Studiedag Museumwinkels, Werk aan de winkel. 21/02/2014 – Huis van Alijn-Gent Inleiding icom-vlaanderen, voorheen de Vlaamse Museumvereniging verenigt gedurende een ruime periode van 45 jaar het museumveld in Vlaanderen. icom-vlaanderen is de officiële vertegenwoordiger bij de ‘International Council of Museums’ en bij het ‘Network of European Museum Organisations’. Het streven naar kennisuitwisseling tussen musea en museummedewerkers over het vakgebied vormt één van de hoofddoelstellingen van ICOM-Vlaanderen. Door het organiseren van werkbezoeken aan de verschillende musea en studiedagen treedt icom-vlaanderen op als forum voor discussie rond het museumbeleid. Zo werden in 2013 boeiende studiedagen georganiseerd rond Aspecten van museumbeleid in een internationaal perspectief (Fotomuseum, 22 februari 2013) en Energiezuinige Musea (Erfgoedcentrum Lamot, 29 april 2013) die steeds op ruime interesse vanuit het museumveld konden rekenen. Figuur 1 Werkbezoek Museum Red Star Line Opzet Op 21 februari 2014 zal icom-vlaanderen een studiedag organiseren rond het onderwerp museumwinkels in samenwerking met de musea KMSKA en het Huis van Alijn. De aanleidingen voor het organiseren van een studiedag rond dit onderwerp zijn talrijk. In 2004-2005 voerden studenten uit de opleiding Culturele Studies van de KU Leuven een onderzoek naar de Vlaamse museumwinkel. Dit onderzoek schetste een globaal beeld van de museumwinkels in Vlaanderen van museumwinkels die een gebrek aan ondernemingszin vertoonden en hun commerciële karakter onvoldoende uit de verf lieten komen. Tot slot bleek uit dit onderzoek dat vele musea het belang en de meerwaarde van de museumwinkel duidelijk onderschatten. Anno 2013, bijna 10 jaar na de uitgave van deze publicatie lijkt er weinig te zijn veranderd in het Vlaamse Museumwinkel-landschap. De situatie stagneert en gaat er in enkele gevallen zelfs op achteruit. De toen groots aangekondigde Bozarshop moest in 2013 al na vijf jaar sluiten en het museum M dat in 2009 opende, is reeds afgestapt van een aparte museumwinkel, die niet rendabel bleek te zijn, naar een verkoop in combinatie met ticket-verkoop. Voor vele musea is er duidelijk nog werk aan de/hun winkel! Tot slot is het niet ondenkbaar dat musea in deze moeilijke economische tijden steeds meer afhankelijk zullen worden van het verwerven van eigen inkomsten. Een goed draaiende museumwinkel valt dan niet weg te denken uit een dynamisch museumbeleid. Deze studiedag wenst in de eerste plaats te inspireren door voorbeelden uit binnenen buitenland aan bod te laten komen. Daarnaast heeft de studiedag de ambitie om een aanzet te geven voor een diepgaande samenwerking tussen musea rond museumwinkels en bij uitbreiding: publicaties, licenties, museumcatering, kortweg alles wat inkomsten genereert zoals de vereniging ACE in het Verenigd Koninkrijk of het Commercieel Overleg Amsterdamse Musea in Nederland. Praktisch De studiedag zal doorgaan in het museum ‘Huis van Alijn’, Kraanlei 65 in Gent waar een zaal ter beschikking wordt gesteld met een capaciteit van maximum 50 personen. Deelnemers voor de studiedag dienen zich verplicht vooraf in te schrijven via het secretariaat van icom-vlaanderen ([email protected]). Deelname voor ICOM-leden is gratis. Aan niet ICOM-leden zal een inschrijvingsgeld van 25,00 euro voor deelname aan de studiedag+ lunch gevraagd worden (overschrijving op IBAN39 4099 5319 7119 – BIC KREDBEBB). Programma 09:30 10:00 10:15 11:00 11:45 12:45 13:30 14:15 15:00 15:15 16:30 Ontvangst met koffie Welkom door icom-vlaanderen Kleine winkel, grote initiatieven: Sylvie Dhaene, museumdirecteur Huis van Alijn De winkel van het Huis van Alijn mag dan in oppervlakte niet tot de grootste museumwinkels van Vlaanderen behoren, museumdirecteur Sylvie Dhaene en haar team voeren een dynamisch shopbeleid met ruimte voor experimenten. Sylvie Dhaene blikt terug op de geslaagde en soms minder geslaagde ondernemingen van de shop. De rentabiliteit van de Brugse museumshops: Lieve Desmidt, hoofd merchandising, Musea Brugge Met een grote centrale museumshop en kleinere shops geven de Brugse musea duidelijk blijk van de meerwaarde van de museumshop. Lieve Desmidt zal toelichting geven bij de praktische organisatie van de verschillende shops en de constante inspanningen die gevoerd worden om hun rentabiliteit te vergroten. Lunch Een betere museumwinkel in 7 stappen: Sjoerd Staal, Adviseur Donaties Kunst & Cultuur, VSB Fonds Na een periode actief te zijn geweest als Senior Medewerker Financiën bij het Van Gogh Museum deed Sjoerd Staal onderzoek naar de Nederlandse museumwinkel. Plaatsbezoeken en interviews met shopmanagers, retailspecialisten, ontwerpers, winkelmedewerkers en bestuursleden aangevuld met uitgebreid literatuuronderzoek leidden tot zeven stappen om tot een bloeiende museumwinkel te komen. De evolutie van de Britse museumshop: case study Saint Paul’s Cathedral: Duncan Smith, Commercial Director, Saint Paul’s Cathedral (ENG) Onder de magistrale koepel ontworpen door Christopher Wren schuilt niet alleen een monument en een toeristische trekpleister, maar ook een boeiende shop. Duncan Smith staat stil bij de evolutie die de shop heeft doorgemaakt over een periode van 19 jaar. De Britse museumwinkels verenigd!: Jill Fenwick, Executive Administrator, Association for Cultural Enterprises (ENG) De uitdagingen voor een museumwinkel zijn talrijk, maar worden door alle musea gedeeld. The Association for Cultural Enterprises (ACE), reeds in 1979 opgericht, verenigt de Britse musea en erfgoedinstellingen op het vlak van ‘cultural trading’. Jill Fenwick bespreekt de invloed van ACE op de sector, de activiteiten en evenementen die ACE organiseert en de voordelen van een netwerk als ACE. Korte pauze met koffie Ruimte voor discussie/debat Einde