Hoofd Technische Zaken Piet ten Bhömer en Neuroradioloog Omid Eshgi UMCG neemt eerste biplane Artis Q in gebruik voor neuroangiografie Als de kleinste details doorslaggevend zijn De afdeling Radiologie van het UMCG is deze zomer uitgerust met een nieuwe angiografiekamer, inclusief een biplane Artis Q. Het is de eerste angiokamer in Nederland met een biplane systeem, dat volledig is toegerust op neurologische diagnostiek en inter venties. Neuroradioloog Omid Eshghi vertelt over de belangrijkste pluspunten van het systeem. InnovationMatters najaar 2014 Op het moment dat vervanging van de C-boog ter sprake kwam bij de afdeling Radiologie in het UMCG, is heel bewust gekozen voor een biplane systeem. “Dankzij de combinatie van twee C-bogen kunnen we in één keer frontaal en lateraal opnames maken. Dat vormt een groot voordeel voor wat we hier doen”, vertelt Eshghi. “Hoe korter de tijd dat we een patiënt moeten doorlichten, hoe beter natuurlijk. Het grote voordeel van dit systeem is daarom dat we niets steeds hoeven te wisselen. Dat verkort de behandeltijd flink, wat ook uitermate van belang is, zeker bij neurologische interventies. En dat we daarmee ook de benodigde hoeveelheid contrastvloeistof kunnen verlagen, is dan alleen maar mooi meegenomen, om het risico op nierschade bij patiënten te beperken.” Siemens Healthcare1 De neuroangiografiekamer bij het UMCG wordt zowel voor diagnostiek als voor interventies ingezet. “En die interventies doen we hier bij zo’n 400 á 500 patiënten per jaar”, schat Eshghi in. “We zetten dit systeem op dit moment niet in voor research. Mogelijk dat we dat op een later moment wel nog gaan doen, maar nu staan diagnostiek en behandeling voor ons voorop.” Large display Een beter overzicht is een van de redenen van Eshghi om te kiezen voor een nieuw large display. “Het grote scherm (60 inch) is echt iets van deze tijd, wat me – letterlijk – beter zicht biedt op wat ik doe.” Het display heeft de mogelijkheid om diverse vensters tegelijkertijd te vertonen en biedt specialisten als Eshghi de mogelijkheid om de schermgrootte en de vensterindeling geheel naar eigen inzicht samen te stellen en zo zijn werkblad individueel in te richten. En de beeldkwaliteit? Piet ten Bhömer, hoofd Technische Zaken: “Het grote scherm biedt veel mogelijkheden. De daadwerkelijke beeldkwaliteit van dit systeem zijn we nog aan het optimaliseren. Op dit moment zijn we nog maar enkele weken in de lucht en er zijn veel parameters in te regelen.” ‘Gratis’ perfusiescan Een groot scherm is uitermate belangrijk voor kwalitatieve beeldvorming, maar de echte kracht van het systeem zit natuurlijk ‘onder de motorkap’: dat is de software. Eshghi: “Bij patiënten waar we een beroerte vermoeden, kunnen InnovationMatters najaar 2014 we nu bijvoorbeeld op de Artis Q een perfusiescan van het hoofd doen. Voorheen werd daarvoor standaard eerst een blanco CT gedaan, gevolgd door een CT-angio. Dankzij het nieuwe systeem kunnen we bij deze patiënten die diagnostiek overslaan. Bij een vermoeden van een afsluiting van vaten in het hoofd gaan we nu direct naar de angio kamer. Daar voeren we dan in feite ‘gratis’ een perfusiescan uit, die ons direct in staat stelt te beslissen of we tot een interventie willen overgaan.” Werken in 3D: dynaCT Driedimensionaal werken, oftewel rotatieangiografie, maakt het veel eenvoudiger de exacte werkrichting te bepalen. “We starten altijd met dynaCT, om vervolgens gerichtere 2D-scans te maken. We gebruiken de rotatiebeelden dan als het ware als onze navigatie. De virtuele 3D-prikpadplanning en -guidance vormt een groot pluspunt. Een lage-resolutie CT-flatpanelscan maakt het gehele volume zichtbaar. Zo kunnen we eenvoudiger aangeven waar we percutaan willen aanprikken om het katheter aan te brengen. Dit passen we bijvoorbeeld toe bij percutane vertebroplastieken of bij diepliggende AVM’s (arterioveneuze malformaties). We bepalen met dynaCT waar we het katheter inbrengen en vervolgens prikken we aan via de bil.” Volumes over elkaar leggen Ten Bhömer: “Een derde veelbelovende optie, die we nog goed gaan testen, is iFusion. Dat biedt ons de mogelijk- Siemens Healthcare2 CARE & CLEAR heid om beelden van CT, MR én angiografievolumes te combineren.” Eshghi knikt instemmend: “Door die beelden over elkaar te leggen, kunnen we AVM’s bijvoorbeeld ook gaan bestralen. Met angiografie herkennen we de AVM en dankzij de MR-beelden is dan vervolgens in te tekenen waar we gericht willen gaan bestralen.” Voorheen gebeurde dat grotendeels handmatig. Eshghi legde dan de beelden zelf over elkaar en tekende dat handmatig in. Veiligheid en betrouwbaarheid Diagnostiek en behandeling, maar ook veiligheid én betrouwbaarheid staan in Groningen hoog in het vaandel. “Wij zoeken altijd naar het compromis. De beste beeld kwaliteit gecombineerd met de laagste dosis. En een beter zicht op wat een specialist doet, maakt een ingreep immers ook veiliger”, legt Ten Bhömer uit. “De specialisten hier zijn uitermate kritische mensen. En dat is logisch, we opereren hier in een academische wereld waar we naar de kleinste details kijken. Je wilt niets missen en daarom de nieuwste (softwarematige) mogelijkheden kunnen benutten.” Eshghi: “Maar ook betrouwbaarheid van de apparatuur is van groot belang. De patiënten die we hier in de angiokamer krijgen zijn uiterst kwetsbaar.” InnovationMatters najaar 2014 De biplane Artis Q betekent voor het UMCG een sprong voorwaarts in beeldkwaliteit en stralingsbe lasting. Dankzij fundamentele innovaties van de röntgenbuis en de detector én nieuwe software ver betert de zichtbaarheid van kleine vaten tot wel 70%. De stralingsbelasting kan in sommige gevallen gehalveerd worden. CARE… Siemens Healthcare werkt continu aan dosisverlagende technologie. De Artis Q beschikt standaard over CARE-technologie (Combined Applications to Reduce Exposure). Daarmee wordt de stralingsbelasting voor zowel patiënt als behandelaar verlaagd en wordt het monitoren én rapporteren over gebruikte doses eenvoudiger en gestructureerder. …& CLEAR Ook standaard op elk Artis systeem is CLEAR: een verzameling technologieën die geautomatiseerd bijdragen aan een optimale beeldkwaliteit. Ook biedt CLEAR aan de behandelaar de mogelijkheid de beelden naar zijn of haar wensen in te stellen. Siemens Healthcare3