Methodes voor participatie en het creëren van draagvlak

Participatie en draagvlak
Methodes voor participatie en het creëren van
draagvlak voor stedelijke mobiliteitsmaatregelen
Agenda
 Theoretisch kader van participatie
 Actieprogramma participatietrajecten
 Goede voorbeelden
Participatie : vele gezichten
 Politieke participatie :
- Beleidsgeöriënteerd: inspraak (info & advies…)
- Openbare onderzoeksprocedures, bezwaarschriften,
adviesraden, een hoorzitting…
- Participatie 2.0
- Draagvlak als doel
 Participatie : bottom-up
-
Meer (dan) draagvlak als doel
Burgerinitiatieven
Uitvoeringsparticipatie
Algemeen belang ipv NIVEA
Vb. Fiets van Troye
Wettelijke verankering ‘mobiliteit’
 EU
-
Conventie Aarthus: recht op milieuinfo 2001
Transport White paper 2011 + Mobility package 2013
Civitas programma
Sustainable Urban Mobility Plans : Planning for (and with)
the people
 De gemeente
- dient initiatieven te nemen om de betrokkenheid en de
inspraak van de burgers of van de doelgroepen te
verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking
van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie
ervan”.
- Mobiliteitsplan: Openbaar onderzoek + GBC
- Milieuconvenant 2008- 2013: Milieuraad
De voordelen: win-win
Voor burgers en stakeholders
Voor steden
 Kunnen hun ideeën en
bekommernissen beklemtonen.

 Zorgt voor breed ‘eigenaarschap’
 Dragen bij tot creatieve en nieuwe
oplossingen (ervaringsdeskundigen)
 Neemt actief deel aan democratische
besluitvormingsproces




Gelegenheid om beleid en
maatregelen uit te leggen en/of te
verantwoorden
Creëren van draagvlak
Voelen van ‘temperatuur,
oppositie…’
Versterken van samenwerking
Overtuigen van burgers om
maatregelen te testen
Voor beide
 Betere bewustwording van de uitdagingen
(en complexiteit van oplossingen)
 Hogere effectiviteit en efficientie van beleidskeuzes
 Grotere transparantie
 Kloof tussen burger en politiek verkleint
 Verhoogde legitimiteit van maatregelen en projecten
 Beter(e) (gebruik van) diensten en maatregelen
Vooroordelen





Kost (verloren)tijd en geld
is moeilijk te organiseren
Is moeilijk te kanaliseren
Komt ‘bovenop’ kerntaken
Schrikt af (bezwaren, schadeclaims,
juridisering…)
“We doen het op onze manier…”
Actieprogramma Participatietrajecten
 Vlaamse Overheid MOW
 3 jaar
 Inventaris goede praktijken, werkvormen en
initiatieven
 7 demonstraties
 Draaiboek Participatie van mobiliteitsplan tot
wijkniveau
Doel: komen tot een prototypisch
participatietraject voor MP’en,
herinrichtingsprojecten en
participatie op wijkniveau
Beslissingsboom







Helpt je de juiste keuzes maken
Doel: participatietraject op maat
Planning – Implementatie – Evaluatie
Duidelijkheid van bij start
Procesmanagement
Methodieken : “geen enige juiste…”
Combineer participatie met:
- media
- (sociale) marketing
- mobiliteitsmanagement, vb.bedrijfsvervoerplan
Participatie faciliteren?
 Stakeholders/burgers: verschillende rollen en
indeling, vb. obv ‘betrokkenheid’
Kweekvijver
civic skills
Vertaler
Mobilisator
Stakeholders
Burgers
Spreekbuis /
actievoerder
Facilitator /
bemiddelaar
Constructieve
partner
Voorbeelden: vooraf…
 Gent als internationale ‘good practice’
-
Mobiliteitsplan Gent
CIVITAS stad
Stationsomgeving : ‘project zoekt ideeën’
Leefbare straten (fiets van Troje)
Gent naar de maan (jongeren 2020)
Participatief begroten (politie in wijken)
…
“On Wheels”
Benut expertise door samenwerking!
Voorbeeld ‘Beter benutten’ NL
 Rapport ‘Grip op gedrag’ ( XTNT- CROW
downloads)
 71 cases
 Plaats van ‘gedragsbeïnvloeding in projecten
‘Slim Reizen’ en ‘Beter Benutten
 BIT-aanpak : Behavioural Insights Team
• Understand: gedrag begrijpen
• Interventions: maatregelen afstemmen
• Results: monitoring & evaluatie
Voorbeeld ‘Beter benutten’
 Succesvolle interventies:
-
Informatieverstrekking, vb. teaser autodelen
Sence of urgency, vb. parkeerproblemen
Discontinuiteit aanwenden, vb. verhuis
Hobbels wegwerken, vb. keuze alternatieven
Faciliteren gewenst (= optimaliseren) gedrag
Aanbod en vraag verbinden, E-freeway A’dam
Beloning: vb. kortingbon, ‘that is not all…’
Benutten van sociale context : vb.wedstrijd, norm
Segmentatie doelgroep(en): mobiliteitslevensstijl
Directe marketing: geïnteresseerden aanspreken
Voorbeeld ‘Spitsmijden A2 NL
 2300 (43000) spitsrijders Eindhoven- Den Bosch
 Belonen van ‘mijdplan’ (100€/maand) + faciliteren
(reisinfo – feedback)
 Alternatieven proberen: e-bikes + buskaarten
 56 % minder spits tijdens proef
- 22% andere route (mijden binnenstad)
- 22% ander tijdstip
- 12%: OV of fiets
 47 % blijft spits mijden 4maand nadien
 Self-persuasion: registreren ervaring website 
gedragswijziging
 Psychologische afstand: vrijwillig commitment, callemail-deelname (verwerkingstijd)
Voorbeelden
 Participatie 2.O
-
Aachen: MP simulatie spel
Hyvinkää : carbon footprint online cooperation
Tallin: app fietscorridors en verbeteringen
Facebook, Twitter en Web 2.O
 Crowdfunding: van NIMBY tot PIMBY, vb. windmolenpark
 Utrecht Segment
- 6700 nieuwe inw., -1,5mio autokms.
- Nieuwe wn-ers: -20% auto, vooral fiets
10 Tips
1. Wees positief over je plan/acties
2. “Verandering is niet gemakkelijk, maar het
wordt snel beter”
3. Start: (meest) haalbare / kleine schaal
4. Goede voorbeelden aanwenden
5. Houd alle betrokkenen op de hoogte
6. Fun + doen
7. Voordeel : people, planet, profit
8. Sleutelcompetenties
9. Beoordeel ideeën, niet de mensen
10. Risicomanagement: wees voorbereid…
Making
Smarter
Choices
Work
Referenties
 Draaiboek participatietrajecten:
http://www.mobielvlaanderen.be
 CIVITAS handbooks, Involving
stakeholders & reaching citizens
 CIVITAS Elan (Gent)
 www.communityplanning.net
 www.crow.nl/online-kennis-tools
 www.epomm.eu
 www.vvsg.be > praktijkendatabank
Info en contact
Mobiel 21
Patrick Auwerx
[email protected]
016/31 77 08
http://www.mobiel21.be