Het belang van bewegen bij dwarslaesie Blijf actief! Zoals u in het vorige artikel lezen kon, werd Funda Müjde in aanloop naar haar fietstocht begeleid door Testcentrum Topsport van CASA Reade. Dit samenwerkingsverband van Reade en de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de VU bundelt wetenschappelijke kennis en expertise op het gebied van aangepast (top)sporten. Ook voor de doelgroep met een dwarslaesie. Dr. Sonja de Groot (CASA Reade) en prof. dr. Thomas Janssen (CASA Reade/VU) vertellen hoe training en onderzoek hierbij hand in hand gaan. “De onderzoeken gaan van klein tot groot”, vertelt Thomas Janssen. biketeams van negen Nederlandse revalidatiecentra tegen elkaar, “Neem Funda. Zij werd in het begeleidingstraject herhaaldelijk op een Oostenrijkse alp in een race van bijna 20 kilometer met getest. Onder andere door een maximale-inspanningstest met de 1.000 hoogtemeters. Bij alle deelnemers werden tweemaal fysieke Berkelbike op een lopende band. Zo konden we bij toenemende testen en vragenlijsten afgenomen. Eenmaal voordat ze begonnen weerstand bijvoorbeeld haar fitheid bepalen. Met de testgegevens met trainen en één tot twee weken voor de uiteindelijke wedstrijd. was het mogelijk een goed trainingsschema op te stellen. Na enkele Uit de testgegevens bleek dat trainen voor zo’n uitdagend doel de maanden trainen werd de test herhaald zodat we de vooruitgang fitheid sterk verbetert. Daarnaast bleek deelname aan de ‘battle’ zichtbaar konden maken en de training konden bijstellen.” positieve effecten te hebben op het psychisch functioneren. Hulpe- Effectief loosheid nam af, terwijl optimisme en het stellen van levensdoelen toenamen. Dus het wordt makkelijker voor iemand om in actie te Sonja de Groot: “Trainen voor een grootse uitdaging heeft effect. komen in plaats van passief af te wachten en zich slachtoffer te Dat bleek ook uit onderzoek rondom de HandbikeBattle waaraan voelen. Volgens de deelnemers zorgde de HandbikeBattletraining ook Funda deelnam. Tijdens dit evenement strijden elk jaar hand- voor positieve energie, een andere kijk op het eigen kunnen, een 18 Wetenschappelijk onderzoek onderste extremiteiten mogelijk is. De bil- en beenspieren worden met elektroden gestimuleerd zodat de benen meebewegen. De deelnemers aan de studie werden willekeurig verdeeld in ‘handbikers’ en ‘Berkelbikers’. Beide groepen trainden gedurende zestien weken, tweemaal per week dertig minuten. Er werd gekeken naar de invloed op de gezondheid, actieve leefstijl en fitheid van mensen die al langer dan tien jaar een dwarslaesie hebben. Het onderzoek toonde onder meer aan dat bij ‘Berkelbiken’ meer energie wordt verbruikt dan tijdens ‘handbiken’ terwijl mensen het gevoel hadden dat het even zwaar was. Een belangrijke bevinding, omdat het energieverbruik van mensen met een dwarslaesie beduidend lager is dan mensen zonder, waardoor er meer kans is op overgewicht en andere gezondheidsproblemen. De meeste mensen boekten vooruitgang in fitheid door de trainingen en alle proefpersonen gaven in een vragenlijst aan in het dagelijks leven actiever te zijn geworden. Bovendien vonden we positieve effecten op een groot aantal risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals buikomvang, vetpercentage, insulinegevoeligheid en ontstekingsfactoren. Zowel de handbikers als Berkelbikers lieten positieve effecten zien wat betreft fitheid, actieve leefstijl en risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Het bleek wel dat bij Berkelbikers, door de elektrostimulatie, ook de beenspiermassa verbeterde.” Hoger energieverbruik “De verwachting is dat activatie door elektrostimulatie nog meer gunstige effecten heeft op het verlamde onderlichaam,” vervolgt Sonja de Groot. “Denk aan verbeterde doorbloeding en zitdrukverdeling waardoor er minder kans is op doorzitwonden. Die zijn een heel groot probleem bij een dwarslaesie. Revalidatiearts Christof Smit (Reade) voert momenteel een promotieonderzoek uit waarin al is aangetoond dat de bil- en bovenbeenspieren van de doelgroep overdag en/of ‘s nachts geactiveerd kunnen worden door een elekoverwinning op zichzelf en meer zelfvertrouwen. Een grote fysieke trostimulatiebroek. Op die manier lijkt het mogelijk om de verlamde uitdaging aangaan, zoals de HandbikeBattle en waarschijnlijk spieren actief en in goede conditie te houden. Tevens bleek dat een fietstocht naar Istanbul, levert dus zowel fysiek als mentaal door de activatie van deze spieren het energieverbruik overdag positieve effecten op.” (tijdens liggen, zitten, rolstoelrijden) naar normale waarden – van Meerwaarde bewegen mensen zonder dwarslaesie – kan worden teruggebracht. Dit zou de kans op overgewicht kunnen verminderen. Dergelijke studies, die Thomas Janssen: “Ook voor mensen met een dwarslaesie die binnen Reade plaatsvinden, geven steeds weer aan dat bewegen dit soort uitdagingen niet willen aangaan, is meer bewegen van belangrijk is. In die zin onderschrijven we dan ook graag het motto belang. Dat kan in een handbike of Berkelbike. De afgelopen vier van Funda Müjde: Bewegen Is Leven!” jaar voerde promovendus Bewegingswetenschappen Arjan Bakkum binnen Reade onderzoek uit naar de meerwaarde van de ‘Ber- Wilt u meer informatie over de mogelijkheden of de onderzoeken van kelBike’ tegenover een traditionele handbike. De BerkelBike zorgt CASA Reade? Neem dan contact op met dr. prof. Thomas Janssen, ervoor dat fietsen met armen én benen ook bij verlamming van de E [email protected], of kijk op I www.CASAReade.nl. 19