij voorkeur ook meteen
schriftelijk bevestigen. De werknemer kan het ontslag
vervolgens aanvechten bij de kantonrechter.
Ziekte
Een ziek personeelslid mag je niet ontslaan in de eerste twee jaar van zijn ziekte, omdat dan de wettelijke
ontslagbescherming geldt. Na twee jaar ziekte of
arbeidsongeschiktheid houdt dit ontslagverbod op en
mag je je werknemer ontslaan, mits:
s*EWERKNEMERARBEIDSONGESCHIKTISVOORDEOVEREENgekomen werkzaamheden.
s*IJENJEWERKNEMERGENOEGREINTEGRATIEINSPANNINgen hebben verricht, maar zonder resultaat.
s2EINTEGRATIEVANJEWERKNEMERNIETBINNENAFZIENbare termijn mogelijk is.
s*EKUNTAANTONENDATJEWERKNEMERNIETBINNEN
weken weer aan het werk kan.
79
Je personeel
Stemt je werknemer in met beëindiging met wederzijds goedvinden, dan hoef je geen ontslagvergunning
aan te vragen bij het UWV. Behalve een aanvraag bij
het UWV, kun je ook de kantonrechter verzoeken om
de arbeidsovereenkomst te ontbinden.
Eindafrekening en getuigschrift
De ontslagen werknemer heeft altijd recht op een
eindafrekening: de financiële afhandeling van zijn overgebleven vakantiedagen, vakantietoeslag en eventuele bonussen. Ook heeft de werknemer recht op een
getuigschrift. Hierin vermeld je het type werk van je
werknemer, de arbeidsduur en de begin- en einddatum
van het dienstverband. Dit is verplicht.
80
Nieuwe ontslagroute
Na 1 juli 2015 verandert het ontslagrecht en heb je
geen keuze meer tussen een procedure bij het UWV
of de kantonrechter.
s/NTSLAGOMBEDRIJFSECONOMISCHEREDENENENNA
langdurige arbeidsongeschiktheid loopt voortaan via
het UWV.
s/NTSLAGVANWEGEPERSOONLIJKEREDENENLOOPTVOORTaan via de kantonrechter.
Krijg je van het UWV geen toestemming voor ontslag?
Dan kun je alsnog naar de kantonrechter, maar die
kijkt naar dezelfde criteria als het UWV, dus de kans
op succes is klein. Als je werknemer het niet eens is
met het ontslag via het UWV, kan hij binnen twee
maanden naar de kantonrechter.
Ontsla je een medewerker die niet schriftelijk heeft
ingestemd met het ontslag zonder toestemming van
het UWV, dan kan je werknemer ook naar de kantonrechter stappen om de opzegging te laten vernietigen
of om een vergoeding te vragen.
Houd een compleet personeelsdossier bij
In het personeelsdossier houd je bij hoe je medewerkers functioneren en welke verbeterpunten en afspraken er zijn. Je hebt dit nodig als je de ontwikkeling van
je werknemers wil sturen, maar ook als je iemand wil
ontslaan. Doordat je alle belangrijke gegevens over
je medewerkers in één map bewaart, kun je vragen
van instanties snel beantwoorden. Als het UWV of de
rechter wil weten wat je hebt gedaan om het gedrag
van je werknemer aan te pakken, moet je dat uit het
personeelsdossier kunnen halen.
Ontslagvergoeding bepalen en betalen
Beide routes zijn alleen verplicht als je werknemer niet
schriftelijk instemt met het ontslag. Let op! Je werknemer kan zijn schriftelijke instemming binnen 14
dagen, zonder opgaaf van reden, herroepen. De opzegging heeft dan niet plaatsgevonden. Dat geldt ook
bij een beëindiging van de arbeidsovereenkomst met
wederzijds goedvinden. Een overeengekomen beëindigingsovereenkomst kan binnen 14 dagen na ondertekening worden herroepen door de werknemer.
Bij ontslag met wederzijds goedvinden is een ontslagvergoeding niet verplicht en ga je met je medewerker
in gesprek over een eventuele afkoopsom. Leg dit vast
in een beëindigingsovereenkomst.
Heb je een ontslagvergunning van het UWV ontvangen? Bij het verlenen daarvan doet het UWV geen
uitspraak over een ontslagvergoeding. Je bent dus
niet verplicht een vergoeding te betalen. Wel kan je
werknemer bij afwezigheid daarvan een ‘kennelijk onredelijk ontslagprocedure’ starten bij de kantonrechter.
81
Je personeel
Heb je het ontslag geregeld via de kantonrechter,
dan stelt deze de einddatum vast. De ontslagvergoeding berekent hij via de kantonrechtersformule, ook
wel de ABC-formule. Daarbij staat A voor het aantal
gewogen dienstjaren, B voor de beloning (het bruto
maandinkomen) en C voor de correctiefactor (de omstandigheden van het ontslag).
Hoogte vergoeding
Een werknemer heeft recht op een vergoeding van
eenderde maandsalaris per gewerkt jaar. Vanaf het
tiende jaar is dit een half maandsalaris per dienstjaar.
De transitievergoeding is maximaal 75.000 euro bruto,
of maximaal een jaarsalaris als de werknemer meer
verdient dan dat bedrag. Er kan een betalingsregeling
worden getroffen voor de transitievergoeding.
Transitievergoeding
82
De ontslagvergoeding wordt per 1 juli 2015 een
transitievergoeding. De werknemer heeft recht op een
vergoeding als hij ten minste 24 maanden in dienst is
en de arbeidsovereenkomst:
s%INDIGTNAOPZEGGINGDOORDEWERKGEVER
s%INDIGTNAONTBINDINGVANDEARBEIDSOVEREENKOMST
op initiatief van de werkgever.
s.AEENEINDEVANRECHTSWEGEBIJEENOVEREENKOMST
voor bepaalde tijd) en op initiatief van de werkgever
niet is voortgezet.
Voor bedrijven met minder dan 25 medewerkers komt
er een overgangstermijn. Je mag tot 2020 een lagere
ontslagvergoeding betalen als je personeel gedwongen moet ontslaan vanwege bedrijfseconomische
omstandigheden. Dan mag je bij de berekening van
de omvang van de verschuldigde transitievergoeding
uitgaan van de duur van het dienstverband gerekend
vanaf 1 mei 2013. Als je iemand in mei 2017 moet
ontslaan met 15 dienstjaren, hoef je maar over vier
jaar daarvan transitievergoeding te betalen.
Let op! En werknemer heeft dus geen recht op een
transitievergoeding als er sprake is van beëindiging
van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden.
s$EKANTONRECHTERKANNOGEENVERGOEDINGBOVENOP
de transitievergoeding toekennen, als je als werkgever ernstig verwijtbaar hebt gehandeld of nalatig
was.
s%RKANBIJCAOWORDENAFGEWEKENVANDEWETTELIJKE
regeling voor de transitievergoeding. In de cao kan
een regeling worden opgenomen met voorzieningen
in geld of natura (of een combinatie), gericht op de
transitie naar werk. De regeling moet wel gelijkwaardig zijn aan de transitievergoeding.
s+OSTENDIEGEMAAKTWORDENOMWERKLOOSHEIDVAN
een werknemer te voorkomen, kunnen van de transitievergoeding worden afgetrokken. Bijvoorbeeld
(om)scholing, opleiding of outplacement. De geldt
voor kosten na het ontslag, maar ook die al tijdens
het dienstverband worden gemaakt.
Je hoeft geen transitievergoeding te betalen
als:
s(ETONTSLAGHETGEVOLGISVANERNSTIGVERWIJTBAAR
handelen of nalaten van de werknemer.
s$EWERKNEMERJONGERISDANJAARENGEMIDDELD
12 uur of minder per week werkzaamheden voor je
verricht.
s$EARBEIDSOVEREENKOMSTEINDIGTNAHETBEREIKENVAN
de AOW- of pensioengerechtigde leeftijd.
s%RSPRAKEISVANSURSEANCEVANBETALINGFAILLISSEMENT
of schuldsanering van de werkgever.
83
Je personeel
Tussentijdse
opzegging van
een tijdelijk
contract
84
Een werknemer heeft een tijdelijke
arbeidsovereenkomst en wil voor de
einddatum zijn ontslag nemen. Of je wilt zelf
tussentijds van hem af. Kan dat?
Met wederzijds goedvinden
In principe kun je, ook bij een tijdelijk contract, altijd
in overleg met je werknemer de arbeidsovereenkomst
beëindigen met wederzijds goedvinden.
Tussentijdse opzegging door werknemer
s%ENARBEIDSOVEREENKOMSTVOORBEPAALDETIJDKAN
tussentijds beëindigd worden als dit schriftelijk is
afgesproken in een zogeheten tussentijds opzegbeding. De werknemer kan dan, als hij zich aan de
opzegtermijn houdt, de overeenkomst opzeggen.
s!LSERGEENOPZEGBEDINGISLIGTHETANDERS$ANKAN
je werknemer de arbeidsovereenkomst alleen tussentijds beëindigen met ‘wederzijds goedvinden’. In
onderling overleg kan dan worden afgesproken op
welke datum je werknemer ophoudt met werken.
Schadevergoeding
Stem je niet in met de tussentijdse opzegging van
de werknemer, dan zal hij of zij in principe moeten
doorwerken tot het moment waarop de arbeidsovereenkomst afloopt, oftewel van rechtswege eindigt.
Doet je werknemer dat niet, dan kun je een procedure
starten bij de kantonrechter en een schadevergoeding
vorderen van je werknemer. In de regel is de hoogte
van de vergoeding gelijk aan het loon tot de oorspronkelijke einddatum. Of je kunt je daadwerkelijk
geleden schade door het opstappen van de werknemer vorderen, die schade moet je dan wel kunnen
aantonen. In beide gevallen kan de rechter de schadevergoeding matigen.
Tussentijdse opzegging door werkgever
Voor jou als werkgever is het een stuk lastiger om de
arbeidsovereenkomst tussentijds te beëindigen.
Ook al is deze mogelijkheid schriftelijk vastgelegd in
een opzegbeding, je kunt niet zomaar eenzijdig beslissen om op te zeggen en moet dan, in tegenstelling
tot je werknemer, toestemming vragen aan het UWV
of de kantonrechter (ook hier geldt vanaf 1 juli 2015
de ontslagroute zoals eerder beschreven). Hierbij moet
je gemotiveerd aangeven op welke grond de arbeidsovereenkomst tussentijds beëindigd moet worden.
86
Let op! Als je als werkgever na toestemming van het
UWV een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
zonder opzegbeding tussentijds opzegt, ben je in
principe op dezelfde manier schadeplichtig als een
werknemer die opzegt. Een kantonrechter zal bij een
dergelijk ontbindingsverzoek de vergoeding in de
regel ook baseren op het loon over de periode vanaf
eerdere beëindiging tot de oorspronkelijke einddatum.
Als je zonder opzegbeding uit elkaar gaat met
wederzijds goedvinden:
s*EWERKNEMERKANINPRINCIPEEENRISICOLOPENTEN
aanzien van een WW-uitkering als hij instemt met
voortijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Hij had immers aanspraak op loon tot de einddatum
en het UWV zou kunnen oordelen dat de werknemer een benadelingshandeling heeft gepleegd door
in te stemmen met vroegtijdige beëindiging.
s$EWERKGEVERLOOPTDANWEERHETRISICOOPEENVERnietiging van de vaststellingsovereenkomst vanwege
dwaling, als de werknemer bij het sluiten van de
overeenkomst zich niet bewust was van dit risico.
Het is dus op zich aan te raden om een tussentijds
opzegbeding op te nemen in de arbeidsovereenkomst,
om het voorgaande te voorkomen. De keerzijde is
dat een werknemer dan gemakkelijk tussentijds kan
opzeggen.
Daniëlle Kleyheeg
i4talent
'Ik word
weleens hard
genoemd, maar
het is gewoon
een kwestie van
zakelijk zijn.'
87
PRODUCT / DIENST recruitment op het gebied van finance en
credit management
OPGERICHT 2005
AANTAL WERKNEMERS 75
BRANCHE Detachering
we nu niet besluiten om een deel van het personeel
te ontslaan, gaan we met z’n allen kopje onder.’ Mijn
ervaring is, dat als je een echt verhaal hebt en erachter
staat, je werknemers er begrip voor hebben.”
BEDRIJFSVORM bv
En wat als je om andere redenen moet ontslaan?
Heb je voornamelijk vast of flexibel personeel?
88
“Zo’n 90 tot 95 procent van het personeel heeft een
contract voor onbepaalde tijd. Ze zijn bij ons vast in
dienst en we lenen ze flexibel uit. Detacheren is onze
business, onze klanten willen juist een flexibele schil.
Het is voor ons als werkgever moeilijker om personeel
te ontslaan omdat het contract niet na een bepaalde
tijd afloopt en we dragen de lasten bij ziekte, maar
het is het risico wat erbij hoort.”
Is de nieuwe wet Werk en Zekerheid gunstig
of ongunstig?
“ Zoals altijd bij nieuwe wetten en regels, denk ik ‘het
is zo’. Je kunt er beter mee leren leven dan er tegenin
gaan. Door de veranderingen voor flexibel personeel
verwachten we dat ondernemers nog vaker bij ons komen, omdat het voor hen minder flexibel wordt en je
geen proeftijd meer mag hebben bij een contract tot
zes maanden. Voor ons is het dan maar zo. Je kunt er
toch niks aan veranderen en het komt ook bijna nooit
voor dat iemand in de proeftijd wordt ontslagen. Het
wordt alleen nog belangrijker om vooraf de juiste
mensen te selecteren, maar daar zijn wij ook voor.”
Heb je weleens personeel moeten ontslaan?
“Helaas heb ik al twee keer een groep van tien
werknemers moeten ontslaan om bedrijfseconomische reden. Ik ben daarin heel eerlijk geweest: ‘Als
“Ik probeer er met een werknemer altijd via een open
en eerlijk gesprek uit te komen. Dat is het prettigst
voor allebei, wat de reden van het ontslag ook is. Het is
binnen een paar dagen geregeld en je bent minder tijd
kwijt dan via de kantonrechter. Ik laat een werknemer
daarbij een beëindigingsovereenkomst tekenen, zodat
het zwart op wit staat.”
89
Hoe ga je met ontslag om?
“Veel ondernemers verwarren privé en zakelijk met elkaar bij ontslag. Zie dat los van elkaar. Dat je je werknemer ontslaat, betekent niet dat je iets tegen de persoon
zélf hebt; diegene functioneert gewoon niet goed. Zie
het als losse case en handel het af. Zodat jij weer bezig
kunt zijn met waar je mee bezig moet zijn: ondernemen en geld verdienen. Je moet ook één lijn trekken
naar je werknemers en je niet door emotie laten leiden.
Ik word weleens hard genoemd, maar het is gewoon
een kwestie van zakelijk zijn.”
Kun je altijd zakelijk zijn?
“Ik heb een keer een werknemer moeten ontslaan die
me in de maling had genomen, recht in mijn gezicht
had gelogen. Ik was in staat diegene over de tafel te
trekken, zó boos was ik. Het is vreselijk lastig om in
zo’n situatie niet emotioneel betrokken te raken. Het is
jouw geld, jouw zaak. Toch moet je proberen om dat te
voorkomen. Daarom heb ik de zaak aan een adviseur
overgedragen en hem het ontslag laten afronden.”
Hoe zorg je dat een ontslag netjes afgewikkeld wordt?
“Zorg voor een eindafrekening en verwerk het ontslag
in je salarisadministratie. Verder gebruik ik een exitformulier, waarop ik samen met de werknemer invul
waarom hij uit dienst is getreden en hoe hij zijn werk
heeft gedaan. Ik spreek meestal af dat de werknemer
zijn auto van de zaak tot het einde van het dienstverband mag gebruiken. Je hebt je werknemer zelf
aangenomen, bedank hem voor de periode die hij
voor je heeft gewerkt.”
Heb je te maken met verzuim van medewerkers?
90
“Gelukkig komt verzuim binnen mijn bedrijf niet
zoveel voor en áls het voorkomt, gaat het om kort
verzuim: zo’n drie procent per maand. Als iemand zich
ziek meldt, bel ik diezelfde dag nog op om te vragen
hoe het gaat. Dat zou ik andere ondernemers ook
willen aanraden: zorg dat je erachter komt waarom
iemand ziek is. Misschien zit er meer achter en loop
je het risico op langdurig verzuim. Vooral bij een klein
bedrijf zit je erboven op en kun je het goed in de
gaten houden. Maar ook bij ons geldt, wij zijn wel te
allen tijde de werkgever. Dus ook al is mijn personeel
gedetacheerd, ze moeten zich bij ons ziek melden en
wij zijn verantwoordelijk voor het verzuimmanagement.”
Wat doen jullie bij langdurig verzuim?
“Ik heb in totaal twee keer te maken gehad met
langdurig verzuim. Bij één personeelslid ging dat
om psychisch verzuim, bij de ander om een ernstige
ziekte. Bij de eerste werknemer heb ik gefocust op het
in gesprek blijven: wat speelt er, hoe gaat het? En ik
heb samen met de bedrijfsarts een plan van aanpak
gemaakt, om zwart op wit te zetten wat we allemaal
gingen doen om de werknemer weer op de rit te krijgen. In een geval zoals bij mijn andere langdurig zieke
werknemer, kun je eigenlijk niks doen als werkgever.
Ik vind het vooral belangrijk om een werknemer in
dat geval bij te staan tijdens zijn ziekbed en goed te
luisteren naar wat hij of zij wil.”
Wat is jouw tip voor werkgevers?
“Probeer te voorkomen dat het tot een juridisch
conflict komt, communicatie is hierbij het toverwoord.
Hoe je met mensen omgaat is belangrijk, vertrouwen
en geloof in elkaar is de basis om zaken onderling
goed af te wikkelen en op een normale manier uit
elkaar te gaan. Een geschil of ontslag dat juridisch afgewikkeld moet worden betekent negatieve energie.
Het is niet leuk, kost heel veel tijd en meestal ben je
daarna geen vriendjes meer. We hebben een advocaat
waar we mee werken in dit soort zaken, maar gelukkig is het bijna nooit nodig.”
91
3 De overheid
De overheid is een partij waar je als ondernemer
op vele gebieden mee te maken hebt. Vanuit de
Rijksoverheid op het gebied van overkoepelende
wet- en regelgeving, op lokaal gebied in de
gemeente waar je onderneemt voor onder
meer vergunningen, of als opdrachtgever bij
aanbestedingen.
92
Wijzigingen wetten en regels
Vanuit de overheid zijn er een hoop wetten en
regels waar je als ondernemer mee te maken
krijgt. De meeste komen in dit e-book per
onderwerp aan bod. Voor meer informatie kun je
altijd terecht op mkbservicedesk.nl in de juridische
desk en in het onderdeel wetten & regels. Hier
houden we ook de wetswijzigingen en nieuwe
wetten en regels bij en vooral wat dat voor jou als
ondernemer betekent.
In principe gaan nieuwe wetten en
wetswijzigingen altijd per 1 januari, 1 april en 1
juli van een jaar in. Hier vind je een overzicht met
alle wetswijzigingen en nieuwe regels vanuit de
overheid van Antwoord voor bedrijven.
93
De overheid
De overheid
Bestemmingsplan
en vergunningen
Wat is een bestemmingsplan?
In je gemeente heb je als ondernemer te maken
met een bestemmingsplan voor de locatie waar je
gevestigd bent en met allerlei vergunningen. En hoe
kun je tegen een gemeentebesluit ingaan en wat is
een voorlopige voorziening?
Tip
Een bestemmingsplan is een ruimtelijk plan dat juridisch bindend is voor burgers, bedrijven, instellingen
en overheden. Het bevat regels voor het gebruik van
de in het plan begrepen gronden en bouwwerken. Dit
betekent dat je als ondernemer alleen mag bouwen
en verbouwen en bepaalde bedrijfsactiviteiten mag
uitvoeren indien dit past in het bestemmingsplan.
Koop, huur of bebouw dus geen bedrijfsperceel voordat je het geldende bestemmingsplan kent.
Check via ruimtelijkeplannen.nl en watmagwaar.nl
welk bestemmingsplan geldt.
Inspraak
Een bestemmingsplan kan in de loop der tijd wijzigen,
wat gevolgen kan hebben voor je bedrijf. De gemeente publiceert echter eerst een ontwerpbestemmingsplan en je hebt zes weken de tijd om daar mondeling
of schriftelijk commentaar op te geven.
Vergunningen
Omgevingsvergunning (Wabo)
Wil je een reclamezuil voor de deur zetten, of je
bedrijfspand verbouwen? Door de Wet algemene
bepalingen omgevingsrecht (Wabo) heb je daar een
omgevingsvergunning voor nodig. Vroeger waren er
maar liefst 26 verschillende vergunningen, zoals de
reclamevergunning, sloopvergunning, bouwvergunning en kapvergunning, maar die zijn samengebracht
in de omgevingsvergunning. Je kunt hem aanvragen
voor bouwen, monumenten, wonen, ruimte, natuur
en milieu. Voor sommige zaken heb je geen vergunning nodig, maar moet je wel een melding doen.
95
De overheid
Vergunningencheck en aanvraag
Ingaan tegen gemeentebesluit
Wil je controleren of je een omgevingsvergunning of
watervergunning nodig hebt, of een melding moet
doen? Doe dan de vergunningencheck bij het landelijke omgevingsloket.
Soms neemt een gemeente beslissingen in jouw
nadeel, bijvoorbeeld over een bestemmingsplan of
een omgevingsvergunning. Je kunt daar dan bezwaar
tegen maken of in beroep gaan.
s%ENBEZWAARMAAKJEBIJDEGEMEENTE(ETBEZWAARschrift moet schriftelijk en binnen zes weken bij de
gemeente binnen zijn. Informeer naar de precieze
voorwaarden.
s!LSJEBEZWAARWORDTAFGEWEZENKUNJEERBINNEN
zes weken tegen in beroep gaan. Dat gaat via een
beroepschrift en dat kun je via het digitaal loket
bestuursrecht indienen.
Lees meer over de aanvraag van een omgevingsvergunning en meldingen doen.
Drank- en horecavergunning
96
Wil je een bedrijf beginnen in de horeca (restaurant,
café, slijterij), dan heb je een drank- en horecavergunning nodig. Die kun je rechtstreeks bij de gemeente
aanvragen. Je moet daarvoor wel voldoen aan de
wettelijke eisen voor de volksgezondheid en leidinggevenden moeten een verklaring van sociale hygiëne
of een verklaring vakbekwaamheid hebben. Als je een
horecabedrijf start, heb je in een aantal gemeenten
een exploitatievergunning nodig. Daarin staan regels
voor de openbare orde en de veiligheid en zedelijkheid in de omgeving van openbare inrichtingen. Vraag
hiernaar bij de gemeente.
Voorlopige voorziening
De gevolgen van het besluit treden al wel in werking
terwijl de bezwaar- of beroepsprocedure loopt. Je
kunt dat tegengaan met een voorlopige voorziening.
Daarvoor dien je een verzoekschrift in bij de rechtbank.
Let op: pas nadat de rechter uitspraak heeft gedaan,
kan een voorziening de gevolgen van het besluit
opschorten.
Overige vergunningen
Om een voorlopige voorziening aan te vragen
moet je:
Daarnaast kunnen nog een heleboel andere vergunningen van toepassing zijn. Denk aan een vent-,
standplaats-, en terrasvergunning, maar bijvoorbeeld
ook een vergunning om te starten als financieel
dienstverlener. Op de website van de Rijksoverheid
vind je een overzicht met branches en, als je doorklikt, welke regels en vergunningen specifiek in jouw
branche gelden.
sBEZWAAROFBEROEPTEGENHETBESLUITBIJDEOVERheidsinstantie of de rechtbank hebben ingesteld.
sKUNNENAANTONENDATERSPRAKEISVANSPOEDEISEND
belang. Dus dat je niet kunt wachten op de uitkomst
van het bezwaar of beroep, omdat er bijvoorbeeld
bomen gekapt worden die jouw terras schaduw geven in de hete zomer. Als je voorlopige voorziening
wordt toegekend, wordt de kap uitgesteld.
97
De overheid
Voor het aanvragen van een voorlopige voorziening
kun je een jurist inschakelen. Ook de gemeente kan
een voorlopige voorziening aanvragen waardoor er
bijvoorbeeld extra voorschriften worden verbonden
(zoals dat er ’s avonds en ’s nachts niet mag worden
geladen en gelost).
Behandeling
Beide partijen kunnen op een zitting het verzoek toelichten. Deze zitting vindt zo spoedig mogelijk plaats.
De rechter zal direct mondeling of na twee weken
schriftelijk uitspraak doen in de zaak. Dit is uiteraard
een voorlopig oordeel in afwachting van de behandeling van het beroep.
98
Aanbesteden
Aanbesteden is het in de markt uitzetten
van een (overheids)opdracht door een
overheidsinstantie (de opdrachtgever).
Ze verstrekken op die manier opdrachten
voor werken, leveringen en diensten. Je
kunt daar als ondernemer op inschrijven
door een offerte (de inschrijving) in
te dienen. Overigens gelden ook
voor nutssectoren (zoals elektriciteit,
water, trein, et cetera) de regels van
aanbestedingsrecht.
De overheid
100
s(ETDOELVANAANBESTEDENISOMVRAAGENAANBOD
beter op elkaar af te stemmen door “de markt” zijn
werk te laten doen (concurrentiewerking).
s%UROPESEREGELGEVINGBEPAALTWELKEOVERHEIDSINstanties moeten aanbesteden. Zoals de staat, ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen, aan
de overheid gelieerde instellingen zoals De Nederlandsche Bank en Dienst Uitvoering Onderwijs, en
bedrijven en instellingen waarin de overheid grote
invloed heeft (financieel, beheer of bestuur), zoals
TNO of UWV.
s!ANDEHANDVANselectie- en gunningscriteria bepaalt de aanbestedende dienst welke ondernemer
de opdracht krijgt. Het aanbestedingsrecht verbiedt
om criteria door elkaar te gebruiken, waardoor je de
uiteindelijke gunningsbeslissing mogelijk met succes
kan aanvechten bij de rechter.
s!LSJEHETNIETEENSBENTMETEENAANBESTEDINGSPROcedure, dan kun je naar de rechter stappen. Je bent
dan verplicht een advocaat in te schakelen. Maar
ook in de fase voor een eventueel proces kan het
verstandig zijn om professionele hulp in te roepen.
Heb je een interessante overheidsopdracht gezien die
te groot is voor jouw bedrijf alleen? Je kunt op twee
manieren samen inschrijven met andere ondernemers:
1. Als combinatie. Dan werk je op gelijk niveau samen
en ben je ook samen geheel verantwoordelijk voor
het uitvoeren van een opdracht.
2. Als onderaanneming. Je kunt als hoofdaannemer
een onderaannemer inschakelen voor delen van het
werk. Als hoofdaannemer blijf je verantwoordelijk.
Maak gelijk bij je inschrijving al duidelijk welk deel
van het werk je aan welk bedrijf wilt uitbesteden.
Aanbestedingen vinden
Op TenderNed publiceren alle Nederlandse overheden
hun opdrachten. Ondernemers en overheden kunnen
het aanbestedingsproces via die site volledig digitaal
doorlopen: van vooraankondiging tot inschrijving en
gunning.
De Aanbestedingswet
De Aanbestedingswet is in 2013 ingegaan en moet het
voor kleine ondernemers makkelijker maken om mee te
doen aan aanbestedingen. Maar wat betekent de wet
nou precies voor ondernemers? Lees het in dit whitepaper.
101
Eerste Hulp bij Aanbesteden
In dit boek komen de nieuwe wet Aanbesteden, de
procedure, het inschrijven op een aanbesteding en wat
je kunt doen bij ongeoorloofde praktijken uitgebreid
aan de orde.
PRODUCT / DIENST Advies op het gebied van Europees aanbesteden
OPGERICHT 2003
AANTAL WERKNEMERS 2
BRANCHE Dienstverlening
BEDRIJFSVORM eenmanszaak en bv
Wat doet Torquit?
Johan Draijer
Torquit
'Door
zorgvuldig te
lezen kun je een
hoop winnen.'
“Mijn hoofdtaak is het begeleiden van inkooptrajecten voor overheidsinstanties. Als bijvoorbeeld een
provinciale overheid op zoek gaat naar een nieuwe
it-dienstverlener en die opdracht wordt Europees
aanbesteed, kom ik in beeld. Concreet betekent dat
onder meer het opstellen van een offerteaanvraag,
het beoordelen van offertes en het contracteren van
de nieuwe leverancier. Daarnaast help ik ook partijen
met de inschrijving op aanbestedingen. Dan zit ik dus
aan de kant van de verkopende partij om de kans op
het binnenhalen van het contract te vergroten.”
Voor welke rechtsvorm koos je?
“Ik ben begonnen als eenmanszaak en heb de
rechtsvorm na drie jaar omgezet naar een bv. De
startersaftrek verviel en ik kwam op het break-even
point qua omzet dat een bv belastingtechnisch
gunstiger was. Dat was de belangrijkste reden, het
beperken van persoonlijke aansprakelijkheid speelde
niet echt een rol, omdat het risico wat ik liep maar
heel klein was. Het werk dat ik doe gebeurt altijd
gezamenlijk in projectvorm en ik heb daar geen
overall verantwoordelijkheid in.”
103
In 2013 veranderde de situatie?
“Ik had te maken met een dalende omzet en de belastingcondities voor een eenmanszaak waren verbeterd.
Daarom ben ik in 2013 mijn dienstverlening weer
vanuit een eenmanszaak aan gaan bieden, met name
vanwege de ondernemers- en zelfstandigenaftrek.
Andere voordelen waar ik op werd gewezen waren
dat ik geen rekening meer hoefde te houden met fictief - loon van de dga en willekeurig kon afschrijven
op bestaande of nieuwe investeringen. De bv heb ik
ernaast laten voortbestaan omdat die een hypotheek
aan mij heeft verstrekt en mijn vrouw in loondienst is
van de bv.”
104
Was dit lastig?
“Het voeren van twee afzonderlijke administraties is
wel even wennen. Je moet keuzes maken: welke uitgaven doe ik vanuit welke entiteit. Ik had begin 2014
nog vanuit beide entiteiten opdrachten lopen en dan
moet je wel factureren vanuit de juiste rechtsvorm. En
mijn salaris gaat nu vanuit de eenmanszaak in plaats
van uit de bv. Kortom, het eenvoudige overzicht van
voorheen is wat minder eenvoudig, maar ook daar
raak je wel weer aan gewend.”
Waar moet je nog meer rekening mee houden?
“Ondanks mijn lage risico op het gebied van aansprakelijkheid, heb ik toch een verzekering afgesloten
omdat een opdrachtgever dit verplicht stelde. Het
bedrag valt uiteindelijk mee. De WA-verzekering kan
ik nu voor beide entiteiten tezamen laten gelden. Dat
moet nog zijn beslag krijgen, maar het scheelt maar
weinig in de kosten ten opzichte van de verzekering
voor de bv alleen.
Tegenover de opdrachtgever maakt het verder weinig
uit of ik vanuit een bv of eenmanszaak werk. En als
de MKB-ondernemersvrijstelling van 14% toch weer
verdwijnt kan ik mijn activiteiten van de eenmanszaak
weer in de bv onderbrengen.”
Wel eens juridische problemen gehad?
“Ik heb te maken gehad met een opdrachtgever
die failliet ging. Op dat moment gaan alle juridische
afspraken en de rechten die je hebt in de prullenbak
en neemt de bewindvoerder het over. Voor het geld
van de openstaande facturen voor mijn dienstverlening moest ik achteraan sluiten in de rij van geldeisers,
daar kon ik dus naar fluiten. Ik heb het er ook met
een bevriende deurwaarder over gehad, je kunt beter
afscheid nemen van het geld. Het scheelt een hoop
kopzorgen, het kost veel geld om erachteraan te gaan
in een rechtszaak en van een kale kip kun je niet plukken.”
Hoe ben je dat te boven gekomen?
“Mijn gedachte was ‘doorgaan en zorgen dat het
verlies opgevangen wordt met nieuwe opdrachten’.
Gelukkig was ik zo weer boven jan, omdat ik via een
andere intermediair werd ingehuurd door de opdrachtgever. Maar niet iedereen heeft die luxepositie.
Het heeft uiteindelijk vier tot vijf jaar geduurd en toen
heb ik toch nog ongeveer veertig procent van de
openstaande facturen teruggekregen.”
Tips voor andere ondernemers?
“In mijn bedrijf heb ik veel met juridische teksten en
contracten te maken. Door zorgvuldig te lezen kun je
een hoop winnen. Zoals bij de reviews die ik doe bij
Europees aanbesteden. Het is net een oefening in begrijpend lezen. Lees de tekst van de offerte aanvraag
precies en zorgvuldig, en beantwoordt die vragen.
Focus op wat er wordt gevraagd en niet op je eigen
verhaal.”
105
4 Je bedrijfsruimte
106
107
Het grootste deel van de ondernemers
huurt een bedrijfsruimte. Dit levert veel
vragen op, omdat niet altijd duidelijk is
welke regels er gelden in het huurrecht.
Wat moet je weten om juridische
conflicten over huren te voorkomen?
Je bedrijfsruimte huren
Soorten
bedrijfsruimte
Middenstandsbedrijfsruimte of overige
bedrijfsruimte? Er is bij het huren van
je bedrijfsruimte een verschil tussen
middenstandsbedrijfspanden en overige
bedrijfspanden. Voor beide gelden
verschillende regels.
Je bedrijfsruimte huren
Middenstandsbedrijfsruimte
Een middenstandsbedrijfsruimte is een pand dat voor
het publiek toegankelijk moet zijn en waar het product of de dienst direct geleverd wordt. Denk aan een
winkel, restaurant, café, afhaaldienst, ambachtsbedrijf,
hotel of camping. Deze ruimtes worden wel ook detailhandelsbedrijfsruimtes of winkelruimtes genoemd en
‘290’ of ‘ex290 bedrijfsruimte’, omdat ze vallen onder
artikel 7:290 uit het Burgerlijk Wetboek.
Als je een middenstandsbedrijfsruimte huurt, krijg je
extra wettelijke bescherming in het huurrecht, omdat
deze bedrijven vaak afhankelijk zijn van de vestigingsplaats. Bij een winkel of café bijvoorbeeld, is je locatie
een belangrijk onderdeel van je bedrijf: klanten weten
je te vinden. Je kunt dan niet zomaar naar een andere
plek verhuizen.
Overige bedrijfsruimte
Alle bedrijfsruimtes die niet vallen onder artikel 7:290
BW (of woonruimte) horen tot de categorie ‘overige
bedrijfsruimte’. Zoals kantoren en fabrieken, maar
bijvoorbeeld ook showrooms en autoverhuurbedrijven. Deze ruimtes vallen onder artikel 7:230a BW en
worden ook ex230a bedrijfsruimte of kantoorruimte
genoemd.
Een uitgebreide lijst met ruimtes die worden aangeduid
als ‘bedrijfsruimte’ of als ‘overige bedrijfsruimte’, vind
je via www.mkbservicedesk.nl/huren.
109
Je bedrijfsruimte huren
Flexibel huren
Naast de standaardhuur van middenstandsbedrijfsruimte of overige bedrijfsruimte kun je ook flexibel
huren. Daarbij zit je niet voor langere tijd vast aan een
ruimte en kun je kiezen uit diverse aanbieders. Dit
gebeurt vooral veel bij kantoorruimte en werkplekken
in bedrijfsverzamelgebouwen, maar er komen steeds
meer mogelijkheden voor bedrijfs- en winkelruimte
bij. Meer over de mogelijkheden voor flexibel huren
vind je op www.mkbservicedesk.nl/huren
110
Wat staat er in
het huurcontract?
Ga je een bedrijfsruimte (middenstands- of
overige bedrijfsruimte) huren, dan is het
belangrijk dat alles nauwkeurig beschreven
staat in het huurcontract. Wat moet er in
het contract worden opgenomen en hoe
onderhandel je met de verhuurder over de
voorwaarden?
Je bedrijfsruimte huren
Als er dingen in het contract niet goed zijn geregeld
of ontbreken, dan kan dat tot conflicten leiden. Wat
moet er allemaal instaan?
112
s0ERSONALIAHUURDERENVERHUURDER
s"ETALINGVANDEHUURPRIJS!ANWIEENPERWELK
tijdvak
s(UURPERIODE
s"ORGSOM
s3ERVICEVOORZIENINGENPAKKETENSERVICEKOSTEN
s'EMEENTELIJKEBELASTINGENENANDEREBELASTINGEN
Bijvoorbeeld onroerendgoed-belasting, precario,
enzovoort (inclusief of exclusief in huurprijs)
s'ASWATERELEKTRICITEITINCLUSIEFOFEXCLUSIEFIN
huurprijs)
s%XPLOITATIEVERPLICHTINGISEENVEREISTEOMGEDURENDE
de gehele huurperiode de bedrijfsruimte in gebruik
te houden)
s/NDERHUURTOEGESTAANOFNIET
s6ERZEKERINGEN
s/NDERHOUDSVERPLICHTINGENVOORDEHUURDERDANWEL
de verhuurder
s!ANSPRAKELIJKHEIDBIJGELEDENSCHADE
s2ECLAMEMAGJETEKSTENLICHTBAKKENENDERGELIJKE
op de gevel aanbrengen?
s4USSENTIJDSEOPZEGGINGSMOGELIJKHEDEN
Voorwerp van huur
Dit is de beschrijving van de bedrijfsruimte inclusief
het adres. Kijk goed wat wel en niet bij de huur inbegrepen is. De omvang van het gehuurde moet goed
beschreven zijn, bijvoorbeeld casco (het omhulsel, dus
de muren, vloeren, het dak et cetera), of casco plus
allerlei zaken/voorzieningen/installaties.
Bestemming
Ook de bestemming van het pand is cruciaal. Dit gaat
om wat met de verhuurder contractueel is overeengekomen, én om de bestemming van het pand volgens
het bestemmingsplan. Anders zit je met een pand
waarvan je wel de huur moet betalen, maar waar je
niet je bedrijf kan starten.
Staat van het gehuurde
Voorkom problemen achteraf en zorg dat je, vóórdat
je het contract ondertekent, de staat van het gehuurde pand vastlegt. Dit kan het beste schriftelijk via
een opnamerapport (proces-verbaal van oplevering)
met aanvullende foto's. Is er sprake van gebreken,
laat deze dan door de verhuurder herstellen, of zorg
dat hij ze in een gebrekenlijst opneemt en daarbij
aangeeft binnen welke termijn ze worden hersteld.
Onderteken het proces-verbaal en de lijst met gebreken samen met de verhuurder en voeg deze toe aan
het huurcontract.
Verder:
s!FSPRAKENOFJEHETGEHUURDEMAGVERANDERENZOALS
het verven van muren, en of dat na afloop van het
huurcontract ongedaan moeten worden gemaakt of
niet.
s*EKUNTREGELENDATDEHUURPRIJSNIETWORDTBEÕNvloed door waardestijging, wanneer er op jouw
kosten wordt verbouwd.
s$EVERDELINGVANDEONDERHOUDSVERPLICHTINGEN6OOR
welk onderhoud moet de verhuurder zorgen? Dit
is vaak afhankelijk van de omvang van het pand.
Als het bijvoorbeeld slechts casco wordt verhuurd
met (expliciete) uitsluiting van installaties, zijn de
onderhoudsverplichtingen van de installaties voor
rekening van de huurder.
113
Je bedrijfsruimte huren
s6OORKEURSRECHTVANKOOP:EKERAANTERADENALSJE
gaat investeren in het pand.
s!FSPRAKENOVERWATERGEBEURTALSJEJEBEDRIJF
verkoopt, je de rechtsvorm van je bedrijf aanpast,
of iemand anders als huurder je huur over wil laten
nemen.
s*EMAGMETDEVERHUURDERAFSPREKENDATHIJBTWIN
rekening brengt voor de verhuur van de bedrijfsruimte. Dan moet je dat in de huurovereenkomst
opnemen.
114
Tip: Voorbeeld huurcontract
Een voorbeeld van een huurcontract voor middenstandsbedrijfsruimte en overige bedrijfsruimte kun je
downloaden via mkbservicedesk.nl/huren
Onderhandelen bij huurcontract
Met een huurcontract ga je een serieuze verbintenis
aan, vaak voor langere tijd. Onderhandel daarom, en
zorg dat je niet te veel betaalt of aan slechte voorwaarden vastzit na het afsluiten van een huurcontract.
Huurvrije periode
Je kunt onderhandelen over een huurvrije periode.
Deze kan uiteenlopen van een maand bij een kortlopend contract, tot soms wel twee jaar bij een langlopend contract. Maar pas op, een huurvrije periode levert niets op als de huurprijs die daarna moet worden
betaald veel hoger is dan de marktconforme prijs.
Prijs-kwaliteit
Huur je het pand kaal, ligt er vloerbedekking, moeten
er tussenwandjes komen? Een lage huurprijs is weinig
waard als je zelf moet opdraaien voor het schilderen,
aanleggen van brandvoorziening en installeren van
airconditioning. Waar moet in geïnvesteerd worden en
is dit in verhouding met de huurprijs? Het kan soms
een stuk goedkoper zijn als je de ruimte 'compleet af'
huurt.
Leeg opleveren?
Hoe moet je het pand achterlaten bij vertrek? Moet je
het leeg opgeleveren en/of terugbrengen in de oude
staat? Het is heel belangrijk om hierover te onderhandelen voordat je investeert in aanpassingen aan het
pand. Het kan veel extra kosten opleveren als je het
pand na je vertrek in oude staat moet herstellen.
Servicekosten
Zijn de servicekosten bij de huurprijs inbegrepen en zo
niet, hoe worden ze dan verrekend? Betaal je vooruit,
zijn het vaste kosten? Je zult niet de eerste zijn die
zich rot schrikt van de eindafrekening.
Flexibiliteit
Is het mogelijk om ruimte erbij te huren, of ruimte af
te stoten? Het kost veel geld om een nieuwe ruimte te
huren of te blijven huren met onderbezetting. En kun
je tussentijds opzeggen en op welke termijn?
Huurprijs
s)N.EDERLANDMAGEENVERHUURDERZELFBEPALENHOEveel hij vraagt voor een bedrijfspand.
s$EVERHUURDERMAGEENNIEUWEHUURDERELKBEDRAG
vragen dat hij wil en dus verhogen ten opzichte van
de vorige huurder.
s*EKUNTERVIATAXATIEOFDOORNAVRAAGBIJVERGELIJKBAre panden achter komen wat een redelijke, marktconforme huurprijs is.
115
Je bedrijfsruimte huren
116
s)NPRINCIPEMAGDEHUURNIETTIJDENSDECONTRACTDUUR
worden verhoogd, behalve als dit in het contract is
afgesproken. Bijvoorbeeld met een vast percentage
per jaar.
s"EIDEPARTIJENKUNNENNAAmOOPVANEENINHETCONtract bepaalde huurtermijn (en in andere gevallen
na vijf jaar), de rechter te verzoeken om de huurprijs
aan te passen.
s!LSJULLIEERONDERLINGNIETUITKOMENDANMOETEN
jullie gezamenlijk een deskundige aanstellen voor
het bepalen van een nieuwe huurprijs. Artikel 7:304
van het Burgerlijk Wetboek spreekt over ‘een of
meer door partijen gezamenlijk benoemde ter zake
deskundigen’. De partijen zijn vrij in het kiezen van
deze deskundige. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld een
makelaar, branchevertegenwoordiger of bedrijfstaxateur benaderen.
Onderhuur
Onderhuur van bedrijfsruimte is door de huidige wet
mogelijk, tenzij een bepaling in de huurovereenkomst
dat verbiedt. Vaak zal de verhuurder dus al in het contract opnemen dat het niet toegestaan is. Als je het
pand dan toch onderverhuurt, is dit voor de hoofdverhuurder een reden om de totale huurovereenkomst te
beëindigen.
Looptijd en
einde van
huurcontract
Een huurcontract voor middenstandsbedrijfsruimte is standaard twee keer
vijf jaar, maar kan ook voor twee jaar of
korter worden afgesloten. Bij overige
bedrijfsruimte staat de termijn van
huren vrij. Ook is er een verschil in de
opzegtermijn.
Je bedrijfsruimte huren
Middenstandsbedrijfsruimte
118
Als je een 290-bedrijfsruimte huurt, bestaat het
contract uit twee perioden van vijf jaar. Als het na tien
jaar niet is opgezegd, gaat het over in een contract
voor onbepaalde tijd.
s*EKUNTALSHUURDERALSJEJEAANDEOPZEGTERMIJN
houdt, na de eerste vijf jaar van het contract af.
Daarna weer na de volgende vijf jaar.
s7ILJEHETCONTRACTOPZEGGENDANMOETJEDAT
minimaal één jaar voor de vijf- of tienjaarstermijn
afloopt, doen.
s$EVERHUURDERKANALLEENOPZEGGENALSJIJJEALS
huurder niet goed hebt gedragen, of als hij of zijn
familie het pand zelf dringend nodig heeft en in
duurzaam gebruik neemt. Hieronder valt ook een
renovatie die zonder beëindiging van de huur niet
mogelijk is. Als je niet met de beëindiging instemt,
moet de verhuurder hiervoor toestemming van de
rechter vragen.
Korter dan vijf jaar
Je kunt voor ex-290 bedrijfsruimte ook een huurovereenkomst voor twee jaar of korter afspreken, die op
de einddatum automatisch eindigt (als hierover geen
andere contractuele afspraken zijn gemaakt). Als jij
en de verhuurder het eens zijn over een huurperiode
boven de twee en onder de vijf jaar, heb je formeel
gezien toestemming van de rechter nodig.
Overige bedrijfsruimte
Bij ‘overige bedrijfsruimte’ staat de termijn van
huren vrij. Die moet je onderling overleggen met de
verhuurder. De huurovereenkomst van een overige
bedrijfsruimte is simpel op te zeggen door huurder en
verhuurder als het einde van contract in zicht is.
Het is standaard dat de betalingstermijn ook de
opzegtermijn is. Stel, je betaalt maandelijks de huur,
dan moet je minimaal een maand van tevoren de huur
opzeggen. Wel kan er in de huurovereenkomst een
andere opzegtermijn worden afgesproken. De opzegtermijn voor de huurder mag niet langer zijn dan de
termijn voor de verhuurder.
Ontruimingsbescherming
Als de verhuurder de overeenkomst eenzijdig opzegt,
heb je als huurder van overige bedrijfsruimte ontruimingsbescherming. Je mag dan nog maximaal twee
maanden in het pand blijven zitten, om te zorgen dat
je tijd hebt om een nieuw onderkomen te vinden. Je
kan de rechter verzoeken om deze termijn (op grond
van een belangenafweging) te verlengen. Uitzonderingen: als je de huur zelf hebt opgezegd, uitdrukkelijk
met de beëindiging hebt ingestemd, of veroordeeld
bent tot ontruiming omdat je je verplichtingen niet
bent nagekomen.
119
Je bedrijfsruimte huren
Huurcontract
eerder eindigen of
overdragen
Als je je contract tussentijds opzegt, pleeg je
wanprestatie. In principe moet je namelijk nog tot
het einde van het contract de huur betalen. De
verhuurder zal dan een schadevergoeding eisen,
uitgangspunt hierbij is het verschuldigde bedrag aan
huur. De kantonrechter kan hier wel van afwijken.
Je kunt ook proberen met de verhuurder overeen
te komen dat de huurovereenkomst eerder eindigt.
Er kan dan bijvoorbeeld een afkoopsom worden
afgesproken. Maar ook is er de mogelijkheid om je
huurcontract aan een ander over te dragen.
Je bedrijfsruimte huren
Indeplaatsstelling
Bij huur van middenstandsbedrijfsruimte (ex-290) is het
mogelijk om het huurcontract aan je opvolger over te
dragen door middel van een ‘indeplaatsstelling’.
s*EOPVOLGERNEEMTDANJOUWPLAATSALSHUURDERIN
met alle daar aan verbonden rechten en plichten.
Maar let op, dit kan alléén als je opvolger jouw bedrijf in het pand voortzet en er niet een ander bedrijf
in begint. Bij deze beoordeling speelt onder andere
mee of de nieuwe huurder dezelfde bedrijfsnaam
voert en de inventaris en het personeel overneemt.
s)NPRINCIPEMOETJEVERHUURDERALSAANDEVEREISTEN
van de wettelijke indeplaatsstelling is voldaan) met
die overdracht instemmen. Of hij moet een goede
reden hebben om een nieuwe huurder te weigeren.
Bijvoorbeeld als hij kan aantonen dat de nieuwe
huurder niet aan zijn financiële of contractuele verplichtingen kan voldoen.
s7EIGERTDEVERHUURDEROMMEETEWERKENZONDER
goede reden, dan is het de kantonrechter die beslist.
Je verzoekt hem om machtiging te verlenen voor de
indeplaatsstelling, omdat je een zwaarwichtig belang
hebt bij de overdracht van je bedrijf.
Bij overige bedrijfsruimte geldt de indeplaatsstelling
niet van rechtswege, maar je kunt dit wel vooraf in het
huurcontract met de verhuurder afspreken en vastleggen.
In overleg overdragen
s!LSDEOVERDRACHTNIETAANDEVEREISTENVANINDEplaatsstelling voldoet en er geen andere mogelijkheid
in het contract is overeengekomen, is het verstandig
om dit met de verhuurder te bespreken.
121
s(ETISMOGELIJKOMVIAEENDRIEPARTIJENOVEREENKOMST
(artikel 6:159 BW) tussen de verhuurder, huurder
en opvolgende huurder overeen te komen dat jouw
positie als huurder wordt overgenomen. Het is aan
de verhuurder om te beslissen of hij hieraan meewerkt of dat voorwaarden aan deze overgang zijn
verbonden.
s/MPROBLEMENTEVOORKOMENBIJHETOVERDRAGENVAN
het huurcontract, is het aan te raden om vooraf in
het huurcontract een bepaling op te nemen waarin
staat dat de huurder zijn/ haar huurderspositie
(eventueel onder bepaalde voorwaarden) door een
derde kan laten overnemen.
Dirk Willemse
Erik
Jasper
122
Carla’s Lunch & Diner
Download
Nog meer weten over huren, tips en ervaringen en
antwoorden op vragen van ondernemers? Download
het whitepaper bedrijfsruimte huren.
Video
Bekijk ook het webinar over huurrecht met
vragen en voorbeelden uit de praktijk.
'Binnen vier
maanden
moesten we het
pand uit zijn'
123
PRODUCT / DIENST restaurant
Je bent zelf gaan zoeken?
OPGERICHT 1990, overgenomen in 2011
“Een half jaar ervoor kwam ik een leeg pand in de
Raadhuisstraat tegen en dacht ‘als we ooit weg moeten is dit misschien een optie’. Een goede locatie met
terras aan het water, veel ruimte en heel belangrijk: er
zat al een horecabestemming op. Er moest nog wel
wat aan verbouwd worden. Ik heb het in mijn hoofd
gehouden en toen we op zoek moesten naar vervanging ben ik in actie gekomen.”
AANTAL WERKNEMERS 21
BRANCHE horeca
BEDRIJFSVORM bv
124
Hoe lang ben je ondernemer?
Om tijdelijk te gaan zitten?
“Ik werkte vierenhalf jaar bij lunchroom Carla’s
Koffiesalon toen mijn voormalig werkgever vroeg of
ik interesse had in overname. Dat zag ik wel zitten,
ik wilde graag een horecazaak overnemen en Carla’s
voelde als familie. Ik ben nu tweeënhalf jaar eigenaar.
Ook de huur van het pand in de Hooftstraat nam ik
over. Er was al bekend dat er plannen waren voor
centrumvernieuwing in Alphen aan de Rijn, maar de
stand van zaken was niet duidelijk. De verhuurder
verkocht het pand een half jaar later aan de
gemeente.”
“Omdat we van de verhuurder weg moesten en
eigenlijk niet wilden terugkeren ontstond het idee om
definitief naar het nieuwe pand te verhuizen. Ik ben
gaan googelen wie me daarbij kon helpen en kwam
bij Henk Laar van MKB Vastgoed terecht, hij zei: ‘dit
moeten we oppakken’. We zaten nog wel vast aan
het huurcontract, maar omdat de gemeente ons eruit
wilde hebben op korte termijn hadden we een goede
stok achter de deur. De gemeente moest ons toch een
tegemoetkoming bieden.”
Hoe hebben jullie het aangepakt?
En toen moest je je pand uit?
“Toen ik een jaar open was kwam ineens de projectontwikkelaar met de plannen op tafel: ze gingen dat
deel van het centrum slopen en vernieuwen. We zagen weinig brood in de plannen, omdat de huur daarna erg omhoog zou gaan en die was al hoog. Terwijl
er minder mensen in dat deel van het centrum zouden
komen. Ook zouden we tijdens de verbouwing tijdelijk
moeten verhuizen, binnen vier maanden moesten we
eruit zijn. Alleen een goede oplossing voor tijdelijke
huisvesting werd eigenlijk niet geboden.”
“De gemeente had een bod neergelegd voor de compensatie. In maart zijn de onderhandelingen begonnen. De tijd ging al snel dringen, als we voor augustus
weg moesten zijn was het zaak op tijd te starten met
verbouwen. Op een bepaald moment hebben we het
risico genomen en alle plannen uitgewerkt op tafel
gelegd met de melding dat er haast bij was. Binnen
twee weken was het toen geregeld, half mei hadden
we een akkoord.”
125
Wat kwam eruit?
“Uiteindelijk een goed bedrag om de verhuizing en
verbouwing mogelijk te maken én toestemming om
van het oude huurcontract af te komen en het nieuwe
pand te huren. Het prettige was dat de gemeente
voor honderd procent meedacht en op alle nodige
punten snel actie ondernam om alles te regelen, zoals
de vergunningen voor de verbouwing. Het is goud
waard dat je samen zo verder kan komen.”
staat leeg en daar stopt de stroom met winkelende
mensen. Ik ben blij dat ik het risico heb genomen in
plaats van te blijven zitten en afwachten, dan hadden
we het niet gered. Sinds we hier zitten is de drukte
verdubbeld. Carla’s bestaat al 25 jaar en het was spannend met een nieuwe locatie, maar de oude gasten
zijn meegekomen en we hebben er juist veel nieuwe
klanten bij.”
Hoe is dit gelukt?
126
“Als je er niet bovenop springt en het gelijk hard
speelt, maar goed uitlegt hoe het zit kom je heel ver.
We gingen in overleg met een goed idee en een goed
voorbereid en uitgewerkt plan. Zo kwam het tot een
bijzondere samenwerking waar de gemeente open
voor stond. Het is heel fijn dat we zo vanuit dit huurconflict zijn geëindigd in een nieuw en beter pand. En
nog minder huur betalen ook!”
En die nieuwe verhuurder?
“Dat is vastgoedbeheerder, die zag het wel zitten en
verleende alle medewerking, ook voor de verbouwing.
Op dinsdag hadden we het akkoord van de gemeente
en op woensdag ging de verbouwing van start.
Doordat alles zo snel moest was er weinig tijd voor
de verbouwing, achteraf had ik liever nog wat dingen
anders gedaan.”
Hoe kijk je erop terug?
“Het is een hele goede beslissing geweest, we zitten
nu weer midden in het stadshart. Als we niet waren
verhuisd, was het heel onzeker wat er ging gebeuren. Het is tot nu toe ook nog steeds onduidelijk,
wat en wanneer gaat er veranderen? Het oude pand
127
In de reeks ‘Eerste hulp bij’ verschenen ook:
Colofon
Uitgever:
MKB Servicedesk
Radonweg 7
3542 AN Utrecht
www.mkbservicedesk.nl
www.twitter.com/MKBServicedesk
Auteur:
Laura Wennekes
Eindredactie:
Lenneke Arts, MKB Servicedesk
Martin Krüger, MKB Servicedesk
Raphael Klees, MKB Servicedesk
Met bijdrage van:
USG Legal Professionals
128
Vormgeving en realisatie:
Barnyard Creative Powerhouse, Bilthoven
ISBN 9789079922260
NUR 800
Internationaal
ondernemen
Eerste druk: februari 2012
ISBN 978-90-79922-05-5
Online ondernemen
Derde druk:
november 2012
ISBN 978-90-79922-10-9
Leren excelleren
Eerste druk: april 2011
ISBN 978-90-79922-08-6
Financiering
Eerste druk: april 2012
ISBN 978-90-79922-06-2
Slim Werken Slim Reizen
Eerste druk: juli 2012
ISBN 978-90-79922-09-3
Social media
Downloadbare versie via
www.mijnmkb.nl
Aanbesteden
Downloadbare versie via
www.mijnmkb.nl
Groeien
Downloadbare versie via
www.mijnmkb.nl
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen, in een geautomatiseerd gegevensbestand, of
openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze zonder
voorafgaande toestemming van de auteurs, en/of MKB
Servicedesk BV.
Ondanks dat de inhoud van dit boek met zorg is samengesteld, kunnen de auteurs, en MKB Servicedesk BV geen
aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die gevolg is van
een fout in de uitgave.
129
Ondernemen is leuk en spannend! Maar zoals bij alles zitten er
ook een aantal kanten aan die je misschien minder leuk vindt.
Juridische zaken associëren we vaak met iets negatiefs, omdat ze
meestal bij problemen naar voren komen. Juist om die problemen
te voorkomen en ondernemen leuk te houden is er dit boek over
juridische zaken.
Met dit boek weet je wat wel en niet mag en waar je op moet
letten, bijvoorbeeld bij het kiezen van de rechtsvorm van je
bedrijf, bij contracten en algemene voorwaarden, bij personeel en
ontslag, wetten en regels en het huren van bedrijfsruimte.
Annefrid Imenkamp, eigenaar Chocstar
“Ik vind juist het leuke van ondernemen dat je met heel veel diverse zaken te
maken krijgt zoals ook welke rechtsvorm het beste is. Zo wil ik nu kijken of ik van
eenmanszaak naar bv kan overstappen en ga daar binnenkort met mijn notaris mee
aan de slag. Omdat mijn vriend ook ondernemer is moeten we ook samen uitzoeken
wat handig is, vooral in verband met onze aansprakelijkheid.”
Ton Plooy, oprichter en directeur van tbp electronics
“Ik ben zelf geen jurist, maar door schade en schande wijs geworden. We hebben
een aantal juridische conflicten gehad en het hebben van uitgebreide en juridisch
juiste algemene voorwaarden is nodig gebleken. Het voordeel is dat als je algemene
voorwaarden goed zijn ingericht en je je eraan houdt, een mogelijk conflict vaak snel is
opgelost.”
9
789079 922260
>

N.B.: Hieronder is in letters van normale grote de tekst weergegeven

Arbeidsrechtelijke wijzigingen 2014

Arbeidsrecht in 2015 wijzigingen door Wet Werk en

Salarisverlaging accepteren of niet?

Wat kost een zieke (ex)werknemer?

Freedom of Movement - Arbeid

Beëindigingsovereenkomst vanwege bereiken

Versterking positie flexwerkers WWZ

Meer informatie over de trainingen vindt u in de pdf.

Wet Werk en Zekerheid Inhoud