Convenant sociale veiligheid

Convenant sociale veiligheid
Arriva Personenvervoer Nederland
Partijen
Arriva Personenvervoer Nederland BV, vertegenwoordigd in de persoon van:
Dhr. A.B. Hettinga, voorzitter Raad van Bestuur
Vakbonden, FNV, CNV en VVMC, vertegenwoordigd in de personen van:
 Mevr. B. Paas, FNV.
 Dhr. W. Eilert, VVMC
 Dhr. A. Meijerman, CNV
Dhr. A.B. Hettinga
Arriva Personenvervoer Nederland BV
Dhr. W. Eilert
Vakbond VVMC
Mevr. B. Paas
Vakbond FNV
Dhr. A. Meijerman
Vakbond CNV
Aanleiding
Arriva is de afgelopen jaren fors gegroeid. Naast de noordelijke spoorlijnen exploiteert Arriva de
MerwedeLingelijn in de provincie Zuid-Holland, en sinds december 2012 behoren ook de
trajecten van de Vechtdallijnen en in de Achterhoek en Rivierenland tot de portefeuille.
Daarnaast zijn er ook nieuwe busconcessies verworven.
Met acht concessieverleners zijn afspraken vastgelegd over uitvoering van de concessie.
Afspraken met betrekking tot sociale veiligheid inbegrepen. Aanvullend treft Arriva zelf
maatregelen om de sociale veiligheid in het openbaar vervoer te verbeteren. Deze maatregelen
zijn in dit document vastgelegd. De volgende onderwerpen komen aan bod:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Visie
Toezicht, service en controle
Cursussen en trainingen
Voorlichting en bewustwording
Gedragsregels
Veiligheidsarrangementen
Optimalisatie/borging opvang en nazorg
Overig
Een basiskernwaarde van Arriva is dat personeel met een veilig gevoel haar werk kan doen en
onze reizigers met een veilig gevoel met het openbaar vervoer kunnen reizen . Door concrete
afspraken te maken met onder andere politie, kan Arriva de samenwerking optimaliseren en
slagkracht verbeteren. Dit uit zich onder meer in:




De medewerkers en passagiers binnen het OV kunnen rekenen op politie-ondersteuning
indien nodig.
Politie krijgt beter inzicht in informatie van reizigers. Informatie die men voorheen niet had.
Hoe meer vervoerders in Nederland participeren, hoe inzichtelijker de objectieve en
subjectieve veiligheid.
Want, de aanpak is integraal toepasbaar. Zowel binnen het OV als andere partners met een
Veilig Publieke Taak Als voorbeeld: notoire zwartrijders en personen die vaker geweld
toepassen binnen OV komen ook in politie-database voor.
1. Visie
Arriva zorgt er voor dat de gezondheid en veiligheid van alle medewerkers, reizigers, partners,
onderaannemers en iedereen die met de dienstverlening te maken heeft, gewaarborgd wordt. In
overeenstemming met landelijke en lokale wetgeving, het beleid van Arriva zelf en contractuele
eisen en afspraken.
Arriva zorgt voor een veilige werkomgeving, veilige arbeidsmiddelen en veilige werkmethoden.
Alle leidinggevenden krijgen de taak ervoor te zorgen dat gezondheid en veiligheid de hoogste
prioriteit hebben en dat het gezondheids- en veiligheidsbeleid volledig worden uitgevoerd.
Als medewerker van Arriva ben je zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid en de
procedures en voor het verzorgen van je eigen gezondheid en veiligheid, inclusief dat van de
mensen met wie je samenwerkt. Hiervoor zijn het materieel en medewerkers van Arriva
uitgerust met camera’s, GPS, smartphone en Sigmax.
2. Toezicht, service en controle
2.1
Extra personeel voor service, controle en toezicht
Bovenop de normale controles is soms extra inzet van personeel nodig. Bijvoorbeeld om grote
stromen publiek in goede banen te leiden, om effectieve te kunnen optreden tegen zwartrijden
of om ingangscontroles te kunnen houden op stations. Extra inzet zal worden toegepast voor de
volgende acties:
Toegangscontrole op stations op vooraf afgesproken dagen en tijdstippen.
Evenementen.
2.2
Flexibele inzet van stewards
Als geconstateerd wordt dat zich op een traject en/of bepaalde tijdstippen zich een aantal
problemen voordoen, zal Arriva op basis van de verzamelde informatie beoordelen om op die
trajecten (tijdelijk) twee stewards/toezichthouders in te zetten.
3. Opleidingen en trainingen
Opleidingen en trainingen zijn belangrijk om de sociale veiligheid te verbeteren. De manier
waarop een steward reizigers tegemoet treedt, is van grote invloed op de sfeer in de trein en de
kans dat zich een incident voordoet. De opleidingen bestaan o.a. uit: EHBO/ALH, traumaopvang, BOA-OV, weerbaarheidstraining en opvang en nazorg. Naast de groepstrainingen
wordt ook aandacht besteed aan de individuele begeleiding. Op deze manier wordt iedere
steward voldoende begeleiding geboden.
1. Arriva stelt medewerkers in staat om (een) training(en) te volgen waardoor in risicovolle
situaties beheerst kan worden opgetreden en passagiers en zichzelf in veiligheid
gebracht kunnen worden. Daarvoor krijgen medewerkers de beschikking over de
benodigde kennis en vaardigheden. Vanuit een klantgerichte visie leren medewerkers
effectief om te gaan met professioneel rolgedrag, conflicthantering en
preventiemaatregelen.
2. Arriva stelt zo veel mogelijk per medewerker(groep) een programma van eisen vast voor
de onder lid 1 genoemde training(en).
3. Arriva draagt er zorg voor dat nieuwe medewerkers binnen 12 maanden na
indiensttreding de onder lid 1 genoemde training(en) volgen (tenzij een medewerker een
soortgelijke training reeds gevolgd heeft) en zorgt ervoor dat iedere medewerker daarna
met regelmaat, volgens afspraak, herhalingslessen volgt. De trainingen zijn onderdeel
van de nascholing op grond van de Europese Richtlijn Vakbekwaamheid, maar kunnen
ook separaat gevolgd worden. Arriva zal in een periodiek overleg met de vakbonden dit
onderwerp aan de orde stellen. Hierbij is het dan mogelijk om te komen tot
maatwerkoplossingen.
4. Arriva zorgt dat medewerkers in staat worden gesteld om bij de training aanwezig te zijn
en beschikbaar te zijn op de dag van de training.
5. De medewerker volgt de door Arriva aangeboden training en handelt naar de opgedane
kennis en vaardigheden. De opleidingen zijn kosteloos voor de medewerkers en vinden
onder arbeidstijd plaats, eventueel buiten het rooster om.
6. Arriva draagt zorg voor evaluaties van de opleidingen en trainingen en bespreekt
periodiek de resultaten daarvan met de medezeggenschapsraad.
4. Voorlichting en bewustwording
Preventief les geven aan kinderen is en blijft een goed instrument om kinderen er bewust van te
maken welke risico’s ze lopen in en om het spoorgebied. Het streven is om per jaar in elke
provincie een aantal scholen te bezoeken om de kinderen les geven over deze gevaren.
5. Gedragsregels
Maatregelen op gebied van gedragsregels zijn:
1. Arriva heeft gedragsregels opgesteld die het toelaatbaar gedrag aangeven in het
voertuig en de wijze waarop deze regels effectief te handhaven zijn.
2. Arriva zorgt voor het bekendmaken van de gedragsregels aan reizigers.
3. Een bewustwordingscampagne waarmee reizigers worden geprikkeld na te denken over
hoe zich te gedragen in de trein.
4. Bij strafbare feiten doet Arriva altijd aangifte.
5. Arriva stimuleert en begeleidt het doen van aangifte door de medewerker. De voor het
doen van aangifte benodigde tijd wordt beschouwd als arbeidstijd.
6. Veiligheidsarrangementen
Arriva neemt al jaren deel aan sociale veiligheidsarrangementen op de verschillende
baanvakken. Het gevoel voor onveiligheid op de instaphalte ontstaat vaak door rondhangende
personen en gebrek aan toezicht op veel trajecten. De gemaakte afspraken tussen de politie
Rotterdam en de Arriva regio’s in de provincie Zuid-Holland worden uitgebreid naar de overige
regio’s. De afspraken omvatten de volgende 5 punten:
1. Eén aanspreekpunt binnen politie en vervoerder zorgt dat 24 uur per dag, 7 dagen per
week indien nodig ad-hoc afstemming kan plaatsvinden.
2. Gezamenlijke analyse van incidenten door middel van informatiesysteem Duurzaam
Verbinden op zowel operationeel- als strategisch niveau.
3. Gezamenlijke voorbereiding en optreden bij acties en evenementen.
4. Oogjes, oortjes en camerabeelden (vordering officier van Justitie) delen. Denk aan
interne verspreiding Burgernet en Amber Alert.
5. Uniformering van het doen van aangifte (binnen 24 uur) en terugkoppeling door politie.
7. Melding, opvang en nazorg
7.1.Melden en opvang
1. Arriva draagt zorg voor een procedure voor het melden en een uniforme registratie van
incidenten. Het gaat om het melden van elk voorval waarin derden de norm, zoals
beschreven in de ABC-systematiek, overschrijden.
2. Arriva voldoet in voorkomende gevallen aan de verplichting tot melding van incidenten
bij de Arbeidsinspectie.
3. Arriva wijst één of meerdere functionarissen aan waar deze melding kan worden
gedaan.
4. De medewerker is verplicht om te melden op een door Arriva voorgeschreven wijze.
5. Arriva koppelt aan medewerkers terug wat er met de melding is, of wordt gedaan.
6. De vertegenwoordigers van de medewerkers hebben een verantwoordelijkheid voor de
meldingsbereidheid van hun leden. Zij gaan een inspanningsverplichting aan om hun
achterban te doordringen van het belang om incidenten te melden. Zo zullen zij onder
meer periodiek aandacht aan dit onderwerp besteden in hun ledenblad en het
onderwerp aansnijden tijdens bijeenkomsten met leden.
7.2. Nazorg
1. Arriva biedt de medewerker die geconfronteerd is geweest met agressie en geweld
begeleiding c.q. nazorg aan.
2. Arriva heeft hiervoor een nazorgbeleid vastgesteld en zorgt dat de medewerker hiervan
op de hoogte is en in voorkomende gevallen gebruik van kan maken.
3. Arriva zal individuele scholing/begeleiding aanbieden aan medewerkers die ernstige
incidenten of meerdere incidenten hebben meegemaakt.
4. Arriva draagt, indien nodig, zorg voor juridische ondersteuning om de eventuele
persoonlijke schade van de medewerker en de schade van Arriva, zoals ziekteverzuim,
te verhalen. Indien nodig kan dit verhaal plaatsvinden door de inzet van een externe
jurist.
8. Overige Onderwerpen
8.1. Toezicht op onbevoegde personen
Incidenteel komt het voor dat de treinen worden gebruikt door onbevoegde personen.
Bijvoorbeeld als slaapplaats door zwervers. Deze personen breken de deuren van de trein open
en maken er in de trein vaak een rotzooi van. Resultaat is dat dit in de ochtend door ons
personeel moet worden opgeruimd en zij zich niet veilig voelt op de opstelterreinen.
8.2. Treinverbod
Reizigers die 3 keer zonder geldig vervoerbewijs in de trein zijn uitgeschreven krijgen een gele
kaart, en bij de volgende keer krijgen ze een treinverbod opgelegd.
8.3. Camerabeelden
Arriva heeft het afgelopen jaar veel gedaan om de kwaliteit van het camerasysteem te
verbeteren. Zo heeft een uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden van de werking van het
systeem in elk trein. Er kan een onderzoek gestart worden naar de mogelijkheden van het op
afstand meekijken van camerabeelden.
8.4. Boetes
Doordat we gebruik gaan maken van de Transactiemodule van het CJIB wordt het ook
gemakkelijker om boetes aan te leveren die zijn uitgeschreven voor feiten anders dan reizen
zonder (geldig) vervoersbewijs.
8.5. Preventiemaatregelen
1. Arriva draagt zorg voor een adequate noodknopvoorziening in de voertuigen.
2. Arriva draagt er zorg voor dat de noodknopvoorziening goed functioneert.
8.6. Evaluatie
In het periodieke overleg met de vakbonden zal eens per jaar een evaluatie over de toepassing
van de bepalingen uit dit convenant op de agenda worden geplaatst.
Overzicht overtredingen en daarop te nemen acties
Overtreding
Categorie A
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
B1
B2
B3
B4
C1
C2
Omschrijving overtreding
Strafrecht en APV (optreden politie is vereist. BOA is niet
bevoegd)
Mishandeling
Mishandeling: fysiek geweld, waarbij opzettelijk pijn of letsel
toegebracht werd aan personeel/reiziger.
Bedreiging met een
Bedreiging met fysiek geweld van personeel/reiziger, met
wapen
(slag-,schiet-, steek-) wapen, maar zonder dat het
daadwerkelijk tot fysiek geweld komt.
Bedreiging zonder
Bedreiging met fysiek geweld van personeel/reiziger, zonder
wapen
wapen, maar zonder dat het daadwerkelijk tot fysiek geweld
komt.
Diefstal/beroving
Diefstal, beroving of zakkenrollerij, waarvan
personeel/reiziger slachtoffer werd zonder gebruik van
geweld. Het kan zowel betrekking hebben op werkmateriaal
als op persoonlijke bezittingen.
Optreden bij
Repressief optreden tegen overlast door (vermoedelijke)
drugsoverlast
handel in en/of gebruik van verdovende middelen,
bijvoorbeeld indien assistentie politie ingeroepen moet
worden.
Vandalisme,
Repressief optreden tegen opzettelijk vernielen, bekladden
brandstichting, graffiti
(graffiti), bekrassen of onbruikbaar maken, brandstichting etc.
Overige overtredingen: Onder andere: agressief duwen/trekken, spugen,
duwen, trekken,
wederrechtelijk aanraken van persoon, lijf en goed,
spugen etc.
vechtende passagiers, geweld in het verkeer (zoals
moedwillig aanrijden).
Categorie B
Overtreding Wet Personenvervoer
Schelden
Verbale agressie tegen personeel/reiziger, inclusief schelden,
beledigen, provocatie.
Lastigvallen
Hinderlijk aanraken, aanspreken of aankijken van
personeel/reiziger, zonder dat daarbij sprake is van agressie,
geweld of bedreiging.
Optreden bij
Reiziger die niet wil (bij)betalen of (bij)stempelen en waarvoor
betalingsproblemen
assistentie moet worden ingeroepen.
Overige verstoringen:
Waaronder: misbruik voorziening, misbruik noodrem,
misbruik
bedelen/muzikanten, baldadigheid, hinderlijk gedrag,
voorzieningen/noodrem onzedelijk gedrag, wildplassers, slapers, aanwijzing
etc.
personeel niet opvolgen, onenigheid.
Categorie C
Overtreding Besluit Personenvervoer en gedragsregels
Overtredingen
Voeten op de bank, roken, geluidsoverlast, gevaarlijk gedrag
huisregels: voeten op
(surfen), verstoren exploitatie, openhouden/trekken/trappen
de bank, roken etc.
deuren.
Overige overlast:
Overtreden huisregels (voor zover niet hierboven genoemd)
verontreiniging in- en
verontreiniging interieur, verontreiniging exterieur.
exterieur.