Jaargang 20, september 2014, nummer 4 Gekapte boom herleeft als Madonnabeeld Het fraaie monumentale front van de Oud-Katholieke kerk aan de Voorstraat 120 staat wat verscholen aan het einde van de enige voortuin van die straat. Wie daar naar binnen wandelt treft terzijde een nieuwe glazen entree naar de gerenoveerde gemeentezaal. Onlangs werd die heropend door burgemeester Arno Brok. Hij onthulde de naam ‘de Maiorij’ en Aartsbisschop Joris Vercammen zegende het Mariabeeld. Een Madonna door Jan Asjes van Dijk gemaakt uit de walnotenboom die eerder bij de kerk stond maar voor de verbouwing gekapt moest worden. Het beeld, de bewerkte boomstam, staat precies op de plek waar eerder de boom stond. Dit opnieuw tot leven brengen van die boom spreekt de mensen aan en inspireerde ondergetekende tot het maken van het hiernaast staande gedicht. Voor De Poorter werden aan de Dordtse beeldhouwer Jan Asjes van Dijk een aantal vragen gesteld. Hoe kwam je op het idee het materiaal van de boomstam zo treffend toe te passen bij de vormgeving van het Madonnabeeld? Jan Asjes: “Toen ik de boom zag liggen wilde ik er een beeld van maken. De maat en de vorm waren precies pas voor een madonnabeeld. En wat past beter bij Maria Maior? De ruwheid van de bast was - zoals het gedicht ook zegt - de ideale vorm voor de mantel, ook de beweeglijkheid van de vorm was een gegeven vanuit de stam zelf. De sluier ontstond toen ik de bast afschaafde vanzelf, ik hoefde niets te kleuren of in te grijpen. De kroon heb ik heel licht aangegeven. Het kind heb ik niet uit een apart stuk gehouwen maar uit de contramal van de openvallende mantel gehaald. Het symboliseert de moederbinding, zoals het kind met het hoofd naar beneden geboren wordt. Dat hele gebeuren was een gegeven, het voelde als genade aan, een gave van de Heilige Geest.” Maria en haar zoon hebben een verborgen gelaat. Hoe kwam je tot die keuze? “Dat laat de vrijheid om zelf een beeld te creëren. Ik laat het aan de kijker over. Ik heb consequent naast Maria ook het kind geen gezicht gegeven. Dat verborgen blijven van een uitgesproken gezicht vloeide voort uit het materiaal. Dat zwart was zo sprekend. De zwarte madonna vinden we trouwens al vanouds in de kerkelijke beeldhouwkunst. ‘Donker ben ik, en mooi’ zegt het Hooglied. Ik heb wel het kind een driepuntige kroon gegeven als verwijzing naar de Drievuldigheid.” “Een symbool voor de gastvrijheid waar de Maiorij voor staat”, sprak de aartsbisschop bij het beeld. Is die associatie van gastvrijheid met Maria ook jouw gedachte? “Het beeld staat in de entree en verwelkomt de bezoeker. Maria is het symbool van de kerk en de kerk is een gastvrije gemeenschap. Onze kerkgemeenschap moet zich dat ook voortdurend realiseren.” Het Madonnabeeld, de bewerkte boomstam, staat precies op de plek waar eerder de boom stond. Foto: Rina Homan Pictura: 200 jaar schilderkunst Het befaamde oudste Teekengenootschap van Nederland Pictura organiseert in samenwerking met het Dordrechts Museum een speciale tentoonstelling ter gelegenheid van de viering van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Het bijzondere is dat hedendaagse leden van Pictura wordt gevraagd een werk te maken dat geïnspireerd is op kunstwerken van Picturianen uit het begin van de negentiende eeuw. Heel romantische taferelen krijgen dus een zeer moderne partner. Theun Okkerse liet zich inspireren door Oevergezicht van C.L.W. Dreibholtz maar maakte in plaats van een schilderij een model van het brikfregat dat links op het schilderij te zien is. Het schip komt te hangen op de expositie ‘200 jaar koninkrijk-200 jaar (schilder)kunst’. Die is dit jaar te zien van 13 september tot en met 9 november. Foto: Theun Okkerse Meer info: www.pictura.nl Maria Maior Arbor Eens stond daar pal voor het kerkportaal de boom geleidelijk in wasdom toegenomen, goed gegrond Zag jaar op jaar het gelovig kerkvolk gaan en komen om biddend te vergaderen in het heiligdom Was telkenjare in de goede week aanwezig bij de vrome rituelen van water en van vuur, was zelf een teken van verbinding tussen beide tegendelen Water dat diep in de grond langs wortel stam en bladeren de weg naar het laaiend licht toe vond De boom stond daar pal voor de kerk groeide gestaag in trage jaren Stond als een huis, de donkere bast een wand een schutse tegen de gevaren Daarbinnen stroomde leven dat opsprong tot loot en blad en knop De boom een vat, een moederschoot een ademtocht, een hartenklop De boom staat niet meer voor de kerk Gekapt, gerooid, geveld, in moten gezaagd, morsdood, voorgoed vergeten Maakte ruim baan voor een nieuw binnentreden Niet alles wat van waarde is blijft altijd voortbestaan Een boom heeft ook geen eeuwig leven hoezeer wij anders wilden weten spijtig: de dingen gaan zoals ze gaan. Maar nu staat op de plaats waar ooit de boom bestond een herleefd levensteken. De stam is terug De kunstenaar herschiep de dode tronk tot beeltenis van de Moedermaagd Zie hoe de ruige bast zich plooit en vouwt beschuttend, als een mantel om haar leden De zegenende Christus die ze draagt gelijk een kind dat door de moeder is gebaard gevormd uit het weggekapt segment waar ruimte voor het openvallend kleed is uitgespaard Een vat, een moederschoot, een tabernakeltent Opwaarts. Het hout witweggeschaafd valt vloeiend als een sluier naar beneden van de kroon die nauwelijks is aangegeven naar de schouders. Het gelaat een strenge zwarte driehoek onbesneden doet ons zelf de trekken van haar aanschijn in de geest verschijnen en verbeelden. Hier staat de Moeder Gods weer opgerezen Wat dood was doet de beeldhouwer herleven Mater plena sanctae laetitiae*, o Maria Ton Delemarre Olieverfschilderij ‘Musicerend gezelschap in de Koepel Batavia Lust’ door David Bles (1821-1899) gemaakt in 1875. Sinds datzelfde jaar in de collectie van het Dordrechts Museum. Meer over dit schilderij op pag. 2: Stukje. * Moeder vol van heilige blijdschap, een deel van de lofzang Salve Regina Meer over de Maiorij op www.dordrecht.okkn.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
