L12 TRENDS 2015 NRCWEEKEND ZATERDAG 3 JANUARI & ZONDAG 4 JANUARI 2015 Lux ME-MEDIA WORDEN MASSAMEDIA Het jaar van de wowbril Nieuwe brillen laten zien wat er niet is. tekst Marc Hijink G oogle Glass is een van de meest opwindende producten sinds tijden.” Dat schreven de technologieblogs in 2012. En in 2013. En in 2014. Er kwam een dure testversie (1.500 euro) maar de betaalbare computerbril die beloofd was voor 2014 bleef achterwege. Glass aan diggelen, dus? Glass had een slechte start. Belangrijkste reden: met deze gadget kun je zonder handen video’s en foto’s maken en die de wereld insturen via sociale netwerken. Je hoeft geen Onno Hoes te heten om te be- De Oculus Rift laat een andere wereld zien. 14 DE YOGACAMPING Voor sommigen is slapen op een campingmatje of met een rol wc-papier onder je arm naar het toiletgebouw lopen op zich al een enorme oefening in loslaten. Om over het laten oplossen van je ego op een camping nog maar te zwijgen. Loslaten en oplossen, het zijn kernbegrippen voor yogi. Het ligt dus voor de hand dat dit voorjaar een yogacamping opent: Yogabee in Domburg. Vanuit „stylie caravans” en „sjieke safaritenten” klinkt dan wellicht in de ochtend: ‘namasté’, in plaats van: ‘weertje hè’. Er komt een grote yogastudio en een open keuken met loungehoek en aanschuiftafels. De yogacamping in Domburg is voor zover bekend de eerste yogacamping van Nederland. Dat zal misschien niet lang zo blijven. In Nederland doet naar schatting een half miljoen mensen aan yoga en hun aantal groeit nog steeds. Die kunnen het zich niet allemaal permitteren om zich in India spiritueel te laten doorsmeren. grijpen dat zo’n heimelijke camera een inbreuk op de privacy kan zijn. Glass werd bij voorbaat verboden in restaurants, casino’s, in rijdende auto’s en openbare toiletten. De leuke software bleef uit, Glass Explorers werden meewarig nagekeken en Glassholes genoemd. Maar nu het goede nieuws. Glass is niet dood. In 2015 komt er een nieuwe versie met Intel-chip die langer met een batterij doet en krachtiger is dan de oude smartphoneonderdelen die nu in de testversie van Glass zitten. Het is niet de beloofde virtuele coach die ons in wandelende robots verandert. Wel een handig instrument voor mensen die hun handen vrij moeten hebben. Denk aan militairen, brandweerlieden, politieagenten, chirurgen, klussers die én een hamer én een spijker vasthouden én de bouwtekening. Minder opwindend. Gewoon praktisch. Monique Snoeijen Virtual reality De Oculus Rift zorgt wel voor opwinding. Een bril die je laat opgaan in een virtuele werkelijkheid. De truc van zulke VR (virtual reality) brillen is dat bewegingen van je hoofd ook meteen aangepast worden in beeld. Je kijkt naar een film van 180 of zelfs 360 graden omtrek en bepaalt zelf waar je kijkt. VR wordt een nieuwe standaard voor interactief entertainment – denk aan games, sportwedstrijden en concerten, speelfilms zelf. Het leuke is dat je zelf de regie in handen hebt: als drager van de bril bepaal je zelf de beelduitsnede en heb je daarom het gevoel dat je zelf ter plekke bent. Zeker als het geluid zich ook aanpast aan je standpunt. Een hoop woorden voor iets dat je beter zelf kunt uitproberen, en dan ‘wow’ roepen. Oculus Rift is inmiddels overgenomen door Facebook. Er komen allerlei alternatieve VR-brillen op de markt. In januari al levert Samsung de Gear VR, een houder die een Galaxy Note 4-telefoon verandert in een VR-bril. Nu nog wachten op games en video’s en dan kunnen we onszelf terugtrekken in een perfecte wereld, zonder oorlog en geweld. Of juist lekker veel. 15 PRAAT OVER POEP ‘Je poep wil je wat vertellen’, heette de campagne van de Maag Lever Darm Stichting voor de ‘darmkanker awareness maand’, maart vorig jaar. Maar vooralsnog zijn er vooral veel mensen die iets over poep willen vertellen. Het was Midas Dekkers die er met zijn boek De kleine verlossing of de lust van ontlasten in 2014 voor pleitte eens wat minder over eten te praten en wat meer over de lange reis erna. De mooie voedselmachine, waarin Gulia Enders de darmen „een onderschat orgaan” noemt, was zes weken het best verkochte non-fic- 16 2014 was het jaar van me-media en 2015 wordt dat niet minder. We bepalen zelf wel wat we wanneer kijken, volgen, luisteren. Een televisiegids? Hoezo? Je streamt gewoon je favoriete Amerikaanse televisieseries, pikt wat filmpjes mee op YouTube en anders is er altijd nog Uitzending Gemist. Elke dag de krant van a tot z lezen – wie doet dat nog? Niemand kan je verwijten dat je ongeïnteresseerd bent, want je bent hartstikke op de hoogte van wat er in de wereld gebeurt. Brekend nieuws van over de hele wereld komt vanzelf in je tijdlijn terecht. Gezellig tussen de hilarische filmpjes die we niet mogen missen. Nee, massamedia zijn niets voor jou. Je consumeert nieuws en entertainment wel op je eigen manier via je hoogstpersoonlijke, op jouw belangstelling toegespitste me-media. Toch? Kijk in 2015 eens goed om je heen en je zult beseffen: iedereen kijkt dezelfde series als jij. Niet op hetzelfde moment misschien, maar wel massaal. En hé, iedereen heeft dat geweldige krantenstuk gelezen dat jouw Facebookvrienden liketen. En iedereen heeft gelachen om diezelfde grappige marketingcampagne. Me-media hebben nog nooit zo op massamedia geleken. Google Glass is niet dood. In 2015 komt er een nieuwe versie met Intel-chip. 13 L13 Laura Wismans RUWE MEISJES Rihanna wordt in 2015 de nieuwe creatief directeur van Puma. De moderecensenten moesten even kauwen op het nieuws. Rihanna heeft zich de laatste jaren toch niet echt laten gelden als een eh.. stijlicoon? Maar het zal Tom Palmaerts, die een internationale carrière heeft als jongerentrendwatcher, niet verbaasd hebben. Hij signaleert al een paar jaar achtereen de opkomst van de ‘raw girls’, meiden met een slechte smaak die zich ruw en onaangepast gedragen. Hij denkt dan aan de pornografische acts van Miley Cyrus, aan de gewelddadige studentes in de film Springbreakers (2013), aan de bende jonge vrouwelijke hooligans in de clip Hooligan van rapper Adje, die hun slachtoffer gezamenlijk in elkaar trappen. Die fascinatie voor het ruwe zie je ook in het interieur terug: aan de onafgewerkte materialen, en je ziet het op straat, denk aan tattoos en de gettostijl kleding. Maar het is niet zomaar een stijltrend, er zit volgens Palmaerts „een grote veranderende culturele mindset achter”. Brave kinderen komen niet ver meer. Er is in Europa een grote jeugdwerkloosheid, de robots komen eraan, het geld is in handen van vijftigplussers, en de grondstoffen raken op. Er is meer dan ooit kracht nodig om je toekomst vorm te geven. Palmaerts raw girls zijn de eerste voorbeelden van die strijdvaardige houding. Annemiek Leclaire tieboek. Hoezo onderschat? 2014 was het jaar van poeptransplantaties, een uitverkocht Concertgebouw voor een lezing over darmflora en een omzetstijging van vijftig procent voor de webshop klysmashop.nl. Zal 2015 het jaar worden waarin het taboe op poep verdwijnt? De Maag Lever Darm Stichting doet alvast een oproep voor dit nieuwe jaar: je poep vertelt veel over de gezondheid van je darmen, dus „denk vooruit en kijk af en toe achterom”. Martine Kamsma Raw girl Rihanna 17 18 Een brief is een teder gebaar Aandacht is het cadeau van de brievenschrijver. tekst Annemiek Leclaire W ie zijn vrienden in 2015 iets eigentijds wil schenken, geeft iets ouderwets: briefpapier. Webwinkels als Likestationary of La Petite Papeterie Française hebben het nog, en de HEMA biedt het tegenwoordig ook weer aan. De komst van GPS heeft de belangstelling voor oude landkaarten doen toenemen, de komst van Spotify die voor vinyl platen, en het gebruik van whatsapp en snapchat heeft nu geleid tot belangstelling voor brieven. Kennelijk doet de vluchtigheid van het digitale verkeer verlangen naar iets tastbaars, iets dat meer aandacht vraagt. Eind dit jaar kwamen er twee boeken over brieven uit in Nederlandse vertaling die meteen in het middelpunt van de belangstelling stonden. Shaun Ushers Brieven van belang: onverge- telijke correspondentie is een verzameling van 125 brieven van bekende mensen als Winston Churchill en Virginia Woolf. Ode aan de brief; kroniek van een verdwijnend fenomeen van Simon Garfield brengt op aansprekende wijze de geschiedenis van de brief in kaart. Deze krant wijdde naar aanleiding van de boeken een speciale bijlage aan „het gevouwen woord” (A.F.Th. van der Heijden). Uitgever Podium organiseerde in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam een evenement waar Nederlandse beroemdheden voorlazen uit de brieven uit de bijzondere collecties van de UvA, en het panel boekverkopers van De Wereld Draait Door verkoos Ode aan de brief als een van de vier favorieten van de maand november. Teder gebaar Reden voor al het gezwijmel: de grote schoonheid van die persoonlijke berichten, en de melancholie over het verdwijnen ervan. „Een email is een por in de zij, een brief is een teder gebaar”, schrijft Simon Garfield in zijn voorwoord. Alleen al de archaïsche reeks handelingen die ermee gepaard gaat, maakt een brief schrijven een oefening in aandacht: papier pakken, pen pakken, zinnen formuleren, die vervolgens met een houterig geworden handschrift op schrift zetten (je handschrift tonen voelt tegenwoordig als iets intiems), de envelop dichtplakken, een postzegel gaan halen, en dan naar de brievenbus ermee. Die concentratie en die moeite, dat is het grote geschenk van de schrijver aan de ontvanger. Garfield noemt in het voorwoord van Ode aan de brief ‘het verval en de veronachtzaming van de brief de prijs van de vooruitgang’, maar áls het briefschrijven al verloren gaat, dan zeker niet in 2015. Japans luchtpostpapier