Dit is het artikel - Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning

DE TIJD VRIJDAG 20 JUNI 2014
Opinie
Uplace, de grote ring rond Antwerpen, de
Seine-Scheldelink en de Vlaamse Havenspoorlijn inbedden in zo’n beleidskaders,
met dito financiering en programma, zou
nochtans een eerste stap moeten zijn.
We zitten opgescheept met problemen
waarover geen overeenstemming bestaat.
Deze zogenaamde ‘wicked problems’, zoals Uplace, doen altijd een maatschappelijke strijd losbarsten die nog in de hand
wordt gewerkt door verkokerde administraties. Want die kapselen zich in allerhande regelgevingen in. Het is juridisch
een koud kunstje om die te bevechten.
O
nze samenleving is ingewikkelder geworden.
Maatschappelijke problemen zijn steeds meer verbonden met andere problemen. Dat maakt dat de
overheid steeds minder de ruimtelijke ontwikkeling kan sturen. Samen met Peter
Cabus, de secretaris-generaal van het departement Ruimtelijke Ordening, ben ik
ervan overtuigd dat drastisch hervormd
moet worden. Dat moet wegens de grote
uitdagingen van de volgende decennia. De
sterke bevolkingsgroei vraagt een economie met meer toegevoegde waarde en een
ander mobiliteitssysteem. In een gezonder, minder versteend en klimaatbestendig Vlaanderen. De verdichting van woonen werkplekken zal hoe dan ook aan de
orde zijn.
Men heeft dat beginsel enkel nog maar
toegepast voor centraalstedelijke stationslocaties. Daar is er een doorgedreven locatiebeleid, waarbij getracht wordt het infrastructuurbeleid samen te laten gaan met
het ruimtelijk beleid. Via holdings wordt
het nodige geld gemobiliseerd en gaat
men tewerk vanuit een meestal doordacht
stedelijk management.
In de randen van onze steden is het echter nog altijd business as usual. Elk doet
naar eigen goeddunken aan ruimtelijke ordening. Er is in Vlaanderen nog nooit een
gedragen visie op stadsgewestelijk of stadsregionaal niveau op poten gezet, de Eurometropool Rijsel-Kortrijk is een kleine uitzondering. Laat staan dat men er via territoriale holdings met alle investeerders
samen zou werken aan het ‘coproduceren’
van onze ruimte. Nog nooit zijn daarvoor
beleidskaders gemaakt. Projecten zoals
Laten we werk maken van territoriale pacten en strategische allianties in een netwerkverband. Vanuit een gedeelde visie
met lokale en regionale private groepen en
middenveldorganisaties. Horizontale beleidskaders werken beter dan verticale,
hiërarchische beleidskaders. Garandeer
ook de decretale onderbouwing van dat
horizontale beleid. Geef de spelers een
welomlijnde opdracht over de coproductie van de ruimte binnen een bepaalde termijn (sporend met de vijfjarige legislatuur
van de regering). In zo’n territoriaal programma moeten ook de budgettering en
de uitvoering geprogrammeerd zijn. Dat
‘Wicked problems’, zoals
Uplace, doen altijd een
maatschappelijke strijd
losbarsten die nog in de
hand wordt gewerkt door
verkokerde administraties.
Ze kapselen zich in allerhande regelgevingen in.
Die bevechten is juridisch
een koud kunstje.
kan deel uitmaken van de andere aanpak
rond Vlaanderen in Actie, dat te veel een
salononderonsje was. Wanneer gaat men
erkennen dat een goede ruimtelijke ordening het smeermiddel is voor een economisch en sociaal duurzame maatschappij?
Enkele pacten moeten dringend uit de
startblokken. Er moet een duurzame kustregio ontwikkeld worden, met inbegrip
van de Westerschelde. Daarin zitten het
havennetwerk, de maritieme ontwikkelingen zeewaarts en landinwaarts (polders),
het toerisme, de natuurontwikkeling en de
nederzettingsdynamiek. Die moet worden
gestuurd vanuit een strategische alliantie
rond klimaatbestendigheid, logistiek en
mobiliteit en een nieuwe maritieme dynamiek. Kortom, het bundelen van milieu,
mobiliteit en economie.
De huidige initiatieven worden nog teveel gedicteerd door de overheid vanuit
een hiërarchisch top-downbeleid. Er moet
absoluut een kustlaboratorium komen om
deze acties en programma’s wetenschappelijk tegen het licht te houden. De overheden moeten de rol van initiator spelen
en de voortgang van het programma controleren. Het kustlaboratorium moet het
onafhankelijk orgaan worden dat ook instaat voor de noodzakelijke doorwerking
en voor het draagvlak op het terrein.
Daarin kunnen ook de ideeën en voorstellen van lokale initiatiefnemers worden
geëvalueerd. Op die manier kan men geleidelijk velen ertoe bewegen te investeren
in duurzame initiatieven in het gebied.
Klimaatcommunicatie is immers een hefboom naar burgerkracht. Want maatregelen om ons aan te passen aan het wijzigende klimaat (vooral tegen overstromingen)
hebben een sterk mobiliserend vermogen.
Even dringend is een ander, ‘ruimtegedreven’ mobiliteitssysteem. Vanuit een locatiebeleid en op basis van een ruimtelijke
ordening van de vraag. Buiten Vlaanderen
zijn veel stadsregio’s daar al geruime tijd
mee bezig. Onder meer het Ruhr-Rijngebied en de stadsgewesten Nantes, Bordeaux, Rijsel, Zürich en Kopenhagen.
Gespot
WikiLeaks opende
onze ogen voor de
illusie van vrijheid.
SLAVOJ ZIZEK
V
an belangrijke gebeurtenissen,
zoals 9/11, herdenken we de verjaardagen. Misschien moet ook
19 juni daar bij. Julian Assange zit
nu twee jaar vast in de Ecuadoriaanse am-
bassade in Londen, zonder ooit buiten te
kunnen. Zelfs gevangenen worden dagelijks een uurtje gelucht. Assange wordt dat
recht ontzegd. Eén stap buiten, en hij
wordt gearresteerd.
WikiLeaks heeft ons niet echt iets verteld dat we al niet vermoedden: de VS en
andere machten geven zich over aan illegale activiteiten. Maar geconfronteerd
worden met concrete gegevens is wel andere koek. De onthullingen hebben niet
alleen de geheime diensten in het defensief gedwongen en wetgeving opgeleverd
die ze beter moet controleren. WikiLeaks
heeft veel meer bereikt: miljoenen mensen
zijn zich nu bewust van de maatschappij
waarin ze leven. Iets wat we tot voor kort
stilzwijgend tolereerden als onproblematisch, is nu problematisch geworden. Daarom wordt Assange ervan beschuldigd veel
schade te hebben aangericht.
Veel te veel mensen reageren zoals in
de gedenkwaardige strofe uit het laatste
nummer van Robert Altmans film
‘Nashville’: ‘You may say I ain’t free, but it
don’t worry me.’ WikiLeaks maakt ons wel
ongerust. En jammer genoeg houden veel
mensen daar niet van.
Deze opinie is gespot in The Guardian.
Knooppunten
Het uitgangspunt voor een op ruimtelijke
ordening gebaseerde mobiliteit zijn de zogenaamde knooppunten. Men stuurt de
groeiende verstedelijking vanuit goed bereikbare plekken van openbaar vervoer.
Dat wordt bekeken vanuit de dynamiek
van wonen en werken, die nog steeds
grotendeels binnen de contouren van een
stadsgewest plaatsvindt.
In Vlaanderen zit meer dan 80 procent
van de toegevoegde waarde in een tiental
stadsgewesten. Om werk te maken van
strategische allianties en pacten moet men
de stadsregio’s/gewesten decretaal vastleggen. Men kan dan aan de slag met de vorming van ‘communautés urbaines’ (zoals
in Frankrijk), die de opdracht krijgen om
nederzettingsstructuren te koppelen aan
nieuwe stamlijnen van openbaar vervoer
(tot in kleinere kernen).
Met dit model, het Transit Oriented Development, zullen partners als De Lijn en
de Vlaamse Confederatie van de Bouw,
maar ook de burger, snel de rekening
maken van de win-win die ermee gepaard
gaat. Ook dat moet wetenschappelijk worden opgevolgd. Onze universiteiten hebben daar de instituten al voor.
Een andere weg kiezen vergt politieke
moed. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker het wordt om de bakens te verzetten.
Vlaanderen zal dan gaandeweg de grote
troeven verliezen waaraan het honderden
jaren welvaart heeft te danken: zijn open
industrie, zijn steden, zijn havens, zijn
infrastructuur.
De opinie van Zak
1 miljoen voor een simpele ‘Yo!’
Draait de technologiesector dol?
Een app die niets meer doet dan
een simpele ‘Yo’ sturen naar uw
vrienden, heeft bij investeerders
1 miljoen dollar opgehaald.
SEBASTIEN ROUSSEAU
Een ‘Yo’ met robotachtige stem - op
een paars vlak - uitsturen. Meer doet
de Yo-app niet. Een grap? Het had
gekund. De app werd namelijk op
1 april gelanceerd in de App Store.
Leuk detail: Apple weigerde de app
eerst goed te keuren, omdat het
dacht dat de tool nog niet af was.
Maar voor Or Arbel, de ontwikkelaar van de app en nu CEO van Yo, is
Yo bittere ernst. Eerst niet. Het was
op verzoek van zijn baas bij Mobli,
een sociaal netwerk à la Instagram,
dat Arbel de app ontwikkelde. Het
kostte hem acht uur tijd. CEO Moshe
Hogeg wou zijn ‘persoonlijke assistent’ met één druk op de knop duidelijk maken dat hij hem nodig had.
Arbel vond het een dom idee.
‘Hoeveel mensen hebben een persoonlijke assistent?’ Maar toen besefte hij dat hij zijn vrienden in een
tekstbericht soms ook niet meer dan
een ‘yo’ stuurt. Ook investeerders uit
de entourage van Hogeg geloven in
de kracht van de simpele boodschap. Ze stopten Arbel 1 miljoen
dollar toe om er een business van te
maken.
Arbel wil bedrijven overtuigen
‘Yo’ te gebruiken als marketingtool.
Zo kan de klerenketen Gap gebruikers met ‘Yo’ alarmeren als er een
nieuw koopje is. Arbel droomt dat
Starbucks zijn klanten een ‘Yo’
stuurt als hun bestelling klaar is,
‘want de naam van de klant roepen
(zoals nu gebeurt) is zo passé’,
meent de CEO van Yo.
Met twee klikken kan je iemand een ‘Yo’ versturen. RV
JOURNALISTIEK
‘Yo’ telt 50.000 gebruikers die al
4 miljoen Yo’s stuurden, gemiddeld
80 Yo’s per persoon. De app kreeg
een boost nadat de invloedrijke
techblogger Robert Scoble Yo ‘de
stomste maar meest verslavende
app ooit’ had genoemd.
Waarom geen sms of bestaande
berichtendienst als WhatsApp gebruiken om uw vrienden ‘Yo’ te sturen, horen we u denken. ‘Omdat u
daarvoor in WhatsApp elf
keer op het scherm moet
tikken, in Yo slechts twee
keer’, weet Arbel. Waarom ‘Yo’ en niet ‘Hey’? Arbel: ‘Hey betekent hey,
Yo kan veel meer betekenen. Het is het perfecte
woord, er bestaat geen
ander woord dat zoveel
betekenissen heeft.’
Voor analisten is het
initiatief het zoveelste teken dat de technologiesector een nieuwe zeepbel blaast. De vraag van
1 miljoen is wanneer die
zeepbel uiteenspat. ‘Arbel is gewoon op zoek
naar de next big thing in
de hoop het voor harde
cash te verkopen’, zeggen critici.
In het eerste kwartaal
van 2014 investeerden durfkapitalisten 9,5 miljard dollar in 951 Amerikaanse bedrijven. Dat is het hoogste
niveau sinds de dotcomzeepbel in
2000 uiteenspatte. Wordt Yo de
Pets.com van de huidige technologiegeneratie? Die onlinewinkel van
hondenvoer en dierenspullen ging
negen maanden na zijn beursgang
in 2000 over de kop en werd hét
schoolvoorbeeld van de grootheidswaanzin tijdens de dotcomhype.
Een journalist kan het bronnengeheim niet inroepen als het erom
gaat de dader van een aanslag te
achterhalen. Dat heeft het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens geoordeeld. Een Nederlandse uitgever had een huiszoeking in
zijn lokalen aangevochten. Die
kwam er in de nasleep van een
reeks bomaanslagen in 1995 en
1996 in Arnhem. De speurders wilden de brief terugvinden die het
tijdschrift had gekregen. Daarin
bekende de auteur dat hij de dader was. De huiszoeking was
‘noodzakelijk in een democratische samenleving’, stelt het mensenrechtenhof. Het doel van de
speurders was ‘zware misdaden te
onderzoeken en meer aanslagen
te vermijden’.
In België is de inkomensongelijkheid
relatief laag. Het vermogen daarentegen is ongeveer 45 keer ongelijker
verdeeld dan het inkomen. Schokkend voor velen, maar er zijn enkele
natuurlijke verklaringen. Die maken
de ongelijkheid misschien wel onvermijdelijk.
E
nkele weken voor de verkiezingen publiceerde de Universiteit
Antwerpen een studie over de
vermogensongelijkheid in België. De conclusie is duidelijk:
de vermogensongelijkheid is vele malen
groter dan de inkomensongelijkheid. De
vraag is of dat niet voor een groot deel
een volkomen natuurlijke situatie is, en
dus onvermijdelijk.
De opbouw van een vermogen is een
accumulatief proces, waarbij jaar na jaar
gespaard wordt. De verschillen in inkomen worden jaar na jaar opgebouwd en
uitvergroot in het vermogen. Dat leidt uiteindelijk tot verschillen die vele malen
groter zijn dan de inkomensongelijkheid.
Een eerste simpele verklaring voor de
grote vermogensongelijkheid is dan ook
de leeftijd. Ouderen zullen gemiddeld
tientallen keren meer vermogen hebben
SOCIALE MEDIA
Twitter koopt
videodienst
SnappyTV
De televisiekok Sergio Herman
is deze week de gasthoofdredacteur van het Nederlandse
LXRY Magazine. Hij heeft het
over zijn favoriete adressen in
Antwerpen, hij interviewt zijn
favoriete topkok en samen met
zijn vrouw vertelt hij over zijn
nieuwste restaurant The Jane.
De microbloggingsite Twitter
koopt SnappyTV. Die vier jaar
oude start-up maakt het mogelijk
live tv-uitzendingen snel te bewerken en online te delen. Volgens de
technologiesite Techcrunch zal
Twitter door de aankoop proberen om nog meer dan vroeger een
doeltreffend platform te zijn om
live te berichten op het internet.
De twee bedrijven werkten in het
verleden al nauw samen. Zo werden enkele grote sportevenementen en belangrijke gala-avonden
gebracht via Twitter. Enkele grote
televisiezenders, zoals FOX en The
CW, gebruiken SnappyTV. Daarnaast werkt SnappyTV ook samen
met het tennistoernooi U.S. Open
en met Techcrunch.
ADVERTENTIE
Nu zaterdag in De Tijd Weekend
Het grote
bestuurdersonderzoek van
De Tijd
Bank, agent of makelaar: wie verzekert
het best? Betaalt u niet te veel? Wat zijn
de beste opties voor een levensverzekering? De Tijd helpt u
de ingewikkelde verzekeringsknoop
te ontwarren.
Georges Allaert
Emeritus professor ruimtelijke economie en
ruimtelijke planning Universiteit Gent.
dan jongeren, omdat deze laatsten hun
vermogen nog moeten opbouwen. Zelfs
als de vermogensopbouw per leeftijdscategorie op een perfect gelijke manier
zou gebeuren, dan nog zou de totale vermogensverdeling erg ongelijk zijn. Dat
leeftijdseffect is er ook bij de inkomensverdeling, maar veel minder sterk. Dat is
te zien op de grafiek die het jaarinkomen
weergeeft per leeftijdscategorie voor
koppels en alleenstaanden.
De figuur toont nog een ander belangrijk element. Het inkomen van een gezamenlijke aangifte ligt ongeveer tweemaal
zo hoog als van een individuele aangifte.
Gemiddeld ligt het gezamenlijke inkomen zelfs iets lager dan het dubbele van
het individuele inkomen, vooral in het
begin en op het einde van het volwassen
leven.
De inkomens van koppels en alleenstaanden liggen gemiddeld dus niet zo
ver uiteen als dat per persoon wordt
bekeken. Men zou dan ook verwachten
dat iemand die samenwoont niet rijker is
dan iemand die alleen woont. In de praktijk is dat echter wel zo, omdat koppels
per persoon minder kosten hebben.
Een samenwonend koppel heeft im-
HOOFD CONTENT NETFLIX
TED SARANDOS
TIJDSCHRIFTEN
Wie trekt aan de touwtjes
van de Belgische bedrijven?
Lang sparen en trouwen maken je rijk
DE
STELLING
ANDREAS
TIREZ
Netﬂix staat te
popelen om de
laatavondtalkshow
aan te passen aan
de on-demandgeneratie. Te
beginnen bij het
laatavondaspect.
Bronnengeheim
geldt niet in geval
van terrorisme
© PHOTO NEWS
De lotgevallen van Uplace en andere
grote projecten in Vlaanderen zijn
signalen dat de overheid faalt. Het
blijft wachten op een goed beleidskader
voor zo’n projecten.
#Tijd
Media & Tech
Wilt u reageren?
Hebt u een voorstel voor Opinie?
Mail dan naar [email protected]
Termijn
GEORGES ALLAERT
13
weekend
Elk doet naar eigen
goeddunken aan
ruimtelijke
ordening.
DE TIJD VRIJDAG 20 JUNI 2014
© REUTERS
12
BELASTBAAR JAARINKOMEN
PER LEEFTIJDSCATEGORIE 2011
alleenstaanden
koppels
50.000
30.000
25
35
45
55
65
75
10.000
Bron: FOD Economie, eigen berekeningen
mers schaalvoordelen. Vraag dat maar
aan gescheiden koppels. Veel kosten zijn
per persoon goedkoper voor samenwonenden dan voor alleenstaanden: je
hebt maar één keuken en badkamer nodig, of je nu alleen bent of met twee. Dat
heeft ook een impact op de verwarmingskosten, de internetkosten, de meubels,...
tot zelfs hotelvakanties toe. Door de lagere kosten per persoon kan de gemiddelde
tweeverdiener veel meer sparen dan een
alleenstaande.
Die schaalvoordelen hoeven niet zeer
groot te zijn om te leiden tot een grote
vermogensongelijkheid tussen samenwonenden en alleenstaanden. Ik heb dat
gesimuleerd op basis van de gegevens in
de bovenstaande figuur. Ik ga uit van een
spaarquote van 2 tot 15 procent voor de
gemiddelde alleenstaande en van 2 tot
25 procent voor het gemiddelde koppel
(naargelang het inkomen). Bij een reële
rente van 2 procent per jaar resulteert dat
in een gemiddeld vermogen van 143.000
euro voor een 85-jarige alleenstaande en
van 587.000 euro voor een 85-jarig koppel.
Het koppel is dus ruim vier keer vermogender (rijker) dan de alleenstaande,
wat per persoon neerkomt op ruim het
dubbele, terwijl het inkomen van iemand
die samenwoont ongeveer gelijk is aan
dat van een alleenstaande, en gemiddeld
er zelfs iets onder ligt.
Deze twee simpele aspecten tonen aan
dat een groot deel van de zeer hoge vermogensongelijkheid verklaard kan worden door heel gewone omstandigheden,
zoals trouwen/samenwonen en lang
sparen. En dus niet zozeer door een losgeslagen kapitalisme of een asociale
belastingpolitiek.
Andreas Tirez
Blogt op Economieblog.be en is kernlid van
de liberale denktank Liberales.
De middenstand
regeert het land
(niet meer)
Steeds meer winkeliers
sluiten de deuren
Wegwijs in opties
Bescherm je aandelen
tegen naderend onheil
Sabato
Let op voor
de kleine Lettertjes.
Lees De Verzekeringsgids.
Jérôme Giersé
Bozar-programmator
vaart rond de wereld voor
het goede muzikale doel
Interview
met Frank
Vandenbroucke
‘We zullen langer
moeten werken voor
zelfde pensioen’

Download Report