Wat is Appreciative Inquiry (AI)

Wat is Appreciative Inquiry (AI)
AI (of “waarderend onderzoek”) wordt in de literatuur beschreven als een onderzoeks- of
veranderingsmethode die systematisch zoekt naar de meest effectieve en meest levendige
momenten van een organisatie. Het zoekt systematisch naar “wat goed werkt” en “het beste” in de
medewerkers en in de organisatie. En betrekt een zo groot mogelijk deel van de belanghebbende
bij het proces. Het systematische komt tot uitdrukking in de vier fasen van die zoektocht.
Het positieve wordt benadrukt zodat het negatieve van minder belang wordt. Dit laatste is geheel
in overeenkomst met de ideeën van Peter F. Drucker. In de derde van zijn vijf essentiële mentale
automatismen die je moet aanleren om een effectieve manager te worden, stelt hij1:
“De effectieve manager kiest sterke punten als vertrekpunt – zijn eigen sterke punten, en die van
zijn superieuren, collega’s en ondergeschikten – en bouwt voort op de sterke punten in de situatie,
dat wil zeggen, hij richt zich op wat hij er van kan maken. Hij begint niet met de zwakke punten.”
Zandee2 zegt:
“Het startpunt van AI als actie-onderzoek ligt in een aandachtige waardering voor de huidige
situatie met zowel de historie als de potentie die daarin verankerd ligt. Er is daarbij vooral oog voor
wat de alledaagse praktijk bijzonder maakt. Waarderend onderzoek is per definitie participatief.
Niet vanwege het recht op inspraak, maar vanuit de gedachte dat voor generatieve
kennisontwikkeling verschil van perspectief en inzicht er toe doen. Door insluitende conversaties
wordt bovendien draagvlak gecreëerd om tot innovatief handelen te kunnen komen.”
Ontstaan
In 1987 hielp David Cooperrider, een doctoraalstudent op Case Western Reserve University, Al
Jensen bij het onderzoek voor diens dissertatie over leiderschap bij dokters in de Cleveland Clinic.
In de diverse interviews die Cooperrider voor het onderzoek afnam, vielen hem de succesverhalen
op. Hij was verbaasd over het niveau van positieve samenwerking, vernieuwing en
gelijkwaardigheid in de kliniek ten tijde van die succesverhalen.
Dit bracht hem er toe om dit wat specifieker te gebruiken en hij begon mensen te vragen om te
vertellen over de momenten waarop ze zichzelf het meest levendig, toegewijd, krachtig en effectief
voelden. De andere momenten werden beschouwd als van geen belang. De methodiek richtte zich
dus op het systematisch en opzettelijk waarderen van de goede momenten en vanuit deze
positieve invalshoek te speculeren over de mogelijkheden voor de toekomst.
Cooperrider noemde zijn gehanteerde methode: Appreciative Inquiry en begon daar bij de 4D
Cyclus te hanteren.
4D Cyclus
De 4D cyclus bestaat uit de volgende fasen:
•
Discovery (waarderen wat er is)
•
Dream (verbeelden wat zou kunnen zijn)
•
Design (hoe zou het eruit kunnen zien)
•
Destiny of Delivery (wat zal er zijn)
Aan deze vier fasen gaat dan nog een vijfde “D” (Define) vooraf. In een figuur kan dat als volgt
worden weergegeven:
1
Drucker “De effectieve manager” (2002)
2
Zandee “Handboek Appreciative Inquiry” (2013)
De AI 4D cyclus
Voordelen
De voordelen van AI ten opzichte van traditionele vormen van verander- en onderzoekmethoden
zijn:
1
2
3
4
Mensen vertellen liever over positieve dan negatieve ervaringen en willen graag meer van wat
goed gegaan is; er zal dus minder weerstand tegen de methodiek zijn.
Door het goede en positieve uit het verleden mee te nemen in het veranderingsproces is er
een gevoel van continuïteit en wordt desinteresse, cynisme en onverschilligheid vermeden.
Alle betrokkenen worden meegenomen in het proces en elke ervaring op dezelfde wijze
gewaardeerd. Hierdoor wordt het dilemma van de keuze voor een top-down of bottom-up
benadering vermeden.
Het waarderende, relationele, constructionistische karakter en de intentie om vanuit
verwondering en bezieling tot generatieve kennis te komen, maakt AI tot een specifieke vorm
van actie-onderzoek.3
NOVI studenten die AI inzetten als onderzoeksmethode voor hun afstudeerscriptie werken met de 5
Ds en gebruiken AI vragen in hun interviews en/of groepsgesprekken. Daarnaast wordt hen
gevraagd om aan de hand van een aantal vragen een reflectie verslag te schrijven dat wordt
gebruikt in het promotie onderzoek van de NOVI lector José W. Otte. Zij doet momenteel Ph.D.
onderzoek aan de universiteit van Tilburg, bij professor Dr. John Rijsman. Haar theoretisch
werkgebied is het sociaal constructionisme, haar methodiek van onderzoek is AI. NOVI studenten
die geïnteresseerd zijn om mee te doen kunnen haar bereiken via [email protected].
3
Zandee DP, Cooperrider DL. Appreciable worlds, inspired inquiry. In Reason P, Bradbury H, eds). Handbook of
action research; Participative inquiry and practice; 2nd ed. London: Sage, 2008; 190-198.

Download Report