Download hier het volledige magazine.

Jaargang 4 | 2014 | Nr. 2
een uitgave van Reade
Revalidatie | Reumatologie
Magazine
in dit nummer:
Reumazorg
van goede kwaliteit
Het werk van
reumaconsulenten
Zelfstandigheid
met eigen regie
Ajax ontvangt
cliënten Reade
Basistraining
Neurorevalidatie
Meer grip op pijn?
- ADVERTENTIE -
De specialist in
Reade
enbeenprothesen
OIM Orthopedie
verbeteren
samenwerking
arm- en
orthopedisch
schoeisel
schoenaanpassingen
Zowel
Reade als OIM Orthopedie
hebben klantgerichtheid,
Neuromusculaire
aandoeningen
(NMA)’ en beenorthesen
clusterhoofd
orthopedische
voetbedden
comfortschoenen
(sport)
braces
professionaliteit en innovatie hoog in het vaandel staan.
Bertine Pellekaan van het cluster ‘Expertisecentrum
siliconen
producten
helmen
overige
orthesen
De afgelopen tijd
is de onderlinge
samenwerking korsetten
sterk
Neurorevalidatie
Daarnaast
vindt jaarlijks een
arm- en beenprothesen
orthopedisch schoeisel Amsterdam’.
schoenaanpassingen
verbeterd, wat vanzelfsprekend de dienstverlening
aan de elastische
bespreking plaats
tussen Khatschatrian en de voorzitter
therapeutisch
kousen
orthopedische
comfortschoenen
(sport)
braces
revalidant
ten goede komt.voetbedden
Raad van Bestuur
Jos Buijs
van Readebeenorthesen
over de onderlinge
samenwerking.
“Het
zijn
waardevolle
gesprekken
die
siliconen producten
korsetten
helmen
overige orthesen
OIM Orthopedie streeft er dan ook naar om voor de
concreet leiden tot een snellere en betere dienstverlening
elastische
kousen schoenaanpassingen
arm- en beenprothesen therapeutisch
orthopedisch
schoeisel
Randstad hét expertisecentrum te worden op het gebied
aan de revalidant”, aldus Khatschatrian.
van prothesiologie.
orthopedische voetbedden
comfortschoenen
(sport) braces
beenorthesen
Prothese
nu direct aangemeten
arm-siliconen
en beenprothesen
orthopedisch
schoeisel
schoenaanpassingen
producten
korsetten
helmen
overige orthesen
Meer dialoog leidt tot betere samenwerking
Een voorbeeld van zo’n concrete verbetering is de snelheid
orthopedische voetbedden therapeutisch
comfortschoenen
(sport) braces
beenorthesen
elastische
kousen
Een betere samenwerking begint bij een betere
dialoog.
waarmee een
revalidant een prothese aangemeten krijgt.
OIM Orthopedie Amsterdam Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam T 020 589 1050 E [email protected]
siliconen
producten
korsetten Sinds enige
helmen
overige
orthesen
OIM Orthopedie en Reade
zoeken
elkaar steeds vaker
tijd zijn tijdens
het prothesespreekuur
met
op voor onderlinge kennisuitwisseling. Niet therapeutisch
alleen tijdens
de
revalidatiearts
twee
instrumentmakers
aanwezig.
elastische
www.oim.nl | Volg ons
ook op kousen
OIM Orthopedie Amsterdam
Overtoom
283, 1054 HW Amsterdam
020de589
1050 vindt
E [email protected]
het multidisciplinaire
overleg waar kwaliteit,
levertijden
Het aanmetenTvan
prothese
nu al direct na
en gezamenlijke bijscholing vaste agendapunten zijn.
het prothesespreekuur plaats. De klant kan dan ook al
www.oim.nl | Volg ons ook op
Ook is er regelmatig overleg tussen Garik Khatschatrian,
binnen een week zijn of haar eerste prothesevoorziening
regiomanager OIM Orthopedie, en clusterhoofd Angelique
verwachten.
Huele
vanOrthopedie
het cluster Amsterdam
‘Dwarslaesie, Amputatie
en 1054 HW Amsterdam T 020 589 1050 E [email protected]
OIM
Overtoom 283,
De specialist in
De specialist in
De specialist in
OIM Orthopedie Amsterdam
www.oim.nl | Volg ons ook op
Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam
www.oim.nl
|
Volg ons ook op
T 020 589 1050
E [email protected]
Inhoud
Voorwoord
Het verblijf in ziekenhuizen en specialistische centra wordt
steeds korter. Enerzijds spelen financiële aspecten hierbij
een rol, anderzijds ligt de oorzaak vooral in de behoefte van
de cliënt. Iedereen wil immers zo snel mogelijk weer terug
naar zijn eigen omgeving.
4
Ajax haalt Liz
Sempel binnen
6 Pilot met iPads
8Specialistische
artrosezorg
10De reumaconsulent
11 Proefschrift Alper
van Sijl
12Behandelprogram-
ma’s Pijnrevalidatie
Maar zoals u in de vorige uitgave heeft kunnen lezen, blijft het voor cliënten soms lastig om na
de behandeling het leven weer zinvol vorm te geven en daarover zelf de regie te voeren. Toch ….
het bereiken van maximale zelfstandigheid is het ultieme doel en het voeren van de eigen regie
is daarmee naar onze mening onlosmakelijk verbonden.
Eigen regie is en blijft daarom een speerpunt van Reade. Het maximaliseren van de eigen regie
begint al in een vroeg stadium. Bijvoorbeeld door de cliënt actief te ondersteunen formuleren
van zijn hulpvraag om weer deel te nemen aan de maatschappij. Tijdens de behandeling
stimuleren we de cliënt om zo actief mogelijk betrokken te zijn bij zijn proces en in het voeren
van zoveel mogelijk eigen regie daarin. Daarnaast ondersteunen we de cliënt in het zoeken naar
nieuwe mogelijkheden en in het durven ondernemen van onbekende activiteiten.
14 Reade Reumatologie
is beoordeeld
15 Fietstocht Funda
Müjde
16Interview met
Connie Schellevis
18Reade gaat naar
Indonesië
U leest hierover meer in deze nieuwe uitgave van ons magazine. Nummer 2 van dit jaar alweer.
Ik besef hierdoor dat de zomer is begonnen en dat dit betekent dat voor velen de zomervakantie
voor de deur staat. Voor mij altijd weer een periode van rust en ontspanning.
Via deze weg wens ik iedereen een hele prettige vakantie.
20Drooomwerk
22 Samenwerking met
Cordaan
25Basistraining
Neurorevalidatie
Jos Buijs, voorzitter Raad van Bestuur
3
Na 9 lange maanden weer naar buiten
Ajax haalt Liz Sempel binnen
Het zou zomaar een kop in een sportkrant kunnen zijn: Sempel naar Ajax. En
hoewel met een hoge dwarslaesie een
voetbalcarrière er voor Liz niet inzit, zou
die titel wel waar zijn. Want eind vorig
jaar werden zij en haar man bij de wedstrijd Ajax-Heracles warm onthaald. Heel
bijzonder voor Liz: na negen maanden
intensief klinisch revalideren maakte ze
haar eerste uitstapje buiten Reade.
Liz met oud-doelman Edwin van der Sar.
Ook Marija Popov genoot bij Ajax.
Lees haar verhaal in het volgende magazine.
4
Beleid in de praktijk
“Het was prachtig”, vertelt de 45-jarige Liz. “Niet alleen in het sta-
Koninklijke Loge zitten”, vertelt Liz. “Die was verwarmd maar toch
dion maar ook de rit ernaartoe. Ik kwam voor het eerst weer in de
had ik het koud omdat ik niet meer gewend was aan het buiten zijn.
stad. Zag de huizen, de drukte, de mensen. Dat was overweldigend.
De wedstrijd was geweldig, Ajax won. Met 3-0 dacht ik. Inmiddels
En in de Arena werden we erg prettig ontvangen.”
zijn ze kampioen geworden in de return. Ja, ik ben fan geworden”,
Ajax en Reade
lacht ze. “Marc Overmars kwam even langs, net als Edwin van der
Sar. Zoveel indrukken. Bij terugkomst bij Reade was ik wel bekaf. Ik
Frank Ettema, fysiotherapeut bij Reade en in het verleden ook bij
heb die avond geslapen als een roosje. Ook de volgende dag nog.
het tweede team van Ajax, is de man die de uitjes naar Ajax voor
De verpleging vond het geweldig stoer dat ik was gegaan. En ik
de cliënten mogelijk maakt. “Dat doe ik niet hoor,” corrigeert Frank.
ook. Want nu ik dit kan, kan ik van alles, dacht ik.”
“Dit doen we samen met Ajax. Sinds de Vondelparkrace in de jaren
negentig werken we regelmatig samen. Ik heb vanuit mijn verleden
Zelfstandig
nog frequent contact met de club en soms nodigen ze via mij een
Inmiddels is Liz weer thuis in Weesp waar de woning wordt uitge-
van onze cliënten uit voor een geheel verzorgde avond.”
breid met een zorgunit. “Ik krijg nu vier keer per dag zorgondersteu-
Ondernemen
ning en ik ga nog steeds vooruit. Ik kan mijn armen weer iets bewegen. De handfuncties zijn nog verloren maar met wat aanpassingen
“Vervolgens kijken we bij Reade wie er zin heeft om te gaan en of
kan ik wel vooruit met mijn elektrische rolstoel en zelfs wat teke-
dat ook zinvol is voor die persoon”, gaat Frank verder. “Soms gaat
nen. Dat was voor de val van de trap waarbij ik mijn nek brak mijn
het dan om een cliënt die dacht dat een bezoek aan het stadion tot
grote hobby. De afgelopen maanden heb ik meer stappen gemaakt.
het verleden zou behoren. Of zoals bij Liz: om na een langdurige
Met de taxi alleen weg, vind ik al geen probleem meer. Dankzij het
revalidatie een keertje naar buiten te kunnen gaan en te erva-
tripje naar Ajax weet ik in ieder geval dat er nog veel mogelijk is en
ren hoe dat is. Je kunt denken: ‘Alles is gedoe.’ Of duizend ideeën
heb ik het vertrouwen gekregen dat ik het ook kan.” Frank: “Daar
hebben waar je tegenaan kunt lopen. Maar het moet er eens van
doen we het voor. Het kost energie en is spannend, dat klopt. Maar
komen en om iets te ervaren moet je het gewoon doen. Cliënten
ervaar het maar. Er is nog veel – en veel meer – mogelijk.”
gaan ook zelf, zonder verdere begeleiding vanuit Reade, met hun
partner of familielid naar de wedstrijd. Een grote stap op weg naar
zelfstandigheid”, vertelt Frank. “Ik zag er tegenop dat iedereen naar
mij in mijn elektrische rolstoel zou kijken”, zegt Liz. “Dat voelde ook
zo. Maar van de andere kant … het leek me geweldig weer eens
onderweg te zijn.”
Fijn dat je er bent
Frank: “Het is voor cliënten erg spannend.” Een gevoel dat Liz dus
‘Ons maatschappelijk hart’
herkent: “Ja, naar een voetbalwedstrijd was ik sowieso nog nooit
geweest. En dan nu naar Ajax. Zou ik dat wel kunnen?” “Dat is juist
Ajax is zich ervan bewust een voorbeeldfunctie en leidersrol
het mooie”, zegt Frank. “Het is zo groots en indrukwekkend, maar
te hebben en vindt het belangrijk als topclub zijn maat-
tegelijk is de Arena een bekende en veilige omgeving. Misschien
schappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Namens Ajax
nog niet voor de cliënt maar wel voor de club. Ze zijn er gewend aan
en de miljoenen supporters, ondersteunt de Ajax Foundation
de ontvangst van mensen. Of ze nou mindervalide zijn of niet. De
maatschappelijke projecten op het gebied van Sport en
ontvangst voelt er – hoor ik vaak – als een warm bad. Hartelijk, ver-
Gezondheid, Sociale Integratie en Educatie. Een van de
zorgend en echt gericht op de mensen. Ajax is blij onze cliënten te
projecten is het gehandicaptenbeleid in de Amsterdam
verwelkomen en heeft de gastvrijheid daarbij hoog in het vaandel.
ArenA voor bezoekers met een beperking. Voor jong en oud,
Ze willen dat het goed geregeld is en dat merken we.”
slechtziend, in een rolstoel of met een tijdelijk ongemak.
Hoog bezoek
“Alles was geregeld. De kaartjes, eten, drinken. We mochten in de
Elke wedstrijd ontvangt Ajax 145 supporters met een lichamelijke en visuele beperking. Meer informatie: I www.ajax.nl/
Sitewide-Tabs/Foundation/Mindervalide-supporters.htm
5
Helpen tablets cliënten naar zelfstandigheid?
Pilot met iPads
Judith Vloothuis is op locatie
Overtoom revalidatiearts,
Charlotte Boers ergotherapeut
en Catharina Bijlholt herstelt er
klinisch van een aantal zware
MS-aanvallen. Drie vrouwen met
verschillende achtergronden en
ten minste één overeenkomst:
hun interesse om te kijken of
tablets kunnen helpen om de
zelfstandigheid van cliënten
te vergroten.
“De cliënt
blijft zelf de
regie voeren”
6
Zorgvernieuwing
Bij Reade loopt sinds het voorjaar 2014 een pilot waarin artsen,
als ergotherapeut actief naar of geef ik tips wat waar te vinden is.
therapeuten en cliënten gezamenlijk bekijken of en hoe een tablet
Daarbij informeer ik collega-therapeuten uit andere disciplines over
bruikbaar is in de revalidatie. Judith, Charlotte en Catharina vertel-
de mogelijkheden en het gebruik. Ook zij vragen de cliënt tijdens de
len over hun eerste ervaringen. Ieder vanuit haar eigen rol.
behandeling naar het iPad-gebruik en kunnen het apparaat inzet-
De arts
ten als therapiemiddel, met apps of bijvoorbeeld door een filmpje
te maken van een transfer of training. Per doelgroep hebben we
“Toen ik werd gevraagd, heb ik direct ja gezegd. We willen kijken of
negen basismappen aangelegd voor informatie op deelgebieden
oefeningen en hulp ook op afstand mogelijk zijn en of tablets meer-
als communicatie, behandelen en oefenen, emoties, ervaringen
waarde bieden in de zorg. De cliënt kan flexibeler en intensiever
van anderen, voorlichting, vrije tijd en bijvoorbeeld de patiënten-
oefenen en blijft zelf de regie voeren. Het voordeel lijkt dat dit het
vereniging. Het blijft maatwerk natuurlijk, iedereen is anders. Als
revalidatieproces versnelt en daarmee – tijd is winst – goedkoper
er behoefte is aan een andere app, dan kijken we met een groep
maakt. De pilot is nu nog vooral gericht op voorlichten en oefenen.
therapeuten of die app zinvol is en of we hem kunnen aanschaffen.
In een later stadium willen we daar graag afsprakenbeheer of een
Met een tablet kan een revalidant nu buiten de therapie-uren om,
digitaal contact tussen cliënt en therapeut aan toevoegen. Er zijn
bijvoorbeeld in de avond of in het weekend, oefenen. Het is uitein-
inmiddels vijf iPads uitgereikt aan cliënten. Na vijf weken wisselen
delijk de bedoeling dat cliënten ook zelf hun rooster kunnen inzien,
die van gebruiker en komen andere revalidanten aan de beurt. We
behandelbesprekingen kunnen teruglezen, communiceren met de
hebben zo veel mogelijk verschillende aandoeningen geselecteerd,
therapeut of bijvoorbeeld zelf eten bestellen. De mogelijkheden,
van fysieke tot cognitieve beperkingen. Per aandoening hebben we
zeker audiovisueel, zijn legio. Maar we moeten eerst maar eens
een bibliotheek samengesteld met interessante apps, video’s en
horen hoe het de cliënten zelf is bevallen.”
(links naar) achtergrondinformatie. We hebben bewust gekozen
voor een projectteam waarin behalve cliënten en directe zorgver-
De cliënt
leners zoals artsen en therapeuten ook ondersteunende diensten
“Sinds half maart herstel ik bij Reade. Ik heb eigenlijk geen idee
zoals ICT, het facilitair bedrijf of juridische zaken zijn opgenomen.
waarom ze nu precies mij hebben benaderd, want ik ben geen
Cliënten kunnen hun behoeften goed aangeven en pikken in hun
hightech-freak, maar ik vind het echt geweldig. In het begin had
omgeving, bijvoorbeeld door tips van lotgenoten, interessante apps
ik nog wat moeite met het tikken en sliden op de tablet maar
of websites op. Wij als zorgverleners horen en lezen daarover via
achteraf gezien is de wijze van bedienen juist heel goed geweest
vakgenoten, de ondersteunende diensten kunnen aangeven wat
voor mijn fijne motoriek. Ik sleep de iPad niet de hele dag met me
er wel en niet mogelijk is. Dat gaat verder dan techniek, er komen
mee maar doe er wel veel op als ik op de afdeling ben. Dan start
bijvoorbeeld ook juridische aspecten om de hoek kijken als het gaat
ik bijvoorbeeld de app ‘Finger Motion’ op waarin je met je vingers
om het mailcontact tussen cliënt en therapeut. Of beheersmaat-
een lijn moet volgen. Of – maar die gebruik ik nu al niet meer –
regelen ten aanzien van onderhoud van tablets, dataopslag of het
een slikapp waar de logopediste me op had gewezen. De apps
inkopen van apps. Daar zullen we beleid voor moeten vaststellen.”
zoek ik vooral samen met de therapeuten. Zij weten wat je ermee
De therapeut
kunt en waar het goed voor is. Of dat informatie bijvoorbeeld
betrouwbaar is. Het gebruik van iPads is een heel mooi zetje in
“Ik ben nieuwsgierig naar de toepassing van dit soort gadgets als
revalidatie en heeft volgens mij zeker toekomst. Je kunt sneller en
therapiemiddel. De tablets zouden een effectief middel kunnen zijn
meer zelfstandig revalideren, maar dat zal altijd wel in combinatie
om als cliënt sneller met ontslag te kunnen. De pilot past ook bij de
met zorgverleners blijven. Want revalidatie blijft mensenwerk
discipline van ergotherapie: we denken vaak na over oplossingen
waarbij persoonlijke aandacht, face-to-face, nodig is. Toch denk
en hulpmiddelen. Soms gaat het bij ons over het gemak van een
ik dat tablets – of dat nu iPads zijn of een ander merk – wel een
papieren agenda maar dat kan tegenwoordig ook een device zijn
plaatsje kunnen krijgen in de revalidatie. Ik ben er heel tevreden
met alle mogelijkheden rond agendabeheer, zoals herinneringen,
over, de aanwezigheid is ook een stok achter de deur waardoor je –
meldingen of een alarm. Cliënten kunnen bij mij terecht met vragen
ik in ieder geval – sneller aan de slag gaat.”
hoe de iPad werkt of waar hun behoefte ligt. Daarnaast vraag ik er
7
Specialistische artrosezorg
Samen op weg naar
Op Reade-locatie Dr. Jan van Breemenstraat wordt topzorg geleverd rond klachten bij heup-, knie- en handartrose. Cliënten kunnen er terecht voor diagnostiek en
intensieve behandel- en trainingsprogramma’s. In Nederland hebben meer dan één
miljoen mensen artrose in één of meer gewrichten.
Kort nieuws
Bij artrose, of de verdenking daarop, volgt vaak een verwijzing door
de huisarts of medisch specialist. Bij Reade Reumatologie stellen
een reumatoloog en een revalidatiearts na onderzoek een gedegen
Toponderzoek in Nederland
diagnose. Er vindt aanvullend onderzoek plaats, zoals het maken
van röntgenfoto’s, doen van bloedonderzoek en meten van onder
meer spierkracht. In het klinimetrielaboratorium worden eveneens
VUmc en Reade werken al geruime tijd succesvol
functietesten afgenomen en vult de cliënt een aantal vragenlijsten
samen in wetenschappelijk onderzoek rond revalidatie-
in. Na het onderzoek volgt ‘het juiste advies’ voor vervolgbehande-
geneeskunde en reumatologie. Dit resulteert in kwalita-
lingen. Als het kan, wordt de cliënt (terug)verwezen naar de huis-
tief hoogwaardig onderzoek waar veel publicaties
arts, een eerstelijns (fysio)therapeut uit ReumaNet-Amsterdam
en gepromoveerden uit voortkomen en wat zorgt voor
(I www.ReumaNetAmsterdam.nl), het gespecialiseerde Artrose- of
nationale en internationale bekendheid. Op de twee
Handenteam van Reade of wordt hij ingepland voor een consult bij
onderzoeksspeerpunten, artrose en chronische pijn,
een orthopeed. Het is ook mogelijk dat pas later in het behandel-
promoveren dit jaar veel onderzoekers bij VUmc.
traject wordt verwezen naar zo’n specialist.
8
Beleid in de praktijk
de meest optimale zorg
Behandeling door specialisten
Voorlichting
Het Artroseteam behandelt mensen met knie- en/of heupartrose
Kennis over artrose en over de behandelmogelijkheden is voor zo-
met complexe problematiek zoals bij de aanwezigheid van
wel de cliënt als zijn omgeving belangrijk. Een voorlichtingscursus
nevenaandoeningen (bijvoorbeeld hartproblemen, suikerziekte,
behandelt in vier bijeenkomsten basale en specifieke informatie
longaandoening en/of overgewicht), ernstige pijnklachten of gege-
over de aandoening en de gevolgen ervan en belicht de behan-
neraliseerde of vergevorderde artrose. Samen met de cliënt stelt
delmogelijkheden vanuit diverse disciplines. Daarnaast komen
het multidisciplinaire team – met onder andere een revalidatiearts,
vragen aan bod zoals wat iemand zelf kan doen om overbelasting
onderzoeker, maatschappelijk werker, fysio- en ergotherapeut –
van de gewrichten te voorkomen of hoe belangrijk in beweging
een behandelplan op met tijdgebonden doelen. Het belangrijkste
blijven is. Door de combinatie van voorlichten en behandelen kun-
doel is de zelfstandigheid van de cliënt te behouden en te bevorde-
nen klachten als pijn en stijfheid aanzienlijk verminderen en kan
ren. Door bijvoorbeeld de uitvoering van dagelijkse activiteiten te
de gewrichtsfunctie zoveel als mogelijk worden behouden.
verbeteren of bij artrose in een vergevorderd stadium een knie- of
heupvervangende operatie te helpen uitstellen. De behandeling
Wilt u meer informatie neem dan gerust contact op via:
is daarnaast gericht op het vergroten van de kennis over artrose
E [email protected] of T (020) 58 96 589 (keuze 2).
(onder andere door voorlichting), het leren omgaan met de aandoe-
Meer informatie is te vinden op I www.reade.nl/artrosezorg.
ning en het volgen van een intensief beweegprogramma. Aan het
eind van de behandeling vindt met een looptest en een vragenlijst
de evaluatie plaats. Twee jaar later volgt nog een nacontrole met
dezelfde onderzoeken en metingen als tijdens het eerste bezoek.
Wetenschappelijk onderzoek STABILO
Oefentherapie vermindert pijn bij knieartrose
Oefentherapie met én therapie zonder stabiliteitstraining zijn beide even effectief in het verminderen van onder meer pijn en
knie-instabiliteit bij patiënten met knieartrose. Dit concludeert fysiotherapeut Jesper Knoop (Reade en VUmc) na vergelijkend
onderzoek. Ook lijkt het mogelijk dat knievervangende operaties in sommige gevallen kunnen worden uitgesteld door training
van de bovenbeenspieren. Jesper Knoop promoveerde met deze studie op 28 april jl. bij VUmc.
Onderzoek Jesper Knoop
Knoop onderzocht de effectiviteit van een programma dat naast de normale spierversterkende en functionele oefeningen ook
stabiliteitsoefeningen bevat. Hij testte het programma bij een groep van 159 Reade-patiënten met knieartrose. Het bleek dat
een aanvullende stabiliteitstraining geen meerwaarde bood, maar dat beide programma’s wel voor grote verbeteringen in kniepijn, functioneren en kniestabiliteit zorgden. De oefentherapie bleek ook te werken bij patiënten met een vergevorderd stadium
van knieartrose en dat kan mogelijk een knievervangende operatie helpen uitstellen. Het onderzoek van Knoop suggereert ten
slotte dat het versterken van de bovenbeenspieren erg belangrijk is bij de behandeling van knieartrose. De belangrijke rol van
deze spieren zal in de toekomst verder onderzocht worden. Kijk voor meer informatie op I www.reade.nl/stabilo.
9
Vlnr: Jessica Meilink, Maaike van Schaik,
Lidy van der Zwaag, Rhea Alblas
Maak kennis met
de reumaconsulent
De reumaconsulent: spin in het web van de reumatologische zorg binnen Reade.
Deze gespecialiseerde verpleegkundigen voorzien patiënten en hun familie van
begeleiding, advies en informatie en zijn betrokken bij de ontwikkeling van zorgpaden rond reuma. De consulenten werken nauw samen met de reumatoloog en
andere disciplines, binnen en buiten Reade.
Het coördineren, geven en updaten van voorlichting wordt gezien
Doelgroep- en thematraining
als een van de belangrijkste aspecten in het werk van reumacon-
Reumapatiënten kunnen op meerdere gebieden zorgen ervaren:
sulenten. Zowel richting de patiënt als zijn familie. Daarbij gaat
kan ik straks nog wel gitaar spelen, kan ik mijn lievelingssport
het om informatie over de diagnose en prognose van de reuma-
blijven beoefenen, kan ik het werk nog wel volhouden? De reuma-
tische aandoening en achtergrondinfo bij medicijngebruik. Maar
consulenten maken en geven daarom doelgroep- of themagerichte
ook met de achtergrond van de ziekte, de acceptatie daarvan,
trainingen. Deze geven antwoord op de praktische vragen bij
hoe ermee om te gaan qua leefstijl, do’s en dont’s en hoe klachten
reumatische aandoeningen en stellen patiënten in de gelegenheid
naar anderen te communiceren, zijn de consulenten bekend.
in gesprek te gaan – en te leren – van de aanwezige lotgenoten.
Doelmatig en doeltreffend
Maak gerust een afspraak
Als patiënten in behandeling zijn, kan voorafgaand aan een bezoek
Iedereen die bij Reade onder behandeling is van een reumatoloog,
aan de reumatoloog door de patiënt met de reumaconsulent de
kan bij de reumaconsulent terecht. Soms verwijst een arts door,
actuele ziekteactiviteit in kaart worden gebracht. De consulent
maar vaak maken patiënten de afspraken zelf. De reumaconsu-
zorgt daarna voor een overzicht van de eventuele zorgbehoef-
lenten staan steeds klaar met advies. Wilt u meer weten over hun
ten. Met deze informatie kan de afspraak met de reumatoloog
werk of zelf een afspraak maken? Of heeft u een korte, praktische
efficiënt en effectief verlopen. Mocht er sprake zijn van een lage
vraag? Neem dan contact op via E [email protected].
ziekteactiviteit, dan wordt de patiënt daarna ‘om en om’ door
reumatoloog en -consulent gezien. En wanneer het nodig is om
te verwijzen naar een andere discipline, binnen of buiten Reade,
dan vertellen de consulenten de weg.
10
Collega’s uitgelicht
Nieuws voor patiënten met reumatoïde artritis
Ontstekingsremmende medicatie
vermindert risico op hart- en vaatziekten
Behandeling met ontstekingsremmende medicatie vermindert het risico op hart- en
vaatziekten bij mensen met reumatoïde artritis (RA). Dit concludeert arts-onderzoeker Alper van Sijl van Reade en VUmc in zijn proefschrift. Hij nam daarvoor meerdere
(cohort)studies onder de loep. Alper van Sijl promoveerde op 27 mei jl. in Amsterdam.
Van Sijl onderzocht waarom juist bij patiënten met een chronische
een belangrijke rol speelt bij het risico op hart- en vaatziekten.
gewrichtsontsteking (zoals RA en de ziekte van Bechterew) vaker
Het gebruik van sterke ontstekingsremmende medicatie biedt
hart- en vaatziekten optreden, hoe patiënten met een verhoogd
een effectieve manier om het risico op hart- en vaatziekten te
risico het beste kunnen worden opgespoord en wat het effect is
verminderen.”
van ontstekingsremmende medicatie op het voorkomen van harten vaatziekten bij deze kwetsbare groep. Bewustwording hiervan
Voor meer informatie over het
is een belangrijke eerste stap in het behouden van de levenskwa-
onderzoek en de uitkomsten kunt
liteit van patiënten met een chronische gewrichtsontsteking.
u contact opnemen met
Diabetes en andere risicofactoren
Alper van Sijl: E [email protected].
Uit het proefschrift blijkt dat patiënten met een chronische
gewrichtsontsteking net zo vaak hart- en vaatziekten ontwikkelen als patiënten met suikerziekte, een bekende risicofactor
voor hart- en vaatziekten. Het proefschrift laat zien dat de relatie
tussen hart- en vaatziekten en chronische gewrichtsontstekingen
niet alleen is toe te schrijven aan traditionele risicofactoren (verhoogde bloeddruk, roken en te hoog cholesterol) maar dat juist
Kort nieuws
meerdere factoren zoals ontsteking een rol spelen, zelfs al voor
het ontstaan van RA.
Resultaten gebundeld
Dat er bij reumatoïde artritis een verhoogd risico is op het krijgen
Promotie
Diana Sanchez
van hart- en vaatziekten, was reeds bekend. In eerdere studies
werd geconstateerd dat sommige ontstekingsremmende medi-
Diana Sanchez promoveerde op 20 juni 2014 op het
cijnen dat risico lijken te verminderen. Daarbij was bekend dat
onderwerp: Atrose Cohort. Bij patiënten met knieartrose
andere studies dan weer geen effect aantoonden. Alper: “Voor het
is er een verband tussen ontsteking en beperkingen bij het
proefschrift zijn de resultaten van bestaande cohorten (behandelde
uitvoeren van activiteiten. Vermoedelijk deels veroorzaakt
en onbehandelde patiënten) uit bijvoorbeeld Reade, VUmc en het
door verlaagde spierkracht. Er is minder ontwikkeling van
buitenland bestudeerd en per punt verenigd. Wat wij zagen in de
spierkracht bij mensen die een ontsteking hebben en het
beschreven studies, is dat een verhoogde mate van ontsteking
vermoeden is dat de ontsteking de spierkracht beïnvloedt.
11
Wetenschappelijk onderzoek
Nieuw: behandelprogramma’s Pijnrevalidatie
Door ander gedrag meer
Houd je eigen gedrag misschien pijnklachten in stand? Zou het mogelijk zijn dat je
klachten verminderen met ander, nieuw, gedrag? Wat werkt voor je en waar werk je
jezelf onbewust tegen? Uitdagende vragen voor cliënten met chronisch wijdverspreide
pijn (CWP). Reade Revalidatie biedt hen, in twee vernieuwde behandelprogramma’s
binnen Pijnrevalidatie, de kans te ervaren of (ver)ander(d) gedrag daadwerkelijk meer
grip kan geven op pijn en om dat gedrag vervolgens ook echt te veranderen.
Er worden steeds vaker bewijzen gevonden die duiden op verban-
Nieuwe inzichten
den tussen gedrag en pijnbeleving en op een relatie van de werking
Op het gebied van CWP wordt, ook door Reade, veel onderzoek ge-
van het brein met de ervaren klachten. In beide programma’s,
daan, wat leidt tot nieuwe inzichten. Zo blijkt dat het ombuigen van
‘Pijnrevalidatie Basis’ en ‘Pijnrevalidatie Vervolg’, zijn die weten-
negatieve, emotionele cognities belangrijk is om het beste resultaat
schappelijke ontwikkelingen verwerkt. Ook wordt er met modulair
van de multidisciplinaire behandeling te kunnen bereiken. Anders
werken meer aangesloten bij de hulpvraag, en beschikbaarheid, van
gezegd: het vermijden van catastroferende gedachten maakt de
de cliënt.
mens sterker. Een ander inzicht is dat aansluiten bij het stadium
Figuur 1: Stages of change
van verandering van de cliënt (zie figuur 1) leidt tot een effectievere
behandeling. En dat voorlichting en inzicht in de instandhoudende
factoren kunnen leiden tot vermindering van de klachten en dat
behandeling in groepen een meerwaarde heeft tegenover individuele
behandelingen. Het overgrote deel van de vernieuwde programma’s
bestaat dan ook uit groepsgericht behandelen, waarbij ook de
andere zinvolle inzichten zijn opgenomen.
Aanmelden Pijnrevalidatie Basis
Na een uitgebreid voorlichtingstraject en een screening door de
revalidatiearts bij Reade – de voorbeschouwingsfase uit Stages of
Change – kunnen cliënten worden aangemeld voor het instapprogramma Pijnrevalidatie Basis. Onder begeleiding van een
persoonlijke coach krijgen ze in een periode van acht weken een
beeld van de informatie die er allemaal voorhanden is. Daarnaast
worden ze uitgedaagd om het eigen gedrag te (her)overwegen
en om te experimenteren met ander gedrag. Pijnrevalidatie Basis
bestaat uit een aantal vaste modules zoals ‘Pijn en het brein’
(zie Reade-magazine jaargang 3, nr.1, red.), ‘Leefstijl’ en ‘(Op)
12
Nieuwe programma’s, behandelmethoden, modules of servicecomponenten
grip op pijn
Pijnrevalidatie Vervolg: de feitelijke
gedragsverandering
Als cliënten zich ervan bewust zijn dat ander gedrag leidt tot
minder klachten en verder willen met het verandertraject, kunnen
ze kiezen voor Pijnrevalidatie Vervolg. Hierin wordt aangesloten
bij de fases actief veranderen, bestendiging en (het voorkomen
nieuw bewegen’ die op verschillende dagdelen te volgen zijn.
van) terugval uit de Stages of Change. De cliënt gaat met het team
Daarnaast brengt de cliënt samen met de psycholoog het ‘Gevol-
nog eens zes tot achttien weken intensief aan de slag en kiest uit
genmodel’ in kaart.
modules als ‘Bewegen’, ‘Lichaamsbewustwording’, ‘Communicatie’
Aansluiten bij veranderfase
en ‘Acceptatie’. Keuzes die voornamelijk worden ingegeven door
de hulpvraag en hoofddoelen van de cliënt. Het stellen van de
Aan het eind van het basisprogramma maken cliënten de afweging
doelen leidt in ieder geval tot zinvolle activiteiten vóór de cliënt en
van de voor- en nadelen van het ‘oude’ en ‘nieuwe’ gedrag (Stage of
daarmee een verhoogde participatie ván de cliënt. Dat helpt hem
Change: overpeinzingsfase). Ze kiezen dan bewust of ze dat laatste
ook bij het ervaren van een hogere kwaliteit van leven. Om dat te
willen toepassen (Stage of Change: besluitvorming). Wetende dat
bestendigen, maakt de cliënt aan het eind van zijn behandeltraject
niets zo moeilijk is als het veranderen van gedrag, maar tegelijk
een toekomstplan om het nieuwe gedrag verder te verankeren en
ook beseffend dat het een effectief middel is om de pijnklachten te
terugval te voorkomen.
verminderen. Omdat gedragsverandering altijd in fases gaat, van
voorbeschouwen ‘wat doe ik’ tot en met het verankeren van nieuw
Voor meer informatie over de nieuwe behandelprogramma’s, locatie
gedrag, wordt het doorlopen van deze fases in beide programma’s
Dr. Jan van Breemenstraat, kunt u contact opnemen met ergothe-
structureel begeleid. Met betere voorlichting en het ervaren van
rapeut Marieke Rinkema (E [email protected]) of fysiotherapeut
wat gedragsverandering op kan leveren, maakt de cliënt een
Mandy Berger (E [email protected]). Of kijk op de website
bewustere keuze of en hoe daarmee verder te gaan.
I www.reade.nl/pijnrevalidatie.
Voorafgaand aan promotie Aleid de Rooij
Minisymposium
‘De toekomst van Pijnrevalidatie’
Reade organiseert op 24 september 2014 een minisymposium over ‘De toekomst van Pijnrevalidatie’. Het symposium vindt
plaats voorafgaand aan de promotie van Aleid de Rooij en belicht de pijnrevalidatie vanuit het perspectief van de revalidatieen huisartsgeneeskunde en psychologie.
Datum: woensdag 24 september 2014
Tijd: vanaf 15.45 uur
Doelgroep: revalidatieartsen, huisartsen, fysiotherapeuten,
ergotherapeuten, maatschappelijk werkers en psychologen
Kosten: 75 euro
Kijk voor meer informatie op: I www.reade.nl/toekomstpijn.
13
Kwaliteit reumatologische zorg is goed
Commissie beoordeelt
Reade Reumatologie
Eind vorig jaar bezocht de kwaliteitsvisitatiecommissie van de Nederlandse
Vereniging voor Reumatologie (NVR) Reade Reumatologie. De commissie toetst
eens in de vijf jaar of de reumazorg van Reade voldoet aan de NVR-kwaliteitsnormen. De eindrapportage bevatte naast waardevolle feedback veel lovende
woorden: ‘Er is een goed gestructureerde reumapraktijk en de kwaliteit van de
reumatologische zorg is goed’.
Reade Reumatologie verleent hoogwaardige, evidence-based,
Uitslag
reumatologische zorg in Reade en in zes poliklinieken daarbuiten.
De conclusie van de commissie is positief. Er zijn geen ‘zwaar-
Met als doel: zorgen dat cliënten zo goed en zo lang mogelijk
wegende adviezen’ en de zorg die Reade Reumatologie levert
optimaal kunnen blijven functioneren, met de hoogst haalbare
beoordeelt men als ‘goed’. Een positief punt daarbij is dat Reade
kwaliteit van leven. Vanwege de ‘Wet op de beroepen in de indivi-
veel wetenschappelijk onderzoek verricht. Uiteraard vond de
duele gezondheidszorg’ dienen medisch specialisten elke vijf jaar
commissie ook verbeterpunten. De informatievoorziening van
opnieuw te worden geregistreerd. Om te voldoen aan de eisen
de reumatoloog naar de cliënt over de reumatische aandoening
voor herregistratie is sinds 2005 de kwaliteitsvisitatie verplicht
en bijwerkingen is een punt van aandacht, maar kan volgens het
voor opleidings- en niet-opleidingsklinieken. Bij die registratie
verbeterplan binnen de organisatie worden opgelost door de
wordt ook gekeken naar geaccrediteerde nascholing.
beschikbare reumaconsulenten. Richting de huisarts is de rappor-
Zorgvuldige afweging
tagefrequentie soms te incidenteel en zouden patiëntendossiers
wellicht overzichtelijker kunnen, voorzien van notities over de aan
Een van de doelstellingen van de NVR is het bevorderen van
de cliënt verstrekte informatie. Deze verbeterpunten heeft Reade
kwalitatief hoogwaardige en doelmatige diagnostiek, behande-
ter harte genomen en proactief verwerkt in verbeterplannen.
ling en zorg (cure en care) voor patiënten met niet-traumatische
aandoeningen van het bewegingsapparaat en auto-immuun-
Prachtige rapportcijfers
ziekten (reumatische aandoeningen). De visitatiecommissie
Reade is tevreden met de uitslag. Temeer omdat de kwaliteit van
van de NVR voerde op 13 november 2013 kwalitatieve vraag-
zorg niet alleen positief werd beoordeeld door de commissie maar
gesprekken met tal van functionarissen binnen Reade, van
ook door cliënten in de patiëntenenquête. 98% van de ongeveer
reumatologen tot verpleegkundigen. Daarnaast beoordeelde de
300 respondenten gaf aan dat er gelegenheid is tot het stellen
commissie beschikbare (kwaliteits)documentatie zoals verbeter-
van vragen bij de reumatoloog en 96% zei dat deze aandachtig
plannen na medical audits en inspecteerde werkruimtes en
luistert. Gemiddeld beoordeelden cliënten de reumatologen met
patiëntendossiers. Samen met de resultaten van de patiënten-
een 8,0. Een prachtige beoordeling die met de ingezette verbeter-
enquête en de vragenlijsten onder de medische staf kwam de
acties wellicht nog beter kunnen. Dat moet over vijf jaar blijken.
visitatiecommissie tot haar eindoordeel en adviezen.
14
Beleid in de praktijk
Van Amsterdam naar Istanbul
4.000 kilometer fietsen
met een dwarslaesie
Actrice-cabaretière Funda Müjde is bezig met een
bijzondere missie: via Duitsland en Oostenrijk reist ze
door de Balkan helemaal tot aan de Bosporus. Een
afstand van maar liefst 4.000 kilometer die Funda gaat
volbrengen op een BerkelBike. Op 28 mei gaf Ali B in
het Olympische stadion het startschot en begon Funda
Vlnr: Thomas Janssen (hoogleraar faculteit
Bewegingswetenschappen VU Amsterdam/CASA
Reade) , Funda Müdje, Martin Fluit (manager
testcentrum CASA Reade) , Nouschka Griek
(student Bewegingswetenschappen VU
Amsterdam/CASA Reade)
onder grote belangstelling aan haar reis.
Met haar tour in vijftig etappes vraagt Funda zowel aandacht voor het belang van bewegen als voor vijftig jaar arbeidsmigratie Turkije-Nederland. Ruim een half jaar trainde
en testte ze op topsportniveau bij Centrum voor Aangepast Sporten Amsterdam Reade
(CASA Reade). Goed voorbereid en vol vertrouwen verscheen ze in een regenachtig
Amsterdam aan de start. In de volgende uitgave van dit magazine leest u een uitgebreid
verslag over haar voorbereiding en vertrek. De onderneming van Funda is ondertussen al
te volgen via Facebook en haar eigen Twitter-account. Kijk op I www.facebook.com/
fundamujde, twitter.com/fundamujde of www.stichtingbewegenisleven.nl.
Jörgen Raymann: “Funda inspireerde me meer te
bewegen. Ik loop nu wat vaker naar de ijskast”
Olga Commandeur en Mounir Lagha krijgen de
menigte in beweging
Goede vriendin Silvana Simons steekt Funda
een hart onder de riem
Ali B lost startschot
15
Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij
‘Hier zou iedereen recht op moeten hebben!’
Connie sterker door
“Na alle behandelingen tegen longkanker
voelde ik me gesloopt”, zegt Connie (47).
“In 2011 werd de ziekte geconstateerd en
bestralingen, chemo en een zware operatie
eisten hun tol. Gelukkig kwam ik er doorheen maar ik ondervond daarna enorm
veel last. Snel vermoeid, weinig kracht,
lusteloos et cetera. Tijdens een controle
in het AVL (Antoni van Leeuwenhoek, red.)
vroeg de longarts of oncologische revalidatie niet iets voor mij zou zijn. Voor mij,
met mijn verkleinde longinhoud? Nou ja,
waarom ook niet?”
“Een paar weken later liep ik in hetzelfde ziekenhuis waar ik zo
de diëtiste. En sporten onder begeleiding natuurlijk. Er was ook
lang patiënt was geweest. Maar nu kwam ik er om te sporten en
vooraf overlegd met de fysio, ik had testen gedaan zoals de leg
voor een goed gesprek. Bovenaan de trap – mensen die bij het AVL
press, knijptesten en een fietsproef. Daar had ik mezelf al verrast:
komen, weten wat ik bedoel – ging ik ineens niet links om me te
conditioneel liep ik inderdaad achter, maar qua kracht … dat ging
melden voor chemo maar rechts naar de fitnesszaal. Dat is zo gaaf,
best goed. Helaas kon ik op dat moment nog niet aquajoggen en dat
dat gevoel van vooruitgang.”
wilde ik zo graag.”
Multidisciplinaire revalidatie
Samen lef tonen
“Voor het zover was, had ik een intake gehad bij de revalidatiearts
“Ik was gewaarschuwd dat het afzien zou worden. Je wordt twaalf
van Reade waarin me was uitgelegd wat de multidisciplinaire
weken lang uitgedaagd, moet durven. Op gaan bouwen terwijl
aanpak inhield. Mijn persoonlijke doelen waren bepaald en daarover
je voor je gevoel net ergens klaar mee bent. Het is geen pad met
hadden we afspraken gemaakt. Oncologische revalidatie is breed:
rozenblaadjes. Je eigen gedrag wordt onder een vergrootglas gelegd
van gesprekken met maatschappelijk werk tot en met advies van
en dat is confronterend. Maar tegelijk wist ik van tevoren wel dat
16
Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij
oncologische revalidatie
Winst, winst, winst
“Voor ik ziek werd, had ik als medisch pedicure een zaak opgebouwd
in een prachtig bedrijfspand en werkte ik me een slag in de rondte.
Inmiddels werk ik vanuit thuis en draai ik behoorlijk minder uren dan
destijds. Het ziek zijn heeft mij als zelfstandige veel geld gekost.
De verzekeringspremies zijn niet mals. En als je dan merkt dat je
daarnaast een herstelprogramma dat zo goed werkt deels zelf moet
betalen ... Terwijl het zoveel oplevert voor je kwaliteit van leven: je
gaat beter functioneren, hervindt vertrouwen in je lichaam, krijgt
ook meer zelfvertrouwen, meer energie, vindt je sociale patroon
terug. Tja …”
Uit het hart
“Weet je wat ik zo vreemd vind? Dat niet iedereen dit gewoon krijgt!
Ik vind dat iedere oncologische patiënt dit zou moeten hebben. Er
recht op heeft. Meteen. Dat heb ik ook aan de Raad van Bestuur van
het AVL laten weten. Dit moet gewoon aangeboden worden en worden vergoed door verzekeraars. Niemand hoeft te zeggen: ‘Dat kun
je niet’. Dan word je pas betutteld. Er is veel meer mogelijk. Ik heb er
anderhalf jaar op moeten wachten nadat ik schoon was verklaard.
Kom op Nederland, dit kan beter! Het gaat erom dat je weer verder
kunt met je leven. Kunt meedoen. Goed, meneer Pietersen zal misschien dit kunnen en mevrouw Jansen dat. Maar aan de gang met
dat lijf! Als (ex-)patiënt heb je er zoveel aan. Al is het alleen maar om
te merken wat je nog allemaal zelf kunt.”
bij oncologische revalidatie geldt: als je het niet kunt, dan kun je het
Resultaat dat telt
niet. Je doet het alleen en tegelijk ook samen met andere lotgeno-
In april had ik mijn laatste evaluatiegesprek met de revalidatiearts.
ten. Dat – en de motivatie door de trainers – stimuleert ontzettend.”
De nazorg is super. Ik ben er nog niet maar ik kan steeds meer. Ik
Jippie, spierpijn
werk dus, fiets, sta elke dag op een crosstrainer en lig tegenwoordig regelmatig in het zwembad. Goed, ik let nog steeds op mijn
“Na de eerste keer sporten was ik bekaf en wilde ik maar één ding:
energieverdeling en weet ook beter wat ik wel en niet moet doen.
naar bed! Meteen,” lacht Connie. “De volgende dag had ik me toch
’s Middags naar bed om ’s avonds weg te kunnen. Maar ik heb de
een spierpijn. Jee, wat was dat? Dat ik dit mocht voelen. Het voelde
energie om al die dingen te doen en mezelf ook onder de mensen
niet eens onprettig. Helemaal niet, het was geweldig. Daarna
te begeven. Daarnaast onderhoud ik nog steeds contact met mijn
merkte ik ongelooflijk snel vooruitgang. Twee minuten fietsen wer-
lotgenoten en maak ik me sterk voor vrouwen met longkanker. Want
den er in no-time vijftien. En waar ik eerst nog vond dat het zwaar
revalideren is goed, maar voorkomen is natuurlijk beter. Maar tot die
was, werd het steeds meer een uitdaging met het gevoel: dit kan ik!
tijd, sta ik volledig voor oncologische revalidatie. Nogmaals: hier zou
Waanzinnig toch?”
iedereen recht op moeten hebben.”
17
Salam hangat!
Reade gaat naar
In vorige uitgaven kon u al lezen
hoe medewerkers van Reade zich
vrijwillig inzetten om kennis en vaardigheden in ontwikkelingslanden te
verbeteren. De speciale werkgroep
Buitenland van Reade organiseert
hiervoor kortdurende, kleinschalige
trainingen. Eind vorig jaar werd met
een laatste sessie de samenwerking
met het OTC in Ghana afgesloten.
Inmiddels heeft de werkgroep een
nieuw project in het vizier, gericht op
kansarme en achtergestelde gemeenschappen in het verre Bali.
Wie als toerist naar Bali kijkt, ziet vaak een tropisch vakantiepa-
volwassenen met een CVA. YPK Bali biedt lokaal revalidatie aan en
radijs met luxe voorzieningen en een prachtige natuur. Maar voor
gaat met onderwijsprogramma’s of een mobiele revalidatieservice
Balinezen met een beperking is het helemaal geen paradijs: ze
on site. De stichting Puspadi Bali concentreert zich daarnaast op
worden gezien als minderwaardig en ze nemen eigenlijk niet actief
het verstrekken van rolstoelen, protheses, ortheses en andere
deel aan de maatschappij.
oplossingen voor mobiliteitsproblemen.
Nieuw project
Resultaten werkbezoek
Het Annika Linden Centre (ALC) in Denpasar probeert daar wat
In april van dit jaar bracht de werkgroep Buitenland een bezoek aan
aan te doen. Het centrum heeft faciliteiten voor non-profit werk
ALC en beoordeelde de situatie ter plaatse. De faciliteiten blijken er
en sociaal ondernemerschap in huis en focust zich daarnaast op
in orde en de kamers en werkplaats zijn ruim uitgerust. De kennis
geneeskundige revalidatie voor kansarmen en achtergestelden. Het
bij de medewerkers is goed, maar tegelijk is er wel duidelijk ruimte
ALC bestaat uit de stichtingen YPK Bali en Puspadi Bali die beide
voor verbetering. Voor veranderingen die tot kwaliteitsverhoging
voornamelijk gericht zijn op kinderen met Cerebrale Parese en
kunnen leiden, staan zowel medewerkers als management open. Zij
18
Sociaal-maatschappelijk
Indonesië
hebben zelf een heldere kijk op hun trainingsbehoeften en ze
drie jaar. Net als voorgaande keren wordt het project mogelijk
gaven gezamenlijk de volgende onderwerpen aan: verbeteren
gemaakt door de vrijwillige inzet én donaties van medewerkers,
kennis Cerebrale Parese; het maken van een behandelplan;
bijzondere sponsoracties en de financiële ondersteuning van
functioneel oefenen; de communicatie tussen behandelaren,
externe organisaties. De komende tijd gaat de werkgroep hiervoor
patiënten en familie en het borgen van opgedane kennis. Reade
Reade-collega’s actief enthousiasmeren. Wie dit project financieel
kan hierbij helpen, zo luidde het eensgezinde oordeel.
wil ondersteunen, kan terecht op de webpagina van de werkgroep
Nu verder
De werkgroep Buitenland en ALC hebben het voornemen om een
voor meer informatie. Daar leest u ook het laatste nieuws over dit
bijzondere project. Kijk op: I www.reade.nl/buitenland. Of neem
contact op via: E [email protected]
samenwerkingsovereenkomst aan te gaan voor een periode van
Nieuw bij Reade
Reade sloot zich onlangs aan bij het landelijke netwerk
bevinden zich vaak in de taboesfeer waardoor de hinder die dit
Defecatie Expertise Centra (DEC) waardoor het eigen DEC
met zich meebrengt onbespreekbaar is. “Ik had vaak ongeluk-
beter vindbaar is voor mensen die oplossingen zoeken voor
jes, ook in openbare gelegenheden. Dat vond ik zo gênant,”
defecatieproblemen. Een DEC is de plaats in een zieken-
vertelt een rolstoelgebruiker die anoniem wil blijven. “De
huis of revalidatiecentrum waar hoogwaardige zorg wordt
oplossing voor mij was darmspoelen. Met speciale hulpmidde-
verleend op het gebied van ontlastingsproblematiek zoals bij
len is dat eens per twee dagen in een half uur gebeurd. In het
ontlastingsincontinentie, (chronische) obstipatie, evacuatie-
begin is dat natuurlijk wennen, maar het heeft mij persoonlijk
problemen of een prikkelbare darm. Deze stoornissen komen
erg geholpen.“
voor bij ongeveer 70% van de mensen met een dwarslaesie.
Ook bij andere aandoeningen zoals MS of Parkinson is er een
Diagnose stellen
verhoogde kans op een verstoorde darmfunctie.
Voor een succesvolle behandeling wordt vooraf vastgesteld
wat de aard en de ernst van de klachten zijn. De arts stelt
In veel gevallen is het mogelijk weer controle over het ontlas-
daarbij vragen over het toiletpatroon of legt hiervoor een
tingspatroon te krijgen. Binnen het DEC Reade richt een
vragenlijst voor. Er wordt vervolgens een stappenplan
multidisciplinair team zich op cliënten die de ontlasting niet
opgesteld en doorlopen aan de hand van Richtlijnen voor
goed kunnen ophouden of geobstipeerd zijn. Met onder andere
Defecatiemanagement. Voor een persoonlijke, passende
een revalidatiearts en continentieverpleegkundige wordt
oplossing met als doel: de cliënt te helpen aan een normaal
gezocht naar de oplossing die het beste past bij de specifieke
alledaags leven.
situatie en wensen van de cliënt.
Wilt u meer weten over het DEC Reade of cliënten doorverwij-
Niet over praten
zen? Neem dan contact op met revalidatiearts Christof Smit
Onderwerpen zoals fecale incontinentie of chronische obstipatie
via T (020) 607 16 07.
19
Drooomwerk
Paralympiër Suzan
20
Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij
Verduijn realiseert dromen
Suzan Verduijn kreeg op 11-jarige leeftijd na een val posttraumatische dystrofie aan
haar enkel. Ze kwam erdoor in een rolstoel en besloot aan het eind van haar tienerjaren tot een amputatie van dat ‘vervelende’ onderbeen. De revalidatie was kort: in
no-time bond ze een prothese onder en (her)ontdekte ze haar liefde voor sporten.
Daarin bleek ze bepaald niet onverdienstelijk. Haar grootste droom ontsproot:
meedoen aan de Paralympische Spelen. In 2012 maakte ze die waar.
“De Olympische ringen op het schilderij verwijzen naar de
gesymboliseerd door de fles Safari. Want dat hoorde daar op
topsport die mij ontzettend gevormd heeft. In 2009 wist ik
een zaterdagavond absoluut bij. En hoewel dat glaasje Safari
dat ik voor de Spelen wilde gaan. Ik stopte met mijn studie
grotendeels verleden tijd is, hoort het nog bij ons en droom ik
Geneeskunde en mijn leven verplaatste zich helemaal naar de
hardop dat dit voor de rest van ons leven ook zal zijn.”
atletiekbaan. Trainen, trainen en nog eens trainen op de drie
onderdelen waarin ik wilde excelleren: de 100 en 200 meter
Stethoscoop van de toekomst
sprint en het verspringen. De weg ernaartoe was er een van ups
“Als ik naar het schilderij kijk, zie ik iemand die naar de toe-
en downs maar ik had het voor geen goud willen missen”, lacht
komst kijkt en daar voor zichzelf nog heel wat dromen en doelen
Suzan. “De ervaring om daar in Londen mee te doen … Dat is
heeft. Na Londen heb ik de keuze gemaakt om te stoppen met
met niets te vergelijken.”
topsport en mijn aandacht weer bij mijn studie te leggen. Het
De wereld kijkt toe
viel helaas niet te combineren: ik zag mezelf niet en tien keer
per week trainen en coschappen lopen. Momenteel ben ik dus
“Je eigen kunstje doen waarnaar je vier jaar lang uitkijkt en voor
bezig met mijn tweede grote droom. Hoewel ik nu ‘heel even’
traint in een vol stadion met 81.000 toeschouwers … kippenvel.
een time-out heb omdat ik in blijde verwachting ben van ons
Sportief gezien heb ik helaas niet kunnen laten zien wat ik kon. De
eerste kindje. Dat is nu mijn grootste droom: dat ik straks een
100 meter ging nog redelijk maar het verspringen, toch echt mijn
goede moeder mag zijn. Daarbij ga ik hard aan de slag om ook
beste onderdeel, viel totaal in duigen. Een paar dagen later mocht
de droom een goede dokter te zijn waar te maken. Genoeg werk
ik nog de 200 meter lopen. Hoewel ik dit na het verspringen
aan de winkel dus”, aldus de ambitieuze oud-Paralympiër.
totaal niet meer zag zitten, heb ik mezelf gelukkig weer bij elkaar
kunnen rapen. In de serie liep ik al een groot persoonlijk record
en in de finale deed ik dit nogmaals en eindigde ik als 5de. Het
was ook de race waarin landgenoot Marlou van Rhijn de gouden
medaille won dus dat maakte het helemaal bijzonder.”
Over Drooomwerk
That’s what friends are for
Cliënten en medewerkers zijn verbonden door hun dromen.
Mijn Drooomwerk kon niet zonder een van de belangrijkste
In de portretserie Drooomwerk staan 25 cliënten en
zaken uit mijn leven: vriendschap. Een hele groep vriendinnen
medewerkers van Reade centraal. Het kunstenaarscollectief
ken ik al vanaf de basisschool. Zij hebben mij in de periode dat
Crying Cowboys (Nicky Fiege en Monica A. Spanjer van
ik in een rolstoel zat ontzettend gesteund en ervoor gezorgd dat
Koppenhagen) realiseerde dit project in opdracht van Reade.
ik voor mijn gevoel niets heb gemist in mijn pubertijd. Dat wordt
Zie I www.drooomwerk.nl.
21
Verbeteren van ketenzorg
Samenwerkingsovereenkomst
Zorgaanbieder Cordaan en Reade Revalidatie trekken sinds januari intensief op in
geriatrische revalidatie en de vooropname en nazorg van oudere en jongere cliënten van medisch-specialistische revalidatie. In deze samenwerking wordt kennis
gedeeld, kan steeds de juiste zorg aan de cliënt worden geboden en wordt op een
doelmatige manier gebruikgemaakt van het gezamenlijke revalidatieaanbod. Begin
dit jaar ondertekenden de instellingen hiervoor een samenwerkingsovereenkomst.
Voor meer informatie over de samenwerking en ontwikkelingen
kunt u contact opnemen met Dorien Tange van Reade:
E [email protected].
22
Samen ondernemen
Cordaan en Reade
De geriatrische revalidatiezorg is per 1 januari 2013 overgehe-
kan wellicht nog verbetering plaatsvinden. Cordaan deed mee
veld van de AWBZ naar de Zvw. Dit moet op termijn leiden tot
aan een onderzoek waarin wijkverpleegkundigen optreden als
een meer gevarieerd aanbod aan arrangementen voor ‘kwets-
casemanager voor kwetsbare ouderen. Ze bezochten hen in
bare ouderen en volwassenen’ in de keten tussen ziekenhuis
het ziekenhuis en na ontslag ook thuis. De verpleegkundigen
en thuis. Binnen deze context bekeken Reade en Cordaan de
worden op soortgelijke wijze betrokken bij cliënten die bij Reade
mogelijkheden voor een verdergaande samenwerking.
of Cordaan revalideren en daarna nog nazorg nodig hebben. De
Op de juiste plek
haalbaarheid hiervan wordt nog verder verkend. Voor gespecialiseerde thuiszorg, bijvoorbeeld rond wondzorg, kan Reade
Het uitgangspunt daarbij was – en is – dat cliënten precies die
trainingen bieden die zorgen dat de thuiszorg en verpleging
revalidatiebehandeling en zorg krijgen die nodig is. Op de juiste
van Cordaan steeds van hoog niveau blijft. Verdere ideeën over
plek. Concreet betekent dit dat in de ziekenhuisfase een revali-
thuisrevalidatie willen Cordaan en Reade meenemen naar het
datiearts en een specialist ouderengeneeskunde gezamenlijk
overleg met de zorgverzekeraars.
zullen besluiten waar die juiste plek dan is: in het verpleeghuis of bij het revalidatiecentrum. Daarbij speelt leeftijd geen
Ambitie
doorslaggevende rol, maar gaat het vooral om de mate waarin
Reade en Cordaan spreken in de samenwerking de ambitie uit
intensieve revalidatie nodig is. Een cliënt die nog niet toe is aan
om de uitvoering van revalidatie in de praktijk te verbinden met
revalidatie binnen Reade, geen specialistische geneeskundige
wetenschappelijke onderzoek. Om de validiteit van de triage te
revalidatie nodig heeft of die na revalidatie bij Reade een tijde-
onderbouwen, ligt er de wens te onderzoeken welke factoren
lijke overbrugging kan gebruiken voordat hij terugkeert naar de
een voorspellende waarde hebben. Ook onderzoek naar de
thuissituatie, kan bij Cordaan terecht voor geriatrische revalida-
effectiviteit van de medisch-specialistische en geriatrische
tie of voor een tijdelijk tehuis met de beste verzorging.
revalidatie kan de kwaliteit van de revalidatie verder verbete-
Meer kennis in de keten
ren. Beide zorgverleners zullen hiervoor verdere samenwerking
zoeken met een of meerdere onderzoeksinstituten en zich aan-
Behalve aan de ontwikkeling van geriatrische revalidatie en
sluiten bij universitaire netwerken. Er wordt eveneens verkend
de (tijdelijke) opvang van Reade-cliënten wordt er binnen
hoe de bijdrage aan het zorgpad voor NAH-cliënten, van triage
Cordaan hard gewerkt om een NAH-afdeling gestalte te geven
tot en met ontslag, verder te verbeteren valt.
in woonzorgcentrum De Buitenhof. Cordaan kan daarvoor onder
meer een beroep doen op de specialistische revalidatiegenees-
Samen aan de slag
kundige kennis van het Expertisecentrum Neurorevalidatie van
De samenwerking is er één in ontwikkeling waarvan de eerste
Reade. Professionele scholing en training op specifieke thema’s
stappen zijn genomen. Op donderdag 16 januari 2014 onder-
zoals cognitieve revalidatie en deskundigheidsbevordering door
tekenden Eelco Damen, voorzitter Raad van Bestuur (RvB)
informelere kennisoverdracht zullen bijdragen aan een verdere
Cordaan en Jos Buijs, voorzitter RvB Reade de overeenkomst
professionalisering. Medewerkers van Cordaan en Reade gaan
tijdens een mini-symposium. Daar bleek de samenwerking
over en weer bij elkaar in de keuken kijken waardoor laagdrem-
meteen een gouden greep: medewerkers van Cordaan en Reade
pelige kennisuitwisseling mogelijk is.
zochten elkaar op en kwamen met ideeën die de samenwerking
Inbedden van revalidatie
gestalte kunnen geven. Een aantal van deze ideeën werd met
een nominatie beloond en zal worden onderzocht op haalbaar-
De klinische revalidatie bij Cordaan en Reade staat niet
heid. En concreet? De eerste Reade-cliënten hebben inmiddels
op zichzelf. De zorgketen begint in het ziekenhuis en na de
een passend verblijf gevonden binnen Cordaan. Kortom: een
revalidatieperiode vindt de nazorg over het algemeen plaats
veelbelovende samenwerking waarvan u ongetwijfeld meer
in de thuissituatie. In de overgang van ziekenhuis naar huis
gaat horen.
23
Toch overhevelen? Complex!
- ADVERTENTIE -
Wij kunnen u met elk stukje helpen!
De bewaking en uitvoering van het toedieningstraject van medicatie bij patiënten thuis, kan complex zijn.
Denk aan sterk wisselende doseringen en de korte termijn tussen behandeling en levering van het
geneesmiddel. Ondersteuning kan dan gewenst zijn; soms met één service aspect en soms meer.
Medizorg ondersteunt en begeleidt jaarlijks ruim 12.500 patiënten bij de thuisbezorging
en toediening van hun medicatie. Wij kunnen u helpen met de ICT inrichting en procesoptimalisatie. Hiermee kunt u therapietrouw verhogen en spillage voorkomen.
Zo worden de risico’s voor u en uw organisatie geminimaliseerd.
Heeft u trajecten al uitbesteed? Met onze overstapservice helpen we u stapsgewijs en
heel eenvoudig overstappen. Wat het ook is: wij kunnen u met elk stukje helpen!
Meer informatie?
Bel Medizorg 030-2804271 of ga naar www.medizorg.nl
24
Verpleegkundige revalidatierichtlijn beroerte
Reade Academy biedt
basistraining Neurorevalidatie
Verpleegkundigen en verzorgenden spelen een belangrijke rol in de klinische
revalidatiefase van cliënten met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Dag en
nacht zijn ze in het Expertisecentrum Neurorevalidatie Amsterdam in touw om
cliënten te verzorgen, begeleiden en ondersteunen. Daarbij werkt Reade al
geruime tijd volgens de ‘Verpleegkundige revalidatierichtlijn beroerte’. De kennis
en kunde van deze evidence-based richtlijn deelt Reade sinds vorig jaar met de
buitenwereld in de incompanytraining Neurorevalidatie.
Begin dit jaar werd deze basistraining met succes gevolgd
pany gegeven door onder andere een neuroverpleegkundige, een
door medewerkers van de ketenpartner St. Jacob (Amstelring).
neurofysiotherapeut en de praktijkopleider van Reade.
De richtlijn gaat in op het verpleegkundig handelen binnen de
multidisciplinaire zorg voor cliënten met NAH, vanaf de acute
Doelgericht maatwerk
opname tot in de revalidatiefase. De training richt zich op de
St. Jacob Amstelring (ketenpartner Reade) is een van de verzor-
(basis)zorg voor cliënten met een verkregen hemiplegie. De ken-
gingshuizen met een eigen CVA-revalidatieafdeling met hoge
nis die deelnemers opdoen, is direct toepasbaar op de afdeling
kwaliteit van zorg. Om hun kennis op niveau te brengen, volgden
en geeft een verbeterimpuls waarvan zowel de cliënt als de ver-
negen medewerkers van St. Jacob de training. Met succes. In
pleging profiteert. Naast de basistraining biedt Reade Academy
vier dagdelen werd de theorie doelgericht behandeld en werden
de mogelijkheid tot ‘training on the job’. Ook dan geldt: het is
specifieke handelingen geoefend. Wat is normaal functione-
altijd maatwerk.
ren van houding en beweging in relatie tot de problematiek bij
Trainen in eigen huis
Reade Revalidatie ontwikkelde de training om het kennisniveau
van de eigen verpleging te borgen en uit te bouwen. Na externe
cliënten met een beroerte? Wat kun je zien, welke aanbevelingen
horen daarbij en welk verpleegkundige interventies kun je hieraan koppelen?
signalen uit het ketennetwerk NAH nam het opleidings- en
Iets voor u?
kennisinstituut Reade Academy de training op in het curriculum.
Bent u benieuwd naar de training? Neem dan
Sinds eind vorig jaar wordt de training op maat, naar het kennis-
gerust contact op met Brenda Fibicher van
en kundeniveau van de deelnemers en hun wensen, aangeboden.
Reade Academy: E [email protected]. U
De vraag is groot. Behalve verpleeg- en verzorgingshuizen met
kunt zich ook direct aanmelden via de
cliënten in neurorevalidatie, thuiszorgorganisaties die verdieping
site: I www.readeacademy.nl.
zoeken, tonen ook opleiders die zich richten op verpleegkundige
handelingen bij NAH interesse. De training wordt altijd incom-
25
Nieuwe programma’s, behandelmethoden, modules of servicecomponenten
- ADVERTENTIE -
vrijheid van mobiliteit
Ellermeyer Techniek past elke
auto aan zodat iedere automobilist met een beperking of oudere
automobilist zelfstandig kan
rijden. Zonder hulp in en uit de
auto komen is daar een belangrijk onderdeel van.
Met goed doordachte oplossingen zorgt het technische team
van Ellermeyer voor uw mobiele
vrijheid op een veilige en verantwoorde manier.
Uw wens, onze uitdaging!
Van relatief simpele aanpassingen, zoals het bedienen van gas
links-rechts, een handbedrijfsrem
of een stoelslede verlengen.
Maar ook de meer gecompliceerde constructies die creativiteit en
een hoge mate van technische
kennis vergen. Zoals het ontwerp
van een hydraulische (fiets-)stuur
voor mensen met weinig kracht in
de handen: sturen, gas geven,
remmen, richting aangeven,
claxoneren, verlichting en ruitenwisser bedienen.
ellermeyer kijkt voorbij de grenzen van uw beperking
www.ellermeyer.nl
ellermeyer | hoogoorddreef 70 | 1101 BG Amsterdam | T. 020 342 83 83 | F. 020 691 82 51 | [email protected]
26
Nieuwe publicaties
Groot S de, Post MW, Hoekstra T, Valent LJ, Faber WX, van der Woude LH
Rajectories in the course of body mass index after spinal cord injury.
Arch Phys Med Rehabil. 2014 Jun;95(6):1083-92
Hage JJ, van der Heeden JF, Lankhorst KM, Romviel SM, Vluttters ME, Woerdeman LA, Visser B,
Veeger HE
Impact of combined skin sparing mastectomy and immediate subpectoral prosthetic reconstruc-
Revalidatie | Reumatologie magazine
tion on the pectoralis major muscle function: a preoperative and postoperative comparative study.
is het relatiemagazine van Reade en
Ann Plast Surg. 2014 Jun;72(6):631-7
verschijnt 4x per jaar in een oplage van
4.000 exemplaren.
Oever IA van den, Sattar N, Nurmohamed MT
Thromboembolic and cardiovascular risk in rheumatoid arthritis: role of the haemostatic system.
Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):954-7
Uitgave
Reade, Amsterdam
Hoofdredactie
Smit M de, van de Stadt LA, Janssen KM, Doornbos-van der Meer B, Vissink A, van Winkelhoff AJ,
Karlijn Haantjes, Ed Loet-loetoer
Brouwer E, Westra J, van Schaardenburg D
Antibodies against Porphyromonas gingivalis in seropositive arthralgia patients do not predict
development of rheumatoid arthritis.
Redactie, vormgeving en productie
HOW communicatie| creatie, Eindhoven
Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):1277-9
Fotografie
Uyl D den, Ter Wee M, Boers M, Kerstens P, Voskuyl A, Nurmohamed M, Raterman H,
Reade
van Schaardenburg D, van Dillen N, Dijkmans B, Lems W
HOW communicatie| creatie
Ine Tacken-Maaskant
A non-inferiority trial of an attenuated combination strategy (‘COBRA-light’) compared to the
original COBRA strategy: clinical results after 26 weeks.
Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):1071-8
Contact
Reade, centrum voor revalidatie en
reumatologie / Afdeling Marketing &
Communicatie
Vollbracht, E. Leeden, M. van der, M. Brok, J. Dekker, J.M. Stolwijk-Swüste
Postbus 58271, 1040 HG Amsterdam
Nieuwe beroepsgroep in de revalidatiebehandeling: ervaringsdeskundigen.
T (020) 607 16 07 / E [email protected]
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde 2013 p 284-7
Voor een overzicht van al onze publicaties: I www.reade.nl/publicaties
Bezoekadres
Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam
Dr. Jan van Breemenstraat 2, 1056 AB
Amsterdam
Reade Academy events
Voor meer informatie zie I www.readeacademy.nl
• Ervaringsdeskundigen aan het werk
• Ervaringsdeskundigen in de revalidatie – van idee tot
implementatie
• Leerlijn Handicapbeleving
• Copen met Coping
Meer dan 100 jaar revalidatiegeneeskunde en
reumatologie
Reade is ontstaan uit de fusie tussen Revalidatiecentrum Amsterdam (RCA) en het Jan
van Breemen Instituut (JBI). Twee gerenommeerde namen op gebied van kwalitatief
hoogwaardige revalidatie en reumatologie. De
krachtenbundeling van mensen en middelen
biedt tal van mogelijkheden om de kwaliteit
van de revalidatie en reumatologie verder te
verbeteren en te innoveren. Tevens leidt het
samengaan tot een verdere versterking van het
wetenschappelijke onderzoek, mede door de
intensivering van de samenwerking met VUmc.
• Behandelcommunicatie Reade - basis- en vervolgtraining
27
Project Digikids: spelenderwijs revalideren
Samen maken we meer mogelijk
Voor e 7,50 per kwartaal
Vrienden van Reade is een stichting (ANBI) die, met de steun
van vele donateurs, helpt het leven van cliënten bij Reade wat
aangenamer te maken. Dit door bijzondere projecten en voorzieningen te ondersteunen die niet betaald kunnen worden uit
het normale zorgbudget. In elke uitgave van dit magazine zetten
we er één ‘in the spotlights’. Lees dit keer over ‘Digikids’.
bent u al Vriend van Reade!
Meld u nu aan. Surf snel naar
www.VriendenvanReade.nl.
In de therapeutische peutergroepen (TPG’s) op de locatie Overtoom en op de locatie
Drostenburg, waar Reade geïntegreerde, ambulante revalidatie biedt, zijn veel
kinderen motorisch aangedaan. Hierdoor worden zij beperkt bij het spelen en dat
beperkt op zijn beurt de cognitieve ontwikkeling. Er moest een oplossing komen die
motorisch weinig zou vragen en tegelijk cognitief zou stimuleren. Vrienden van Reade
ondersteunde daarom de ontwikkeling van Digikids en benaderde succesvol Stichting DaDa
en De Brauw van Lynden Fonds voor een financiële bijdrage.
Meerwaarde voor peuter en ouder
Het doel van Digikids? ‘Kinderen spelenderwijs laten revalideren met behulp
van een iPad’. Een tablet is handzaam, eenvoudig te bedienen en er bestaan
veel verantwoorde (spelletjes)apps waar de kinderen profijt van hebben.
Juist voor therapeutische doeleinden. Het gebruik focust zich op de
mogelijkheden van het kind in plaats van op zijn beperkingen. Een
bijkomend voordeel is dat ouders gemakkelijk apps op de tablets kunnen plaatsen die passen bij het ontwikkelingsniveau van het kind.
Met eigen ogen
In een tweede fase zal binnen Digikids het ‘digitale raam’ worden
uitgerold. Op de TPG’s zullen dan camera’s worden geïnstalleerd en
kunnen ouders via videostreaming hun revaliderende peuter op afstand volgen. Dit kan ervoor zorgen dat er een betere wisselwerking
ontstaat tussen ouder en therapeut. Ouders zijn enthousiast. Door
Digikids zijn hun kinderen beter in staat om de mogelijkheden te
benutten en de best haalbare kwaliteit van leven te bereiken.
28