Artikel Elsevier: "Werknemer moet inleveren"

47
Elsevier 4 oktober 2014
economie
Het gymnasium: Goed begin
van een mooie loopbaan
Syp Wynia: Brussel begrijpt
onze economie niet
De baas beknibbelt op de kosten van zijn personeel en kijkt ook naar beloningen die niet op de salarisstrook zichtbaar zijn, zoals laptops en telefoons
Werknemer moet inleveren
beloning / Bijna kwart van werkgevers vroeg het personeel in 2013 een stap
terug te doen in arbeidsvoorwaarden, zo blijkt uit onderzoek van Berenschot.
Foto Ghislain/Marie David de Lossy/Corbis
K Minder salaris, geen reguliere
verhoging bij zuinigste bazen
K Werkgevers kijken naar kosten die werknemer niet ziet
K Pensioen kost baas minder,
voordeel vaak in eigen zak
Arthur van Leeuwen
M
ocht bij werknemers de
vlag uithangen nu het
kabinet het einde van
de recessie viert en al
aan groei denkt, forse loonsver­
hoging zit er voor de meesten niet
in. Voor hun bazen staat één on­
derwerp hoog op de agenda: be­
heersing van de loonkosten. Juist
om de kans op overleven van be­
drijf of organisatie te vergroten.
Bijna een kwart, 24 procent van
de werkgevers, vroeg in 2013 hun
medewerkers in te leveren op sa­
laris of arbeidsvoorwaarden. Dat
blijkt uit de jaarlijkse rapportage
HR Trends door organisatieadvies­
bureau Berenschot met salaris­
administrateur ADP en uitgever
Performa. Rond achthonderd sa­
larisprofessionals bij bedrijven,
overheidsorganisaties en externe
adviseurs zijn ondervraagd.
Van hen vroeg 7 procent aan de
medewerkers om af te zien van de
reguliere salarisverhoging en 3
procent om daadwerkelijk op het
salaris te korten. Een kleine 2 pro­
cent beperkte de omvang van het
dienstverband. Ruim 9 procent
beknotte op secundaire arbeids­
voorwaarden als leaseregelingen,
allerlei onkostenvergoedingen en
betaling van overwerk. Ook ver­
lofrechten en vakantiedagen ble­
ven niet buiten schot. Een klein
aantal koos voor afschaffing van
de dertiende maand.
‘Doorgaans gaat veel daarvan
door in de praktijk. Zo ingrijpend
en breed gedragen zagen we het
niet eerder,’ zegt Hans van der
Spek (53) van Berenschot, verant­
woordelijk voor het onderzoek.
Vooral in de financiële sector en
de bouw was het inleveren gebla­
zen. Van der Spek: ‘Het probleem
voor veel bedrijven is dat de crisis
wel voorbij kan zijn, maar dat ze
nog aan het begin staan van her­
stel. Je ziet op grote schaal een
herbezinning op personeelskos­
ten en de wens arbeidsvoorwaar­
den te wijzigen. De vanzelfspre­
kendheid dat je als werknemer in
dezelfde baan elk jaar meer gaat
verdienen, moeten we vergeten.’
De tering naar de nering zetten
dus. Daarbij komt het complete
palet in beeld van wat een mede­
werker kost. Van der Spek: ‘Werk­
gevers kijken nu vooral naar wat
je als werknemer niet direct als
beloning terugziet op het salaris­
strookje – van de kosten voor de
48
ECONOMIE
4 oktober 2014 Elsevier
werkplek en de parkeerplaats, tot
telefoonvergoeding en iPad, en de
bijdrage aan het pensioen.’
Vooral in de ‘kennisintensieve
dienstverlening’ – handel en
transport – en in de industrie zijn
werkgevers op zoek naar aanpas­
sing van de arbeidsvoorwaarden.
Alleen de overheid lijkt daarmee
als werkgever geen haast te ma­
ken. Opvallend is dat 44 procent
denkt aan ‘versoberen’, maar 50
procent denkt aan ‘anders inrich­
ten’. Boven aan het verlanglijstje
staan het beleid van vergoedingen
en toeslagen, variabele beloning
in de vorm van bonussen, de pen­
sioenregeling, herwaardering van
functies en onkostenvergoedin­
gen voor mobiliteit en vervoer.
Dat wil nog niet zeggen dat voor
de werkgevers de economische
crisis of dreigende ondergang het
motief is. Het Berenschot-rapport
laat een bredere schakering zien.
Van der Spek: ‘Vaak heeft zowel
werkgever als werknemer belang
bij meer op maat toegesneden ar­
beidsvoorwaarden, en de keuze
uit een ruimer menu. Vooral in be­
drijven en organisaties waar het
lastig is om personeel vast te hou­
den, en waar tegelijk de loonkos­
ten niet uit de hand mogen lopen,
is een herschikking van voorwaar­
den vaak een eyeopener.’
waarover gaat het bij onderhandelen?
Al blijft het salaris niet buiten beschouwing, vooral de secundaire
­arbeidsvoorwaarden en individuele
regelingen voor werknemers trekken meer dan in voorgaande jaren
Onder vuur
Aanpassen arbeidsvoorwaarden
Vergoedingen en toeslagen
48%
Variabele beloning (bonus) 43
Pensioen
35
Herwaardering functies 33
Mobiliteit/vervoer
32
Indexering salaris
30
Opleidingen
27
Verlof
24
Verder onder meer vergoedingen
in natura en arbeidsduur
©ELSEVIER
BRON: BERENSCHOT 2014
Zonder meer de belangrijkste
aanjager van dat streven, melden
de werkgevers, is de wijziging van
fiscale wetgeving. Voor de wat
sportievere werknemer is dat di­
rect te merken als het Belasting­
plan 2015 van staatssecretaris van
Financiën Eric Wiebes (VVD) door
de Tweede Kamer komt: dan is de
populaire belastingvrije ‘fiets van
de zaak’ verleden tijd. Die valt dan
de aandacht van de baas. In de grafiek hiernaast staat een ranglijst die
Berenschot opstelde, op basis van
antwoorden van achthonderd salarisprofessionals bij bedrijven, nonprofitorganisaties en hun adviseurs.
Onder ‘vergoedingen en toeslagen’,
de grootste kostenpost voor de baas
en (soms) een bron van vreugde
voor de werknemer, vallen uiteen­
lopende regelingen van leaseauto
tot overwerk en – hét gesprek bij de
koffieautomaat: wie krijgt wat? – de
onkostenvergoedingen.
Let ook op de post ‘in natura’, waaronder het kerstpakket valt, dan wel
korting op de producten en diensten
uit eigen organisatie. Knutselen aan
de arbeidsduur is overigens bij
werkgevers het minst populair.
onder de zogeheten werkkosten­
regeling, die zegt dat werkgevers
1,2 procent van de totale loonsom
mogen besteden aan vergoedin­
gen en extra’s.
Tal van andere motieven, ook
ten gunste van de werknemer,
spelen een rol. Zoals de wens om
arbeidsvoorwaarden meer toe te
spitsen op de individuele mede­
werker, meer ruimte te maken
voor flexibele beloning, voor op­
leidingen en bijbehorende kos­
ten, of om als bedrijf beter te kun­
nen concurreren om geschikt per­
soneel. Overigens blijkt wel dat
acht van de tien werkgevers al die
wensen nog steeds collectief wil­
len regelen in cao’s.
Een van de grote taboes op de
werkvloer is al jaren ‘demotie’:
vooral oudere medewerkers terug
laten gaan naar een lagere func­
tie met dito beloning. Toch blijkt
al 28 procent van de bedrijven en
organisaties een vorm van demo­
tiebeleid te hanteren. Het percen­
tage ondervraagden (20 procent)
dat de optie in elk geval ter sprake
brengt, groeit vergeleken met
voorgaande jaren. Demotie wordt
minder taboe.
Oppassen is het voor de werk­
nemer als het om zijn pensioen
gaat. De baas hoeft sinds 1 janu­
ari minder aan het pensioen bij te
dragen, en de vraag is wie dat
voordeeltje in zijn zak steekt.
Bijna 40 procent heeft het niet als
extra loon uitgekeerd, ruim 10
procent betaalde alles uit. Nog
eens 15 procent betaalde deels in
geld, deels op andere wijze.
Kleine hint voor werknemers:
precies één op de drie onder­
vraagden had geen idee waar het
E
geld is gebleven.
DE WEEk / Economisch Nieuws samengevat
stroom De prijs van
stroom blijft dalen, zo
blijkt uit een rapport van
netbeheerder Tennet. In
de eerste helft van 2014
was de prijsdaling 11 pro­
cent. Dat komt vooral
door de invoer van goed­
kope groene stroom uit
Duitsland. Doordat het
daar veel waaide, produ­
ceerden de windmolens
meer stroom. Veel van
die groene stroom werd
tegen bodemprijzen naar
Nederland uitgevoerd.
groei De Nederlandse
economie groeide in het
tweede kwartaal van 2014
met 0,7 procent ten op­
zichte van het eerste
kwartaal, en 1,1 procent
ten opzichte van een jaar
eerder. Dat blijkt uit een
nieuwe raming van het
Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS). Eerder
werd een groei van 0,5
procent gemeten.
fruit De prijs die Neder­
landse fruittelers krijgen
voor hun appels en peren
daalde van 50 cent per
kilo naar 25 cent. Sinds
Rusland landbouwpro­
ducten uit de Europese
Unie boycot, kunnen te­
lers daar geen appels en
peren meer verkopen. Die
komen daardoor op de
Europese markt terecht.
Voor een nog onbekend
aantal telers is faillisse­
ment aangevraagd.
view met het tijdschrift
­Intermediair. Het voor­
keursbeleid voor vrouwen
zou ten koste gaan van
hoger opgeleide alloch­
tone mannen.
quota Telecombedrijf
KPN is al twee jaar gele­
den gestopt met een voor­
keursbehandeling voor
vrouwen bij topfuncties.
Dat zei KPN-directeur Jas­
per Rynders in een inter­
air france De piloten
van Air France gaan weer
aan het werk. De staking
duurde twee weken en
kostte de luchtvaartmaat­
schappij 200 miljoen
euro. Voormalig CDA-poli­
ticus Jaap de Hoop Schef­
fer, commissaris bij Air
France-KLM, noemde de
stakingen onverant­
woord. De stakende pilo­
ten verzetten zich tegen
de plannen van Air
France-KLM om dochter­
maatschappij Transavia
uit te bouwen en er een
prijsvechter van te ma­
ken. Ze hebben hun zin
niet gekregen.
De opbrengst van appels en
peren is gehalveerd
tekort Het overheids­
tekort is in de eerste helft
van 2014 opgelopen tot
9,4 miljard euro. Dat is
5,1 miljard euro meer dan
in de eerste helft van
2013, meldt het CBS. De
overheidsinkomsten
daalden, onder meer
door lagere aardgasba­
ten, terwijl de uitgaven
stegen.
Verenigde Staten De
Amerikaanse economie
is in het tweede kwartaal
harder gegroeid dan voor­
speld. Werd de groei eer­
der op 4,2 procent ge­
schat, uit een nieuwe
­raming blijkt dat de eco­
nomie 4,6 procent
groeide ten opzichte van
hetzelfde kwartaal in
2013. Dit is het hoogste
groeicijfer sinds 2011.
Paul Casamento
Foto Robin van Lonkhuijsen/ANP
bouw De regels voor aanen uitbouw van huizen
worden versoepeld. Nu is
een vergunning nodig
voor een uitbouw van
meer dan 2,5 meter. Dat
wordt vanaf 1 november 4
meter. Ook wordt het
makkelijker een vergun­
ning te krijgen voor het
bouwen van aanbouw
voor een ­familielid dat
verzorging nodig heeft.