Research in reumarevalidatie

Succesvolle samenwerking zorg en onderzoek
Research in
De uitstekende samenwerking op het gebied van onderzoek in revalidatiegeneeskunde tussen VUmc en Reade bestaat al lange tijd. Doel: het verdiepen van kennis
over revalidatie, en zorgen voor minder klachten en een beter functioneren van
cliënten. Prof. dr. Joost Dekker (VUmc/Reade) en fysiotherapeut/promovendus
Mariëtte van Rooij (Reade Reumatologie) vertellen aan de hand van het COOAonderzoek hoe resultaten concreet bijdragen aan het verbeteren van de zorg.
Joost Dekker is sinds 2002 intensief betrokken bij de onderzoeks-
dat de eerste signalen dat er iets schort aan de huidige zorg. Een
lijnen in revalidatiegeneeskunde: “Het accent in ons onderzoek
voorbeeld is het genoemde COOA-onderzoek. Mariëtte de Rooij
ligt op revalidatie. We richten ons op die aandoeningen waarvoor
hoopt hierop volgend jaar te promoveren: “We weten dat oefenthe-
medicatie onvoldoende effectief is en waarvoor de aanpak gezocht
rapie bij artrose een positief effect heeft. Zo’n therapie vermindert
moet worden in gespecialiseerde multidisciplinaire behandeling.
de pijn en de beperkingen. Maar hoe zit het met oefentherapie als
Denk bijvoorbeeld aan aandoeningen als artrose, of chronisch
je naast artrose nog een andere aandoening (comorbiditeit) hebt?
wijdverspreide pijn, en ten dele ook reumatoïde artritis.”
In de praktijk blijken behandelaars oefentherapieën dan minder
Op aanwijzing
intensief te maken en vertonen cliënten vermijdend gedrag.”
“We zoeken in behandelingen naar herkenbare punten die een aan-
Krachtige combinatie
leiding bieden voor onderzoek. Wanneer behandelaren of cliënten
Joost Dekker: “Dat is natuurlijk niet de bedoeling want is een
aangeven dat zij tegen problemen of onbekendheden aanlopen, zijn
evidence-based oefentherapie dan nog wel effectief? Voor behan-
8
Wetenschappelijk onderzoek
reumarevalidatie
delaren bleek het dus niet duidelijk wat ze met cliënten met comor-
Eerste signalen
biditeiten bij knieartrose konden doen of hoever ze daarin konden
Joost Dekker: “We verwachten goede resultaten. Het is inmiddels al
gaan. Dat maakt het weer lastig om die cliënten goed te motiveren
duidelijk dat klinisch redeneren noodzakelijk is. Een behandelaar die
en juist te begeleiden. De vragen die we vanuit de zorg ontvingen,
weet wat de complicaties van een aandoening zijn en hoe hiermee
hebben we onderzocht in de literatuur en getoetst bij experts.
om te gaan, zal met meer inzicht een betere oefentherapeutische
Hieruit bleek dat het mogelijk was oefentherapie zodanig aan te
behandeling kunnen opzetten. Wat dat betreft zijn de protocollen
passen dat ook cliënten met comorbiditeit kunnen oefenen. Verder
in het onderzoek geen receptenboek.” Mariëtte: “In de ontwikkeling
onderzoek was nodig en Reade biedt daarvoor in de samenwerking
van de protocollen hebben we behalve de cliënt ook de therapeuten
dan direct een prachtige infrastructuur. Met bevlogen mensen zoals
betrokken. Hun feedback is waardevol geweest en heeft geleid
Mariëtte die zo’n onderzoek daadwerkelijk kunnen uitvoeren en
tot de protocollen zoals die nu worden getest. Het lijkt erop dat
tegelijk binding hebben met de werkvloer.”
therapeuten straks meer uit zullen vragen over de aard van de
Herkenbaar probleem
Mariëtte: “Ik kwam als fysiotherapeut, werkzaam binnen het
aandoening en daarbij de beperkingen in ogenschouw zullen
nemen, al dan niet na intercollegiaal consult.”
Artroseteam, in aanraking met complexe cliënten. Sinds 2005
Implementatie gaat sneller
werk ik met deze doelgroep. Het probleem van het behandelen bij
“Deze manier van samenwerking tussen onderzoek en zorg draagt
artrose met comorbiditeit was ook mij bekend . Het komt veel voor:
ertoe bij dat de definitieve protocollen – wanneer deze effectief zijn
meerdere collega’s herkenden de behoefte. Toen ik met Joost sprak
gebleken – gemakkelijker hun weg vinden naar de plaats waarvoor
over een mogelijk promoveren, kwamen we dan ook snel uit bij dit
ze bedoeld zijn. Daar is de meerwaarde immers al onderkend.”
onderwerp.“
Joost Dekker: “Hieraan dragen ook de onderzoekers bij die in de
Van pilot naar onderzoek
praktijk werkzaam zijn. Deze ‘scientist practioners’ blijven onderzoekend van aard en zorgen tegelijk voor binding met de vloer.
“Op basis van het literatuuronderzoek en de gesprekken met
Uiteindelijk zullen zij ook weer een signaalfunctie hebben voor die
experts zijn er in eerste instantie elf protocollen ontwikkeld voor
behandelingen die verdere afstemming behoeven. Daarmee is de
de meest voorkomende comorbiditeiten zoals hartproblematiek,
cirkel rond en wordt de zorg kwalitatief steeds beter.”
diabetes, chronisch wijdverspreide pijn en slechtziendheid. Deze
hielden rekening met diagnose en interventie. Elke stap in de
Resultaten COOA
protocollen moedigt klinisch redeneren van de behandelaren aan.
Het COOA-onderzoek wordt deze herfst afgerond. De data worden
Na een pilotstudie bleek dat het aantal protocollen door overlap
dan verder geanalyseerd. Naar verwachting zal het proefschrift van
kon worden gereduceerd tot drie: voor inspanningsgerelateerde
Mariëtte in het voorjaar van 2015 gereed zijn voor publicatie. Voor
aanpassingen, aanpassingen in gedrag en aanpassingen aan de
meer informatie: E [email protected] en/of I www.reade.nl/cooa.
omgeving. Eén van deze protocollen is momenteel het onderwerp
van een grootschalig onderzoek. Aan dit onderzoek nemen 126
Op de volgende pagina leest u hoe mevrouw van Houts als een van de
mensen deel.”
deelnemers het COOA-onderzoek beleefde.
Pilot met iPads mogelijk dankzij …
In de vorige uitgave kon u lezen over de pilot met iPads, op weg naar zelfstandigheid. Hierbij bleef abusievelijk onvermeld dat
dit project mede mogelijk gemaakt wordt door Agis Achmea.
De redactie
9
‘Ik heb me in jaren
niet zo goed gevoeld’
Al ruim dertig jaar kampt Hetty van Houts (71) met de gevolgen van artrose. “Dat
betekende tot voor kort elke dag pijn, zeker aan mijn knieën”, zegt ze. Toen ze in de
krant de oproep las dat Reade Reumatologie cliënten zocht voor deelname aan een
onderzoek naar knieartrose met comorbiditeit, hoefde ze ook niet lang te denken.
Een paar weken later was ze een van de deelnemers aan het COOA-onderzoek.
“Ik ben harstikke blij dat ik daaraan mee heb gedaan”, vertelt
ook oefeningen voor thuis meegegeven. Wat me opviel en wat me
Hetty. “Voor Reade was het een onderzoek, maar het heeft mijn
erg stimuleerde: de snelheid waarmee ik vorderingen maakte. Ik
leven echt veranderd. Ik ben voor het eerst in dertig jaar pijnvrij in
had me er al bij neergelegd dat ik niet zo ver meer kon lopen en
mijn knieën. Dat had ik niet durven hopen.”
onderweg altijd naar rustpunten moest zoeken. Na een paar
Strohalm
weken merkte ik dat de pijn minder werd en dat ik met gemak
een halve kilometer aan een stuk door kon lopen. Ook vermeed ik
“Behalve artrose heb ik last van overgewicht, COPD, diabetes en
trappen niet meer. De verbetering in mijn lopen heeft me enorm
bindweefselontsteking in mijn armen. “Maar je kunt het slechter
positief verrast. In amper vier maanden ben ik van een score 8,
treffen, lacht ze. “Ik heb altijd geprobeerd het positief in te zien en
op een pijnschaal van 0-10, naar score 0-1 gegaan. En ik had
toch te zoeken naar manieren om fit te blijven. Ik was tot voor het
geen elleboogkruk meer nodig. Doordat ik meer ben gaan bewe-
onderzoek elke week wel een paar keer in het zwembad te vinden
gen hoefde ik ook minder insuline te spuiten. En merk ik dat ik
en ging elke dag fietsen. Maar daar werd ik niet ‘beter’ van.
meer lucht heb dan een paar maanden geleden, waardoor ik iets
Lopen deed ik met behulp van een elleboogkruk. Toen ik de
minder mijn pufjes gebruik voor mijn longen.”
oproep las, besloot ik deze mogelijkheid aan te grijpen.”
Superresultaat
Op eigen kracht
“Het onderzoek is voor mij nu afgelopen. Ik miste het meteen zo erg
“Het COOA-onderzoek vond plaats op locatie Dr. Jan van
dat ik besloot me bij Sportcentrum Reade in te schrijven. De bege-
Breemenstraat, waar ik met name oefende bij Sportcentrum
leiding daar is bekend met mijn mogelijkheden. En ik weet dat ik
Reade. Wat we daar deden? Onder meer been-, balans- en kracht-
er heel veel baat bij heb. Daarom ga ik verder met op deze manier
oefeningen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Er werden
investeren in mezelf. Ik heb me in jaren niet zo goed gevoeld.”
10
Cliëntervaring COOA-onderzoek

Download Report