Kansen voor havens in grensregio’s Theo Notteboom Hoogleraar en voorzitter, ITMMA – Universiteit Antwerpen Deeltijds professor in maritiem transport – Hogere Zeevaartschool Erevoorzitter – International Association of Maritime Economists (IAME) Toekomstsymposium “De optimale Zeeuws/Vlaamse samenwerking” 19 september 2014 – Scheldetheater Terneuzen De hedendaagse logistieke en maritieme sector: implicaties voor zeehavens 1. Consolidatie en verticale integratie - ‘Verankeren’ van logistieke spelers met beslissingsmacht Integratie van de haven in bredere netwerken 2. Kostenbeheersing door asset management, investeringsplanning, etc.. - Focus op gegeneraliseerde logistieke kosten Verschuiving van kostenfocus van zee naar land 3. Verhoogde dienstverlening en nieuwe vormen van partnerships - Havens zullen in toenemende mate servicegaranties moeten geven Toenemende rol van informatietechnologie 1 De hedendaagse logistieke en maritieme sector: implicaties voor zeehavens 4. Duurzaamheid en ‘green’ management - Groene modal split Meedenken met klanten om groene doelstellingen te halen 5. Onzekerheid, volatiliteit en de nood aan flexibiliteit - Flexibiliteit in routing goederen vs. geografische clustering van activiteiten De hedendaagse logistieke en maritieme sector 6. De Industrie in transitie? • Van fossiele naar niet-fossiele brandstoffen, biomass • Verschuiving basischemie naar bronlanden • Ecologische schaalvoordelen • Wereldwijde concurrentie in aantrekken staalindustrie, automotive, etc.. • Toegenomen rol zakelijke dienstverlening • Havens meer en meer een speelbal in het wereldwijde spel van traders en ketenregisseurs 2 Centrale uitdaging voor havensystemen in grensregio’s • Samen kansen benutten en uitdagingen tegemoet gaan om duurzame maatschappelijke meerwaarde te creëren M.a.w. is de individuele haven nog de relevante eenheid om kansen maximaal te benutten? Slecht beperkt aantal grensoverschrijdende (delta)havenregio’s in de wereld • Rio de La Plata – Oostkust Zuid-Amerika Impact Mercosur, privatisering havens en creatie landbruggen Havencoördinatie/samenwerking blijft vooralsnog beperkt 3 Slecht beperkt aantal grensoverschrijdende (delta)havenregio’s in de wereld • Noord-Adriatische kust: NAPA Drijfveren voor samenwerking; schaalnadeel en nood aan lobbywerk Europa Samenwerking, maar ook concurrentie (‘tonijnvangst’-principe) Slecht beperkt aantal grensoverschrijdende (delta)havenregio’s in de wereld • Kattegat: creatie CMP in 2001 door fusie havens Kopenhagen en Malmo Voornaamste drijfveren; Oresundverbinding en nood aan schaalgrootte 4 Slecht beperkt aantal grensoverschrijdende (delta)havenregio’s in de wereld • Pearl River Delta (Hong Kong, Shenzhen, Guangzhou, etc..) => Geen landsgrenzen maar ‘one country – two systems’ => Min of meer zelfde spelers in havens: speciale status HK als troef GUANGZHOU uitspelen APM Terminals (AP Moller Group) 20% Guangzhou South China Oceangate Container Terminal China Shipping Group 40% Nansha Container Terminal Zhuhai International Container Terminals 41% Guangzhou Huangpu Xingang Terminal 50% 49% 30% 20% 25% 10% 50% Moderns Terminals Dongguan Container Terminal HUTCHISON PORT HOLDINGS 70% Da Chan Bay Terminal One 35% Shekou Container Terminals 80% Chiwan Container Terminal 75% 67% Shipping Line 10% 20% 100% Shenzhen Municipal Government China Merchants Holdings International Asia Port Services DP World 66% DP World Hong Kong 55% Asia Container Terminals 33% HONG KONG SHENZHEN Bron: Notteboom & Rodrigue (2013) COSCO-HIT Terminal Hong Kong International Terminals 33% Yantian International Container Terminals 65% PSA 49% Guangzhou Huangpu Xinsha Terminal Shenzhen Yantian Port Group Modern Terminals Guangzhou Port Group 60% Nanhai International Container Terminals 50% ZHUHAI Cosco Pacific 39% Terminal Operator Terminal PORT Financial Holding De zeehavens in de Zeeuws-Vlaamse grensregio Economisch belang (tewerkstelling en toegevoegde waarde) Directe tewerkstelling (aantal VTE) Vlissingen/Terneuzen Zeebrugge Antwerpen Gent Totaal (indicatief) Directe + indirecte tewerkstelling (aantal VTE) Vlissingen/Terneuzen Zeebrugge Antwerpen Gent Totaal (indicatief) 2008 16037 11021 64368 27865 119291 2008 31016 22274 151223 67665 272178 2010 15101 10157 61360 26022 112640 2010 29208 20704 145940 56985 252837 2012 14958 10073 60873 27200 113104 2012 27349 20773 146265 59759 254146 Bron Havenmonitor NBB NBB NBB Directe toegevoegde waarde (miljoenen euro) Vlissingen/Terneuzen Zeebrugge Antwerpen Gent Totaal (indicatief) Directe + indirecte toegevoegde waarde (miljoenen euro) Vlissingen/Terneuzen Zeebrugge Antwerpen Gent Totaal (indicatief) 2008 3387 1015 10193 3311 17905 2008 5444 1820 19050 7024 33338 2010 2538 954 9961 3443 16896 2010 4282 1652 18408 6292 30634 2012 3054 956 9972 3246 17228 2012 4798 1746 18825 6263 31632 Bron Havenmonitor NBB NBB NBB Bron Havenmonitor NBB NBB NBB Bron Havenmonitor NBB NBB NBB 5 Inbedding Zeeuws-Vlaamse grensregio in bredere logistieke pool • 0 Concurrentie maar ook functionele synergie tussen havens 25 50 100 150 Seaport Harlingen Leeuwarden Kilometers 200 Drachten Alkmaar Inland Container Terminal (barge or multimodal) Growth region European Distribution (outside seaport system) Logistics corridors Beverwijk Hillegom ROTTERDAM Groningen Veendam Meppel Zaandam Amsterdam Kampen Utrecht A. a/d Rijn Gorinchem Almelo Netherlands Ede Hengelo Zutphen Valburg Nijmegem Oss Oosterhout Germany Emmerich Den Bosch Duisburg Tilburg Gennep Zeeland Seaports Moerdijk Dortmund Krefeld Zeebrugge ANTWERP Helmond Venlo Deurne Duesseldorf Ostend Neuss Grobbendonk Dunkirk Dormagen Born Genk Willebroek Meerhout Cologne Ghent Wielsbeke Stein Grimbergen Bonn Lille Brussels Avelgem Belgium Liège Mons Charleroi Centre Ardenne Andernach Valenciennes Koblenz France Source: Notteboom (2012) Athus Lux Mertert Basisuitgangspunten om ‘samen’ kansen benutten • Maatschappelijke meerwaarde van de gezamenlijke actie > maatschappelijke meerwaarde van individuele acties • Marktgeoriënteerd (business case) • Bottom-up (vanuit de havens zelf) en niet top-down (opgelegd) 6 Uitdaging 1: Lokale/regionale/nationale reflex overstijgen Zeebrugge Antwerpen Gent Oostende Genk Brussel Uitdaging 2. Innovatie stimuleren door meer uitwisseling know-how en arbeidsmobiliteit over de grenzen heen Inkomensprofiel land Hoog Innovatiegedreven economie Efficiëntiegedreven economie Productiefactorgedreven economie Laag Bron: gebaseerd op Van den Bosch et al (2011) 7 Uitdaging 3. De stedelijke structuren (Gent/Antwerpen) nog actiever benutten voor de gehele Zeeuws/Vlaamse havenregio Bron: op basis van W. Jacobs, ITMMA Uitdaging 4. Schaalvoordelen en netwerkvoordelen binnen de gehele Zeeuws/Vlaamse havenregio beter benutten • Voorbeelden: - Intermodale bereikbaarheid door slim bundelen van lading; - Internationale slagkracht (petro)chemische cluster op hoger ruimtelijk niveau tillen door onderlinge verbondenheid (pijpleidingen, etc..) Uitdaging 5. Gebruik maken van complementariteit in en de ruimtelijk eenheid van het gebied • Voorbeelden: - Verschillen in grond- en concessiebeleid en havenarbeid als een sterkte in de markt uit te spelen 8 Uitdaging 6. Sterke logistieke slagkracht gebruiken om semi-industriële en industriële activiteiten aan te trekken • Voorbeeld: - Sterke positie havensysteem in breakbulk als hefboom gebruiken voor toegevoegde waardecreatie van semi-industriële aard; - Biomassapositie verder uitbouwen door ook in te zetten op sterke logistieke concepten. Uitdaging 7. Het pad richting samenwerking op het vlak van duurzaamheid blijven volgen • Voorbeeld: - Maximaal grensoverschrijdende ecologische schaalvoordelen en industriële ecosystemen realiseren. Dank voor uw aandacht Prof. Dr. Theo Notteboom ITMMA – Universiteit Antwerpen Kipdorp 59, 2000 Antwerpen Tel: +32 3 2655151, Fax: +32 3 2655150 Web: www.ua.ac.be/itmma www.ua.ac.be/theo.notteboom [email protected] 9
© Copyright 2024 ExpyDoc
