Automatisering bloedbepalingen Albert Schweitzer Ziekenhuis (ASZ) Hoogwaardige diagnostiek tegen scherpe prijs Het Result Laboratorium van het ASZ in Dordrecht is matiseerd. Het ziekenhuis is hiervoor een samenwer- Het ziekenhuis beschikt met de nieuwe apparatuur over het modernste klinisch-chemisch laboratorium van Nederland, dat bovendien over meerdere locaties verdeeld is. Complexe analyses vinden plaats in het centrale laboratorium op de locatie Dordwijk, routineonderzoeken zijn ook mogelijk op de locatie Zwijndrecht én in het Beatrixziekenhuis in Gorinchem. king aangegaan met Siemens. “Kosten besparen, Logistieke uitdagingen goed voor miljoenen bloedbepalingen per jaar. Driekwart daarvan wordt in de toekomst volledig geauto- Siemens levert en plaatst niet alleen de apparatuur, ook de service en het onderhoud gedurende de komende tien jaar. Het ziekenhuis investeert hierin met het oog op het bieden van nog betere dienstverlening aan bestaande en nieuwe klanten. Het GKCL is een grote organisatie met zo’n 250 medewerkers, rekent bedrijfsmanager Ingeborg Reitsma voor. “Ter illustratie: we hebben alleen al voor het Albert Schweitzer Ziekenhuis en het Beatrix Ziekenhuis 55 prikposten, twee trombosediensten en thuisprikroutes in het hele gebied. Dat geeft behoorlijk wat monsterstromen en logistieke uitdagingen. En als je de processen grootschaliger organiseert, is het logische gevolg dat problemen ook InnovationMatters najaar 2014 Siemens Healthcare1 zonder concessies aan de kwaliteit te doen.” grootschaliger worden. Dat was voor ons de aanleiding om onze processen kritisch te gaan bekijken.” Dimension Vista Procesmatig denken Reitsma komt niet uit de ziekenhuiswereld, maar is wel ervaren in het procesmanagement en de bedrijfskundige aspecten. “Procesmatig denken is iets waarin we ons de afgelopen jaren sterk verbeterd hebben”, vertelt ze. “We hebben onze processtappen in kaart gebracht. Prikposten, logistiek, analyses en rapportage. Vanuit de kracht van de diagnostiek zelf naar operational excellence. Laboratoria zijn heel erg gewend om volgens protocollen te werken in de diagnostiek. Dat kun je ook doortrekken naar je processen, zodat je ook daar jezelf verbetert.” Focus op inhoud Met de komst van een track zijn de voorheen relatief veel handmatige stappen verregaand geautomatiseerd. “Onze medewerkers kunnen zich nu focussen op de inhoud, de kwaliteit van hun werk”, stelt laboratoriumarts Warry van Gelder. “Wij onderschrijven een lean visie op procesmanagement in laboratoria. Maar we willen zeker geen concessies doen aan de kwaliteit. Als topklinisch ziekenhuis willen we continu een hoogstaande, kwalitatieve bijdrage leveren. Goede diagnostiek, maar wel voor een scherpe prijs. Dat brengt je in een spanningsveld, waar je het beste compromis moet vinden.” Krachten bundelen Dan de processen zelf. “Zo’n 85% van onze diagnostiek betreft routine. De overige 15% betreft speciële diagnostiek: arbeidsintensievere aanvragen die meer tijd, energie en kennis kosten. Na de eerste fusies in de jaren negentig hebben we die speciële diagnostiek nog lang behouden op de locaties, maar dat hebben we meer en meer gecen- InnovationMatters najaar 2014 Bedrijfsmanager Ingborg Reitsma “Onze medewerkers kunnen zich nu focussen op de inhoud, de kwaliteit van hun werk.” Siemens Healthcare2 traliseerd. Zo kunnen we onze krachten bundelen en de expertise concentreren. Daarmee benut je de ervaring en kennis van mensen ook beter.” Chronisch ruimtegebrek Het concentreren van de bijzondere diagnostiek op de hoofdlocatie in Dordrecht heeft echter nog andere pro blemen met zich meegebracht: een chronisch ruimte gebrek. Niet alleen vanwege het centraliseren van de bijzondere diagnostiek. Ook de routineaanvragen groeiden de afgelopen jaren flink. Reitsma: “Dat was een extra stimulans om onze processen in beeld te brengen. Waar kunnen we compacter, geconcentreerder werken?” Betrouwbare doorlooptijden Een compactere opstelling was dus nodig, maar een andere, misschien nog wel grotere wens van het Result Laboratorium lag op het vlak van voorspelbaarheid en een betere betrouwbaarheid van de doorlooptijd van de processen, ook binnen de routinediagnostiek. Van Gelder: “Alles moet steeds sneller tegenwoordig. Dat zie je op alle vlakken in de zorg. Voor een galblaasoperatie lag je 20 jaar geleden nog twee weken in het ziekenhuis. Nu twee dagen. Laboratoriumdiagnostiek houdt daar gelijke tred mee. Tel daarbij op dat laboratoriumdiagnostiek in 70% van alle zorgtrajecten een belangrijke rol speelt. Onze rapportage is beslissend voor verdere trajecten. Daarom wil je zeker geen bottleneck vormen.” “De speciële diagnostiek hebben we meer en meer gecentraliseerd. Zo kunnen we onze krachten bundelen en de expertise concentreren. Daarmee benut je de ervaring en kennis van mensen ook beter.” Afscheid van cito Om die reden wil Van Gelder in feite van het onderscheid tussen routine en cito’s af. “Het liefste zien we voor álle (routine)diagnostiek een gegarandeerde doorlooptijd van een uur, zodat je in heel veel gevallen niet meer van cito’s hóeft te spreken. Procesoptimalisatie, dat is voor ons dus robotisering.” Natuurlijk zullen cito’s blijven bestaan, weet ook Van Gelder. “Maar als je die gegarandeerde doorlooptijd haalt, kun je veel meer aanvragen als gewone routine behandelen. Dat scheelt weer in de druk op het proces én het verlaagt de foutenkans. En dat is voor de patiënt van groot belang.” Het onderscheid tussen cito’s en routine wordt kleiner, maar ook tussen de routinematige en speciële diagnostiek. Van Gelder: “Voorheen vonden routine- en speciële diagnostiek plaats op separate apparatuur, nu doen we dat voor een deel op een Dimension VISTA. Dat bespaart kosten, ruimte én doorlooptijd.” Ook de kwaliteitscontrole is centraal geregeld, vervolgt Van Gelder. laboratoriumarts Warry van Gelder uit onze processen halen. Neem bijvoorbeeld het voor sorteren van buizen. Daarvoor maken we nu gebruik van een geïntegreerde sorteermachine, die vervolgens via de track de buisjes van analyse naar analyse transporteren. Dat neemt enorm veel werk weg van onze mensen, die zich daardoor meer inhoudelijk bezig kunnen houden.” Filosofie Kostenbesparing, maar met behoud van de huidige kwaliteit. Van Gelder en Reitsma benadrukken dat ze óók de werkdruk willen verminderen. Van Gelder: “Door de vergrijzing in de laboratoria worden goede analisten steeds schaarser. Aangezien we wél een 24/7-bedrijf zijn, is het dus van groot belang dat we zoveel mogelijk werkdruk De filosofie voor de procesinrichting op de hoofdlocatie Dordwijk is vertaald naar kleinere opstellingen in Gorinchem en Zwijndrecht. “In Gorinchem is ook over gegaan van één naar twee Vista’s, om de backup beter te kunnen garanderen. Het Result Laboratorium hanteert een model waarbij van twee ziekenhuizen op drie locaties alle routinematige diagnostiek gestandaardiseerd is. “En we zijn bezig met meer locaties”, aldus Reitsma. “Een van de voordelen daarvan is ook weer dat je grootschalig kunt inkopen, bijvoorbeeld voor reagentia, maar ook onderhoud. Ons partnership met Siemens is daar ook een voorbeeld van.” InnovationMatters najaar 2014 Siemens Healthcare3 Voorsorteren